Kinh
Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa
(Trọn bộ 24 tập)
Hán
dịch:
Tam
Tạng Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch:
Hòa
Thượng Thích Trí Nghiêm
Khảo dịch:
Hòa Thượng Thích Thiện
Siêu
Sàigòn - 1998
--- o0o ---
Tập
21
Quyển
Thứ 524
Hội
Thứ Ba
PHẨM
PHƯƠNG TIỆN KHÉO LÉO
Thứ 26
- 2
Bấy giờ cụ thọ Thiện Hiện
thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện
khéo léo như thế, phát tâm tới Vô thượng Chánh đẳng giác
đã trải bấy nhiêu thời?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát
Ma ha tát này phát tâm tới Vô thượng Chánh đẳng
giác đã trải qua vô số trăm ngàn ức muôn ức kiếp.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo như thế đã
từng gần gũi cúng dường bấy nhiêu Ðức Phật? Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát
Ma ha tát này đã từng gần gũi cúng dường vô số chư Phật cát Căng già.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo như thế đã
trồng những bao căn lành mầu nhiệm?
Phật bảo:Thiện Hiện! Bồ tát
Ma ha tát này phát tâm trở đi, không có bố
thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa sở dẫn căn lành nào
mà chẳng tinh siêng tu học cho tròn đầy. Nhờ nhân duyên đây trọn nên
phương tiện khéo léo như thế.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên phương tiện khéo léo được như thế
rất là hiếm có.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như
vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Các Bồ tát Ma ha tát trọn nên
phương tiện khéo léo được như thế rất là hiếm có.
Thiện
Hiện phải biết: Như vừng nhật nguyệt đi quanh soi rọi cõi bốn Ðại
châu làm các sự nghiệp. Trong ấy có bao loại tình phi tình theo thế lực
ánh sáng kia mà chuyển đều nên việc mình. Như vậy, Bát nhã Ba la mật đa
soi rọi năm Ba la mật kia làm các sự nghiệp.
Bố thí thảy năm Ba la mật đa tùy thuận thế lực Bát nhã Ba la mật đa
mà chuyển đều thành việc mình.
Thiện Hiện phải biết: Bố thí
thảy năm Ba la mật đa đều được do Bát nhã Ba la mật đa nhiếp thọ nên mới
được gọi là Ba la mật đa. Như vua Chuyển luân, nếu không bảy báu chẳng gọi
Luân vương, cần đủ bảy báu mới gọi Luân vương. Bố thí thảy năm Ba la mật
đa cũng lại như thế. Nếu lìa Bát nhã Ba la mật đa
chẳng được gọi là Ba la mật đa , cần được do Bát nhã Ba la mật đa nên mới
được gọi là Ba la mật đa.
Thiện Hiện
phải biết: Như có người nữ đẹp nghiêm giầu lớn, nếu không kẻ chồng mạnh mẽ
nhiếp hộ dễ bị đứa ác nhân làm xâm nhục, nếu có được chồng mạnh mẽ nhiếp
hộ chẳng bị kẻ ác nhân làm xâm nhục. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại
như thế, nếu không được sức Bát nhã Ba la mật đa nhiếp hộ dễ bị
thiên ma và giòng họ chúng làm trở hoại. Nếu có được sức Bát nhã Ba la mật
đa làm nhiếp hộ, tất cả thiên ma và giòng họ chúng chẳng thể làm trở hoại
được.
Thiện Hiện phải biết: Như
tướng quân dũng, giỏi thạo binh pháp, khéo chuẩn bị các thứ áo gậy kiên
cố, lân quốc oán địch chẳng làm hại được. Bố
thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, chẳng lìa Bát nhã Ba la
mật đa, thiên ma bà con, người tăng thượng
mạn, cho đến thứ Bồ tát chiên đà la thảy đều chẳng phá hoại được.
Thiện Hiện phải biết: Như các
Tiểu vương thảy ở châu Thiệm bộ tùy thời chầu hầu Chuyển luân thánh vương,
nương Chuyển luân vương được dạo thắng cảnh.
Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, tùy giúp Bát nhã Ba
la mật đa, nhờ được thế lực kia dẫn đạo nên
mau tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như các
nước phương Ðông châu Thiệm bộ, không nguồn nào chẳng đều
tới sông cả Căng già, rồi theo sông Căng già chảy vào biển cả. Bố
thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế,
đều được Bát nhã Ba la mật đa nhiếp
dẫn nên năng đến được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như tay
hữu người làm được nhiều việc. Như vậy Bát nhã Ba la mật đa
năng dẫn tất cả pháp lành thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Như tay
tả người làm việc chẳng tiện. Như vậy năm Ba
la mật đa trước chẳng năng dẫn sanh pháp lành thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Ví như
các giòng tùy nó lớn nhỏ, nếu vào biển cả, đồng
một vị mặn. Bố thí thảy năm Ba la mật đa cũng lại như thế, cần vào
Bát nhã Ba ka mật đa mới năng chứng được Nhất
thiết trí trí. Do đây được tên Ðến bờ kia.
