Kinh Trường Bộ
HT. Thích Minh Châu dịch
Sài gòn 1991
---o0o---
8.
KINH KASSAPA
1. - Như vầy tôi nghe.
Một thời đức Thế Tôn ở tại Ujunnà (Uy-nhã-quốc), tại vườn
nai Kannakatthala. Lúc bấy giờ, lõa thể Kassapa (Ca-diếp) đến
chỗ đức Phật, nói những lời chào đón hỏi thăm xã giao
với đức Thế Tôn và đứng một bên. Sau khi đứng một bên,
lõa thể Kassapa thưa với Thế Tôn:
2. - Tôn giả Gotama, tôi
nghe như vầy: "Sa-môn Gotama chỉ trích mọi khổ hạnh,
tuyệt đối phỉ báng, mạt sát mọi khổ hạnh, mọi lối
sống khắc khổ", có phải những vị ấy nói đúng lời
của Tôn giả Gotama ? Có phải những vị ấy đã vu oan không
xác thật cho Tôn giả Gotama ? Có phải những vị ấy đã tuyên
bố như pháp, thuận pháp không ? Có những chủ trương nào chính
và phụ gặp phải cật không Thật sự chúng tôi không muốn
chỉ trích sai lạc Tôn giả Gotama.
3. - Này Kassapa, những
ai nói: "Sa-môn Gotama chỉ trích mọi khổ hạnh, tuyệt đối
phỉ báng, mạt sát mọi khổ hạnh, mọi lối sống khắc
khổ", những vị ấy nói không đúng lời của Ta, đã vu
oan không xác thật cho Ta. Này Kassapa, ở đời này, với thiên
nhãn thanh tịnh, siêu nhân, Ta thấy một số người tu khổ
hạnh, sống khắc khổ... Sau khi thân hoại mạng chung, phải
sinh vào ác sanh, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Này Kassapa,
ở đời này, với thiên nhãn thanh tịnh, siêu nhân, Ta thấy
một số người tu khổ hạnh, sống khắc khổ... . Sau khi thân
hoại mạng chung, được sinh vào thiện chú, thiên giới, thanh
tịnh, siêu nhân, Ta thấy một số người tu khổ hạnh nhưng
sống ít khắc khổ hơn... Sau khi thân hoại mạng chung, phải
sinh vào ác sanh, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Này Kassapa,
ở đời này, với thiên nhãn thanh tịnh, siêu nhân, Ta thấy
một số người tu khổ hạnh nhưng sống ít khắc khổ hơn...
Sau khi thân hoại mạng chung, được sinh vào thiện thú, thiên
giới, cõi đời này. Này Kassapa, khi đã biết đúng với sự
thật sự lai, khứ, sanh, diệt của những người tu khổ
hạnh như vậy, làm sao Ta lại chỉ trích mọi khổ hạnh và
tuyệt đối phỉ báng mạt sát mọi khổ hạnh, mọi lối
sống khắc khổ?
4. Này Kassapa, có một
số Sa-môn, Bà-la-môn là những nhà bác học, tế nhị, biệt
tài trong tranh luận, (nhà thiện xạ) bắn chẻ hai sợi tóc,
đi chỗ này chỗ kia như đả phá mọi tà kiến với trí tuệ
của mình. Giữa Ta và những vị này, có những điểm tương
đồng và có những điểm không tương đồng. Có điểm
những vị này công nhận là phải, chúng tôi cũng công nhận
là phải. Có điểm những vị này công nhận là không phải,
chúng tôi cũng công nhận là không phải. Có điểm những vị
này không công nhận là phải, chúng tôi công nhận là phải.
Có điểm chúng tôi công nhận là phải, các vị này cũng công
nhận là phải. Có điểm chúng tôi không công nhận là phải,
các vị này cũng không công nhận là phải. Có điểm chúng tôi
công nhận là phải, các vị này không công nhận là phải. Có
điểm chúng tôi không công nhận là phải, các vị này công
nhận là phải.
5. Ta đến các vị
ấy và nói: "Này các Hiền giả, những điểm bất đồng
ý, hãy để chúng yên như vậy. Những điểm đồng ý, các
vị có trí hãy hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận với nhau, giáo
sư với giáo sư, hay chúng đệ tử với chúng đệ tử: "Những
pháp bất thiện hay được xem là bất thiện, những pháp
lỗi lầm hay được xem là lỗi lầm, những pháp không nên tuân
hành hay được xem là không nên tuân hành, những pháp không
xứng bậc Thánh hay được xem là không xứng đáng bậc Thánh,
giữa những pháp ô nhiễm hay được xem là ô nhiễm, giữa quí
vị hiền giả này, ai đã hoàn toàn xả ly những pháp ấy,
Sa-môn Gotama hay những vị Tôn giả, sư trưởng các giáo phái
kia ?"
6. Này Kassapa, và sự
tình này xảy ra. Khi các vị có trí hỏi nhau, tìm hiểu và đàm
luận với nhau. Các vị này nói: "Những pháp bất thiện
hay được xem là bất thiện, những pháp lỗi lầm hay được
xem là lỗi lầm, những pháp không nên tuân hành hay được
xem là không nên tuân hành, những pháp không xứng bậc Thánh
hay được xem là không xứng bậc Thánh, những pháp ô nhiễm
hay được xem là ô nhiễm, giữa những vị hiền giả này,
Sa-môn Gotama đã hoàn toàn xả ly những pháp ấy, còn những
vị tôn giả, sư trưởng các giáo phái kia chỉ xả ly một
phần thôi". Như vậy, này Kassapa, những vị có trí khi
hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận với nhau, một phần lớn tán
thán chúng tôi về vấn đề này.
