.
Kinh Trung bộ
HT. Thích Minh Châu dịch
- KINH
CHÁNH TRI KIẾN
- (Sammaditthisuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở Savatthi
(Xá-vệ), tại Jetavana (Kỳ-đà Lâm), vườn ông Anathapindika (Cấp Cô Độc).
Lúc bấy giờ, Tôn giả Sariputta (Xá-lợi-phất) gọi các Tỷ-kheo: "Này
các Tỷ-kheo". - "Hiền giả", các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Tôn giả
Sariputta. Tôn giả Sariputta nói như sau:
– Chư Hiền, chánh tri kiến, chánh
tri kiến, được gọi là như vậy. Chư Hiền, cho đến như thế nào, một
Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp
tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này?
– Chúng tôi từ xa đến để được
hiểu ý nghĩa lời nói ấy từ Tôn giả Sariputta. Thật lành thay, nếu Tôn
giả Sariputta giảng cho ý nghĩa lời nói ấy. Sau khi nghe Tôn giả Sariputta,
các Tỷ-kheo sẽ thọ trì.
– Chư Hiền, vậy hãy nghe, hãy
khéo tác ý. Ta sẽ giảng.
– Thưa vâng, Hiền giả! - Các Tỷ-kheo
vâng đáp Tôn giả Sariputta.
Tôn giả Sariputta nói như sau:
– Chư Hiền, khi Thánh đệ tử tuệ
tri được bất thiện và tuệ tri được căn bổn bất thiện, tuệ tri được
thiện và tuệ tri được căn bổn thiện, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử
có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và
thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào là bất thiện, thế nào là
căn bổn bất thiện, thế nào là thiện, thế nào là căn bổn thiện? Chư
Hiền, sát sanh là bất thiện, lấy của không cho là bất thiện, tà hạnh
trong các dục là bất thiện, nói láo là bất thiện, nói hai lưỡi là bất
thiện, ác khẩu là bất thiện, nói phù phiếm là bất thiện, tham dục là
bất thiện, sân là bất thiện, tà kiến là bất thiện. Chư Hiền, như vậy
gọi là bất thiện. Và chư Hiền, thế nào là căn bổn bất thiện? Tham là
căn bổn bất thiện, sân là căn bổn bất thiện, si là căn bổn bất thiện.
Chư Hiền, như vậy gọi là căn bổn bất thiện. Và này chư Hiền, thế nào
là thiện? Từ bỏ sát sanh là thiện, từ bỏ lấy của không cho là thiện,
từ bỏ tà hạnh trong các dục là thiện, từ bỏ nói láo là thiện, từ bỏ
nói hai lưỡi là thiện, từ bỏ ác khẩu là thiện, từ bỏ nói phù phiếm
là thiện, không tham dục là thiện, không sân là thiện, chánh tri kiến là
thiện. Chư Hiền, như vậy gọi là thiện. Chư Hiền, thế nào là căn bổn
thiện? Không tham là căn bổn thiện, không sân là căn bổn thiện, không si
là căn bổn thiện. Chư Hiền, như vậy gọi là căn bổn thiện. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri bất thiện như vậy, tuệ tri căn bổn bất
thiện như vậy, tuệ tri thiện như vậy, tuệ tri căn bổn thiện như vậy,
khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân tùy
miên, nhổ tận gốc kiến mạn tùy miên "Tôi là", đoạn trừ vô
minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ đau ngay trong hiện tại. Chư Hiền,
như vậy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có
lòng tin pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả!
Các Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ,
tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta và hỏi thêm Tôn giả Sariputt âu hỏi
như sau:
– Này Hiền giả, có thể có pháp
môn nào khác, nhờ pháp môn này vị Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có
tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp
này?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức ăn, tuệ tri tập khởi của thức ăn,
tuệ tri đoạn diệt của thức ăn, và tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của thức ăn, chư Hiền khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có
tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp
này. Chư Hiền, thế nào là thức ăn, thế nào là tập khởi của thức
ăn, thế nào là đoạn diệt của thức ăn, thế nào là con đường đưa đến
đoạn diệt của thức ăn? Chư Hiền, có bốn loại thức ăn này, khiến
các loài chúng sanh đã sanh được an trú hay các loài hữu tình sẽ sanh
được hỗ trợ cho sanh. Thế nào là bốn? Đoàn thực, loại thô hay loại
tế, xúc thực là thứ hai, tư niệm thực là thứ ba, thức thực là thứ tư.
