.
Con
đường
hạnh
phúc
Viên
Minh
&
Trần
Minh
Tài
--- o0o ---
Chiến
Thắng Ma Vương
Nhân
ngày Thành Đạo, chúng ta thử đưa ra một vài nhận định
về cuộc đại thắng ma quân của Bồ Tát Tất Đạt Đa để
hiểu thêm phần nào ý nghĩa ngày lễ trọng đại này.
Khi nói đến Phật
cảm thắng Ma Vương, hầu như mọi người đều tưởng tượng
hình ảnh quỷ sứ sừng nhọn, răng nanh, đầu trâu, mặt
ngựa, vô cùng khủng khiếp kéo đến bao vây Ngài và Ngài cũng
dùng phép thần thông để chống cự; sau một hồi chiến đấu
cam go bằng quyền phép nhiệm mầu, Ngài đã hàng phục Ma quân
một cách vẻ vang oanh liệt .
Chữ Ma Vương theo nghĩa
Phật Giáo, không phải chỉ có nghĩa giản dị như thế. Ma Vương
có năm loại:
1. Phiền não ma
2. Ngũ uẩn ma
3. Pháp hành ma
4. Tử diệt ma
5. Chư thiên ma
Cả năm thứ ma trên
đều làm trở ngại cho tiến trình giác ngộ. Vì vậy, hễ
chiến thắng được ngũ ma, nhất là ma phiền não là đã thành
công trong cứu cánh giải thoát. Chúng ta sẽ tìm hiểu ngũ ma
là gì, và Đức Phật đã chiến thắng ma quân ấy như thế nào.
1.
Phiền não ma
Chúng ta hãy lưu ý đoạn
kinh sau đây :
"Này Ma vương,
dục lạc là ma quân thứ nhất của ngươi, hai là bất mãn,
ba là đói khát, bốn là ái dục, năm là hôn trầm thụy miên
(uể oải, buồn ngủ), sáu là sợ hãi, bảy là hoài nghi, tám
là phỉ báng và cố chấp, chín là danh lợi và mười là quá
mạn (tự cao tự đại, kênh kiệu...). Này Ma Vương, hùng
binh của ngươi là thế. Chúng luôn luôn thường trú trong
con người xấu xa đê tiện; kẻ hèn yếu thì thất bại, nhưng
người nào hàng phục được chúng sẽ đạt được chân
hạnh phúc... Ta thà chết trên chiến trường còn hơn sống
thất bại...."
Đọc đoạn kinh trên,
nếu để ý một chút chúng ta sẽ thấy Đức Phật dùng chữ
"Ma Vương" với nghĩa phiền não vì chúng nội tại
trong những con người xấu xa đê tiện và xuất hiện dưới
hình thức các tâm và tâm sở bất thiện như tham, sân, lười
biếng, nghi ngờ. sợ hãi... hay dưới những nhu cầu thể xác
như đói khát, ngủ nghỉ... Chúng sanh yếu hèn nên luôn luôn
bị chi phối bởi những chướng ngại tâm sinh lý này. Nhưng
Bồ Tát với ý chí kiên trì, Ngài đã chiến thắng tất cả
ma chướng ấy.
Phải chăng Đức
Phật đã dùng thần thông biến hóa, quyền phép nhiệm mầu
hay nhờ một trợ lực nào từ bên ngoài để chiến thắng ma
quân? Phải chăng Ngài chỉ chiến đấu có một lần dười
cội bồ đề ở Bodhigaya (Bồ đề đạo tràng) mà có thể hàng
phục được binh tướng ma quân hàng hàng lớp lớp?
Đời sống của Đức
Phật chứng minh rằng trừ những truờng hợp tối cần, Ngài
ít khi dùng đến phép thần thông, vì Ngài không muốn môn đệ
hay kẻ ngoại đạo quy y ngài vì quyền phép nhiệm mầu, mà
họ phải đến với Ngài vì lý tưởng giải thoát mà thôi.