7. Này Kassapa, lại
nữa các vị có trí lại hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận
với nhau, giữa giáo sư với giáo sư, giữa chúng đệ tử
với chúng đệ tử: "Những pháp thiện hay được xem là
thiện, những pháp không lỗi lầm hay được xem là không
lỗi lầm, những pháp nên tuân hành hay được xem là nên tuân
hành, những pháp xứng bậc Thánh hay được xem là xứng bậc
Thánh, những pháp thanh tịnh hay được xem là thanh tịnh,
giữa quí vị hiền giả này ai đã hoàn toàn thành tựu
những pháp này, Sa-môn Gotama hay những vị tôn giả, sư trưởng
các giáo phái kia ?
8. Này Kassapa, và sự
tình này xảy ra. Khi các vị có trí hỏi nhau, tìm hiểu và đàm
luận với nhau, các vị này nói: "Những pháp thiện hay
được xem là thiện, những pháp không lỗi lầm hay được
xem là không lỗi lầm, những pháp nên tuân hành hay được
xem là nên tuân hành, những pháp xứng bậc Thánh hay được
xem là xứng bậc Thánh, những pháp thanh tịnh hay được xem là
thanh tịnh, Sa-môn Gotama đã hoàn toàn thành tựu những pháp này,
còn những vị tôn giả, sư trưởng các giáo phái kia chỉ thành
tựu một phần". Như vậy này Kassapa, những vị có trí
hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận với nhau, một phần lớn tán
thán chúng tôi về vấn đề này.
9. Này Kassapa, lại
nữa, các vị có trí lại hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận
với nhau, giữa giáo sư với giáo sư, giữa chúng đệ tử
với chúng đệ tử: "Những pháp bất thiện hay được
xem là bất thiện, những pháp lỗi lầm hay được xem là
lỗi lầm, những pháp không nên tuân hành hay được xem là không
nên tuân hành, những pháp không xứng bậc Thánh hay được
xem là không xứng bậc Thánh, những pháp ô nhiễm hay được
xem là ô nhiễm, giữa những vị hiền giả này ai đã hoàn toàn
xả ly những pháp ấy, chúng đệ tử của Gotama hay chúng đệ
tử của những tôn giả, sư trưởng các giáo phái kia ?"
10. Này Kassapa, và sự
tình này xảy ra khi các vị có trí hỏi nhau, tìm hiểu và đàm
luận với nhau. Các vị này nói: "Những pháp bất thiện
hay được xem là bất thiện, những pháp lỗi lầm hay được
xem là lỗi lầm, những pháp không nên tuân hành hay được
xem là không nên tuân hành, những pháp không xứng bậc Thánh
hay được xem là không xứng bậc Thánh, những pháp ô nhiễm
hay được xem là ô nhiễm, giữa những vị hiền giả này, chúng
đệ tử của Gomata đã hoàn toàn xả ly những pháp ấy, còn
chúng đệ tử của những vị tôn giả, sư trưởng các giáo
phái kia chỉ xả ly một phần thôi". Như vậy, này Kassapa,
những vị có trí khi hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận với
nhau một phần lớn tán thán chúng tôi về vấn đề này.
11. Này Kassapa, lại
nữa, các vị có trí lại hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận
với nhau, giữa giáo sư với giáo sư, giữa chúng đệ tử
với chúng đệ tử: "Những pháp thiện hay được xem là
thiện, những pháp không lỗi lầm hay được xem là không
lỗi lầm, những pháp nên tuân hành hay được xem là nên tuân
hành, những pháp xứng bậc Thánh hay được xem là xứng bậc
Thánh, những pháp thanh tịnh hay được xem là thanh tịnh,
giữa những vị hiền giả này ai đã hoàn toàn thành tựu
những pháp này, chúng đệ tử của Gotama hay chúng đệ tử
của những tôn giả, sư trưởng các giáo phái kia ?"
12. Này Kassapa, sự tình
này xảy ra khi các vị có trí hỏi nhau, tìm hiểu và đàm
luận với nhau. Các vị này nói: "Những pháp thiện hay
được xem là thiện, những pháp không lỗi lầm hay được
xem là không lỗi lầm, những pháp nên tuân hành hay được
xem là nên tuân hành, những pháp xứng bậc Thánh hay được
xem là xứng bậc Thánh, những pháp thanh tịnh hay được xem là
thanh tịnh, giữa những vị hiền giả này, chúng đệ tử
của Gotama đã hoàn toàn thành tựu những pháp này, còn chúng
đệ tử của những vị tôn giả, sư trưởng các giáo phái
kia chỉ thành tựu một phần thôi". Như vậy này Kassapa,
những vị có trí hỏi nhau, tìm hiểu và đàm luận với nhau,
một phần lớn tán thán chúng tôi về vấn đề này.
13. Này Kassapa, có con
đường, có phương pháp khiến ai tuân theo sẽ tự thấy và
tự biết: "Sa-môn Gotama nói đúng thời, nói chân thật, nói
lợi ích, nói hợp pháp, nói đúng luật". Này Kassapa, con
đường ấy là gì, phương pháp ấy là gì khiến ai tuân theo
sẽ tự thấy và biết: "Sa-môn Gotama nói đúng thời, nói
chân thật, nói lợi ích, nói hợp pháp, nói đúng luật
?" Chính là con đường Thánh tám ngành tức là chánh tri
kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh
tinh tấn, chánh niệm, chánh định. Này Kassapa, chính con đường
này, chính phương pháp này khiến ai tuân theo sẽ tự thấy và
tự biết: "Sa-môn Gotama nói đúng thời, nói lời chân
thật, nói lợi ích, nói hợp pháp, nói đúng luật".