Thiện Hiện phải biết: Như vua
Chuyển luân có muốn đi đâu bốn quân theo phò, xe bảo luân đi trước vua và
bốn quân. Vua nghĩ muốn ăn uống, xe luân tức vì dừng lại. Ðã ăn
uống xong, vua nghĩ muốn đi luân liền đi trước, xe luân đi hay đứng theo ý
vua muốn, đi đến nơi chỗ rồi chẳng phải đi nữa. Bố thí thảy năm Ba la mật
đa cũng lại như thế, cùng các pháp lành muốn tới Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề, cần nhờ Bát nhã Ba la mật đa lấy làm tiền đạo, tiến tới ngưng lại
đều đồng theo nhau chẳng khi rời bỏ, nếu đến Phật quả khỏi phải đi nữa.
Thiện Hiện phải biết: Như vua
Chuyển luân đầy đủ bảy báu, có muốn đến đâu bốn quân bảy báu theo hầu
trước sau, bấy giờ xe bảo luân tuy đi trước hết mà chẳng phân biệt
tướng trước sau. Như vậy năm Ba la mật đa
trước cùng các pháp lành muốn tới Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề, quyết định dùng Bát nhã Ba la mật đa làm tiền đạo. Nhưng Bát
nhã Ba la mật đa đây chẳng khởi nghĩ này: Ta
ở trước năm Ba la mật đa làm kẻ tiền đạo hơn hết, kia tùy tòng ta.
Bố thí thảy năm Ba la mật đa chẳng khởi nghĩ
này: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đi
ở trước chúng ta, chúng ta tùy tòng kia. Sở dĩ vì sao? Vì sáu thứ
Ba la mật đa và tất cả pháp như thế tự tánh đều
độn không làm được gì, không có chủ tế, hư giả chẳng thật, tướng
trống không, vô sở hữu, chẳng tự tại. Ví như ánh nắng, bóng sáng, trăng
nước, việc huyễn, mộng thảy, trong ấy đều không có thể tướng chơn thật
phân biệt tác dụng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Nếu tất cả pháp tự tánh đều không, trọn không có thể
tướng chơn thật tác dụng. Các Bồ tát Ma ha tát làm sao tu học bố thí thảy
sáu Ba la mật đa, năng chứng được Vô thượng
Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ
tát Ma ha tát đối sáu thứ Ba la mật đa đây khi siêng tu học, thường
khởi nghĩ này: Tâm hữu tình thế gian hằng điên đảo chìm khổ sanh tử chẳng
tự thoát được. Nếu ta chẳng tu thắng hạnh
khéo léo chẳng năng cứu vớt kia khổ sanh tử được. Ta phải vì các
loại hữu tình kia siêng tu bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa phương tiện
khéo léo, mau tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề,
vớt khổ lớn sanh tử các hữu tình. Bồ tát Ma ha tát này khởi nghĩ
đây rồi, vì các hữu tình bỏ vất trong ngoài.
Lại khởi suy như vầy nữa: Ta
đối vật đây trọn không có bỏ. Sở dĩ vì sao? Vật trong ngoài đây
tự tánh đều không, chẳng thể xả thí, chẳng những thuộc ta. Bồ tát
Ma ha tát này do quán sát đây tu hành bố thí Ba la mật đa
mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng chánh đẳng.
Bồ đề. Bồ tát Ma ha tát này vì các hữu tình trọn chẳng phạm giới.
Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi
nghĩ đây: Ta vì hữu tình cầu tới Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề, quyết định chẳng nên giết mạng chúng sanh cho đến tà kiến. Cũng
định chẳng nên cầu cảnh diệu dục và vui các cõi trời, cũng định
chẳng nên cầu bậc Nhị thừa chỉ mình giải thoát. Bồ tát Ma ha tát này do
quán sát đây tu hành tịnh giới Ba la mật đa
mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các
hữu tình chẳng khởi giận dữ,giả sử hằng bị hủy báng lăng
nhục, mổ sẻ lóng đốt, chịu các khổ đau, cũng chẳng phát khởi m?t
niệm ác tâm. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này quan sát tất cả tiếng như
vang trong hang, sắc như bọt nước tụ, chẳng nên đối trong vọng sanh giận
hờn. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành an nhẫn Ba la mật đa
mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng
Chánh đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các
hữu tình siêng cầu thiện pháp, cho đến Vô
thượng Chánh đẳng Bồ đề, ở thời gian giữa thường chẳng lười biếng. Sở dĩ
vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây:
Nếu ta lười biếng chẳng năng cứu vớt tất cả hữu tình khiến nó xa
lìa khổ sanh tử lớn, cũng chẳng năng được
Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành tinh tiến
Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các
hữu tình tinh siêng tu thắng định, cho đến Vô
thượng Chánh đẳng Bồ đề trọn chẳng phát khởi tâm tản động tham sân si
thảy. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây:
Nếu ta phát khởi tâm tản động tham sân si thảy, thời chẳng năng thành được
việc nhiêu ích cho kia, cũng chẳng
năng chứng sở cầu Phật quả. Bồ tát Ma ha tát này do quán sát đây tu hành
tĩnh lự Ba la mật đa mau được viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì các
hữu tình chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa, cho
đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề thường siêng tu học thắng huệ nhiệm
mầu. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này thường khởi nghĩ đây: Nếu rời Bát
nhã Ba la mật đa đối các hữu tình chẳng năng
trọn nên, cũng chẳng năng chứng được Vô thương Chánh đẳng Bồ đề. Bồ tát Ma
ha tát này do quán sát đây tu hành
Bát nhã Ba la mật đa mau được viên
mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Do
nhân duyên đây, mặc dù tất cả pháp tự tánh đều không, trọn không thể tướng
chơn thật tác dụng, mà chúng các Bồ tát Ma ha tát siêng tu sáu thứ
Ba la mật đa chứng được Vô thượng Chánh đẳng
Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Nếu sáu thứ Ba la mật đa đây tánh không sai khác, đều là
Bát nhã Ba la mật đa đã nhiếp thọ vậy,
làm sao nói được Bát nhã Ba la mật đa đối năm
Ba la mật đa là tối thắng, là tôn cao, là diệu là vi diệu, là
thượng là vô thượng.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như
vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Bố thí thảy sáu Ba la mật đa tánh không
sai khác, đều là Bát nhã Ba la mật đa
đã nhiếp thọ vậy. Nếu không Bát nhã Ba la mật đa
bố thí thảy năm chẳng được gọi tên Ba la mật đa. Cần nương Bát nhã Ba la
mật đa, bố thí thảy năm mới được tên là Ba la mật đa,
Thiện Hiện phải biết: Như
loại hữu tình tuy có các thứ thân sắc sai khác, nếu đến
nương gần núi chúa Diệu Cao đều đồng một sắc. Như vậy năm Ba la mật đa
trước tuy có các thứ phẩm loại sai khác, mà được Bát nhã Ba la mật đa
nhiếp thọ vậy, đều do Bát nhã Ba la mật đa tu thành mãn vậy, đều
vào Bát nhã Ba la mật đa, chẳng thể thi thiết tên họ sai khác được.
