Kinh Trường Bộ
HT. Thích Minh Châu dịch
Sài gòn 1991
---o0o---
3.
KINH AMBATTHA
1 Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn đang du hành tại nước Kosala (Câu tát
la), cùng với Đại chúng Tỷ-kheo khoảng năm trăm vị và đến
tại một làng Bà-la-môn ở Kosala tên là Icchànankala. Tại đây,
Thế Tôn ở tại Icchànankala trong khu rừng tên là Icchànankala.
Lúc bấy giờ, Bà-la-môn
Pokkharasàdi ở tại Ukkattha, một chỗ dân cư đông đúc, cây
cỏ, ao nước, ngũ cốc phong phú, vốn là đất đai của vua,
sau vua Pasenadi (Ba tư nặc) cấp cho để hưởng một phần
lợi tức.
2. Bà-la-môn Pokkharasàdi
nghe đồn: Sa-môn Gotama là Thích tử, xuất gia từ dòng họ Thích
ca, nay đang du hành tại nước Kosala, cùng với Đại chúng
Tỷ-kheo khoảng năm trăm vị, đã đến Icchànankala, ở tại
Icchànankala trong khu rừng tên là Icchànankala. Những tiếng đồn
tốt đẹp sau đây được truyền đi về Sa-môn Gotama: "Ngài
là bậc Thế Tôn, A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc,
Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng
Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn. Ngài đã tự chứng ngộ
thế giới này với Thiên giới, Ma giới, Phạm thiên giới,
với các chúng Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên và loài Người,
tự chứng ngộ rồi hiển thị cho mọi loài được biết, Ngài
thuyết pháp, sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, nghĩa văn đầy
đủ, trình bày phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ, thanh tịnh.
Nếu được yết kiến một vị A-la-hán như vậy thì rất quý".
3. Lúc bấy giờ, thanh
niên Ambattha là đệ tử của Bà-la-môn Pokkharasàdi, một vị
đọc tụng Thánh điển, chấp trì chú thuật, tinh thông ba
tập Vệ đà với tự vựng, lễ nghi, giữ nguyên và thứ năm
là các cổ truyện, thông hiểu từ ngữ và văn phạm, thâm
hiểu Thuận thế luận và Đại nhân tướng. Vị này độc đáo
về ba minh và được công nhận như vậy khiến các thân giáo
sư phải nói: "Điều gì ta biết, ngươi cũng biết; điều
gì ngươi biết, ta cũng biết".
4. Lúc bấy giờ Bà-la-môn
Pokkharasàdi nói với thanh niên Ambattha: "Này Ambattha thân yêu,
Sa-môn Gotama là Thích tử, xuất gia từ dòng họ Thích ca, nay
đang du hành tại nước Kosala, cùng với đại chúng Tỷ-kheo
khoảng năm trăm vị, đã đến tại Icchànankala trú tại Icchànankala.
Những tiếng đồn tốt đẹp sau đây được truyền đi về
Sa-môn Gotama: "Ngài là bậc Thế Tôn, A-la-hán, Chánh Đẳng
Giác, Phật, Thế Tôn. Ngài đã chứng ngộ thế giới này
với Thiên giới, Ma giới, Phạm thiên giới, với các chúng
Sa-môn Bà-la-môn, chư Thiên và loài Người, tự chứng ngộ
rồi hiển thị cho mọi loài được biết. Ngài thuyết pháp,
sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, nghĩa văn đầy đủ, trình
bày phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ, thanh tịnh. Nếu được
yết kiến một vị A-la-hán như vậy thì rất quý". Này
Ambattha thân yêu, hãy đi đến gặp Sa-môn Gotama, và tìm hiểu
lời đồn về Tôn giả Gotama là như vậy hay không phải như
vậy. Nhờ vậy, chúng ta sẽ được biết về Tôn giả Gotama".
5. - Làm thế nào con
được biết về Tôn giả Gotama, được biết lời đồn về
Tôn giả Gotama như vậy là đúng hay không, có phải Tôn giả
Gotama là như vậy, hay không phải như vậy?
- Ambattha thân yêu,
theo truyền thống của chúng ta về ba mươi hai tướng của
vị đại nhân, những ai có ba mươi hai tướng ấy sẽ chọn
trong hai con đường, không có đường nào khác. Nếu là tại
gia, sẽ thành vị Chuyển luân Thánh vương chinh phục mọi
quốc độ, đầy đủ bảy châu báu. Bảy món báu này là xe báu,
voi báu, ngựa báu, ma ni báu, ngọc nữ báo, cư sĩ báu và
thứ bảy là tướng quân báu. Và vị này có hơn một ngàn
con trai, là những vị anh hùng, oai phong lẫm liệt, chiến
thắng ngoại quân. Vị này sống, thống lãnh quả đất cùng
tận cho đến đại dương, và trị vì với chánh pháp, không
dùng gậy, không dùng dao. Nếu vị này xuất gia, từ bỏ gia
đình, sống không gia đình, vị này sẽ chứng quả A-la-hán,
Chánh Đẳng Giác, quét sạch mê lầm ở đời. Này Ambattha thân
yêu, ta đã cho con chú thuật. Con đã nhận những chú thuật
ấy.
6. Thưa vâng.
Thanh niên Ambattha vâng
theo lời của Bà-la-môn Pokkharasàdi, từ chỗ ngồi đứng
dậy, đảnh lễ Bà-la-môn Pokkharasàdi, hướng thân về phía
hữu, cỡi xe ngựa cái và cùng một số đông thanh niên khác
đi đến khu rừng Icchànankala. Đi xe đến chỗ còn đi được
xe, Ambattha liền xuống xe đi bộ và đến tại tịnh xá.
7. Lúc bấy giờ một
số đông Tỷ-kheo đang đi kinh hành ngoài trời. Thanh niên
Ambattha liền đến các Tỷ-kheo ấy và hỏi: "Các Hiền
giả, nay Tôn gả Gotama ở tại chỗ nào? Chúng tôi đến đây
để yết kiến Tôn giả Gotama".
8. Các Tỷ-kheo liền
nghĩ: "Thanh niên Ambattha này thuộc một gia đình có danh
tiếng, là đệ tử của Bà-la-môn Pokkharasàdi, một vị cũng
có danh tiếng. Một cuộc đối thoại như vậy giữa Thế Tôn
và con một quý tộc như kia, không có khó khăn gì".
Những Tỷ-kheo ấy nói với thanh niên Ambattha: "Này
Ambattha, tịnh xá đóng cửa kia là chỗ ở của Ngài. Hãy đến
đó một cách yên lặng, không vượt qua hành lang, đằng
hắng và gõ vào thanh cửa, Thế Tôn sẽ mở cửa cho ông".
9. Thanh niên Ambattha
liền đi đến tịnh xá đóng cửa ấy một cách yên lặng, không
vượt quá hành lang, đằng hắng và gõ vào thanh cửa. Thế Tôn
mở cửa và thanh niên Ambattha bước vào. Các thanh niên khác cũng
bước theo, nói những lời chào đón hỏi thăm xã giao với
Thế Tôn và ngồi xuống một bên, còn thanh niên Ambattha thời
đi qua đi lại, thốt ra những lời hỏi thăm nhát gừng trong
khi Thế Tôn đang ngồi, hay đứng lại thốt ra những lời
hỏi thăm nhát gừng trong khi Thế Tôn đang ngồi.