14. Nghe nói vậy, lõa
thể Kassapa bạch đức Thế Tôn:
- Hiền giả Gotama,
những pháp khổ hạnh này được những Sa-môn và Bà-la-môn công
nhận là đưa đến Sa-môn quả và Bà-la-môn quả: Sống lõa
thể, - Sống phóng túng, không theo lễ nghi (như đứng mà đi
đại tiểu tiện, đứng ăn, không chịu ngồi theo lễ nghi), -
Liếm tay cho sạch (sau khi ăn, không chịu rửa), - Đi khất
thực không chịu bước tới (theo yêu cầu để thí chủ bỏ
đồ ăn vào bát), - Không nhận đồ ăn mang đến (cho mình, trước
khi đi khất thực), - Không nhận đồ ăn đặc biệt nấu cho
mình. - Không nhận mời đi ăn. - Không nhận đồ ăn từ nơi
nồi chảo (sợ nồi chảo bị nạo, bị cạy để cúng dường
đồ ăn), - Không nhận đồ ăn tại ngưỡng cửa (sợ dành riêng
cho mình), - Không nhận đồ ăn đặt giữa những cây gậy (sợ
dành riêng cho mình), - Không nhận đồ ăn đặt giữa những
cối giã gạo (sợ dành riêng cho mình), - Không nhận đồ ăn
từ hai người đang ăn (sợ đồ ăn chỉ do một người cho),
- Không nhận đồ ăn từ người đàn bà có thai (sợ đứa
con trong bụng mẹ bị thiệt thòi), - Không nhận đồ ăn từ
người đàn bà đang cho con bú (sợ sữa đàn bà sẽ bớt đi),
- Không nhận đồ ăn từ người đàn bà đang giao cấu (sợ làm
trở ngại sự giao cấu), - Không nhận đồ ăn đi quyên (bởi
tín đồ khi có nạn đói), - Không nhận đồ ăn tại chỗ có
chó đứng (sợ chó mất phần ăn), - Không nhận đồ ăn tại
chỗ ruồi bu (sợ ruồi mất phần ăn), - Không ăn cá, ăn
thịt, không uống rượu nấu, rượu men. - Vị ấy chỉ nhận
ăn tại một nhà, chỉ nhận ăn một miếng hay vị ấy chỉ
nhận ăn tại hai nhà, chỉ nhận ăn hai miếng, hay vị ấy
chỉ nhận ăn tại bảy nhà, vị ấy chỉ nhận ăn bảy
miếng. Vị ấy chỉ nuôi sống với một bát, nuôi sống chỉ
với hai bát, nuôi sống chỉ với bảy bát. Vị ấy chỉ ăn
một ngày một bữa, hai ngày một bữa, bảy ngày một bữa.
Như vậy vị ấy sống theo hạnh tiết chế ăn uống cho đến
nửa tháng mới ăn một lần.
Này Hiền giả Gotama,
những pháp khổ hạnh này được chúng Sa-môn, Bà-la-môn công
nhận là đưa đến Sa-môn quả và Bà-la-môn quả. Vị này
chỉ ăn cỏ lúa để sống, lúa tắc, gạo lức, ăn hột cải
nivara, ăn da vụn, ăn trấu, ăn nước bột gạo, ăn bột
vừng, ăn cỏ, ăn phân bò, ăn trái cây, ăn rễ cây trong
rừng, ăn trái cây rụng để sống.
Này Hiền giả Gotama,
những pháp khổ hạnh này được công nhận bởi những Sa-môn,
Bà-la-môn là đưa đến Sa-môn và Bà-la-môn quả. Vị ấy
mặc vải gai thô, mặc vải gai thô lẫn với các vải khác,
mặc vải tẩm liệm rồi quăng đi, mặc vải phấn tảo y,
mặc vỏ cây tititaka làm áo, mặc da con sơn dương đen, mặc
áo bện bằng từng mảnh da của con sơn dương đen, mặc áo
bằng cỏ cát tường (kusa), mặc áo vỏ cây, mặc áo bằng
tấm gỗ nhỏ, mặc áo bằng tóc bện lại thành mền, mặc áo
bằng đuôi ngựa bện lại, mặc áo bằng lông cú. Vị ấy là
người sống nhổ râu tóc, là người theo tập tục sống
nhổ râu tóc, là người theo hạnh thường dùng, không dùng
chỗ ngồi, là người ngồi chò hỏ, sống theo hạnh ngồi chò
hỏ một cách tinh tấn, là người dùng gai làm giường, thường
ngủ nằm trên giường gai, sống dùng ván gỗ làm giường,
sống nằm trên đất trần, thường nằm ngủ một bên hông,
sống để bụi và nhớp che dính thân mình, sống và ngủ ngoài
trời, theo hạnh bạ đâu nằm đấy, sống ăn các uế vật,
theo hạnh ăn các uế vật (phân bò, nước tiểu bò, tro và đất),
sống không uống nước lạnh, theo hạnh không uống nước
lạnh, sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước
tắm (để gột sạch tội lỗi).
