Kinh Điển Phật Giáo

Thứ 18
 

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát mới học Ðại thừa làm sao học được bát nhã, tĩnh lự, tinh tiến, an nhẫn, tịnh giới, bố thí Ba la mật đa?

Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát mới học Ðại thừa muốn học bát nhã cho đến bố thí Ba la mật đa, trước nên gần gũi vâng thờ cúng dường bạn lành chơn tịnh năng khéo tuyên nói phân biệt bát nhã cho đến bố thí Ba la mật đa. Nghĩa là khi thuyết kinh Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm dạy răn dạy trao các Bồ tát mới học Ðại thừa rằng: "Ðến đây, thiện nam tử! Ngươi nên siêng tu bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Khi ngươi siêng tu, nên đem vô sở đắc mà làm phương tiện, cùng tất cả hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ngươi chớ đem sắc uẩn cho đến thức uẩn mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhãn xứ cho đến ý xứ mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem sắc xứ cho đến pháp xứ mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhãn giới cho đến ý giới mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem sắc giới cho đến pháp giới mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhãn thức giới cho đến ý thức giới mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhãn xúc cho đến ý xúc mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Cũng chớ đem địa giới cho đến thức giới mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhân duyên cho đến tăng thượng duyên mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem vô minh cho đến lão tử mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nội không cho đến vô tánh tự tánh không mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem chơn như cho đến bất tư nghì giới mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem khổ tập diệt đạo thánh đế mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem Tịnh quán địa cho đến Như Lai địa mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem năm nhãn, sáu thần thông mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem Như Lai mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hảo mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem quả Dự lưu cho đến Ðộc giác Bồ đề mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát, chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng chớ đem nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí mà lấy Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì cớ sao? Thiện nam tử! Nếu chẳng lấy sắc bèn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cho đến chẳng lấy nhất thiết tướng trí bèn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Thiện nam tử! Ngươi khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chớ tham đắm sắc thọ tưởng hành thức, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí. Sở dĩ vì sao? Vì sắc cho đến nhất thiết tướng trí chẳng đáng tham đắm. Vì cớ sao? Thiện nam tử! Vì tất cả pháp tự tánh không vậy".

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát năng làm việc khó, đối trong tất cả pháp tự tướng không mong cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, muốn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Các Bồ tát Ma ha tát năng làm việc khó, đối trong tất cả pháp tự tướng không mong cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, muốn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Thiện Hiện phải biết: Các Bồ tát Ma ha tát tuy biết các pháp đều như việc huyễn, nói rộng cho đến như thành tầm hương tự tướng đều không, mà vì thế gian được nghĩa lợi nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì khiến thế gian được lợi ích nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì khiến thế gian được an vui nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì muốn cứu vớt các thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm nương về cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm nhà cửa cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì muốn chỉ đường rốt ráo cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm cồn bãi cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm nhật nguyệt cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm đèn đuốc cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm thầy dẫn đường cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm ông tướng súy cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì làm chỗ về tới cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì khiến thế gian được nghĩa lợi nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát vì muốn giải thoát các việc khổ não cho tất cả hữu tình, tu hành bố thí cho đến bát nhã phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì khiến thế gian được nghĩa lợi nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì khiến thế gian được lợi ích nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát vì vớt năm thú hữu tình sợ hãi an để nơi bờ Niết bàn kia không run sợ, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát khiến thế gian được lợi ích nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì khiến thế gian được an vui nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát vì vớt hữu tình buồn khổ sầu não an để nơi bờ Niết bàn kia yên ổn, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì khiến thế gian được an vui nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì muốn cứu vớt các thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát thấy các hữu tình đọa ba ác thú, vì muốn cứu vớt khiến tu ba nghiệp lành, lần nương pháp Tam thừa mà đến lìa khỏi, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì muốn cứu vớt các thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm nương về cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát vì khiến tất cả khổ sanh lão bệnh tử sầu thán buồn ép bức hữu tình, mau được giải thoát các khổ sanh thảy đến trụ cõi vô dư y bát Niết bàn, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm nương về cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm nhà cửa cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát muốn vì hữu tình nói tất cả pháp đều chẳng hòa hợp, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm nhà cửa cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Vì sao tất cả pháp đều chẳng hòa hợp?