Lại nữa năm thứ Ba la mật đa trước nương dựa Bát nhã Ba la mật đa
mới năng chứng được Nhất thiết trí trí, mới được tên là Ðến bờ kia.
Vậy nên sáu thứ Ba la mật đa đều đồng một vị,
tánh không sai khác, chẳng thể thi thiết đây là bố thí cho đến Bát nhã Ba
la mật đa. Sở dĩ vì sao? Sáu thứ Ba la mật đa như thế đều năng chứng được
Nhất thiết trí trí, năng đến bờ kia, tánh không sai khác. Do nhân duyên
này bố thí thảy sáu chẳng thể thi thiết có tên họ khác.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Ba la mật đa và tất cả pháp nếu theo thật nghĩa đều không sai
khác đây kia hơn kém, vì duyên nào nói Bát nhã Ba la mật đa
đối năm Ba la mật đa là tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi
diệu, là thượng là vô thượng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như
vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Nếu theo thật nghĩa Ba la mật đa và
tất cả pháp đều không sai khác đây kia hơn
kém. Nhưng nương tác dụng lời nói thế tục, nói có sai khác đây kia hơn
kém, thi thiết bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa. Vì muốn độ thoát sanh
lão bệnh tử các loại hữu tình tác dụng thế tục. Nhưng sanh lão bệnh
tử các hữu tình đều chẳng thật có, chỉ gỉả thi thiết. Sở dĩ vì sao? Vì hữu
tình vô nên phải biết các pháp cũng vô sở hữu. Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm đạt tất cả pháp đều vô sở hưu nên mới năng vớt sanh lão
bệnh tử tác dụng thế tục cho các hữu tình. Do đây nên nói Bát nhã Ba la
mật đa đối năm Ba la mật đa là tối là
thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng.
Thiện Hiện phải biết: Như vua
Chuyển luân có bao mhiêu bảo nữ, đối trong người nữ là tối là thắng, là
tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng. Như vậy Bát nhã Ba
la mật đa đối năm thứ Ba la mật đa trước là
tối là thắng, là tôn là cao, là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Vì duyên nào Như Lai chỉ hằng khen nói Bát nhã Ba la mật đa sâu
thẳm đối bố thí thảy Ba la mật đa là tối là thắng, là tôn là cao,
là diệu là vi diệu, là thượng là vô thượng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bởi Bát
nhã Ba la mật đa đây khắp năng nhiếp thọ tất
cả thiện pháp hòa hợp tới vào Nhất thiết trí trí an trụ chẳng động,
đem vô sở đắc mà làm phương tiện vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Như vậy Bát nhã Ba la mật đa đối
các thiện pháp có lấy bỏ chăng?
Phật nói: Chẳng có vậy. Bát
nhã Ba la mật đa như thế đối tấ cả pháp không
lấy không bỏ. Vì cớ sao? Vì tấ cả pháp tự
tánh đều không, trọn không thể lấy chẳng thể bỏ vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa như thế đối
những pháp nào không lấy không bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã
Ba la mật đa như thế đối sắc cho đến Nhất
thiết trí trí không lấy không bỏ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa như thế vì sao đối
sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí không lấy không bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã
Ba la mật đa như thế, chẳng suy nghĩ sắc, nói
rộng cho đến Nhất thiết trí trí, vậy nên đối
sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí không lấy không bỏ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Sao là Bát nhã Ba la mật đa chẳng
suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Do Bát
nhã Ba la mật đa đây đối sắc cho đến Nhất
thiết trí trí chẳng suy nghĩ tất cả tướng, cũng chẳng suy nghĩ tất cả sở
duyên, vậy nên đối sắc nói rộng cho
đến Nhất thiết trí trí đều chẳng suy nghĩ.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến
Nhất thiết trí trí thì làm sao tăng trưởng
căn lành đã trồng? Nếu chẳng tăng trưởng căn lành đã trồng làm sao
viên mãn Ba la mật đa? Nếu chẳng viên mãn Ba la mật đa làm sao chứng được
Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho
đến Nhất thiết trí trí, Bồ tát Ma ha tát này mới năng tăng trưởng căn lành
đã trồng. Căn lành đã trồng được tăng trưởng, mới năng viên mãn Ba
la mật đa. Vì Ba la mật đa được viên
mãn, nên năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Sở dĩ vì sao? Vì các Bồ tát Ma ha tát cần đối
các sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí được chẳng suy nghĩ, mới năng
tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ
đề.