15. - Này Kassapa nếu
một người sống lõa thể, sống phóng túng không theo lễ
nghi, liếm tay... như vậy sống theo hạnh tiết chế ăn uống
cho đến nửa tháng chỉ ăn một lần, nhưng nếu vị này không
tu và không chứng được giới cụ túc, tâm cụ túc, tuệ
cụ túc, thời vị ấy cách rất xa Sa-môn vị, cách rất xa Bà-la-môn
vị. Này Kassapa, nếu Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không
hận thù, không ác hại và với sự diệt tận các lậu hoặc,
tự giác chứng và an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát,
tuệ giải thoát vô lậu, này Kassapa Tỷ-kheo ấy được gọi
là Sa-môn, được gọi là Bà-la-môn .
Này Kassapa, nếu một
người chỉ ăn cỏ lúa để sống, này Kassapa nếu người
ấy chỉ ăn lúa tắc, gạo lức, ăn hột cải nivàra... ăn trái
cây, rễ cây trong rừng, ăn trái cây rụng để sống, nhưng
nếu vị này không tu và không chứng được giới cụ túc, tâm
cụ túc, tuệ cụ túc thời vị ấy cách rất xa Sa-môn vị, cách
rất xa Bà-la-môn vị. Này Kassapa, nếu Tỷ-kheo sống tu tập
từ bi tâm, không hận thù, không ác hại, và với sự diệt
tận các lậu hoặc, tự giác chứng và an trú ngay hiện tại,
tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo
ấy được gọi là Sa-môn, được gọi là Bà-la-môn .
Này Kassapa, nếu một
người mặc vải gai thô, mặc vải gai thô trộn với các
vải khác,... sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước
tắm (để gột sạch tội lỗi), nhưng nếu vị này không tu và
không chứng được giới cụ túc, tâm cụ túc, tuệ cụ túc,
thời vị ấy cách rất xa Sa-môn vị, cách rất xa Bà-la-môn
vị. Này Kassapa, nếu Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không
hận thù, không ác hại và với sự diệt tận các lậu hoặc,
tự giác chứng và an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát,
tuệ giải thoát vô lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy được gọi
là Sa-môn, được gọi là Bà-la-môn .
16. Khi nghe nói đến
đây, lõa thể Kassapa bạch Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, khó
hành thay Sa-môn hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh !
- Này Kassapa, đó là
lời nói thường tình ở đời: "Khó hành thay Sa-môn
hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh ! Này Kassapa, như một người
sống lõa thể, sống phóng túng không theo lễ nghi, liếm tay...
như vậy sống theo hạnh tiết chế ăn uống, cho đến nửa tháng
chỉ ăn một lần. Này Kassapa, nếu sự khó hành, sự rất khó
hành của Sa-môn hạnh, của Bà-la-môn hạnh chỉ tùy thuộc
khổ hạnh này và chỉ tùy thuộc sự thiệt hành khổ hạnh này,
thời thật không xứng mà nói: "Khó hành thay Sa-môn hạnh
! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh !" Một người cư sĩ, hay
con một người cư sĩ cho đến một người đầy tớ gái đội
ghè nước có thể làm theo những hạnh: "Tôi sống lõa
thể, sống phóng túng không theo lễ nghi, liếm tay... . như
vậy sống theo hạnh tiết chế ăn uống, cho đến nửa tháng
ăn một lần".
Này Kassapa, vì ngoài
khổ hạnh này, ngoài sự thiệt hành khổ hạnh này, Sa-môn
hạnh hay Bà-la-môn hạnh vẫn khó hành trì, vẫn thật khó hành
trì, do vậy thật xứng đáng mà nói: "Khó hành thay Sa-môn
hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh !" Này Kassapa, nếu
Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không hận thù, không ác
hại, và với sự tận diệt các lậu hoặc tự giác chứng và
an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô
lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn, được
gọi là Bà-la-môn .
Này Kassapa, nếu một
người chỉ ăn cỏ lúa để sống, ăn lúa tắc, gạo lức...
ăn trái cây, rễ cây trong rừng, ăn trái cây rụng để sống,
nếu sự khó hành, sự rất khó hành của Sa-môn hạnh, của Bà-la-môn
hạnh chỉ tùy thuộc khổ hạnh này, và chỉ tùy thuộc sự
thực hành khổ hạnh này thời thật không xứng mà nói:
"Khó hành thay Sa-môn hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh".
Một người cư sĩ, hay con một người cư sĩ, cho đến một
người đầy tớ gái đội ghè nước có thể làm theo những
hạnh: "Tôi chỉ ăn cỏ lúa để sống, ăn lúa tắc, gạo
lức... ăn trái cây, rễ cây trong rừng, ăn trái cây rừng để
sống". Này Kassapa, vì ngoài khổ hạnh này, ngoài sự
thực hành khổ hạnh này, Sa-môn hạnh hay Bà-la-môn hạnh
vẫn khó hành trì, vẫn thật khó hành trì, do vậy thật
xứng đáng mà nói: "Khó hành thay Sa-môn hạnh ! Khó hành
thay Bà-la-môn hạnh !" Này Kassapa, nếu Tỷ-kheo sống tu
tập từ bi tâm, không hận thù, không ác hại, và với sự
diệt tận các lậu hoặc, tự giác chứng và an trú ngay hiện
tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô lậu, này Kassapa,
Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn, được gọi là Bà-la-môn
!