Phật bảo: Thiện Hiện! Các sắc chẳng hòa hợp tức sắc chẳng thuộc nhau. Nếu sắc chẳng thuộc nhau tức sắc không sanh. Nếu sắc không sanh tức sắc không diệt. Nếu sắc không diệt tức sắc chẳng hòa hợp. Thọ tưởng hành thức nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cũng lại như thế. Các Bồ tát Ma ha tát muốn vì hữu tình nói tất cả pháp đều có tướng chẳng hòa hợp như thế, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát muốn chỉ đường rốt ráo cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề muốn vì hữu tình nói pháp như vầy: Là sắc bờ kia tức chẳng sắc, thọ tưởng hành thức bờ kia tức chẳng thọ tưởng hành thức. Nói rộng cho đến nhất thiết trí bờ kia tức chẳng nhất thiết trí; đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí bờ kia tức chẳng đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Thiện Hiện! Phải biết như tướng sắc thảy bờ kia, tất cả pháp cũng vậy.

Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Nếu tất cả pháp đều như tướng sắc thảy bờ kia ấy, vì sao Bồ tát Ma ha tát đối tất cả pháp ưng hiện đẳng giác? Sở dĩ vì sao? Vì chẳng phải trong sắc bờ kia có phân biệt như vầy rằng đây là sắc, đây là thọ tưởng hành thức, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí. Chẳng phải trong thọ tưởng hành thức nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí bờ kia có phân biệt như vầy rằng đây là sắc, đây là thọ tưởng hành thức nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí?

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Chẳng phải trong sắc bờ kia có phân biệt như vầy rằng đây là sắc, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí. Như vậy cho đến chẳng phải trong nhất thiết tướng trí bờ kia có phân biệt như vầy rằng đây là sắc, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí. Vì tất cả pháp bản tánh không vậy.

Thiện Hiện phải biết: Việc các Bồ tát Ma ha tát rất là khó. Nghĩa là mặc dù quán tướng tất cả pháp đều vắng lặng, thẳm sâu mầu nhiệm mà tâm chẳng chìm đắm, khởi nghĩ này rằng: Ta đối pháp đây hiện đẳng giác rồi chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, vì các hữu tình tuyên nói khai chỉ pháp vắng lặng sâu mầu ấy. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát muốn chỉ đường rốt ráo cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát làm cồn bãi cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Ví như trong biển sông hồ lớn nhỏ, đất cao ở được, nước dứt chung quanh gọi là cồn bãi.

Như vậy, Thiện Hiện! Sắc cho đến thức dứt ngằn trước sau nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí dứt ngằn trước sau. Do vì dứt ngằn trước ngằn sau nên dứt tất cả pháp. Tất cả pháp đây dứt ngằn trước sau tức là như thật vắng lặng nhiệm mầu, nghĩa là Niết bàn không, vô sở đắc, đường dứt, ái hết không còn, lìa nhiễm, dứt hẳn rốt ráo. Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát cầu chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề muốn vì hữu tình tuyên nói khai chỉ các pháp dứt ngằn mé trước sau như thế, là như thật sâu thẳm vắng lặng nhiệm mầu. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát làm cồn bãi cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm nhật nguyệt cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát vì phá vỏ trứng vô minh đêm dài che khuất hữu tình nặng nề đen tối vậy, vì chữa bệnh mù mắt cho hữu tình không thấy biết khiến sáng tỏ vậy, vì làm soi sáng cho tất cả ngu mờ vậy, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm nhật nguyệt cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm đèn đuốc cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát muốn vì hữu tình tuyên nói sáu thứ Ba la mật đa và kinh điển nghĩa thú chơn thật tương ưng bốn nhiếp sự phương tiện dạy dẫn, khiến siêng tu học, trừ diệt các thứ vô minh đen tối, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm đèn đuốc cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm thầy dẫn đường cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát muốn khiến hữu tình xu hướng đường tà lìa đi bốn thứ chỗ chẳng nên đi, vì nói một đường khiến về chính vậy, vì kẻ tạp nhiễm được thanh tịnh vậy, vì kẻ sầu não được hớn hở vậy, vì kẻ buồn khổ được vui mừng vậy, vì kẻ phi lý được đúng lý vậy, vì kẻ trôi lăn được quay về vậy, phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm thầy dẫn đường cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm ông tướng súy cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát mong cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề muốn vì hữu tình tuyên nói khai chỉ sắc không sanh không diệt, không nhiễm không tịnh; thọ tưởng hành thức không sanh không diệt, không nhiễm không tịnh, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí không sanh không diệt, không nhiễm không tịnh; đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí không sanh không diệt, không nhiễm không tịnh. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm ông tướng súy cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Sao là Bồ tát Ma ha tát vì làm chỗ về tới cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát mong cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, muốn vì hữu tình tuyên nói khai chỉ sắc lấy hư không làm chỗ tới, thọ tưởng hành thức lấy hư không làm chỗ tới. Nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí lấy hư không làm chỗ tới; đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí lấy hư không làm chỗ tới. Vì tất cả pháp đều như hư không vô sở hữu vậy. Muốn vì hữu tình tuyên nói khai chỉ sắc chẳng tới chẳng phải chẳng tới. Vì cớ sao? Vì tánh sắc không, trong không không có tới không chẳng tới vậy. Thọ tưởng hành thức chẳng tới chẳng phải chẳng tới. Vì cớ sao? Vì tánh thọ tưởng hành thức không, trong không không có tới không chẳng tới vậy. Nói rộng cho đến nhất thiết trí chẳng tới chẳng phải chẳng tới. Vì cớ sao? Vì tánh nhất thiết trí không, trong không không có tới không chẳng tới vậy. Ðạo tướng trí, nhất thiết tướng trí chẳng tới chẳng phải chẳng tới. Vì cớ sao? Vì tánh đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí không, trong không không có tới không chẳng tới vậy. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát vì làm chỗ về tới cho thế gian nên phát tới Vô thượng Chánh đẩng Bồ đề.