Từ tập khởi của ái có tập khởi của thức ăn, từ đoạn diệt của
ái có đoạn diệt của thức ăn. Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường
đưa đến đoạn diệt của thức ăn, tức là: Chánh Tri kiến, Chánh Tư
duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh tấn, Chánh Niệm,
Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức ăn như vậy,
tuệ tri tập khởi của thức ăn như vậy, tuệ tri đoạn diệt của thức
ăn như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thức ăn như
vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân
tùy miên, nhổ tận gốc kiến mạn tùy miên "Tôi là", đoạn trừ
vô minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ đau ngay trong hiện tại. Chư
Hiền, như vậy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực,
có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả!
Các Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ,
tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta liền hỏi thêm Tôn giả Sariputt âu hỏi
như sau:
– Này Hiền giả, có pháp môn nào
khác, nhờ pháp môn này Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến
chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri Khổ, tuệ tri Tập khởi của khổ, tuệ tri
Đoạn diệt của khổ, tuệ tri con Đường đưa đến đoạn diệt của khổ,
chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực,
có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế
nào là Khổ, thế nào là Tập khởi của khổ, thế nào là Đoạn diệt của
khổ, thế nào là con Đường đưa đến đoạn diệt của khổ? Sanh là khổ,
già là khổ, bệnh là khổ, chết là khổ, sầu bi khổ ưu não là khổ, cầu
không được là khổ, tóm lại năm thủ uẩn là khổ. Chư Hiền, như vậy
gọi là Khổ. Chư Hiền, thế nào là Tập khởi của khổ? Chính là ái
đưa đến tái sanh, cùng khởi hỷ dục và tham hướng đến tái sanh, cùng
khởi hỷ dục và tham, tìm cầu hỷ lạc chỗ này chỗ kia, tức là dục
ái, phi hữu ái. Chư Hiền, như vậy gọi là Tập khởi của khổ. Chư Hiền,
thế nào là Đoạn diệt của khổ? Đó là sự đoạn diệt ly tham, không
có dư tàn, sự quăng bỏ, sự từ bỏ, sự giải thoát, sự vô chấp khát
ái ấy. Chư Hiền, thế nào là con Đường đưa đến đoạn diệt của khổ?
Chính là Thánh Đạo Tám Ngành đưa đến khổ diệt, tức là Chánh tri kiến...
Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri Khổ như vậy, tuệ
tri Tập khởi của khổ như vậy, tuệ tri Đoạn diệt của khổ như vậy,
tuệ tri con Đường đưa đến đoạn diệt của khổ như vậy, khi ấy vị
ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân tùy miên,... (như trên)...
và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác, nhờ pháp môn này Thánh đệ
tử... (như trên)... thành tựu diệu pháp này?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri già chết, tuệ tri tập khởi của già chết,
tuệ tri đoạn diệt của già chết, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của già chết, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến,...
(như trên)... và thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào là già chết,
thế nào là tập khởi của già chết, thế nào là đoạn diệt của già chết,
thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của già chết? Thuộc bất
kỳ hữu tính giới nào, trong từng mỗi loại hữu tình, sự già cả, suy
lão, rụng răng, tóc bạc da nhăn, tuổi thọ ngày một hao mòn, bại hoại
các căn; chư Hiền, như vậy gọi là già. Chư Hiền thế nào là chết? Thuộc
bất kỳ hữu tình giới nào trong từng mỗi loại hữu tình, sự mệnh một,
từ trần, hủy hoại, hoại diệt, tử biệt, mệnh chung, hủy hoại các uẩn,
vất bỏ hình hài; chư Hiền, như vậy gọi là chết. Già như vậy và chết
như vậy, chư Hiền, như vậy gọi là già chết. Từ sự tập khởi của
sanh, có sự tập khởi của già chết, từ sự đoạn diệt của sanh, có sự
đoạn diệt của già chết. Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa
đến đoạn diệt của già chết, tức là: Chánh Tri kiến... (như trên)...
Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri già chết như vậy,
tuệ tri tập khởi của già chết như vậy, tuệ tri đoạn diệt của già
chết như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của già chết
như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch
sân tùy miên... (như trên)..., và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri sanh, tuệ tri tập khởi của sanh, tuệ tri
đoạn diệt của sanh, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của sanh,
chư Hiền, khi ấy vị Thánh đệ tử có chánh tri kiến... (như trên)... và
thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào là sanh, thế nào là tập khởi
của sanh, thế nào là đoạn diệt của sanh, thế nào là con đường đưa
đến đoạn diệt của sanh? Thuộc bất kỳ hữu tình giới nào, trong từng
mỗi loại hữu tình, sự sanh, hiện khởi, xuất hiện, hiện diện, hiện
hành các uẩn, tụ đắc các xứ; Chư Hiền, như vậy gọi là sanh. Từ sự
tập khởi của hữu có sự tập khởi của sanh, từ sự đoạn diệt của
hữu, có sự đoạn diệt của sanh, và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường
đưa đến đoạn diệt của sanh, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định.
Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri được sanh như vậy, tuệ tri được
tập khởi của sanh như vậy, tuệ tri được đoạn diệt của sanh như vậy,
tuệ tri được con đường đưa đến đoạn diệt của sanh như vậy, khi
ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... (như trên)... như vậy...
(như trên)... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hữu, tuệ tri tập khởi của hữu, tuệ tri
đoạn diệt của hữu, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của hữu,
chư Hiền, khi ấy vị Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu
pháp này. Chư Hiền, thế nào là hữu, thế nào là tập khởi của hữu, thế
nào là đoạn diệt của hữu, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt
của hữu? Chư Hiền, có ba hữu này: dục hữu, sắc hữu, vô sắc hữu. Từ
tập khởi của thủ, có tập khởi của hữu; từ đoạn diệt của thủ có
đoạn diệt của hữu và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến
đoạn diệt của hữu, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hữu như vậy, tuệ tri tập khởi của hữu
như vậy, tuệ tri đoạn diệt của hữu như vậy, tuệ tri con đường đưa
đến đoạn diệt của hữu như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả
tham tùy miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri tập khởi của thủ, tuệ tri đoạn diệt của
thủ, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thủ, khi ấy Thánh đệ
tử có Chánh Tri kiến... và thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào
là thủ, thế nào là tập khởi của thủ, thế nào là đoạn diệt của thủ,
thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thủ? Chư Hiền, có bốn
thủ này: dục thủ, kiến thủ, giới cấm thủ, ngã luận thủ. Từ tập
khởi của ái, có tập khởi của thủ; từ đoạn diệt của ái, có đoạn
diệt của thủ; và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn
diệt của thủ, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền, khi nào
Thánh đệ tử tuệ tri thủ như vậy, tuệ tri tập khởi của thủ như vậy,
tuệ tri đoạn diệt của thủ như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của thủ như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy
miên và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri ái, tuệ tri tập khởi của ái, tuệ tri đoạn
diệt của ái, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của ái, khi ấy
Thánh đệ tử có Chánh Tri kiến... và thành tựu diệu pháp này. Chư Hiền,
thế nào là ái, thế nào là tập khởi của ái, thế nào là đoạn diệt của
ái, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của ái? Chư Hiền, có
sáu loại này: sắc ái, thanh ái, hương ái, vị ái, xúc ái, pháp ái. Từ tập
khởi của thọ, có tập của ái, từ đoạn diệt của thọ, có đoạn diệt
của ái, và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt
của ái, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ
tử tuệ tri ái như vậy, tuệ tri tập khởi của ái như vậy, tuệ tri đoạn
diệt của ái như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của ái
như vậy, khi ấy, vị ấy, đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu
diệu pháp.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thọ, tuệ tri tập khởi của thọ, tuệ tri
đoạn diệt của thọ, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thọ,
khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến và thành tựu diệu pháp này. Chư
Hiền, thế nào là thọ, thế nào là tập khởi của thọ, thế nào là đoạn
diệt của thọ, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thọ?
Chư Hiền, có sáu loại thọ này: thọ do nhãn xúc sanh, thọ do nhĩ xúc
sanh, thọ do tỷ xúc sanh, thọ do thiệt xúc sanh, thọ do thân xúc sanh, thọ
do ý xúc sanh. Từ tập khởi của xúc, có tập khởi của thọ; từ đoạn
diệt của xúc, có đoạn diệt của thọ; và Thánh Đạo Tám Ngành này là
con đường đưa đến đoạn diệt của thọ, tức là: Chánh Tri kiến...
Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thọ như vậy, tuệ
tri tập khởi của thọ như vậy, tuệ tri đoạn diệt của thọ như vậy,
tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thọ như vậy, khi ấy, vị
ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri xúc, tuệ tri tập khởi của xúc, tuệ tri
đoạn diệt của xúc, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của xúc,
khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến và thành tựu diệu pháp này. Chư
Hiền, thế nào là xúc, thế nào là tập khởi của xúc, thế nào là đoạn
diệt của xúc, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của xúc? Chư
Hiền, có sau loại xúc này: nhãn xúc, nhĩ xúc, tỷ xúc, thiệt xúc, thân
xúc, ý xúc. Từ tập khởi của sáu nhập, có tập khởi từ xúc; từ đoạn
diệt của sáu nhập, có đoạn diệt của xúc, và Thánh Đạo Tám Ngành
này là con đường đưa đến đoạn diệt của xúc, tức là: Chánh Tri kiến...
Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri xúc như vậy, tuệ
tri tập khởi của xúc như vậy, tuệ tri đoạn diệt của xúc như vậy, tuệ
tri con đường đưa đến đoạn diệt của xúc như vậy, khi ấy, vị ấy
đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả...câu hỏi
như sau: Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri sáu nhập, tuệ tri tập khởi của sáu nhập,
tuệ tri đoạn diệt của sáu nhập, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của sáu nhập, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu
diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào là sáu nhập, thế nào là tập khởi của
sáu nhập, thế nào là đoạn diệt của sáu nhập, thế nào là con đường
đưa đến đoạn diệt của sáu nhập? Chư Hiền, có sáu nhập này: nhãn nhập,
nhĩ nhập, tỷ nhập, thiệt nhập, thân nhập, ý nhập. Từ tập khởi của
danh sắc có tập khởi của sáu nhập; từ đoạn diệt của danh sắc có
đoạn diệt của sáu nhập; và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường
đưa đến đoạn diệt của sáu nhập, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định.
Chư Hiền, chỉ khi nào vị Thánh đệ tử tuệ tri sáu nhập như vậy, tuệ
tri tập khởi của sáu nhập như vậy, tuệ tri đoạn diệt của sáu nhập
như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của sáu nhập như vậy,
khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu hạnh
pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri danh sắc, tuệ tri tập khởi của danh sắc,
tuệ tri đoạn diệt của danh sắc, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt
của danh sắc, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu
pháp này. Chư Hiền, thế nào là danh sắc, thế nào là tập khởi của danh
sắc, thế nào là đoạn diệt của danh sắc, thế nào là con đường đưa
đến đoạn diệt của danh sắc? Thọ, tưởng, tư, xúc, tác ý, chư Hiền,
như vậy gọi là danh; bốn đại và sắc do bốn đại tạo thành, chư Hiền,
như vậy gọi là sắc; như vậy đây là danh và đây là sắc, Chư Hiền,
như vậy gọi là danh sắc. Từ tập khởi của thức, có tập khởi của
danh sắc; từ đoạn diệt của thức, có đoạn diệt của danh sắc; và
Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của danh sắc,
tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ
tri danh sắc như vậy, tuệ tri tập khởi của danh sắc như vậy, tuệ tri
đoạn diệt của danh sắc như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của danh sắc như vậy, khi ấy, vị ấy, đoạn trừ tất cả tham tùy
miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức, tuệ tri tập khởi của thức, tuệ
tri đoạn diệt của thức, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
thức, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp
này. Chư Hiền, thế nào là thức, thế nào là tập khởi của thức, thế
nào là đoạn diệt của thức, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt
của thức? Chư Hiền, có sáu loại thức này: nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức,
thiệt thức, thân thức, ý thức. Từ tập khởi của hành, có tập khởi của
thức; từ đoạn diệt của hành có đoạn diệt của thức; và Thánh Đạo
Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của thức, tức là:
Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức
như vậy, tuệ tri tập khởi của thức như vậy, tuệ tri đoạn diệt của
thức như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thức như vậy,
khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu
pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hành, tuệ tri tập khởi của hành, tuệ tri
đoạn diệt của hành, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của hành,
khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này. Chư
Hiền, thế nào là hành, thế nào là tập khởi của hành, thế nào là đoạn
diệt của hành, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của hành?