10. Lúc bấy giờ Thế
Tôn nói với thanh niên Ambattha:
- Có phải, đối với
các bậc Bà-la-môn trưởng lão, đứng tuổi, các bậc giáo sư
và tổ sư, ngươi cũng nói chuyện như vậy, như ngươi đã đi
qua lại thốt ra những lời hỏi thăm nhát gừng trong khi Ta đang
ngồi, hay đứng lại thốt ra những lời hỏi thăm nhát gừng
trong khi Ta đang ngồi?
- Không phải vậy, này
Gotama. Phải đi mà nói chuyện với một vị Bà-la-môn, này
Gotama, nếu vị ấy đang đi. Phải đứng mà nói chuyện với
một vị Bà-la-môn, này Gotama, nếu vị ấy đang đứng. Phải
ngồi mà nói chuyện với một vị Bà-la-môn, này Gotama, nếu
vị ấy đang ngồi. Phải nằm mà nói chuyện với một vị Bà-la-môn,
này Gotama, nếu vị ấy đang nửằm. Chỉ với những vị Sa-môn
hèn hạ, trọc đầu, đê tiện, đen đui, sanh từ nơi chân
của bà con ta, thì ta mới nói chuyện như vậy, như với ngươi,
Gotama".
11. - Này Ambattha, hình
như ngươi đến đây với một ý định gì? Ngươi hãy khéo tác
ý đến mục đích đã đưa ngươi đến đây. Thanh niên
Ambattha này thật vô giáo dục, dầu nó tự cho là có giáo
dục. Như vậy là vô giáo dục, có gì khác nữa!
12. Thanh niên Ambattha
bị Thế Tôn gọi là vô giáo dục như vậy, liền phẫn nộ,
tức tối, muốn nhục mạ Thế Tôn, phỉ báng Thế Tôn, công
kích Thế Tôn, và nghĩ: "Sa-môn Gotama có ác ý đối với
ta", liền nói với Thế Tôn:
- Này Gotama, thô bạo
là dòng họ Thích ca; này Gotama, ác độc là dòng họ Thích
ca; này Gotama, khinh suất là dòng họ Thích ca; này Gotama hung
dữ là dòng họ Thích ca. Là đê tiện, thuộc thành phần đê
tiện, dòng họ Thích ca không kính nhường Bà-la-môn, không
lễ bái Bà-la-môn, không cúng dường Bà-la-môn, không tôn
trọng Bà-la-môn . Này Gotama, như vậy thật không lẽ, thật
không đúng pháp, khi dòng họ Thích ca này, những hạng đê
tiện, thuộc thành phần đê tiện lại không kính nhường Bà-la-môn,
không cung kính Bà-la-môn, không lễ bái Bà-la-môn, không cúng
dường Bà-la-môn, không tôn trọng Bà-la-môn .
Như vậy, thanh niên
Ambattha lần đầu tiên đã buộc tội dòng họ Thích ca là đê
tiện. .
13. - Này Ambattha, dòng
họ Thích ca đã làm gì phật lòng ngươi?
- Này Gotama, một
thời ta đi đến Kapilavatthu (Ca tỳ la vệ) có việc phải làm
cho thầy ta là Bà-la-môn Pokkharasàdi, và đến tại công hội
trường của dòng họ Thích. Lúc bấy giờ một số đông dòng
họ Thích ca và thanh niên Thích ca đang ngồi trên ghế cao
tại công hội trường. Chúng cười với nhau, dùng ngón tay
thọc cù nôn với nhau, ta nghĩ chắc chắn ta là mục tiêu cho
chúng đùa giỡn với nhau, lại không ai mời ta ngồi. Này
Gotama, như vậy thật không phải lẽ, thật không đúng pháp,
khi chúng Thích ca này là những hạng đê tiện, thuộc thành
phần đê tiện lại không kính nhường Bà-la-môn, không cung kính
Bà-la-môn, không lễ bái Bà-la-môn, không cúng dường Bà-la-môn,
không tôn trọng Bà-la-môn .
Như vậy thanh niên
Ambattha lần thứ hai đã buộc tội dòng họ Thích ca là đê
tiện.
14. - Này Ambattha, cũng
như con chim cáy, con chim cáy con có thể tự hát thỏa thích
trong tổ của nó. Này Ambattha, Kapilavatthu thuộc dòng họ Thích
ca. Thật không xứng để cho Ambattha phải phật lòng vì một
vấn đề nhỏ mọn này.
15. - Này Gotama, có
bốn giai cấp: Sát đế lỵ, Bà-la-môn, Phệ-xá và Thủ-đà-la.
Này Gotama, trong bốn giai cấp này, ba giai cấp Sát-đế-lỵ,
Phệ-xá và Thủ-đà-la là để hầu hạ hạng Bà-la-môn . Này
Gotama, như vậy thật không phải lẽ, thật không đúng pháp
khi chúng Thích-ca này là những hạng đê tiện, thuộc thành
phần đê tiện, lại không kính nhường Bà-la-môn, không cung
kính Bà-la-môn, không lễ bái Bà-la-môn, không tôn trọng Bà-la-môn
.
Như vậy, thanh niên
Ambattha lần thứ ba đã buộc tội dòng họ Thích ca là đê
tiện.
16. Lúc bấy giờ Thế
Tôn nghĩ: "Thanh niên Ambattha này đã phỉ báng dòng họ Thích-ca
đê tiện một cách quá đáng. Nay ta phải hỏi dòng họ của
nó". Rồi Thế Tôn hỏi thanh niên Ambattha:
- Dòng họ ngươi là gì?
- Này Gotama, dòng họ
ta là Kanhàyana.
- Này Ambattha, nếu
theo phụ mẫu hệ của ngươi về quá khứ, thời dòng họ Thích
ca là thầy của ngươi. Và ngươi là con của một nữ tỳ
của dòng họ Thích ca. Này thanh niên Ambattha, tổ tiên của Thích
ca là vua Okkàka. Thuở xưa, này Ambattha, vua Okkàka muốn trao vương
vị cho hoàng tử con bà hoàng hậu chính mà vua thương yêu, bèn
đuổi ra khỏi nước những người con đầu của mình là Okkàmukha,
Karandu, Hatthiniya, Sinipura. Bị tẩn xuất khỏi nước, những
hoàng tử này đến sống tại một khu rừng lớn bên một
hồ nước, trên sườn núi Hy-mã-lạp-sơn. Vì sợ huyết
thống của mình bị lẫn lộn với huyết thống khác, các
vị hoàng tử này ăn nằm với những người chị của mình.
- Này Ambattha, một hôm
vua Okkàka nói với vị đại thần tùy tùng: "Này các
khanh, các hoàng tử hiện nay ở đâu?" - "Bạch Đại
vương, có một khu rừng lớn, bên một hồ nước trên sườn
núi Hy-mã-lạp-sơn. Nay các hoàng tử ở tại chỗ ấy. Các hoàng
tử, vì sợ huyết thống của mình lẫn lộn huyết thống khác
nên ăn nằm với những người chị của mình".