Sở dĩ vì sao? Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không, vô tướng, vô nguyện làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không, vô tướng, vô nguyện, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không khởi không tác làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không khởi tác, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không sanh không diệt làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không sanh không diệt, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không nhiễm không tịnh làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không nhiễm không tịnh, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy vô sở hữu làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong vô sở hữu, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy như mộng cho đến như thành tầm hương làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong như mộng cho đến như thành tầm hương, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy vô lượng vô biên làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong vô lượng vô biên, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy chẳng cho chẳng lấy làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng hề vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong chẳng cho chẳng lấy, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy chẳng lên chẳng xuống làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong chẳng lên chẳng xuống, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không đi không đến làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không đi không đến, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không thêm không bớt làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không thêm không bớt, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không vào không ra làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không vào không ra, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không nhóm không tan làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không nhóm không tan, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không hợp không lìa làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vì trong không hợp không lìa, tới cùng chẳng tới chẳng khá được vậy.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy ngã cho đến kiến giả làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Ngã cho đến kiến giả hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không ngã cho đến không kiến giả làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Không ngã cho đến không kiến giả hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy thường lạc ngã tịnh làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Thường lạc ngã tịnh hãy rốt ráo vô sở hữu huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy việc tham sân si làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Việc tham sân si hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy việc thấy sở tác làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Việc thấy sở tác hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy chơn như cho đến bất tư nghì giới làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Chơn như cho đến bất tư nghì giới hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy không động làm tới. Các Bồ tát Ma tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Tánh không động hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy năm uẩn làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Sắc cho đến thức hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu chỗ nội làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Chỗ mắt cho đến chỗ ý hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu chỗ ngoại làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Chỗ sắc cho đến chỗ pháp hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu nội giới làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhãn giới cho đến ý giới hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu ngoại giới làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Sắc giới cho đến pháp giới hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu thức giới làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhãn thức giới cho đến ý thức giới hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu xúc làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhãn xúc cho đến ý xúc hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu thọ làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá dược.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu giới làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Ðịa giới cho đến thức giới hãy rốt ráo vô sở hữu , huống có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy bốn duyên làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhân duyên cho đến tăng thượng duyên hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy mười hai nhánh duyên khởi làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Vô minh cho đến lão tử hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy sáu Ba la mật đa làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy mười sáu không làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối không như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nội không cho đến vô tánh tự tánh không hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy bốn thánh đế làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Khổ tập diệt đạo thánh đế hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy ba mươi bảy phần pháp Bồ đề làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá dược.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy ba môn giải thoát làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy Tam thừa thập địa làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Tịnh quán địa cho đến Như lai địa hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy Bồ tát thập địa làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy đà la ni môn, tam ma địa môn làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Ðà la ni môn, tam ma địa môn hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy năm nhãn, sáu thần thông làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì có sao? Nam nhãn , sáu thần thông hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy Như Lai mười lực, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, mười tám pháp Phật bất cộng làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Như Lai mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá dược.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Ðại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá đuợc.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hảo làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hảo hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả hãy rốt ráo vô sở hữu, huớng đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí làm tới. Các Bồ tát Ma ha đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy quả Dự lưu cho đến Ðộc giác Bồ đề làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Quả Dự lưu cho đến Ðộc giác Bồ đề hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát, chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát, chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được.