Vả lại chủ trương
của Đức Phật là chuyển ác thành thiện, chuyển mê thành
ngộ bằng chính những đức độ cao dày mà Ngài tu tập trong
vô lương kiếp, chứ Ngài không bao giờ dùng quyền uy của
kẻ mạnh để chiến thắng quân thù. Như thế Đức Phật không
hàng phục Ma Vương bằng thần thông quảng đại mà bằng Ba
La Mật lực của Ngài. Sức mạnh Ba La Mật chính là những đặc
tính: bố thí, trì giới, xuất gia (ly dục), tinh tấn, trí
tuệ, nhẫn nại, cương quyết, chân thật, tâm từ và tâm
xả (mười Ba La Mật). Bồ tát đã tu hạnh Ba La Mật, những
đức tính cao quý vượt hẳn thế tục này, trong vô lượng
kiếp, nghĩa là trong vô lượng cuộc chiến đấu Ma Vương đã
diễn ra liên tục và Ngài đã trải qua không biết bao nhiêu là
thắng bại, cho đến lần cuối cùng, khi công hạnh đầy đủ,
trí tuệ cụ túc, Ngài đã toàn thắng Ma Vương, không bao
giờ thất bại nữa.
Vậy chiến thắng
phiền não là chiến thắng nội tâm mình, chiến thắng chính
mình cà chỉ có sự thắng trận này mới đáng kể hơn cả: "Tự
thắng mính quả thật thập phần vẻ vang hơn chiến thắng
kẻ khác. Dầu Trời, Càn Thất Ba, Ma Vương hay Phạm Thiên, không
ai có thể đánh bại con người đã tự khắc phục và sống
tự chế" (Kinh Pháp Cú, 104-105).
2. Ngũ
uẩn ma
Một khi phiền não ma
đã bị đánh bại hoàn toàn thì những Ma Vương khác cũng đều
chịu hàng Phục. Ngũ uẩn ma chính là vọng tưởng về bản
ngã, nói một cách khác đó là ngã chấp. Bản ngã theo
Phật giáo chỉ là vọng huyễn, vô tưởng hay ảo giác. Không
có một cái Ta trường tồn vĩnh cửu, mà chỉ có một sự
kết hợp của nhiều yếu tố chi phối bởi định luật vô
thường.
Cái mà phàm nhân gọi
là Ta, theo ý nghĩa thực của nó (chân đế) là ngũ uẩn,
một hữu thể gồm năm yếu tố: sắc, thọ, tưởng, hành, và
thức (vật chất, cảm giác, tri giác, những tạo tác của tâm
ý và thức). Năm yếu tố ấy duyên nhau mà sanh, duyên nhau mà
diệt, rồi lại duyên cảnh trần mà biến đổi để tạo thành
một dòng tiến trình liên tục trong bể khổ trầm luân. Vì
sự sinh diệt quá phức tạp của kiếp sống nên con người
cứ mãi nuôi vọng chấp hữu ngã, hũu nhân để làm nô lệ
cho những ma chướng sắc, thọ, tưởng, hành và thức.
Với trí tuệ siêu phàm,
Đức Phật đã thấy rõ cái Ta chỉ là ngũ uẩn, có hợp, có
tan, vô thường biến đổi nên Ngài đã phá ma chướng chấp
ngã. Đó chính là chiến thắng Ngũ uẩn ma vậy.
3. Pháp
hành ma
Pháp hành có nhiều ý
nghĩa khác nhau, nhưng ở đây ám chỉ những hành động tạo
nghiệp của thân, khẩu, ý. Có ba loại hành là :
- Phước hành:
Những nghiệp thiện, như bố thí, trì giới, tham thiền,
từ bi, hỉ xả v.v.
- Phi phước hành: Sát
sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, uống rượu, ganh tị.
bủn xỉn. cố oán, v.v.
- Bất động hành: Hành
vi không thiện ác.
Những nghiệp thiện
ác này phát xuất từ phiền não và lại đóng một vai trò
quan trong trong việc huân tập phiền não, bởi thế khổ đau càng
ngày càng tích lũy, kiếp luân hồi mỗi lúc một gia tăng.
Vậy chiến thắng pháp hành ma tức là tiêu diệt sự hình thành
của nghiệp, giải thoát ra khỏi sự ràng buộc của thiện ác
như Phật đã dạy trong Samyutta Nikàya (Tương Ưng):"Vì
bị chi phối bởi tham lam, sân hận, si mê mà nghiệp hình thành,
đó là căn nguyên của mọi đau khổ. Đoạn diệt được
tham, sân, si tức là hủy diệt động lực hình thành của
nghiệp và mọi đau khổ phải chấm dứt." Đức Phật
và các vị A La Hán là những bậc đã đoạn trừ được sự
chi phối của nghiệp, tức là đã hàng phục được pháp hành
ma vương vậy.
