.
Phật Học Khái
Luận
Thích Chơn Thiện
Chương
Hai - Pháp Bảo
Tiết VII
Sáu Giới - Mười Hai Xứ -
Mười Tám Giới
Sáu giới là sáu
yếu tố làm nên con người và thế giới. Ðấy là những yếu tố:
đất, nước, gió, lửa, không gian và thức.
Mười hai xứ thì gồm có sáu xứ ở trong: mắt, tai, mũi,
lưỡi, thân và ý căn, và sáu xứ ở ngoài: sắc, thanh, hương, vị, xúc và
pháp. Ðây là thế giới của tướng trạng.
Mười tám giới là hình thức triển khai của sáu
giới, gồm có sáu căn, sáu trần và sáu thức (nhãn thức, nhĩ, tỉ, thiệt,
thân và ý thức).
Kinh Giới Phân Biệt (Trung Bộ Kinh III), Kinh Phân
Biệt Giới (Trung A-hàm, số 162) và Kinh Phân Biệt Lục Xứ (Trung A-hàn,
số 163) trình bày rõ về sáu giới và mười hai xứ.
Thực sự mười hai xứ và mười tám giới được bao hàm
trong sáu giới. Thế Tôn đã trình bày sáu giới theo phương pháp phân
tích, chỉ rõ sáu giới chính là con người và thế giới. Ðây cũng là
mười hai xứ và mười tám giới. Con người luôn luôn được nhìn gắn chặt
với thế giới. Nói khác đi, con người và thế giới cũng chính là sáu
giới, mười hai xứ hay mười tám giới ấy, chúng không phải hai, không khác.
Chúng đều có cùng pháp tính Duyên khởi tính. Bằng phương pháp phân
tích này, người nghe có thể giác ngộ rằng ngã và pháp đều Vô ngã
để rời khỏi chấp thủ tướng, nguyên nhân của sinh tử, khổ đau. Thế
Tôn đã dạy nhìn sáu giới, mười hai xứ hay mười tám giới: không phải
là ta, không phải là của ta, không phải là tự ngã của ta, để từ
đây sinh tâm từ bỏ, yếm ly.
Những tư duy "tôi là các căn, các trần hay các
thức", những ý niệm "tôi là", "tôi đã là",
"tôi sẽ là" đều là vọng tưởng rơi vào ngã mạn, không phù
hợp với giáo lý giải thoát của Thế Tôn.
Như đã được trình bày ở Duyên khởi và Năm uẩn, chi
phần "sáu xứ", chi phần "xúc", chi phần "thức" (hay
thức uẩn) tự nó là Duyên sinh, nên Vô ngã. Tại đây, A-hàm và Nikàya
đều có một cái nhìn giống nhau. Chúng ta không thể hiểu lầm cho
rằng A-hàm, hay Nikàya chủ trương các giới, các xứ là thực hữu hay hằng
hữu.
Cái mà giáo lý Phật giáo gọi là thế giới,
hay con người, chỉ là sự tổ hợp của các căn, các trần và các thức. Tự
thân của căn, trần, thức đã là Duyên sinh, Vô ngã, nên thế giới và con
người đều Vô ngã.
Chính giáo lý về sáu giới, mười hai xứ, mười
tám giới đặt trọng tâm ở điểm Vô ngã này, mục đích là để soi
sáng cho người nghe thấy rõ nhân Vô ngã, pháp Vô ngã để trừ bỏ mọi
chấp trước, vọng tưởng.
Thế Tôn đã dạy Kinh Sáu Giới cho một tu sĩ trẻ
tuổi là Phất-ca-la-sa-lợi (Pukkusàti) tại một chái nhà lá của thợ làm đồ
gốm trong một đêm trú mưa để khai ngộ người tu sĩ trẻ tuổi này. Nghe
xong, Phất-ca-la-sa-lợi đắc A-na-hàm quả ngay (tại chỗ).
Chúng ta cũng bàn đến Sáu giới này trong phần các
chủ trương về Duyên khởi như Tứ đại hay Lục đại Duyên khởi. Tưởng ở
đây chúng ta không phải đi sâu vào nội dung của từng giới (địa, thủy, hỏa,
phong, không và thức)./.
-oOo-
Bài trước
|
Mục lục | Bài
kế
--- o0o ---
Trình bày : Nhị
Tường
Chân thành cảm ơn Đạo hữu Bình Anson đã gởi tặng
phiên bản điện tử tập sách này
( Trang nhà Quảng Đức, 01/2002)
--- o0o ---
| Thư
Mục Tác Giả |
Nguồn: www.quangduc.com
Về danh mục