Cụ thọ hiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Vì nhân duyên nào các Bồ tát Ma ha
tát cần đối sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí được chẳng suy nghĩ
mới năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng Chánh
đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! các Bồ
tát Ma ha tát nếu suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí thời
hữu sở đắc, vì hữu sở đắc bèn đắm ba cõi. Nếu đắm ba cõi chẳng thể tu các
hạnh Bồ tát đầy đủ, được chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Nếu Bồ tát Ma
ha tát chẳng suy nghĩ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí thời vô sở
đắc. Vì vô sở đắc nên chẳng đắm ba cõi, vì đối ba cõi chẳng sanh đắm
mắc vậy mới năng tu các hạnh Bồ tát Ma ha tát đầy đủ, chứng được Vô thượng
Chánh đẳng Bồ đề.
Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn năng tu các hạnh Bồ tát Ma
ha tát được đầy đủ, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, phải siêng
tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng nên suy nghĩ nhiễm đắm các pháp
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm phải trụ ở đâu?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, chẳng nên
trụ sắc nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Vì nhân duyên nào các Bồ tát Ma ha tát muốn siêng tu học Bát
nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng nên trụ sắc nói rộng
cho đến Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát năng siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm đối tất cả pháp vì không chấp đắm vậy, chẳng nên trụ sắc nói rộng
cho đến Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì Bồ tát Ma ha tát này
chẳng thấy có pháp khá với trong ấy mà khởi chấp đắm và khá an trụ. Như
vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát dùng không chấp đắm và không an trụ
mà làm phương tiện năng siêng tu học được Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Nếu được
không chỗ chấp đắm không chỗ an trụ như thế tinh siêng tu học Bát
nhã Ba la mật đa sâu thẳm là tu Bát nhã Ba la mật đa, là hành Bát nhã Ba
la mật đa. Ta năng không chỗ chấp đắm không
chỗ an trụ được như thế tinh siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa, là
tu Bát nhã Ba la mật đa, là hành Bát nhã Ba la mật đa. Bồ tát Ma ha tát
này khởi nghĩ như thế, lấy tướng chấp đắm, xa lìa Bát nhã Ba la mật đa.
Nếu xa lìa Bát nhã Ba la mật đa thời xa lìa bố thí Ba la mật đa,
nói rộng cho đến Nh?t thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la
mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp không chỗ
chấp đắm. Chẳng phải Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm có kẻ chấp đắm và tánh
chấp đắm. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm trọn không tự tánh khá đối các pháp có chỗ chấp đắm. Vậy nên,
Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm đối tất cả pháp và Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm đều không chấp đắm.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm khởi tưởng như vầy:
Ðây là Bát nhã Ba la mật đa, ta hành Bát nhã Ba la mật đa tức là hành khắp
thật tướng các pháp. Bồ tát Ma ha tát này do khởi tưởng đây bèn lui Bát
nhã Ba la mật đa. Nếu lui Bát nhã Ba la mật đa
thời lui bố thí Ba la mật đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí.
Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là giống căn bản tất cả
bạch pháp. Nếu lui Bát nhã Ba la mật đa thời là lui mất tất cả bạch pháp.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm nhiếp
thọ bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha
tát này lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la mật
đa thời chẳng năng nhiếp thọ bố thí Ba la mật
đa nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Chẳng phải
lìa bát nhã Ba la mật đa năng khắp nhiếp thọ
Bồ đề phần pháp và năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: An trụ Bát nhã Ba la mật đa bèn đối
Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề định được trao ký. Bồ tát Ma ha tát này
bởi khởi nghĩ đây lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la
mật đa bèn đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề
chẳng kham nhận ký. Sở dĩ vì sao? Vì chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa
khá đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề có được nhận ký.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: An trụ Bát nhã Ba la mật đa
thời năng dẫn phát bố thí Bát nhã Ba la mật đa cho đến năng dẫn phát đại
từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Bồ tát Ma ha tát này bởi nghĩ như thế
thời lui mất Bát nhã Ba la mật đa. Nếu lui mất Bát nhã Ba la mật đa
thời chẳng thể dẫn phát bố thí Ba la mật đa cho đến chẳng thể dẫn phát đại
từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Sở dĩ vì sao? Vì chẳng phải lìa bát nhã
Ba la mật đa mà năng dẫn phát an trụ thắng
pháp được.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát khởi nghĩ như vầy: Phật biết các pháp không tướng nhiếp thọ,
tự chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðược Bồ đề rồi vì các hữu tình
tuyên nói khai chỉ thật tướng các pháp. Bồ tát Ma ha tát này bởi nghĩ như
thế thời là lui mất Bát nhã Ba la mật đa sâu
thẳm. Sở dĩ vì sao? Vì Như Lai đối pháp không biết không giác không
nói không chỉ. Sở dĩ vì sao? Thật tánh các pháp chẳng thể biết giác, chẳng
thể thi thiết, làm sao được có kẻ biết giác nói chỉ tất cả pháp. Nếu nói
thật có kẻ biết giác nói chỉ tất cả pháp không có lẽ ấy.