- Này Ambattha, vua Okkàka
liền cảm hứng thốt lời tụng hân hoan: "Các hoàng tử
thật là những Sakya (cứng như lõi cây sồi), các hoàng tử
thật là những Sakya xuất chúng". Này Ambattha, từ đó
trở đi, các hoàng tử được gọi là Sakya và vua Okkàka là
vua tổ của dòng họ Thích-ca. Này Ambattha, vua ấy có một
nữ tỳ lên là Disà. Nữ tỳ này sinh hạ một người con da
đen. Vừa mới sinh, Kanha liền nói: "Này mẹ, hãy rửa cho
con; này mẹ hãy tắm cho con; này mẹ hãy gội sạch đồ bất
tịnh này. Và con sẽ giúp ích cho mẹ". Này Ambattha, vì người
ta gọi những ác quỷ là ác quỷ nên người ta cũng gọi Kanhà
là ác quỷ. Chúng nói như thế này: "Đứa trẻ này, vừa
mới sanh đã nói. Một Kannha vừa mới sanh". Này Ambattha,
từ đó trở đi chữ Kanhàyanà được biết đến. Và Kanha là
tổ phụ của dòng họ Kanhàyana. Này Ambattha, nếu theo phụ
mẫu hệ của ngươi về quá khứ, thời dòng họ Thích-ca là
thầy của ngươi, và ngươi là con một nữ tỳ của dòng họ
Thích ca.
17. Khi Thế Tôn nói
vậy, những thanh niên nói với Thế Tôn:
- Này Gotama, chớ có
phỉ báng quá đáng thanh niên Ambattha là con một nữ tỳ. Này
Gotama, thanh niên Ambattha sinh vào quý tộc, thanh niên Ambattha
thuộc con nhà danh giá, thanh niên Ambattha là bậc đa văn, thanh
niên Ambattha là nhà hùng biện giỏi, thanh niên Ambattha là nhà
bác học, thanh niên Ambattha có thể biện luận với Tôn giả
Gotama về vấn đề này.
18. Thế Tôn liền nói
với những thanh niên ấy.
- Nếu những thanh niên
các ngươi nghĩ: "Thanh niên Ambattha không được sanh vào
quý tộc, thanh niên Ambattha không thuộc con nhà danh giá, thanh
niên Ambattha không phải là bậc đa văn, thanh niên Ambattha không
phải là nhà hùng biện giỏi, thanh niên Ambattha không phải là
nhà bác học, thanh niên Ambattha không thể biện luận với Tôn
giả Gotama về vấn đề này", thời thanh niên Ambattha hãy
đứng ra một bên và để các thanh niên biện luận với Ta
về vấn đề này. Nếu các ngươi nghĩ: "Thanh niên
Ambattha được sanh vào quý tộc, thanh niên Ambattha thuộc con
nhà danh giá, thanh niên Ambattha là bậc đa văn, thanh niên
Ambattha là nhà hùng biện giỏi, thanh niên Ambattha là nhà bác
học, thanh niên Ambattha có thể biện luận với Gotama về
vấn đề này", thời các ngươi hãy đứng ra một bên và
để thanh niên Ambattha biện luận với ta về vấn đề này.
19. - Này Gotama, thanh
niên Ambattha được sanh vào quý tộc, thanh niên Ambattha thuộc
con nhà danh giá, thanh niên Ambattha là bậc đa văn, thanh niên
Ambattha là nhà hùng biện giỏi, thanh niên Ambattha là nhà bác
học, thanh niên Ambattha có thể biện luận với Tôn giả
Gotama về vấn đề này. Chúng tôi sẽ đứng im lặng. Thanh niên
Ambattha sẽ cùng với Gotama biện luận về vấn đề này.
20. Thế Tôn liền nói
với thanh niên Ambattha:
- Này Ambattha, câu
hỏi hợp lý này được đem ra hỏi ngươi dầu không muốn,
ngươi cũng phải trả lời. Nếu ngươi không trả lời, hoặc
trả lời tránh qua một vấn đề khác, hoặc giữ im lặng,
hoặc bỏ đi, thời ngay tại chỗ, đầu ngươi sẽ bị bể ra
làm bảy mảnh. Này Ambattha, ngươi nghĩ thế nào? Ngươi có
nghe các Bà-la-môn, trưởng lão, tôn túc, giáo sư và tổ sư nói
đến nguồn gốc của dòng họ Kanhàyanà không? Ai là tổ
phụ của dòng họ Kanhàyanà ?
Nghe nói vậy thanh niên
Ambattha giữ im lặng. Lần thứ hai Thế Tôn nói với thanh niên
Ambattha:
- Này Ambattha, nhà ngươi
nghĩ thế nào? Ngươi có nghe các nguồn gốc của dòng họ
kanhàyanà không? Ai là tổ phụ của dòng họ Kanhàyanà?
Lần thứ hai thanh niên
Ambattha giữ im lặng. Thế Tôn lại nói với thanh niên Ambattha:
- Ambattha, nay ngươi
phải trả lời, nay không phải thời ngươi giữ im lặng nữa.
Này Ambattha ai được Thế Tôn hỏi đến lần thứ ba một câu
hỏi hợp lý mà không trả lời, thời đầu của người ấy
sẽ bị bể ra làm bảy mảnh tại chỗ.
21. Lúc bấy giờ,
thần Dạ xoa Vajirapàni đang cầm một chùy sắt to lớn, cháy
đỏ, sáng chói đứng trên đầu của thanh niên Ambattha với
ý định: "Nếu Thế Tôn hỏi đến lần thứ ba, một câu
hỏi hợp lý mà thanh niên Ambattha không trả lời, thời ta
sẽ đánh bể đầu nó ra làm bảy mảnh". Chỉ có Thế Tôn
và thanh niên Ambattha mới thấy thần Dạ xoa Vajirapàni. Thanh
niên Ambattha thấy vị thần ấy liền sợ hãi, hoảng hốt, lông
dựng ngược, chỉ tìm sự che chở nơi Thế Tôn, chỉ tìm
sự hộ trợ nơi Thế Tôn, liền cúi rạp mình xuống và
bạch Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama đã nói
gì? Mong Tôn giả Gotama nói lại cho.
- Ambattha, ngươi nghĩ
thế nào? Ngươi có nghe các vị Bà-la-môn, trưởng lão, tôn túc,
giáo sư và tổ sư nói đến nguồn gốc của dòng họ Kanhàyanà
không? Ai là tổ phụ của dòng họ Kanhàyanà?
- Tôn giả Gotama, con
đã có nghe, đúng như Tôn giả Gotama đã nói. Chính từ đó
nguồn gốc của dòng họ Kanhàyanà. Vị ấy là tổ phụ của
dòng họ Kanhàyanà.
22. Khi nghe nói vậy, các
thanh niên liền la hét lớn:
- Người ta nói thanh
niên Ambattha là tiện sanh, người ta nói thanh niên Ambattha là
con dòng không phải quý phái; người ta nói thanh niên Ambattha
là con một nữ tỳ của dòng họ Thích-ca; người ta nói dòng
họ Thích-ca là chủ của thanh niên Ambattha. Chúng tôi không
nghĩ rằng Sa-môn Gotama mà lời nói bao giờ cũng chân thực,
lại không phải là người có thể tin được.