Thiện Hiện! Tất cả pháp đều lấy Dự lưu cho đến Như Lai làm tới. Các Bồ tát Ma ha tát đối tới như thế chẳng thể vượt khỏi. Vì cớ sao? Dự lưu cho đến Như Lai hãy rốt ráo vô sở hữu, huống đối trong ấy có tới chẳng tới khá được. Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát vì làm chỗ về tới cho thế gian, nên phát tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Ai năng đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đây rất sanh tin hiểu?

Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lâu đối Vô thượng Chánh đẳng

Bồ đề phát ý cầu tới, tinh siêng tu hành, đã từng cúng dường vô lượng chư Phật, ở chỗ chư Phật đã phát thệ nguyện rộng lớn, trồng nhiều căn lành đều đã thuần thục, được vô lượng bạn lành nhiếp thọ hộ niệm, mới năng đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đây rất sanh tin hiểu.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát này dùng những tánh nào, tướng nào, trạng nào, mạo nào năng sanh tin hiểu được Bát nhã Ba la mật đa như thế?

Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này dùng tánh điều phục tham sân si làm tánh. Dùng tướng xa lìa tham sân si làm tướng. Dùng trạng xa lìa tham sân si làm trạng. Dùng mạo xa lìa tham sân si làm mạo.

Lại nữa, Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này dùng tánh điều phục tham sân si và không tham sân si làm tánh. Dùng tướng xa lìa tham sân si và không tham sân si làm tướng. Dùng trạng xa lìa tham sân si và không tham sân si làm trạng. Dùng mạo xa lìa tham sân si và không tham sân si làm mạo. Thiện Hiện phải biết: Nếu có Bồ tát Ma ha tát trọn nên tánh tướng trạng mạo như thế mới năng đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đây rất sanh tin hiểu được.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát năng đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế rất tin hiểu ấy, Bồ tát Ma ha tát này sẽ tới chỗ nào?

Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này sẽ tới Nhất thiết trí trí.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát tới Nhất thiết trí trí ấy, Bồ tát Ma ha tát này năng làm được chỗ về tới cho tất cả hữu tình?

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát năng đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế rất sanh tin hiểu, thời hướng tới được Nhất thiết trí trí. Nếu năng hướng tới được Nhất thiết trí trí thời là năng làm được chỗ về tới cho tất cả hữu tình.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát này năng làm việc khó. Nghĩa là mặc áo giáp đội mũ trụ bền chắc như thế, rằng ta sẽ độ thoát tất cả hữu tình, điều khiến chứng được Niết bàn rốt ráo. Mặc dù đối hữu tình làm việc như vậy mà trọn chẳng thấy thi thiết hữu tình?

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói.

Lại nữa, Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này đã mặc áo đội mũ chẳng thuộc sắc cho đến thức. Vì cớ sao? Sắc cho đến thức đều rốt ráo vô sở hữu, chẳng Bồ tát chẳng áo mũ, nên nói áo mũ kia chẳng thuộc sắc cho đến thức. Như vậy cho đến Bồ tát Ma ha tát này đã mặc áo đội mũ chẳng thuộc nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Vì cớ sao? Nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí đều rốt ráo vô sở hữu, chẳng Bồ tát chẳng áo mũ, nên nói áo mũ kia chẳng thuộc nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí.