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện
lại thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la
mật đa sâu thẳm làm sao phải lìa các thứ lỗi lầm như thế thảy?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát hành bát nhã Ba la mật đa sâu
thẳm khởi nghĩ như vầy: “Tất cả pháp vô sở hữu chẳng thể lấy. Nếu pháp vô
sở hữu chẳng thể lấy thời không có kẻ năng hiện đẳng giác, cũng không có
năng tuyên nói khai chỉ”. Nếu năng hành như thế là hành Bát nhã Ba
la mật đa sâu thẳm, lìa các lầm lỗi. Nếu Bồ tát Ma ha tát chấp pháp vô sở
hữu chẳng thể lấy, thời lìa Bát nhã Ba la mật đa. Sở dĩ vì sao? Bát nhã Ba
la mật đa sâu thẳm đối tất cả pháp không sở
chấp đắm, không sở nhiếp thọ. Nếu đối các pháp có sở chấp đắm, có sở nhiếp
thọ thời lìa Bát nhã Ba la mật đa.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa đối Bát nhã
Ba la mật đa là xa lìa hay chẳng xa lìa? Cho đến
bố thí Ba la mật đa đối bố thí Ba la mật đa là xa lìa hay chẳng xa
lìa? Nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí đối
Nhất thiết trí trí là xa lìa hay chẳng xa lìa?
Bạch Thế Tôn! Nếu Bát nhã Ba
la mật đa đối Bát nhã Ba la mật đa hoặc xa lìa
hoặc chẳng xa lìa, Bồ tát Ma ha tát làm sao năng
được không chấp trước dẫn phát Ba la mật đa? Như vậy cho đến nếu bố thí Ba
la mật đa đối bố thí Ba la mật đa hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, Bồ
tát Ma ha tát làm sao năng được không chấp
trước dẫn phát bố thí Ba la mật đa? Nói rộng cho đến nếu Nhất thiết trí
trí đối Nhất thiết trí trí hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, Bồ tát Ma
ha tát này làm sao năng được không
chấp trước dẫn phát Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bát nhã
Ba la mật đa đối Bát nhã Ba la mật đa chẳng
xa lìa chẳng phải chẳng xa lìa. Vậy nên Bồ tát Ma ha tát năng
được không chấp trước dẫn phát Ba la mật đa. Như vậy cho đến bố thí Ba la
mật đa đối bố thí Ba la mật đa chẳng xa lìa chẳng phải chẳng xa
lìa. Vậy nên, Bồ tát Ma ha tát năng được
không chấp trước dẫn phát bố thí Ba la mật đa. Nói rộng cho đến Nhất thiết
trí trí đối Nhất thiết trí trí chẳng xa lìa chẳng phải chẳng xa
lìa. Vậy nên, Bồ tát Ma ha tát năng được
không chấp trước dẫn phát Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Vì
chẳng tức tự tánh, chẳng lìa tự tánh mà năng dẫn phát an trụ tự tánh.
Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ
tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng chấp trước
sắc rằng đây là sắc, sắc đây thuộc kia. Nói rộng cho đến cũng chẳng chấp
trước Nhất thiết trí trí rằng đây là Nhất thiết trí trí, Nhất thiết trí
trí đây thuộc kia. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thế không chấp
trước nên mới năng dẫn phát Bát nhã Ba la mật đa,
cho đến năng dẫn phát Nhất thiết trí trí. Sở dĩ vì sao? Nếu Bồ tát
Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm
đối trong các pháp có chỗ chấp trước rằng đây là pháp, pháp đây thuộc kia,
thời chẳng năng tùy ý dần phát an trụ công đức thù thắng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ
tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, chẳng quán sắc hoặc
thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh
hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa.
Cho đến chẳng quán Nhất thiết trí trí hoặc
thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã,
hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng
xa lìa. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thế chẳng quán sát, bèn
dẫn phát được Bát nhã Ba la mật đa, cho đến
năng dẫn phát Nhất thiết tri trí. Sởi dĩ vì sao? Nếu Bồ tát Ma ha
tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối
trong các pháp có bao quán sát hoặc thường hoặc vô thường, hoặc vui hoặc
khổ, hoặc ngã hoặc vô ngã, hoặc tịnh hoặc bất tịnh, hoặc không hoặc
bất không, hoặc xa lìa hoặc chẳng xa lìa, thời chẳng năng
dẫn phát an trụ công đức thù thắng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, thời là tu hành bố thí
Ba la mật đa. Nói rộng cho đ?n cũng là
tu hành Nhất thiết trí trí.
Lại nữa, Thiện Hiện! Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm tùy đi chỗ nào tất cả bao nhiêu Ba la mật đa và tất
cả phần pháp Bồ đề thảy đều đi theo. Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm tùy đến chỗ nào tất cả bao nhiêu Ba la mật đa
và tất cả phần pháp Bồ đề kia thảy đều theo
đến. Như vua Chuyển luân tùy đi chỗ nào bốn bộ dũng quân thảy đều đi theo.
Như vua Chuyển luân tùy đến chỗ nào bốn bộ dũng quân thảy đều theo đến.
Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm cũng lại như thế, tùy có chỗ đi và có
chỗ đến, bố thí thảy năm Ba la mật đa và tất cả phần pháp Bồ đề kia thảy
đều theo dõi đến nơi rốt ráo Nhất thiết trí trí. Như kẻ đánh xe giỏi, cưỡi
xe tứ mã khiến tránh đường hiểm, đi nơi đường chính, tùy bản ý muốn năng
tới chỗ đến. Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm cũng lại như thế, khéo dẫn tất
cả Ba la mật đa và bao nhiêu phần pháp Bồ đề
kia khiến tránh đường hiểm sanh tử Niết bàn, đi nơi chánh đạo, tự lợi tha
đến bản sở cầu Nhất thiết trí trí.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Sao là vì đạo, sao là phi đạo các
Bồ tát Ma ha tất?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu đạo
Thanh văn hoặc đạo Ðộc giác, hoặc đạo dị sanh chẳng phải đạo Bồ tát Ma ha
tát, vì nương đây chẳng năng tới được Nhất thiết trí trí vậy. Bát nhã Ba
la mật đa sâu thẳm sở dẫn tất cả phần pháp Bồ đề là đạo các Bồ tát Ma ha
tát, vì nương đây định năng tới được Nhất thiết trí trí.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm xuất
hiện thế gian năng làm đại sự, chỗ gọi chỉ rõ tướng đạo phi đạo cho chúng
tất cả Bồ tát Ma ha tát, khiến chúng các Bồ tát Ma ha tát biết đạo phi đạo
chóng năng chứng được Nhất thiết trí trí?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như
vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm xuất hiện thế gian năng làm đại sự, chỗ gọi chỉ rõ tướng đạo phi
đạo cho chúng tất cả Bồ tát Ma ha tát khiến chúng các Bồ tát Ma ha tát
biết đạo phi đạo chóng năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Lại nữa, Thiện Hiện! Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm xuất hiện thế gian năng
làm đại sự, chỗ gọi độ thoát vô lượng vô số vô biên hữu tình
khiến được lợi ích an vui thù thắng.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm mặc dù làm vô biên việc an vui lợi tha mà đối việc
này không điều lấy đắm.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm tuy năng chỉ hiện sự
nghiệp sở tác, mà chẳng lấy sắc thọ tưởng hành thức, cho đến
chẳng lấy Nhất thiết trí trí. Cũng lại chẳng lấy sự nghiệp sở tác Thanh
văn, Ð?c giác.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm mặc dù năng dẫn đem tất
cả chúng Bồ tát Ma ha tát khiến tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, xa lìa
Thanh văn Ð?c giác thảy, mà đối các pháp không sanh không diệt, lấy
tánh pháp trụ làm định lượng vậy.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, nếu
đối các pháp không sanh không diệt, Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát
nhã Ba la mật đa sâu thẳm làm sao vì các hữu tình phải hành bố thí, phải
trì tịnh giới, phải khởi an nhẫn, phải siêng tinh tiến, phải vào tĩnh lự,
phải tu bát nhã?
Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ
tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm duyên Nhất thiết trí
trí, vì các hữu tình nên hành bố thí, nên trì tịnh giới, nên khởi an nhẫn,
nên siêng tinh tiến, nên vào tĩnh lự, nên tu bát nhã. Bồ tát Ma ha tát này
đem căn lành đây cùng các hữu tình
bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh
đẳng Bồ đề.
Bồ tát Ma ha tát này vì đem
căn lành đây hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng giác, nên tu hành sáu
thứ Ba la mật đa mau được viên mãn. Do
đây mau được Nhất thiết trí trí, cho đến ngồi
yên tòa diệu Bồ đề thường chẳng xa lìa sáu thứ Ba la mật đa như
thế. Nếu Bồ tát thường chẳng xa lìa sáu thứ Ba la mật đa như thế thời
chẳng xa lìa Nhất thiết trí trí.
Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn mau chứng được Nhất thiết trí trí phải siêng tinh tiến
tu học sáu thứ Ba la mật đa. Phải siêng tinh tiến tu hành sáu
thứ Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát thường siêng tinh tiến tu
học , tu hành sáu thứ Ba la mật như thế, tất cả căn lành mau được viên
mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Vậy nên, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát nên cùng sáu thứ Ba la
mạt đa hằng chung tương ưng chớ nên tạm bỏ.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát làm sao năng cùng sáu thứ Ba la mật đa thường
chung tương ưng không lúc tạm bỏ?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát như thật quán sắc chẳng tương ưng chẳng phải chẳng tương
ưng, như thật quán thọ tưởng hành thức chẳng tương ưng chẳng phải chẳng
tương ưng. Nói rộng cho đến như thật quán Nhất thiết trí trí chẳng tương
ưng chẳng phải chẳng tương ưng. Là Bồ tát Ma ha tát này năng cùng sáu thứ
Ba la mật đa thường chung tương ưng không lúc tạm nới.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát thường khởi nghĩ này: Ta chẳng nên trụ sắc, cũng chẳng nên
trụ phi sắc. Nói rộng cho đến ta chẳng nên trụ Nhất thiết trí trí, cũng
chẳng nên trụ phi Nhất thiết trí trí. Vì cớ sao?