23. Lúc bấy giờ Thế
Tôn nghĩ rằng: "Các thanh niên đã phỉ báng quá đáng
thanh niên Ambattha là con một nữ tỳ rồi. Nay Ta hãy giải
tỏa cho Ambattha". Rồi Thế Tôn nói với các thanh niên:
- Các thanh niên, các
ngươi chớ có phỉ báng quá đáng thanh niên Ambattha là con
một nữ tỳ. Kanha ấy trở thành một tu sĩ vĩ đại. Vị này
đi về miền Nam, học các chú thuật Phạm thiên, rồi về
yết kiến vua Okkàka và yêu cầu gả công chúa Khuddarùpi cho mình.
Vua Okkàka vừa giận, vừa tức, mắng rằng: "Ngươi là ai,
con đứa nữ tỳ của ta mà dám xin con gái Khuddarùpi của ta",
và vua liền lắp tên vào cung. Nhưng vua không thể bắn tên đi,
cũng không thể cất mũi tên xuống. Khi bấy giờ, các thanh niên
thị giả, các đại thần và tùy tùng đến thưa với ẩn sĩ
Kanhà: - "Đại đức, hãy để cho vua an toàn! Đại đức,
hãy để cho vua được an toàn!" - "Nhà vua sẽ được
an toàn, và nếu nhà vua bắn mũi tên xuống đất, thời toàn
thể quốc độ nhà vua sẽ bị hạn, khô héo!" - "Đại
đức hãy để cho vua được an toàn! Hãy để cho quốc độ
được an toàn!" - "Nhà vua sẽ được an toàn, quốc
độ sẽ được an toàn! Nhưng nếu nhà vua bắn tên lên trời,
thời toàn thể quốc độ sẽ không mưa trong bảy năm!" -
"Đại đức, hãy để cho nhà vua được an toàn, hãy để
cho quốc độ được an toàn! Và hãy để cho trời mưa!"
- "Nhà vua sẽ được an toàn, quốc độ sẽ được an toàn
và trời sẽ mưa. Nhưng vua hãy nhắm cây cung đến phía thái
tử. Một sợi lông của thái tử cũng sẽ được an toàn!".
Khi bấy giờ, các
thị giả trẻ tuổi, các đại thần nói với Okkàka: "Okkàka
hãy nhắm cây cung đến phía thái tử. Một sợi lông của thái
tử sẽ được an toàn".
Vua Okkàka nhắm cây
cung đến phía thái tử và một sợi lông của thái tử cũng
được an toàn. Vua Okkàka hoảng sợ, khiếp đảm sự trừng
phạt, thuận cho con gái Khuddàrùpi. Này các thanh niên, chớ có
phỉ báng thanh niên Ambattha một cách quá đáng là con của
một nữ tỳ. Kanha là một vị ẩn sĩ vĩ đại.
24. Khi bấy giờ, Như
Lai nói với thanh niên Ambattha:
- "Ambattha, nhà ngươi
nghĩ thế nào? Một thanh niên Sát-đế-lỵ cưới một thiếu
nữ Bà-la-môn . Do sự sum họp ấy, một người con trai được
sinh. Một người sanh từ một thanh niên Sát-đế-lỵ và một
thiếu nữ Bà-la-môn có thể thọ lãnh chỗ ngồi hãy nước
giữa những người Bà-la-môn không?"
- Tôn giả Gotama, có
thể thọ lãnh.
- Và những người Bà-la-môn
có mời người ấy dự tiệc cúng cho người chết hay dùng món
đồ ăn cúng dường, hay đồ ăn cúng cho thiên thần hay đồ
ăn gửi đến như một tặng phẩm không?
- Tôn giả Gotama, có
mời.
- Và những người Bà-la-môn
có dạy các chú thuật hay không?
- Tôn giả Gotama, có
dạy.
- Có đóng cửa giữa
người ấy với những người đàn bà của chúng hay mở cửa?
- Tôn giả Gotama, mở
cửa.
- Và những người Sát-đế-lỵ
có quán đảnh cho người ấy để thành một Sát-đế-lỵ không?
- Tôn giả Gotama, thưa
không.
- Tại sao không?
- Vì nó không được
sinh (là Sát đế lỵ) từ mẫu hệ.
25. - Ambattha, nhà ngươi
nghĩ thế nào? Ở đây một thanh niên Bà-la-môn cưới một
thiếu nữ Sát-đế-lỵ. Do sự sum họp này, một người con
trai được sanh. Một người sanh từ một thanh niên Bà-la-môn
và một thiếu nữ Sát-đế-lỵ có thể thọ lãnh chỗ ngồi
hay nước giữa những Bà-la-môn hay không?
- Tôn giả Gotama, có
thể thọ lãnh.
- Và những người Bà-la-môn
có mời người ấy dự tiệc cúng cho người chết hay dùng các
món ăn cúng dường, hay đồ ăn cúng theo thiên thần hay đồ
ăn gửi đến như một tặng phẩm không?
- Tôn giả Gotama, có
mời.
- Và những người Bà-la-môn
có dạy người ấy các chú thuật không?
- Tôn giả Gotama, có
dạy.
- Có đóng cửa giữa
người ấy với những người đàn bà của chúng, hay mở
cửa?
- Tôn giả Gotama, chúng
mở cửa.
- Và những người Sát-đế-lỵ
có làm lễ quán đỉnh cho người ấy để thành một Sát-đế-lỵ
không?
- Tôn giả Gotama, thưa
không.
- Tại sao vậy?
- Tôn giả Gotama, vì
không được sinh (là Sát đế lỵ) từ phụ hệ.
26. - Này Ambattha, nếu
so sánh đàn bà với đàn bà, đàn ông với đàn ông, thì giai
cấp Sát đế lỵ là ưu, Bà-la-môn là liệt. Này Ambattha, nhà
ngươi nghĩ thế nào? Ở đây, giả sử do một nguyên nhân gì
những người Bà-la-môn cạo đầu một người Bà-la-môn, đánh
người ấy với một bị tro, tẩn xuất ngươi ấy ra khỏi nước
hay thành phố. Người ấy có được thọ lãnh chỗ ngồi và
nước giữa những người Bà-la-môn không?
- Tôn giả, không được.
- Và những người Bà-la-môn,
có mời người ấy dự tiệc cúng cho người chết hay dùng các
món ăn cúng dường, hay đồ ăn cúng cho thiên thần hay đồ
ăn gửi đến như một tặng phẩm không?
- Tôn giả Gotama, không
có mời.
- Và những người Bà-la-môn
có dạy người ấy các chú thuật không?
- Tôn giả Gotama, không
dạy.
- Có đóng cửa giữa
người ấy với những người đàn bà của chúng, hay mở
cửa?
- Tôn giả Gotama, đóng
cửa.