Bồ tát Ma ha tát này đã mặc áo đội mũ chẳng thuộc ngã cho đến kiến giả. Vì cớ sao? Ngã cho đến kiến giả đều rốt ráo vô sở hữu, chẳng Bồ tát chẳng áo mũ, nên nói áo mũ kia chẳng thuộc ngã cho đến kiến giả. Bồ tát Ma ha tát này đã mặc áo đội mũ chẳng thuộc tất cả pháp. Vì cớ sao? Tất cả pháp đều rốt ráo vô sở hữu, nên nói áo mũ kia chẳng thuộc tất cả pháp.

Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này tu hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế năng mặc áo mũ bền chắc như vậy, rằng ta sẽ độ tất cả hữu tình đều khiến chứng được Niết bàn rốt ráo.

Cụ thọ Thiện hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát năng mặc áo mũ bền chắc như thế, rằng ta sẽ độ tất cả hữu tình đều khiến chứng được vào Niết bàn ấy, chẳng rơi Thanh văn và bậc Ðộc giác. Bồ tát Ma ha tát này đối Thanh văn hoặc bậc Ðộc giác thảy không xứ, không dung đọa được. Sở dì vì sao? Bồ tát Ma tát này đối hữu tình chẳng an lập phần hạn mà mặc áo mũ bền chắc như thế.

Phật bảo: Thiện Hiện! Ngươi xem nghĩa nào mà khởi lời ấy, nếu Bồ tát Ma ha tát năng mặc áo mũ bền chắc như thế chẳng rơi Thanh văn hoặc bậc Ðộc giác?

Bấy giờ, Thiện Hiện thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Bồ tát Ma ha tát này chẳng vì độ thoát phần ít hữu tình mà mặc áo mũ bền chắc như thế, cũng chẳng vì cầu phần ít trí mà mặc áo mũ bền chắc như thế. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này khắp vì cứu vớt tất cả hữu tình khiến vào Niết bàn mà mặc áo mũ bền chắc như thế, chỉ vì cầu được Nhất thiết trí trí mà mặc áo mũ bền chắc như thế. Do nhân duyên đây chẳng rơi Thanh văn và bậc Ðộc giác.

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Bồ tát Ma ha tát này khắp vì cứu vớt tất cả hữu tình khiến vào Niết bàn, chỉ vì cầu được Nhất thiết trí trí mà mặc áo mũ bền chắc như thế. Do nhân duyên đây chẳng rơi Thanh văn và bậc Ðộc giác.

Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bát nhã Ba la mật đa như thế rất là sâu thẳm, không kẻ năng tu, không pháp sở tu, cũng không chỗ tu, cũng không do đây mà được tu tập. Sở dĩ vì sao ? Chẳng phải trong nghĩa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đây mà có chút phần thật pháp khá được gọi kẻ năng tu và pháp sở tu, hoặc chỗ tu tập, hoặc do đây tu.

Bạch Thế Tôn! Như tu hư không là tu Bát nhã Ba la mật đa. Như tu pháp chẳng thật là tu Bát nhã Ba la mật đa. Như tu tất cả pháp là tu Bát nhã Ba la mật đa. Như tu vô sở hữu là tu Bát nhã Ba la mật đa. Như tu không nhiếp thọ là tu Bát nhã Ba la mật đa. Như tu pháp trừ khiển là tu Bát nhã Ba la mật đa.

Phật hỏi: Thiện Hiện! Tu pháp nào trừ khiển là tu Bát nhã Ba la mật đa?

Thiện Hiện thưa rằng: Tu trừ khiển năm uẩn là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu nội xứ là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu ngoại xứ là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu nội giới là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu ngoại giới là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu thức giới là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu xúc là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu thọ là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển sáu giới là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển bốn duyên là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển mười hai nhánh duyên khởi là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển ngã cho đến kiến giả là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển nội không cho đến vô tánh tự tánh không là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển chơn như cho đến bất tư nghì giới là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển bốn thánh đế là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển Tịnh quán địa cho đến Như Lai địa là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển năm nhãn, sáu thần thông là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển Như Lai mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hảo là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển quả Dự lưu cho đến Ðộc giác Bồ đề là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát, chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề là tu Bát nhã Ba la mật đa. Tu trừ khiển nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí là tu Bát nhã Ba la mật đa.

Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát tu trừ khiển sắc, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí là tu Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nên nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế nghiệm biết Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển. Nếu Bồ tát Ma ha tát dù hành bát nhã cho đến bố thí Ba la mật đa mà không chấp trước, phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển. Nói rộng cho đến nếu Bồ tát Ma ha tát dù hành nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí mà không chấp trước, phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển.