Sắc chẳng năng trụ chẳng sở trụ. Nói rộng cho
đến Nhất thiết trí trí cũng chẳng năng trụ chẳng sở trụ vậy. Là Bồ
tát Ma ha tát này năng cùng sáu thứ Ba la mật đa thường chung tương ưng
không lúc tạm nới.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát năng đem phương tiện vô trụ như thế tu hành sáu thứ
Ba la mật đa, Bồ tát Ma ha tát này mau chứng Vô thượng chánh đẳng
Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Như
người muốn ăn quả xoài yêm mật la, quả măng
cầu bán na ta, trước lấy hạt nó trồng xuống đất tốt, theo thời bón tưới,
giữ xem sửa sang, lần hồi sanh trưởng mộng cây nhánh lá, hòa hợp thời tiết
bèn có hoa quả, quả nên chín rồi, lấy mà ăn
đó. Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh
đẳng Bồ đề, trước học sáu thứ Ba la mật đa. Lại đối hữu tình hoặc
dùng bố thí, hoặc dùng ái ngữ, hoặc dùng lợi hành, hoặc dùng đồng sự mà
nhiếp thọ đó. Ðã nhiếp thọ rồi, dạy khiến an trụ bố thí, tịnh giới, an
nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa và khiến an trụ bốn niệm
trụ thảy Bồ đề phần pháp. Ðã an trụ rồi, giải
thoát tất cả khổ lớn sanh tử, chứng được thường trụ vắng hẳn an vui. Bồ
tát như thế sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, năng tận vị lai nhiêu
ích tất cả. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đối các pháp
chẳng nhờ duyên khác mà tự giác ngộ, muốn
năng thành thục tất cả hữu tình, muốn nghiêm tịnh được cõi Phật sở
cầu, muốn ngồi yên tòa Diệu Bồ đề, muốn hàng phục được
các ác ma quân, muốn mau chứng được Nhất thiết trí trí, muốn quay xe diệu
pháp độ chúng hữu tình nên học sáu thứ Ba la mật đa,
đem bốn nhiếp sự phương tiện nhiếp lấy các loại hữu tình khiến cho
giải thoát các khổ sanh tử. Như vậy, Bồ tát khi siêng tu học nên đối Bát
nhã Ba la mật đa thường siêng tu học.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Phật nói Bồ tát nên đối Bát nhã Ba la
mật đa siêng tu học ư?
Phật nói: Thiện Hiện! Như vậy
chớ sao, Ta nói Bồ tát nên đối Bát nhã Ba la mật đa thường phải siêng tu
học.
Thiện Hiện phải biết: Nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn đối các pháp được đại tự tại phải học Bát nhã Ba la mật
đa. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm đủ đại uy lực năng khiến chúng Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp
được đại tự tại.
Thiện Hiện phải biết: Bát nhã
Ba la mật đa sâu thẳm là cửa các pháp lành hướng về được. Ví như biển cả
là cửa tất cả nước hướng về tới. Vậy nên,
Thiện Hiện! Nếu các thiện nam tử Thanh văn thừa, hoặc các thiện nam từ Ðộc
giác thừa, hoặc các thiện nam tử Vô thượng thừa, đều nên đối Bát nhã Ba la
mật đa sâu thẳm đây thường siêng tu học.
Thiện Hiện phải biết: Các bồ
tát Ma ha tát đối Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm khi siêng tu học nên đối bố
thí cho đến bát nhã Ba la mật đa cũng thường tu học. Cho đến nên đối Nhất
thiết trí trí cũng thường tu học.
Thiện Hiện phải biết: Như
người bắn giỏi, áo mũ kiên cố, cầm cung tên tốt, chẳng sợ oán địch. Các Bồ
tát Ma ha tát cũng lại như thế, nhiếp thọ Bát nhã Ba la mật đa,
nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí phương tiện khéo léo, tất cả ma quân
ngoại đạo, dị luận đều chẳng thể phục được. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ
chúng hữu tình phải siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Nếu
Bồ tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, bèn
được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm.
Cụ thọ Thiện Hiện liền thưa
Phật rằng: Vì sao Bồ tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật
đa sâu thẳm bèn được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn thường chung
hộ niệm?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát thường siêng tu học Bát nhã Ba la mật đa
sâu thẳm, tức năng tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến,
tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa, nói rộng cho
đến Nhất thiết trí trí, nên được quá khứ vị lai hiện tại chư Phật Thế Tôn
thường chung hộ niệm.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Bổ tát Ma ha tát này làm sao tu hành bố thí, tịnh giới, an
nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa,
nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí bèn được quá khứ vị lai hiện tại chư
Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm?
Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát
Ma ha tát này khi tu hành bố thí Ba la mật
đa, nói rộng cho đến Nhất thiết trí trí; quán bố thí Ba la mật đa nói rộng
cho đến Nhất thiết trí trí đều bất khả đắc, nên được quá khứ vị lai hiện
tại chư Phật Thế Tôn thường chung hộ niệm.