27. - Ambattha, nhà ngươi
nghĩ thế nào? Ở đây giả sử do một nguyên nhân gì, những
người Sát đế lỵ cạo đầu một người Sát đế lỵ, đánh
người ấy với một bị tro, tẩn xuất người ấy ra khỏi nước
hay thành phố, người ấy có được thọ lãnh chỗ ngồi và
nước uống giữa những người Bà-la-môn không?
- Tôn giả Gotama, được
thọ lãnh.
- Và những người Bà-la-môn
có mời người ấy dự tiệc cúng cho người chết, hay dùng
những món ăn cúng dường, hoặc đồ ăn cúng cho thiên thần,
hay đồ ăn gửi đến như những tặng phẩm không?
- Tôn giả Gotama, có
mời.
- Và những người Bà-la-môn
có dạy người ấy các chú thuật không?
- Tôn giả Gotama, có
dạy:
- Có đóng cửa giữa
người ấy với những người đàn bà của chúng, hay mở
cửa?
- Tôn giả Gotama, mở
cửa.
- Này Ambattha, đến như
vậy là sự đọa lạc tột cùng của người Sát-đế-lỵ, đã
bị những người Sát-đế-lỵ cạo đầu, đánh người ấy
với một bị tro, tẩn xuất người ấy ra khỏi nước hay thành
phố, như vậy, này Ambattha, khi người Sát-đế-lỵ bị đọa
lạc tột cùng, các Sát đế lỵ vẫn giữ phần ưu thắng và
các Bà-la-môn vẫn ở địa vị hạ liệt.
28. - Này Ambattha, bài
kệ này do Phạm thiên Sanam Kumàra thuyết:
"Đối với chúng
sanh tin tưởng ở giai cấp, Sát-đế-lỵ chiếm địa vị
tối thắng ở nhân gian.
Những vị nào giới
hạnh và trí tuệ đầy đủ, vị này chiếm địa vị tối
thắng giữa Người và chư Thiên".
(Xong tụng phẩm thứ
nhất).
1. - Tôn giả Gotama,
nghĩa chữ Giới hạnh trong bài kệ ấy là gì? Nghĩa chữ
Tuệ trong bài kệ ấy là gì?
- Này Ambattha, một
vị đã thành tựu vô thượng trí đức không có luận nghị
đến sự thọ sanh, không có luận nghị đến giai cấp hay không
có luận nghị đến ngã mạn với lời nói: "Ngươi bằng
ta hay ngươi không bằng ta". Chỗ nào nói đến cưới
hỏi hay rước dâu đi, hay cả hai, chỗ đó mới có luận
nghị đến sự thọ sanh, luận nghị đến giai cấp hay luận
nghị đến ngã mạn với lời nói: "Ngươi bằng ta hay không
bằng ta".
Này Ambattha, những ai
còn chấp trước lý thuyết thọ sanh, còn chấp trước lý
thuyết giai cấp, còn chấp trước lý thuyết kiêu mạn, hoặc
còn chấp trước cưới hỏi rước dâu, những người ấy còn
rất xa sự thành tựu vô thượng trí đức. Này Ambattha, không
chấp trước lý thuyết thọ sanh, không chấp trước lý
thuyết giai cấp, không chấp trước lý thuyết kiêu mạn, không
chấp trước cưới hỏi, đưa dâu, người ấy tức chứng
ngộ vô thượng trí đức.
2. - Tôn giả Gotama,
thế nào là Giới đức trong bài kệ ấy? Thế nào là Trí
tuệ trong bài kệ ấy?
- Ở đây, này Ambattha,
Như Lai xuất hiện, là bậc A-la-hán, Chánh Biến Tri, Minh
Hạnh Túc:
... (xin xem kinh Sa-môn
quả, từ số 40 đến số 98 tới câu: "Không có đời
sống nào khác nữa" chỉ khác danh từ xưng hô và câu
kết từng đoạn. Như đoạn này, câu kết là "Như vậy,
này Ambattha, là vị Tỷ-kheo thành tựu giới hạnh". )
- Này Ambattha, như
vậy gọi là Tỷ-kheo thành tựu trí tuệ, thành tựu giới đức,
thành tựu giới đức và trí tuệ. Này Ambattha, không có sự
thành tựu trí đức nào khác siêu việt hơn, cao thượng hơn
sự thành tựu trí đức này.
3. Này Ambattha, có
bốn nguyên nhân đưa đến thất bại cho sự thành tựu vô thượng
trí đức này. Thế nào là bốn? Này Ambattha, ở đấy có Sa-môn
hay Bà-la-môn chưa thấu đạt sự thành tựu vô thượng trí
đức này, lại mang dụng cụ của nhà đạo sĩ, đi vào rừng
sâu và nguyện: "Ta chỉ ăn trái cây rụng mà sống".
Nhất định người này chỉ xứng đáng là thị giả của
vị đã thành tựu trí đức. Này Ambattha, đó là nguyên nhân
thứ nhất đưa đến thất bại cho sự thành tựu vô thượng
trí đức này.
Lại nữa, này Ambattha
ở đây có vị Sa-môn hay Bà-la-môn chưa thấu đạt sự thành
tựu vô thượng trí đức này, và chưa thấu đạt pháp ăn trái
cây rụng để sống, lại mang theo cuốc và giỏ đi vào rừng
sâu và nguyện: "Ta chỉ ăn củ, rễ và trái cây để
sống". Nhất định người này chỉ xứng đáng là thị
giả của vị đã thành tựu trí đức. Này Ambattha, đó là
nguyên nhân thứ hai đưa đến thất bại cho sự thành tựu vô
thượng trí đức này.
Lại nữa, này Ambattha,
ở đây có Sa-môn hay Bà-la-môn chưa thấu đạt sự thành
tựu vô thượng trí đức này, chưa thấu đạt pháp ăn trái
cây để sống và chưa thấu đạt pháp ăn củ, rễ và trái cây
để sống, lại nhen lửa tại cuối làng hay sống thờ lửa
ấy. Nhất định người này chỉ xứng đáng là thị giả
của vị đã thành tựu trí đức. Này Ambattha đó là nguyên
nhân thứ ba đưa đến thất bại cho sự thành tựu vô thượng
trí đức này.
Lại nữa Ambattha, ở
đây có Sa-môn hay Bà-la-môn chưa thấu đạt sự thành tựu vô
thượng trí đức này, chưa thấu đạt được pháp ăn trái cây
rụng để sống, chưa thấu đạt pháp ăn củ, rễ và trái cây
để sống, chưa thấu đạt pháp tôn thờ lửa, lại xây
dựng một ngôi nhà có bốn cửa tại ngã tư đường, sống và
nguyện: "Từ bốn phương nếu có vị Sa-môn hay Bà-la-môn
nào lại, thì ta sẽ cúng dường, tùy theo khả năng, tùy theo
sức lực của ta". Nhất định người này chỉ xứng đáng
là thị giả của vị đã thành tựu trí đức. Này Ambattha,
đó là nguyên nhân thứ tư đưa đến thất bại cho sự thành
tựu vô thượng trí đức này.
Này Ambattha đó là
bốn nguyên nhân đưa đến thất bại cho sự thành tựu vô thượng
trí đức này.