Này Kassapa, nếu một
người mặc vải gai thô, mặc vải gai thô trộn lẫn với các
vải khác... sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước
tắm (để gột sạch tội lỗi), nếu có sự khó hành, sự
rất khó hành của Sa-môn hạnh, của Bà-la-môn hạnh chỉ tùy
thuộc khổ hạnh này và chỉ tùy thuộc sự thi hành khổ
hạnh này, thời thật không xứng mà nói: "Khó hành thay
Sa-môn hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh !" Một người
cư sĩ hay con một người cư sĩ cho đến một người đầy
tớ gái đội ghè nước có thể làm theo những hạnh: "Tôi
chỉ mặc vải gai thô, mặc vải gai thô trộn lẫn với các
vải khác... sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước
tắm (để gột sạch tội lỗi)", này Kassapa, vì ngoài
khổ hạnh này, ngoài sự thực hành khổ hạnh này, Sa-môn
hạnh hay Bà-la-môn hạnh vẫn khó hành trì, vẫn thật khó hành
trì, do vậy thật xứng đáng mà nói: "Khó hành thay Sa-môn
hạnh ! Khó hành thay Bà-la-môn hạnh !" Này Kassapa, nếu
Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không hận thù, không ác
hại, và với sự diệt tận các lậu hoặc, tự giác chứng và
an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô
lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn, được
gọi là Bà-la-môn .
17. Khi nghe nói vậy, lão
thể Kassapa bạch đức Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, khó
biết thay một vị Sa-môn ! Khó biết thay một Bà-la-môn !
- Này Kassapa, đó là
lời nói thường tình ở đời : "Khó biết thay một Sa-môn
! Khó biết thay một Bà-la-môn !" Này Kassapa, nếu một người
sống lõa thể, sống phóng túng không theo lễ nghi, liếm tay...
như vậy sống theo hạnh tiết chế ăn uống, cho đến nửa tháng
chỉ ăn một lần. Này Kassapa, nếu trở thành một Sa-môn,
nếu trở thành một Bà-la-môn chỉ tùy thuộc khổ hạnh này,
và chỉ tùy thuộc sự thi hành khổ hạnh này, thời thật không
xứng mà nói: "Khó biết thay một Sa-môn ! Khó biết thay
một Bà-la-môn !" Một người cư sĩ, hay con một người cư
sĩ cho đến một người đầy tớ gái đội ghè nước có
thể làm theo những hạnh: "Tôi sống lõa thể, sống phóng
túng không theo lễ nghi, liếm tay... như vậy sống theo hạnh
tiết chế ăn uống, cho đến nửa tháng chỉ ăn một lần".
Này Kassapa, nếu trở thành một Sa-môn, nếu trở thành một Bà-la-môn
chỉ tùy thuộc khổ hạnh này, chỉ tùy thuộc sự thi hành
khổ hạnh này, thời thật không xứng mà nói: "Khó biết
thay một Sa-môn ! Khó biết thay một Bà-la-môn !" Một người
cư sĩ, hay con một người cư sĩ cho đến một người đầy
tớ gái đội ghè nước có thể làm theo những hạnh này:
"Tôi sống lõa thể, sống phóng túng không theo lễ nghi,
liếm tay... như vậy sống theo hạnh tiết chế ăn uống cho đến
nửa tháng chỉ ăn một lần". Này Kassapa, vì ngoài khổ
hạnh này, ngoài sự thực hành khổ hạnh này, vẫn khó biết
vẫn thật khó biết một người Sa-môn hay một người Bà-la-môn,
do vậy thật xứng đáng mà nói: "Khó biết thay, một Sa-môn
! Khó biết thay một Bà-la-môn !" Này Kassapa, nếu Tỷ-kheo
sống tu tập từ bi tâm, không hận thù, không ác hại, và
với sự diệt tận các lậu hoặc, tự giác chứng và an trú
ngay hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô lậu, này
Kassapa, vị Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn, được gọi là
Bà-la-môn .
Này Kassapa, nếu một
người chỉ ăn cỏ lúa để sống, ăn lúa tắc, gạo lức...
ăn trái cây, rễ cây trong rừng, ăn trái cây rụng để sống.
Này Kassapa, nếu trở thành một Sa-môn, trở thành một Bà-la-môn
chỉ tùy thuộc khổ hạnh này và chỉ tùy thuộc sự thực hành
khổ hạnh này, thời thật không xứng đáng mà nói: "Khó
biết thay một Sa-môn ! Khó biết thay một Bà-la-môn !"
Một người cư sĩ, hay con một người cư sĩ, cho đến một
người đầy tớ gái đội ghè nước có thể làm theo những
hạnh: "Tôi chỉ ăn lúa để sống, ăn lúa tắc, gạo
lức... ăn trái cây, rễ cây trong rừng, ăn trái cây rụng để
sống". Này Kassapa, vì ngoài khổ hạnh này, ngoài sự
thực khổ hạnh này, vẫn khó biết một người Sa-môn hay
một người Bà-la-môn . Do vậy thật xứng đáng mà nói:
"Khó biết thay, một Sa-môn ! Khó biết thay, một Bà-la-môn".
Này Kassapa, nếu
Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không hận thù, không ác
hại, và với sự diệt tận các lậu hoặc, tự giác chứng và
an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô
lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn, được
gọi là Bà-la-môn .
Này Kassapa, nếu một
người mặc vải gai thô, mặc vải gai thô trộn lẫn với các
vải khác... sống một đêm tắm ba lần, theo hạnh xuống nước
tắm (để gột sạch tội lỗi). Này Kassapa, nếu trở thành
một Sa-môn, trở thành một Bà-la-môn chỉ tùy thuộc khổ
hạnh này, và chỉ tùy thuộc sự thực hành khổ hạnh này
thời thật không xứng mà nói: "Khó biết thay một Sa-môn
! Khó biết thay một Bà-la-môn !"