Lại nữa, Thiện Hiện! Chư Phật
quá khứ vị lai hiện tại đối chỗ Bồ tát Ma ha tát này tuy thường hộ
niệm mà chẳng bởi sắc thọ tưởng hành thức, nói rộng cho đến Nhất thiết trí
trí nên cho hộ niệm, vì sắc cho đến Nhất
thiết trí trí bất khả đắc vậy.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát tuy học nhiều chỗ mà không chỗ học? Phật
bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Các Bồ tát Ma ha tát tuy học nhiều chỗ
mà không chỗ học. Sở dĩ vì sao? Vì thật không có pháp đáng
khiến chúng Bồ tát Ma ha tát đối trong tu học.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Phật vì chúng Bồ tát Ma ha tát hoặc hẹp hoặc rộng tuyên nói
pháp tương ưng sáu thứ Ba la mật đa, nếu Bồ
tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề quay xe diệu pháp độ
chúng hữu tình, đối giáo pháp tương ưng sáu thứ Ba la mật đa đây hoặc hẹp
hoặc rộng đều nên lóng nghe, thọ trì đọc
tụng, khiến cực thông lanh, suy nghĩ đúng lý. Ðã suy nghĩ rồi chánh
quán sát kỹ. Ðã quán sát rồi, khiến tâm tâm sở đối tướng sở duyên đều
chẳng còn chuyển?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như
vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Lại nữa, Thiện Hiện!
Các Bồ tát Ma ha tát đối Phật Thế Tôn đã nói pháp giáo tương ưng sáu thứ
Ba la mật đa hoặc hẹp hoặc rộng khi siêng tu học, nên đối các pháp
như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Sao là Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng
hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng chơn như sắc, như thật biết rõ tướng
chơn như thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biết rõ tướng chơn
như Nhất thiết trí trí, Bồ tát Ma ha tát này
đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Sao là tướng chơn như sắc? Sao là tướng chơn như thọ tưởng hành
thức? Nói rộng cho đến sao là tướng chơn như Nhất thiết trí trí? Các Bồ
tát Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như thật
biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Chơn
như sắc không sanh không diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy
gọi tướng chơn như sắc. Chơn như thọ tưởng hành thức không sanh không
diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy gọi tướng chơn như thọ
tưởng hành thức. Nói rộng cho đến chơn như Nhất thiết trí trí không sanh
không diệt, cũng không trụ khác mà khá thi thiết, đấy gọi tướng chơn như
Nhất thiết trí trí. Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ phải
học với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng thật tế sắc, như thật biết rõ tướng
thật tế thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biết rõ tướng thật
tế Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như thật biết
rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Sao là tướng thật tế sắc? Sao là tướng thật tế thọ tưởng hành
thức? Nói rộng cho đến sao là tướng thật tế Nhất thiết trí trí? Các Bồ tát
Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như thật biết
rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Không
ngằn mé sắc, đấy gọi tướng thật tế sắc; không ngằn mé thọ tưởng hành thức,
đấy gọi tướng thật tế thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến không ngằn mé
Nhất thiết trí trí, đấy gọi tướng thật tế Nhất thiết trí trí. Các Bồ tát
Ma ha tát như thật biết rõ phải học với trong, đối tất cả pháp như thật
biết rõ tướng hẹp rộng.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ
tát Ma ha tát như thật biết rõ tướng pháp giới sắc, như thật biết rõ tướng
pháp giới thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến như thật biềt rõ tướng
pháp giới Nhất thiết trí trí. Bồ tát Ma ha tát này đối tất cả pháp như
thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Sao là tướng pháp giới sắc? Sao là tướng pháp giới thọ tưởng
hành thức? Nói rộng cho đến sao là tướng pháp giới Nhất thiết trí trí? Các
Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ mà học với trong, đối tất cả pháp như
thật biết rõ tướng hẹp rộng?
Phật bảo: Thiện Hiện! Sắc như
hư không, không chướng không ngại, không sanh
không diệt, không đứt không nối mà khá thi thiết, đấy gọi tướng pháp giới
sắc; thọ tưởng hành thức như hư không, không chướng không ngại, không sanh
không diệt, không đứt không nối mà khá thi thiết, đấy gọi tướng
pháp giới thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến
Nhất thiết trí trí như hư không, không chướng không ngại, không sanh không
diệt, không đứt không nối khá thi thiết, đấy gọi tướng pháp giới Nhất
thiết trí trí. Các Bồ tát Ma ha tát như thật biết rõ phải học
với trong, đối tất cả pháp như thật biết rõ tướng hẹp rộng.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa
Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát lại làm sao nên biết tướng tất cả pháp hẹp
rộng? Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát như thật biết tất cả pháp
chẳng hợp chẳng tan. Bồ tát Ma ha tát này nên biết tất cả pháp tướng hẹp
rộng như thế.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa
Phật rằng: Những tất cả pháp nào chẳng hợp chẳng tan?
Phật bảo: Thiện Hiện! Sắc
chẳng hợp chẳng tan, thọ tưởng hành thức chẳng hợp chẳng tan. Nói rộng cho
đến Nhất thiết trí trí chẳng hợp chẳng
tan. Tham dục giận dữ ngu si chẳng hợp chẳng tan. Dục giới, Sắc giới, Vô
sắc giới chẳng hợp chẳng tan. Hữu vi giới vô vi giới chẳng hợp chẳng tan.
Sở dĩ vì sao? Vì các pháp như thế đ?u
vô tự tánh. Nếu pháp vô tự tánh thời vô sở hữu. Nếu vô sở hữu thời chẳng
thể đuợc có hợp có tan. Các Bồ tát Ma
ha tát đối tất cả pháp biết rõ như
thế, thời biết rõ đuợc tướng hẹp rộng.
--- o0o ---
Mục Lục Tập
21
Quyển thứ:
501
|
502
|
503 |
504
|
505
506
|
507
|
508|
509|
510
|
511
|
512
|
513