Lại nữa, Thiện Hiện! Có các Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng xem lời nói và giáo sắc của kia cho là chơn yếu, chẳng chỉ tin kia mà có sở tác, chẳng vì tham dục giận dữ ngu si kiêu mạn các lỗi làm tạp nhiễm, cũng chẳng vì kia dắt dẫn nơi tâm. Có các Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng lìa bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa. Có các Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế, nơi tâm chẳng kinh, chẳng sợ, chẳng hãi, chẳng chìm, chẳng đắm, cũng chẳng lui bỏ sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm vui mừng muốn nghe, thọ trì đọc tụng, thông lanh rốt ráo, buộc nhớ suy nghĩ, như thuyết tu hành thường không chán mỏi. Phải biết Bồ tát Ma ha tát Bất thối chuyển như thế, đời trước đã nghe bao nhiêu nghĩa thú Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, thọ trì đọc tụng, suy nghĩ đúng lý, tinh siêng tu hành tâm không chán mỏi. Sở dĩ vì sao? Do Bồ tát Ma ha tát này nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế, nơi tâm chẳng kinh, chẳng sợ, chẳng hãi, nói rộng cho đến như thuyết tu hành thường không chán mỏi.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế, nơi tâm chẳng kinh, chẳng sợ, chẳng hãi, chẳng chìm, chẳng đắm, cũng chẳng lui bỏ sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Ðối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm vui mừng muốn nghe, thọ trì đọc tụng, thông lanh rốt ráo, buộc nhớ suy nghĩ, như thuyết tu hành thương không chán mỏi. Bồ tát Ma ha tát này làm sao tu hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm?

Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này tùy thuận nối luôn hướng đến tới vào Nhất thiết trí trí. Nên khởi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như vậy.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát này làm sao tùy thuận nối luôn hướng tới đến vào Nhất thiết trí trí hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm?

Phật bảo: Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tùy thuận nối luôn hướng tới đến vào không, vô tướng, vô nguyện, hư không, vô sở hữu, không sanh, không diệt, không nhiễm không tịnh; chơn như cho đến bất tư nghì giới, không tạo không tác, như mộng cho đến như thành tầm hương hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Ðấy là Bồ tát Ma ha tát tùy thuận nối luôn hướng tới đến vào Nhất thiết trí trí hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.

Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Như Thế Tôn nói, nếu Bồ tát Ma ha tát tùy thuận nối luôn hướng tới đến vào không, vô tướng, vô nguyện, nói rộng cho đến như thành tầm hương hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, đấy là Bồ tát Ma ha tát tùy thuận nối luôn hướng tới đến vào Nhất thiết trí trí hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm ấy. Bồ tát Ma ha tát này khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là hành năm uẩn cho đến nhất thiết tướng trí chăng?

Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này chẳng hành năm uẩn cho đến nhất thiết tướng trí. Sở dĩ vì sao? Bồ tát Ma ha tát này sở tùy thuận hướng tới đến vào Nhất thiết trí trí không kẻ năng tác, không kẻ năng hoại, không từ đâu đến, không đi đến đâu, cũng không sở trụ, không phương không cõi, không số không lượng, không qua không lại. Ðã không số lượng qua lại khá được, cũng không năng chứng.

Thiện Hiện! Nhất thiết trí trí như thế chẳng thể đem năm uẩn chứng được, nói rộng cho đến chẳng thể đem nhất thiết tướng trí chứng được. Sở dĩ vì sao? Năm uẩn tức là Nhất thiết trí trí, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí tức là Nhất thiết trí trí. Vì cớ sao? Hoặc chơn như năm uẩn, hoặc chơn như Nhất thiết trí trí, hoặc chơn như tất cả pháp, đều một chơn như không hai không riêng. Nói rộng cho đến hoặc chơn như nhất thiết tướng trí, hoặc chơn như Nhất thiết trí trí, hoặc chơn như tất cả pháp đều một chơn như không hai không riêng. Vậy nên, Nhất thiết trí trí chẳng thể đem năm uẩn chứng được, nói rộng cho đến chẳng thể đem nhất thiết tướng trí chứng được. 

--- o0o ---

Mục Lục Tập 21