Một người cư sĩ hay
con một người cư sĩ, cho đến một người đầy tớ gái đội
ghè nước có thể làm theo những hạnh: "Tôi mặc vải
gai thô, mặc vải gai thô trộn lẫn với các vải khác ...
sống một đêm tắm ba lần". Này Kassapa, vì ngoài khổ
hạnh này vẫn rất khó biết một người Sa-môn hay một người
Bà-la-môn . Do vậy thật xứng đáng mà nói: "Khó biết
thay một Sa-môn ! Khó biết thay một Bà-la-môn !" Này
Kassapa, nếu Tỷ-kheo sống tu tập từ bi tâm, không hận thù,
không ác hại, và với sự diệt tận các lậu hoặc, tự giác
chứng và an trú ngay hiện tại, tâm giải thoát, tuệ giải
thoát vô lậu, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy được gọi là Sa-môn,
được gọi là Bà-la-môn .
18. Khi nghe nói vậy, lõa
thể Kassapa bạch đức Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, thế
nào là giới cụ túc? Thế là tâm cụ túc ? Thế nào là tuệ
cụ túc ?
- Này Kassapa, nay ở đời,
Như Lai xuất hiện, là bậc A-la-hán, Chánh Biến Tri... (xem
kinh Sa-môn Quả, từ số 40-42)... thấy nguy hiểm trong những
lỗi nhỏ nhặt, thọ lãnh và tu học trong giới pháp, thân
nghiệp, ngữ nghiệp thanh tịnh, sanh hoạt trong sạch, giới
hạnh cụ túc, thủ hộ các căn, đầy đủ chánh niệm, chánh
trí và biết tri túc.
Này Kassapa, thế nào là
Tỷ-kheo giới hạnh cụ túc? Ở đây, này Kassapa, Tỷ-kheo từ
bỏ sát sanh, tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm
quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc của tất
cả chúng sanh và loài hữu tình. Như vậy là giới hạnh của
vị ấy trong giới luật. (Như Kinh Sa-môn Quả, số 43-61,... )
Trong khi một số Sa-môn, Bà-la-môn dầu đã dùng các món ăn
do tín thí cúng dường vẫn còn tự nuôi sống bằng những tà
mạng, như dùng các ảo thuật để được an ổn, để khỏi
làm các điều đã hứa... (như Kinh Sa-môn Quả, số 62)... . ngăn
ngừa công hiệu của thuốc. Còn vị ấy thì tránh xa các tà
mạng kể trên. Như vậy là giới cụ túc của vị ấy. Và như
vậy, này Kassapa, vị Tỷ-kheo ấy, nhờ giới luật cụ túc nên
không thấy sợ hãi từ một chỗ nào về sự hộ trì giới
luật. Này Kassapa, như một Sát-đế-lỵ đã làm lễ quán đảnh,
đã hàng phục kẻ thù địch, không còn thấy sợ hãi chỗ nào
về sự thù địch. Cũng vậy, này Kassapa, Tỷ-kheo ấy nhờ
giới luật cụ túc, nên không thấy sợ hãi từ một chỗ nào
về sự hộ trì giới luật. Vị ấy nhờ cụ túc giới luật
cao quý này, nên hưởng lạc thọ, nội tâm thanh tịnh. Như
vậy, này Kassapa, Tỷ-kheo giới luật cụ túc.
19. Này Kassapa, thế nào
là vị Tỷ-kheo bảo hộ các căn? Này Kassapa, khi mắt thấy
sắc, Tỷ-kheo không nắm giữ tướng chung... (như Kinh Sa-môn
Quả, số 64)... những nguyên nhân gì vì ý căn không được
chế ngự, khiến tham ái, ưu bi, các ác, bất thiện pháp
khởi lên, Tỷ-kheo chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì ý căn,
thiệt hành sự hộ trì ý căn. Vị ấy, nhờ sự hộ trì cao
quý các căn ấy, nên hưởng lạc thọ, nội tâm thanh tịnh...
Như vậy, này Kassapa Tỷ-kheo hộ trì các căn... (như kinh Sa-môn
Quả, số 64-75)... khi quán tự thân đã xả ly năm triền cái
ấy, hân hoan sanh; do hân hoan nên hỷ sanh; do tâm hoan hỷ, thân
được khinh an; do thân khinh an, lạc thọ sanh; do lạc thọ, tâm
được định tỉnh. Tỷ-kheo ly dục, ly ác pháp, chứng và trú
thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh,
với tầm với tứ. Tỷ-kheo thấm nhuần, tẩm ướt làm cho
sung mãn tràn đầy thân mình với hỷ lạc do ly dục sanh, không
một chỗ nào trên toàn thân không do hỷ lạc từ ly dục sanh
ấy thấm nhuần. Này Kassapa, như một người hầu tắm lão
luyện hay đệ tử người hầu tắm. Sau khi rắc bột tắm
trong thau bằng đồng, liền nhồi bột ấy với nước, cục
bột tắm ấy được thấm nhuần nước ướt, trào trộn
với nước ướt, thấm ướt cả trong lẫn ngoài với nước
nhưng không chảy thành giọt. Cũng vậy, này Kassapa Tỷ-kheo
thấm nhuần, tẩm ướt, làm cho sung mãn, tràn đầy thân mình
với hỷ lạc do ly dục sanh, không một chỗ nào trên toàn thân
không được hỷ lạc do ly dục sanh ấy thấm nhuần. Như
vậy là tâm cụ túc của vị ấy.