4. Này Ambattha, ngươi
nghĩ thế nào? Ngươi và thầy ngươi có được xem là đã thành
tựu vô thượng trí đức này không? - Bạch không, Tôn giả
Gotama. Con và thầy con là gì, Tôn giả Gotama, để có thể so
sánh với sự thành tựu vô thượng trí đức. Tôn giả Gotama,
con và thầy con còn rất xa sự thành tựu vô thượng trí đức.
Này Ambattha, ngươi nghĩ
thế nào? Tuy ngươi và thầy ngươi chưa thấu đạt sự thành
tựu vô thượng trí đức này, nhà ngươi có đem theo dụng
cụ của nhà đạo sĩ, đi vào rừng sâu và nguyện: "Ta và
thầy ta chỉ ăn trái cây rụng mà sống?"
- Bạch không, Tôn
giả Gotama.
- Này Ambattha, ngươi
nghĩ thế nào? Tuy ngươi và thầy ngươi chưa thấu đạt sự
thành tựu vô thượng trí đức này, chưa thấu đạt pháp ăn
trái cây rụng để sống, ngươi có mang theo cuốc và giỏ đi
vào rừng sâu và nguyện: "Ta và thầy ta chỉ ăn rễ và
trái cây để sống không?"
- Bạch không, Tôn
giả Gotama.
- Này Ambattha, ngươi
nghĩ thế nào? Tuy ngươi và thầy ngươi chưa thấu đạt sự
thành tựu vô thượng trí đức này, chưa thấu đạt pháp ăn
trái cây rụng để sống, chưa thấu đạt pháp ăn củ, rễ và
trái cây để sống, ngươi có nhen lửa tại cuối làng hay
cuối xóm và sống thờ lửa ấy với thầy ngươi không?"
- Bạch không, Tôn
giả Gotama.
- Này Ambattha, ngươi
nghĩ thế nào? Tuy ngươi và thầy ngươi chưa thấu đạt sự
thành tựu vô thượng trí đức này, chưa thấu đạt pháp ăn
trái cây rụng để sống, chưa thấu đạt pháp ăn củ, rễ và
trái cây để sống và chưa thấu đạt sự thờ lửa, ngươi
và thầy ngươi có xây dựng một ngôi nhà có bốn cửa tại
ngã tư đường với lời nguyện: "Từ bốn phương, nếu
có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào lại - thì ta sẽ cúng dường
tùy theo khả năng, tùy theo sức lực của ta không?"
- Bạch không, Tôn
giả Gotama.
- Này Ambattha, như
vậy ngươi và thầy ngươi còn khiếm khuyết sự thành tựu vô
thượng trí đức này, còn khiếm khuyết bốn nguyên nhân đưa
đến thất bại cho sự thành tựu vô thượng trí đức này,
Ambattha, thế mà những lời này lại do thầy của ngươi, Bà-la-môn
Pokkharasàdi thốt ra: "Những hạng Sa-môn giả hiệu, đầu
trọc, đê tiện, đen đui, sanh từ nơi chân bà con ta là ai mà
có thể đàm luận với những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vệ
đà". Một vị tự mình chưa thành tựu được những pháp
đưa đến sự thát bại (cho những pháp cao thượng hơn). Này
Ambattha, ngươi xem, thầy của ngươi, Bà-la-môn Pokkharasàdi đã
lỗi lầm như thế nào?
6. Này Ambattha, Bà-la-môn
Pokkharasàdi hưởng thọ sự cung cấp của vua Pasenadi nước
Kosala. Vua Pasenadi nước Kosala cũng không cho phép thầy ngươi
diện kiến. Nếu vua hội nghị với thầy ngươi thời chỉ nói
thầy ngươi ngang qua một tấm màn. Này Ambattha, tại sao vua
Pasenadi nước Kosala lại không cho phép thầy ngươi diện
kiến, người mà vua cung cấp thực phẩm thuần tịnh chân chánh.
Này Ambattha, ngươi xem thầy của ngươi, Bà-la-môn Pokkharasàdi
đã lỗi lầm như thế nào?
7. Này Ambattha, ngươi
nghĩ thế nào? Như vua Pasenadi nước Kosala hoặc ngồi trên
cổ voi, hoặc ngồi trên lưng ngựa, hoặc đứng trên lưng
ngựa, hoặc đứng trên tấm thảm xe cùng các vị đại thần
hay vương tử, luận bàn quốc sự. Nếu vua rời khỏi chỗ
ấy hay đứng qua bên, một người Thủ đà hay đầy tớ của
một người Thủ đà đến. Người này cũng đứng tại chỗ
ấy, cũng luận bàn quốc sự và nói: "Vua Pasenadi nước
Kosala đã nói như vậy". Dầu người ấy nói như lời nói
của vua, luận bàn như lời luận bàn của vua, người ấy có
thể là vua hay là bị phó vương không?
- "Không thể được,
Tôn giả Gotama".
8. Này Ambattha, nhà ngươi
cũng vậy. Thuở xưa, những vị ẩn sĩ giữa các Bà-la-môn,
những tác giả các chú thuật, những nhà tụng tán các chú
thuật, đã hát, đã nói lên, đã sưu tầm, những Thánh cú mà
nay những Bà-la-môn hiện tại cũng hát lên, nói lên, đọc lên
giống như các vị trước đã làm. Những vị ẩn sĩ ấy tên
là Atthaka (A sá ca), Vàmaka (Bà-ma), Vàmadeva (Bà-ma -đề-bà),
Vessàmitta (Tì-bà-thẩm-sá), Yamataggi (Gia-bà -đề-bà), Angirasa
(Ương-kỳ-la). Bhàradvàja (Bạt-la-đà thẩm-xà), Vàsettha (Bà-ma-sá)
Kassapa (Ca-diếp), Bhagu (Bà-cửu). Dầu ngươi có thể nói
"Ta, một đệ tử, học thuộc lòng những chú thuật của
các vị ấy", chỉ với điều kiện này, ngươi có thể
được xem là một vị ẩn sĩ hay đã chứng địa vị của
một ẩn sĩ không ? Việc này không thể có được.
9. Ambattha, ngươi nghĩ
thế nào? Ngươi có được nghe những vị Bà-la-môn, trưởng
lão, tôn túc, những vị giáo sư và tổ sư nói đến không ?
thuở xưa những vị ẩn sĩ, giữa các Bà-la-môn, những tác
giả của chú thuật, những nhà tụng tán các chú thuật đã
hát, đã nói lên, đã sưu tầm những Thánh cú mà nay những Bà-la-môn,
cũng hát lên, nói lên, đọc lên giống như các vị trước đã
làm. Những vị ẩn sĩ ấy tên là Atthaka, Vàmaka, Vàmadeva,
Vessàmitta, Yamataggi, Angirasa, Bhàradvàja, Vàsettha, Kassapa, Bhagu.
Những vị ấy có khéo tắm, khéo chải chuốt, tóc và râu khéo
sửa soạn, trang điểm với vòng hoa và ngọc, mặc toàn đồ
trắng, tận hưởng và tham đắm năm món dục lạc, như người
và thầy của ngươi hiên nay không ?
- Không có vậy. Tôn
giả Gotama.