Chư Hiền, có ba loại hành này: thân hành, ngữ hành, tâm hành. Từ tập khởi
của vô minh, có tập khởi của hành; từ đoạn diệt của vô minh, có đoạn
diệt của hành; và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn
diệt của hành, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư Hiền, khi nào
Thánh đệ tử tuệ tri hành như vậy, tuệ tri tập khởi của hành như vậy,
tuệ tri đoạn diệt của hành như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của hành như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy
miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả... (như trên)...
Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri vô minh, tuệ tri tập khởi của vô minh, tuệ
tri đoạn diệt của vô minh, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
vô minh, khi ấy, Thánh đệ tử có chánh tri kiến... (như trên)... và thành
tựu diệu pháp này. Chư Hiền, thế nào là vô minh, thế nào là tập khởi
của vô minh, thế nào là đoạn diệt của vô minh, thế nào là con đường
đưa đến đoạn diệt của vô minh? Sự không tuệ tri về khổ, không tuệ
tri về khổ tập, không tuệ tri về khổ diệt, không tuệ tri về con đường
đưa đến khổ diệt, Chư Hiền, như vậy gọi là vô minh. Từ tập khởi của
lậu hoặc, có tập khởi của vô minh; từ đoạn diệt của lậu hoặc, có
đoạn diệt của vô minh; và Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa
đến đoạn diệt của vô minh, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Định. Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri vô minh như vậy, tuệ tri tập khởi của
vô minh như vậy, tuệ tri đoạn diệt của vô minh như vậy, tuệ tri con
đường đưa đến đoạn diệt của vô minh như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn
trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu pháp này.
– Lành thay, Hiền giả!
Các vị Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ,
tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta, liền hỏi thêm Tôn giả Sariputt âu hỏi
như sau:
– Này Hiền giả, có thể có pháp
môn nào khác, nhờ pháp môn này Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến
chánh trực, có lòng tin pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này?
– Chư Hiền, có thể có. Chư Hiền,
khi nào Thánh đệ tử tuệ tri lậu hoặc, tuệ tri tập khởi của lậu hoặc,
tuệ tri đoạn diệt của lậu hoặc, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của lậu hoặc. Chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến,
có tri kiến chánh trực, có lòng tin pháp tuyệt đối và thành tựu diệu
pháp này. Chư Hiền, thế nào là lậu hoặc, thế nào là tập khởi của lậu
hoặc, thế nào là đoạn diệt của lậu hoặc, thế nào là con đường
đưa đến đoạn diệt của lậu hoặc? Chư Hiền, có ba lậu hoặc này: dục
lậu, hữu lậu, vô minh lậu. Từ tập khởi của vô minh có tập khởi của
lậu hoặc; từ đoạn diệt của vô minh có đoạn diệt của lậu hoặc và
Thánh Đạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của lậu
hoặc, tức là: Chánh Tri kiến, Chánh Tư duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp,
Chánh Mạng, Chánh Tinh tấn, Chánh Niệm, Chánh Định. Chư Hiền, khi nào
Thánh đệ tử tuệ tri lậu hoặc như vậy, tuệ tri tập khởi của lậu hoặc
như vậy, tuệ tri đoạn diệt của lậu hoặc như vậy, tuệ tri con đường
đưa đến đoạn diệt của lậu hoặc như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ
tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân tùy miên, nhổ tận gốc kiến mạn
tùy miên "Tôi là", đoạn trừ vô minh, khiến minh khởi lên, diệt
tận khổ đau ngay trong hiện tại. Chư Hiền, như vậy Thánh đệ tử có
chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin pháp tuyệt đối và
thành tựu diệu pháp này.
Tôn giả Sariputta thuyết giảng như
vậy. Các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ, tín thọ lời giảng của Tôn giả Sariputta.
|
Mục
Lục
||Chương
kế
|
--- o0o ---
| Thư
Mục Tác Giả |
Tổ
chức đánh máy: Hứa Dân Cường
Chân thành cảm ơn Cư sĩ Bình Anson đã gởi tặng phiên bản điện
tử bộ Kinh này.
Nguồn: www.quangduc.com
Về danh mục