Lại nữa, này Kassapa,
Tỷ-kheo diệt tầm và tứ, chứng và trú thiền thứ hai, một
trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm, không tứ, nội
tỉnh nhất tâm... (như Kinh Sa-môn Quả số 77-79)... đệ tam
thiền (như Kinh Sa-môn Quả số 79-81)... chứng và trú vào
thiền thứ tư... (số 81-82)... đó là tâm cụ túc của vị
ấy. Này Kassapa, đó là tâm cụ túc.
20. Với tâm định tĩnh,
thuần tịnh, không cấu nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến,
dễ sử dụng, vững chắc bình thản như vậy, Tỷ-kheo dẫn tâm,
hướng tâm đến chánh trí, chánh kiến. Vị ấy biết: "Thân
này của ta là sắc pháp, do bốn đại thành, do cha mẹ sanh,
nhờ cơm cháo nuôi dưỡng, vô thường, biến hoại, phân toái,
đoạn tuyệt, hoại diệt, trong thân ấy thức ta lại nương
tựa và bị trói buộc."
Này Kassapa, ví như
một hòn lưu ly bảo châu, đẹp đẽ, trong suốt, có tám mặt
khéo giũa, khéo mài, sáng chói, không uế trược, đầy đủ
tất cả mỹ tướng. Và một sợi dây được xâu qua hòn
ngọc ấy, sợi dây màu xanh, màu vàng, màu đỏ, màu trắng
hay màu nhạt. Một người có mắt cầm hòn ngọc ấy ở trên
tay sẽ thấy: "Hòn ngọc lưu ly bảo châu này, đẹp đẽ,
trong suốt, có tám mặt, khéo giũa, khéo mài, sáng chói, không
uế trược, đầy đủ tất cả mỹ tướng. Và sợi dây này
được xâu qua hòn ngọc ấy, sợi dây màu xanh, màu vàng, màu
đỏ, màu trắng, hay màu vàng nhạt". Cũng vậy, này
Kassapa, với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm,
không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình
thản như vậy, vị Tỷ-kheo dẫn tâm, hướng tâm đến chánh
trí, chánh kiến. Vị ấy biết: "Thân này của ta là sắc
pháp, do bốn đại thành, do cha mẹ sanh, nhờ cơm cháo nuôi dưỡng,
vô thường, biến hoại, phân toái, đoạn tuyệt, hoại diệt.
Trong thân ấy, thức ta lại nương tựa và bị trói buộc".
Đó là tuệ cụ túc của vị ấy... (như kinh Sa-môn Quả, số
85-98)... Vị ấy biết: "... không có đời sống nào khác
nữa". Đó là tuệ cụ túc của vị ấy. Này Kassapa, đó
là tuệ cụ túc.
Này Kassapa, và không có
một giới cụ túc, tâm cụ túc, tuệ cụ túc nào khác cao thượng
hơn, thù thắng hơn giới cụ túc, tâm cụ túc và tuệ cụ túc
này.
21. Này Kassapa, có
một số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương giới luật. Những vị
này dùng nhiều phương tiện tán thán giới luật. Này Kassapa,
nói về giới luật tôn kính cao thượng nhất, Ta nhận thấy
không có một ai bằng giới luật của Ta, làm sao có ai hơn
được. Như vậy Ta hơn trên tất cả về giới luật, tức là
tăng thượng giới.
Này Kassapa, có một
số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương khổ hạnh, yểm ly. Những
vị này dùng nhiều phương tiện tán thán khổ hạnh, yểm ly.
Này Kassapa, nói về khổ hạnh yểm ly tôn kính cao thượng
nhất, Ta nhận thấy không có một ai bằng được khổ hạnh
yểm ly của Ta, làm sao có ai hơn được. Như vậy Ta hơn trên
tất cả về khổ hạnh yểm ly, tức là tăng thượng yểm ly.
Này Kassapa, có một
số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương trí tuệ. Những vị này dùng
nhiều phương tiện tán thán trí tuệ. Này Kassapa, nói về trí
tuệ tôn kính cao thượng nhất, Ta nhận thấy không có một
ai bằng được trí tuệ của Ta, làm sao có ai hơn được. Như
vậy Ta hơn trên tất cả về trí tuệ, tức là tăng thượng
trí tuệ.
Này Kassapa, có một
số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương giải thoát. Những vị này
dùng nhiều phương tiện tán thán giải thoát. Này Kassapa, nói
về giải thoát tôn kính cao thượng nhất, Ta nhận thấy không
có một ai bằng được giải thoát của Ta, làm sao có ai hơn
được. Như vậy, Ta hơn trên tất cả về giải thoát, tức là
tăng thượng giải thoát.
22. Này Kassapa, sự tình
này có thể xảy ra. Các du sĩ ngoại đạo có thể nói:
"Sa-môn Gotama rống tiếng rống con sư tử nhưng chỉ tại
chỗ vắng người, không ở giữa đại chúng". Nên nói
với chúng: "Chớ có nói như vậy. Sa-môn Gotama rống
tiếng rống con sư tử tại chỗ vắng người và cả giữa đại
chúng". Này Kassapa, nên nói với chúng như vậy.