10. - Các vị ẩn sĩ
ấy có dùng cơm nấu từ gạo trắng thượng hạng mà các
hạt đen được gạn bỏ ra, dùng các món canh, các món đồ
ăn nhiều loại không, như ngươi và thầy ngươi hiện nay không
?
- Không có vậy, Tôn
giả Gotama.
- Hay các vị ấy được
những thiếu nữ có đường eo và thắt lưng có tua hầu hạ
như ngươi và thầy ngươi hiện nay không ?
- Không có vậy, Tôn
giả Gotama.
- Hay những vị ấy đi
trên những xe do những con ngựa cái có bờm, đuôi được
bện và dùng những cây roi và gậy dài như ngươi và thầy ngươi
hiện nay không ?
- Không có vậy, Tôn
giả Gotama.
- Hay những vị ấy
sống được che chở trong những thành lũy có những chiến hào
bao bọc, có những cửa thành hạ xuống, có những chiến sĩ
mang gươm dài hộ vệ như ngươi và thầy ngươi hiện nay không
?
- Không có vậy, Tôn
giả Gotama.
- Như vậy, này
Ambattha, ngươi và thầy ngươi không phải là một ẩn sĩ, không
giống đời sống của nhà ẩn sĩ. Này Ambattha, nếu có gì
nghi ngờ, có gì phân vân về Ta, hãy hỏi Ta và Ta sẽ trả
lời.
11. Lúc bấy giờ,
Thế Tôn ra khỏi tịnh xá và bắt đầu đi kinh hành. Thanh niên
Ambattha đi theo sau Thế Tôn đang đi kinh hành và tìm đếm ba mươi
hai tướng tốt của vị đại nhân, nghi hoặc sanh, do dự sanh,
chưa được thỏa mãn, chưa được hài lòng, tức là tướng
mã âm tàng và tướng lưỡi rộng dài.
12. Khi bấy giờ, Thế
Tôn nghĩ rằng: "Thanh niên Ambattha này thấy ở nơi ta
gần đủ ba mươi hai tướng tốt của vị đại nhân trừ hai
tướng. Đối với hai tướng tốt của vị đại nhân, nghi
hoặc sanh, do dự sanh, chưa được thỏa mãn, chưa được hài
lòng, tức là tướng mã âm tàng và tướng lưỡi rộng dài".
Thế Tôn liền dùng
thần thông khiến thanh niên Ambattha thấy tướng mã âm tàng
của Thế Tôn. Và Thế Tôn le lưỡi, rờ đến, liếm đến
hai lỗ tai, rờ đến, liếm đến hai lỗ mũi, và dùng lưỡi
che khắp cả vầng trán. Lúc bấy giờ, thanh niên Ambattha
liền nghĩ rằng: "Sa-môn Gotama đầy đủ ba mươi hai tướng
tốt của vị đại nhân, không phải không đầy đủ". Và
nói với Thế Tôn: "Tôn giả Gotama, nay chúng tôi xin đi,
chúng tôi rất bận, có nhiều việc cần phải làm".
- Này Ambattha, hãy làm
những gì ngươi nghĩ là phải thời.
Rồi thanh niên Ambattha
leo lên xe do ngựa cái kéo và ra đi.
13. Lúc bấy giờ Bà-la-môn
Pokkharasàdi ra khỏi Ukkattha với một đại chúng Bà-la-môn,
ngồi tại hoa viên của mình và chờ đợi thanh niên Ambattha.
Khi thanh niên Ambattha đi đến hoa viên, đi xe cho đến chỗ còn
đi xe được, rồi xuống xe đi bộ đến tại chỗ Bà-la-môn
pokkharasàdi đang ngồi. Đến xong, thanh niên Ambattha đảnh lễ
Bà-la-môn Pokkharasàdi và ngồi xuống một bên. Sau khi thanh niên
Ambattha ngồi xuống một bên, Bà-la-môn Pokkharasàdi nói:
14. - Này Ambattha thân
mến, ngươi đã thấy Sa-môn Gotama chưa ?
- Chúng con thấy Tôn
giả Gotama rồi.
- Này Ambattha thân
mến, có phải Tôn giả Gotama đúng với tin đồn đã truyền
đi, chớ không phải khác ?
- Tôn giả Gotama đúng
với tin đồn đã truyền đi, chớ không phải khác. Tôn giả
Gotama là như vậy, chớ không phải khác. Tôn giả Gotama đầy
đủ ba mươi hai tướng tốt của vị đại nhân, chớ không
phải thiếu.
- Này Ambattha thân
mến, con có cùng với Tôn giả Gotama đàm luận không ?
- Con có đàm luận
với Tôn giả Gotama.
- Này Ambattha thân
mến, cuộc đàm luận ấy như thế nào ?
Thanh niên Ambattha
liền thuật cho Bà-la-môn Pokkharasàdi rõ tất cả cuộc hội
đàm với Tôn giả Gotama.
15. Nghe nói như vậy,
Bà-la-môn Pokkharasàdi nói với thanh niên Ambattha:
- Ngươi thật là nhà
học giả đốn mạt của chúng ta ! Ngươi thật là nhà đa văn
đốn mạt của chúng ta ! Ngươi thật là nhà tinh thông ba
quyển Vệ đà đốn mạt của chúng ta. Người ta nói những
ai có sự cư xử như vậy, khi thân hoại mạng chung, sẽ
phải sanh vào cõi ác, đọa xứ, địa ngục. Này Ambattha, ngươi
càng công kích Tôn giả Gotama bao nhiêu, lại càng bị Tôn
giả Gotama lật tẩy chúng ta bấy nhiêu. Ngươi thật là nhà
học giả đốn mạt của chúng ta ! Ngươi thật là nhà đa văn
đốn mạt của chúng ta ! Ngươi thật là nhà tinh thông ba
quyển Vệ đà đốn mạt của chúng ta! Người ta nói, những
ai có sự cư xử như vậy, khi thân hoại mạng chung, sẽ
phải sanh vào cõi ác, đọa xứ, địa ngục.
Bà-la-môn Pokkharasàdi
tức giận, bực bội, dùng chân đá thanh niên Ambattha bổ
lộn nhào rồi lập tức muốn đi gặp đến Thế Tôn.
16. Khi ấy, những người
Bà-la-môn này thưa với Bà-la-môn Pokkharasàdi: "Hôm nay thì
giờ đã quá trễ để đi thăm Sa-môn Gotama. Ngày mai Tôn giả
Pokkharasàdi hãy đi thăm Sa-môn Gotama".
Tuy vậy, Bà-la-môn
Pokkharasàdi vẫn cho làm các món ăn thượng vị, loại cứng
loại mềm tại nhà riêng, chở trên các xe, và dưới ánh sáng
của những ngọn đuốc từ Ukkattha đi ra và đi đến khóm
rừng Icchànankala. Vị này đi xe cho đến chỗ còn đi xe được
rồi xuống xe đi bộ đến Thế Tôn. Khi đi đến, liền nói
với Thế Tôn những lời hỏi thăm xã giao, rồi ngồi xuống
một bên. Khi ngồi xuống một bên, Bà-la-môn Pokkharasàdi nói
với Thế Tôn:
17. Tôn giả Gotama, đệ
tử của chúng tôi, thanh niên Ambattha có đến đây không ?