4. Tử
diệt ma
Đã là chúng sanh, còn
thân ngũ uẩn tức là phải có sinh, có tử. Trong Kinh Pháp Cú,
Đức Phật dạy : "Chẳng phải bay lên trời, chẳng
phải lặn xuống đáy biển, chẳng phải trốn vào hang sâu núi
thẳm, không bất cứ nơi nào trên thế giới có thể thoát
khỏi tử vong".
Dù Đông phương hay Tây
phương, ai ai cũng phải nhìn nhận chân lý hiển nhiên đó. Nhân
loại dù có văn minh đến đâu, y học có tiến bộ đến đâu
cũng không thể nào tìm ra được một phương thức nào, một
linh dược nào giúp cho con người thoát khỏi tử vong: "không
ai tránh khỏi sự chết".
Thật ra, mỗi một chúng
ta đang chết dần, tùng giây, từng phút; chứ không phải
chỉ lúc nhắm mắt xuôi tay mới gọi là chết. Mỗi một điểm
nhỏ thời gian trôi qua, chúng ta đã già đi một ít. Nhưng
sự biến đổi quá nhanh chóng nên ta không nhận chân được.
Bao lâu chúng sanh còn
vô minh, ái dục, phiền não, ô nhiễm thì vẫn còn bị chi
phối bởi định luật tử sinh. Trái lại Đức Phật đã
diệt tận vô minh nên không còn hành, tức không còn tạo
nghiệp. Không có hành nên thức không sanh. Thức không sanh nên
danh sắc, tức thân tâm không sanh. Thân tâm không sanh thì làm
gì có lục nhập: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, tâm. Không có
lục nhập thì không có sự xúc chạm. Không có xúc chạm thì
không sinh ra thọ vui, thọ khổ. Không có cảm giác vui, khổ
thì không có ái, tức không sinh ra yêu ghét. Không yêu ghét thì
không có thủ chấp, muốn có, bám viú, giữ chặt... Không có
thủ thì không có hữu, không có sinh, không già, chết. Đức
Phật không còn vô minh, ái dục.. nên đã thoát ra khỏi tử
sinh tức Ngài đã chiến thắng được tử thần ma.
5. Chư
thiên ma
Trong năm loại Ma Vương,
chỉ có chư thiên ma là ma quân từ bên ngoài, còn bốn loại
kể trên đều là nội ma cả. Nhưng thứ ngoại ma này không
quan trọng bằng các nội ma, do đó Đức Phật dạy: "Dù
thắng vạn quân ở chiến trường không bằng chiến thắng chính
mình, vì đó là chiến thắng cao thượng nhất." Chư
thiên ma là những vị trời, những vị quỉ thần, tà kiến
hay chúng sinh trong cảnh giới A Tu La, Dạ Xoa... Những hạng
phi nhơn này có khi ủng hộ, có lúc phá phách những bậc tu hành
ở nơi thanh vắng.
Những người kém đức
sẽ khiếp sợ và thối chuyển, nhưng những bực đức độ
cao dầy, ý chí sắt đá không những không khiếp nhược trước
ma quân mà còn đem lòng Từ, Bi, Hỷ, Xả của mình để hóa
độ chúng trở về chánh đạo. Trong Kinh có ghi lại nhiều trường
hợp Đức Phật cảm hóa loài Ma Vương này, như trường hợp
Alàvaka hay Long Vương Nandopananda... sau khi thi triển thần lực
đều qui phục trước đức Bi, Trí, Tịnh vô song của Thế Tôn.
Chính vì thế mà Ngài được tôn xưng là bậc Thầy và Người.
Chư Thiên Ma cũng còn có nghĩa là ước vọng của người
muốn trở thành chư thiên hay muốn lên cõi Trời để hưởng
lạc. Ứơc vọng đó cũng là ma chướng nội tại cản trở bước
tiến của chúng ta đến bờ giác ngộ.
Tóm lại hành trình
giải thoát, chúng ta sẽ phải noi gương Đức Phật để
phấn đấu với Ngũ Ma từng giờ, từng phút cho đến lúc nào
toàn thắng được tất cả ma quân mới có thể trở thành
bậc Giác Ngộ.
--- o0o ---
|
Mục lục | |
Phần
kế |
--- o0o ---
Trình bày
: Nhị Tường
Chân thành cảm ơn Đạo hữu Bình Anson đã gởi tặng
phiên bản điện tử tập sách này
( Trang nhà Quảng Đức, 01/2002)
--- o0o ---
| Thư
Mục Tác Giả |
Nguồn: www.quangduc.com
Về danh mục