Này Kassapa, sự tình này
có thể xảy ra. Các du sĩ ngoại đạo có thể hỏi: "Sa-môn
Gotama rống tiếng rống con sư tử giữa đại chúng, nhưng
rống không với tinh thần vô úy... với tinh thần vô úy... và
"Không có ai hỏi Sa-môn Gotama câu hỏi gì... và "có
người hỏi Sa-môn Gotama"... "Khi có người hỏi, Sa-môn
Gotama không thể trả lời"... và "Khi có người hỏi,
Sa-môn Gotama trả lời cho chúng"... và "Dầu cho có
trả lời, câu trả lời không làm tâm người ta thỏa mãn"...
và "Câu trả lời làm tâm người ta thỏa mãn"...
"Nhưng người ta không xem ý kiến của Sa-môn Gotama là đáng
được nghe"... . "Người ta xem ý kiến của Sa-môn
Gotama là đáng được nghe"... . "Dầu cho có được
nghe, người ta cũng không tin tưởng"... "Người ta
nghe có lòng tin tưởng"... "Dầu cho người ta có lòng
tin tưởng, người ta không biểu lộ lòng tin tưởng"...
"Người ta có lòng tin tưởng và biểu lộ lòng tin tưởng"
... "Dầu cho có biểu lộ lòng tin tưởng, người ta không
đạt đến chỗ như thực"... . "Người ta đạt đến
chỗ như thực"... . "Dầu cho đạt đến chỗ như
thực, người ta không đem ra thực hành được". Nên nói
với chúng: "Chớ có nói như vậy. Sa-môn Gotama rống
tiếng rống con sư tử, rống ở giữa đại chúng, rống với
tinh thần vô úy, có người hỏi Sa-môn Gotama, Sa-môn Gotama
trả lời khi được hỏi, câu trả lời làm tâm người ta
được thỏa mãn, người ta xem ý kiến của Sa-môn Gotama đáng
được nghe, sau khi được nghe người ta tin tưởng, khi có lòng
tin tưởng người ta biểu lộ lòng tin tưởng, người ta đạt
đến chỗ như thực, đạt đến chỗ như thực, người ta đem
ra thực hành". Này Kassapa, nên nói với chúng như vậy.
23. Này Kassapa, một
thời Ta ở tại Vương Xá trên núi Linh Thứu. Lúc bấy giờ,
có người Phạm chí tu khổ hạnh tên là Nigrodha đến hỏi
về tối thắng khổ hạnh yểm ly. Khi được hỏi về tối
thắng khổ hạnh yểm ly, Ta đã trả lời. Và khi được Ta
trả lời, vị ấy phát tâm hoan hỷ như với một hoan lạc
tối thượng.
- Bạch Đại đức, ai
có thể sau khi nghe Thế Tôn thuyết pháp, lại không hoan hỷ
như với một hoan lạc tối thượng ? Thật vi diệu thay,
bạch Đại đức ! Thật vi diệu thay, bạch Đại đức !
Bạch Đại đức, như người dựng đứng lại những gì bị
quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường
cho kẻ lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để
những ai có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy, chánh pháp đã
được Thế Tôn dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích.
Và nay con xin quy y Thế Tôn, quy y Pháp, quy y Tỷ-kheo Tăng.
Bạch Đại đức, con xin xuất gia với Thế Tôn, con xin thọ
đại giới.
24. - Này Kassapa, ai trước
kia là ngoại đạo, nay muốn xuất gia, muốn thọ đại giới
trong pháp và luật này phải sống bốn tháng biệt trú. Sau
khi sống bốn tháng biệt trú, chúng Tăng nếu đồng ý sẽ
cho xuất gia, cho thọ đại giới để thành vị Tỷ-kheo. Nhưng
ta nhận thấy cá tánh con người sai biệt nhau.
- Bạch Đại đức,
nếu những người xưa kia là ngoại đạo, nay muốn xuất gia,
muốn thọ đại giới trong pháp và luật này phải sống bốn
tháng biệt trú, sau khi sống bốn tháng biệt trú chúng Tăng
nếu đồng ý sẽ cho xuất gia, cho thọ đại giới, thời con
sẽ xin sống biệt trú bốn năm, sau khi sống biệt trú bốn năm,
nếu chúng Tăng đồng ý, mong chúng Tăng xuất gia cho con, thọ
đại giới cho con để thành vị Tỷ-kheo.
Và lõa thể Kassapa
được xuất gia với Thế Tôn và được thọ đại giới.
Thọ đại giới không bao lâu, Đại đức Kassapa ở một mình
an tịnh, không phóng dật, sống nhiệt tâm, cần mẫn. Và không
bao lâu, vị này chứng được mục đích tối cao mà con cháu
các lương gia đã xuất gia từ bỏ gia đình sống không gia đình
hướng đến ... Đó là vô thượng cứu cánh phạm hạnh ngay
trong hiện tại, tự mình với thắng trí chứng, ngộ và an trú:
"Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, những gì nên làm đã
làm, sau đời này sẽ không có đời sống khác nữa". Đại
đức Kassapa liễu tri như vậy.
Và đại đức Kassapa
trở thành một vị A-la-hán nữa.
--- o0o ---
| Mục lục - Kinh Trường Bộ |
|
1| 2 | 3 |
4 | 5 |
6 & 7 | 8 | 9
| 10 | 11 | 12
| 13 | 14
| 15
| 16 |
17 | 18 |
| 19 | 20 | 21
| 22 | 23 | 24
| 25 | 26 | 27
| 28 | 29
| 30 | 31 | 32
| 33 | 34 |
--- o0o ---
| Thư Mục Tác Giả |
Tổ chức đánh máy:
Hứa Dân Cường
Chân thành cảm ơn Cư sĩ Bình Anson đã gởi tặng phiên bản điện tử bộ
Kinh này.
Nguồn: www.quangduc.com
Về danh mục