- Này Bà-la-môn, đệ
tử ngươi, thanh niên Ambattha có đến đây.
- Tôn giả Gotama, Ngài
có cùng với thanh niên Ambattha đàm luận không ?
- Này Bà-la-môn, ta có
đàm luận với thanh niên Ambattha.
- Tôn giả Gotama,
cuộc đàm luận của Ngài với thanh niên Ambattha như thế nào
?
Cuộc đàm luận với
thanh niên Ambattha như thế nào, Thế Tôn kể lại tất cả cho
Bà-la-môn Pokkharasàdi.
Nghe nói vậy, Bà-la-môn
nói với Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, thanh
niên Ambattha thật là ngu si ! Tôn giả Gotama, hãy tha thứ cho
thanh niên Ambattha !
- Này Bà-la-môn, cầu
cho thanh niên Ambattha được hạnh phúc.
18. Lúc bấy giờ, Bà-la-môn
Pokkharasàdi tìm đếm ba mươi hai tướng tốt của bậc đại
nhân trên thân Thế Tôn. Bà-la-môn thấy gần đủ ba mươi hai
tướng tốt của bậc đại nhân trên thân Thế Tôn, trừ hai
tướng. Đối với hai tướng tốt của bậc đại nhân, nghi
hoặc sanh, do dự sanh, chưa được thỏa mãn, chưa được hài
lòng, hai tướng là tướng mã âm tàng và tướng lưỡi rộng
dài.
19. Lúc bấy giờ Thế
Tôn nghĩ: rằng: "Bà-la-môn Pokkharasàdi thấy gần đủ ba
mươi hai tướng tốt của bậc đại nhân ở nơi Ta, trừ hai
tướng. Đối với hai tướng tốt của bậc đại nhân, nghi
hoặc sanh, do dự sanh, chưa được thỏa mãn, chưa được hài
lòng, tức là tướng mã âm tàng và tướng lưỡi rộng dài".
Thế Tôn liền dùng thần thông khiến Bà-la-môn Pokkharasàdi
thấy tướng mã âm tàng của Thế Tôn. Và Thế Tôn le lưỡi,
rờ đến, liếm đến hai lỗ tai, rờ đến, liếm đến hai
lỗ mũi, và dùng lưỡi che khắp cả vầng trán.
Lúc bấy giờ, Bà-la-môn
Pokkharasàdi nghĩ rằng: "Sa môn Gotama có đầy ba mươi hai
tướng tốt của bậc đại nhân, không phải không đầy đủ",
liền nói với Thế Tôn: "Hôm nay xin mời Tôn giả Gotama cùng
chúng Tỷ-kheo đến dùng cơm với con. Thế Tôn nhận lời
với sự im lặng.
20. Khi Bà-la-môn
Pokkharasàdi được biết Thế Tôn đã nhân lời liền báo thì
giờ cho Thế Tôn: Tôn giả Gotama, cơm đã sẵn sàng. Khi ấy
Thế Tôn buổi sáng đắp y, đem theo y bát, và cùng với chúng
Tỷ-kheo đi đến cư xá của Bà-la-môn Pokkharasàdi. Khi đi đến,
liền ngồi trên chỗ soạn sẵn. Bà-la-môn Pokkharasàdi tự tay
làm cho Thế Tôn thỏa mãn với những món ăn thượng vị,
loại cứng và loại mềm, còn các thanh niên Bà-la-môn thì
tiếp đại chúng Tỷ-kheo. Lúc bấy giờ, Bà-la-môn Pokkharasàdi,
sau khi biết Thế Tôn dùng cơm đã xong, đã rửa tay và bát,
liền lấy một ghế ngồi thấp khác và ngồi xuống một bên.
21. Thế Tôn liền
thứ lớp giảng pháp cho Bà-la-môn Pokkharasàdi đang ngồi một
bên nghe, thuyết về bố thí, thuyết về trì giới, thuyết
về các cõi trời, trình bày sự nguy hiểm, sự hạ liệt,
sự nhiễm ô của dục lạc và sự lợi ích của xuất ly. Khi
Thế Tôn biết tâm của Bà-la-môn Pokkharasàdi đã sẵn sàng,
đã nhu thuận, không còn chướng ngại, được phấn khởi,
được tín thành, liền thuyết pháp mà chư Phật đã chứng
ngộ, tức là khổ, tập, diệt, đạo. Cũng như tấm vải
thuần bạch, được gột rửa các vết đen, sẽ rất dễ
thấm màu nhuộm, cũng vậy, chính chỗ ngồi này, pháp nhãn xa
trần ly cấu khởi lên trong tâm Bà-la-môn Pokkharasàdi: "Phàm
pháp gì được tập khởi lên đều bị tiêu diệt".
22. Khi ấy Bà-la-môn
Pokkharasàdi, thấy pháp, chứng pháp, ngộ pháp, thể nhập vào
pháp, nghi ngờ tiêu trừ, do dự diệt tận, chứng được tự
tín, không y cứ nơi người đối với đạo pháp của đức
Bổn sư. Bà-la-môn Pokkharasàdi liền bạch Phật:
- Thật vi diệu thay, Tôn
giả Gotama ! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama ! Như người
dựng đứng lại những gì bị quăng xuống, phơi bày ra
những gì bị che kín, chỉ đường cho người bị lạc hướng,
đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có
thể thấy sắc. Cũng vậy, chánh pháp đã được Tôn giả
Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày, giải thích. Tôn
giả Gotama, con, con của con, vợ của con, tùy tùng của con,
bạn hữu của con, xin quy y Thế Tôn Gotama, quy y Pháp và quy y
chúng Tỷ keo. Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử, từ
nay trở đi cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng. Như
Tôn giả Gotama đến thăm các gia đình cư sĩ khác ở Ukkattha,
mong Tôn giả Gotama cũng đến thăm các gia đình Pokkharasàdi.
Tại đây, các thanh nam hay thanh nữ Bà-la-môn sẽ đảnh lễ
Thế Tôn Gotama, hoặc đứng dậy, hoặc mời chỗ ngồi, hoặc
mời nước, hoặc khiến tâm hoan hỷ. Như vậy chúng sẽ hưởng
hạnh phúc, lợi ích trong một thời gian lâu dài.
- Này Bà-la-môn lời
ngươi nói thật là chí thiện.
--- o0o ---
| Mục lục - Kinh Trường Bộ |
|
1| 2 | 3 |
4 | 5 |
6 & 7 | 8 | 9
| 10 | 11 | 12
| 13 | 14
| 15
| 16 |
17 | 18 |
| 19 | 20 | 21
| 22 | 23 | 24
| 25 | 26 | 27
| 28 | 29
| 30 | 31 | 32
| 33 | 34 |
--- o0o ---
| Thư Mục Tác Giả |
Tổ chức đánh máy:
Hứa Dân Cường
Chân thành cảm ơn Cư sĩ Bình Anson đã gởi tặng phiên bản điện tử bộ
Kinh này.
Nguồn: www.quangduc.com
Về danh mục