Người
Phật tử có tin ở Thượng Đế không ?
Không, chúng tôi không tin. Có nhiều lý do
để giải thích điều này. Đức Phật, như các nhà tâm lý học và
xã hội học hiện đại, tin rằng ý niệm đạo lý và nhất là quan
điểm về Thượng Đế có cùng một nguồn gốc là sự sợ hãi.
Đức Phật từng nói:
"Vì sự sợ
hãi bất an mà con người thần thánh hóa núi non, cây rừng, lăng
miếu." (Pháp cú 188)
Con người vào thời sơ khai tự
thấy mình sống trong một thế giới nguy hiểm và thù địch, sợ hãi
loài dã thú, không có khả năng kiếm đủ thực phẩm, lo sợ mình
bị thương hay bệnh hoạn và hãi hùng khi những hiện tượng thiên
nhiên như sấm chớp, núi lửa luôn đe dọa họ. Họ nhận ra sự bất
an và chính họ tự tạo ra những tư tưởng thần thánh để tự an
ủi mình trong một hoàn cảnh, và khơi dậy lòng can đảm khi họ lâm
nguy và để an ủi họ khi hoàn cảnh trở nên xấu đi. Đối với
thời điểm khủng hoảng hiện nay, bạn sẽ thấy người ta trở về
với tín ngưỡng nhiều hơn, bạn sẽ nghe họ nói rằng tin tưởng vào
một vị thần, một vị thánh nào đó thì họ sẽ có được sức
mạnh để có thể đương đầu với cuộc sống. Bạn sẽ nghe họ giải
thích rằng họ tin vào một đấng thiêng liêng đặc biệt, và lời
cầu nguyện của họ được đáp ứng. Tất cả những điều này đã
được Đức Phật dạy rằng ý niệm về Đấng thiêng liêng là do
sự sợ hãi và thất vọng của con người mà có. Đức Phật dạy
chúng ta nên cố gắng tìm hiểu những nỗi sợ hãi của chúng ta,
hãy loại bỏ đi những tham muốn và hãy tiếp nhận những gì không
thể đổi thay được trong bình tĩnh và can đảm. Đức Phật đã thay
thế nỗi sợ hãi ấy không phải bằng một niềm tin phi lý mà bởi
chánh kiến hợp lý
Lý do thứ hai, Đức Phật không tin vào thần linh vì
ở đó dường như không có một bằng chứng nào để xác tín cho
ý tưởng ấy. Có nhiều tôn giáo tuyên bố rằng chỉ có lời dạy
của Đấng giáo chủ của họ là được duy trì, rằng họ hiểu là
chỉ có một vị Chúa độc nhất, rằng Đấng thiêng liêng của họ đang
hiện hữu còn những giáo chủ của những tôn giáo khác thì không
có. Một số tôn giáo thì tuyên bố Thượng Đế là nam, nhưng một
số khác thì cho rằng Thượng Đế là nữ, số còn lại thì cho là
trung tính. Tất cả họ đều thỏa mãn rằng có nhiều bằng cớ để
chứng minh Thượng đế của họ?hiện hữu nhưng họ lại cười mỉa
mai và không tin vào những chứng cứ cho sự có mặt Thượng Đế
của những tôn giáo khác. Thật không có gì ngạc nhiên, vì có quá
nhiều tôn giáo đã bỏ ra nhiều thế kỷ để cố gắng chứng minh
sự hiện hữu của Thượng Đế mà vẫn không có thật hoặc không
có chứng cớ cụ thể nào được tìm thấy. Đối với người Phật
tử ngưng hết mọi phán quyết ấy cho đến khi những chứng cứ đó
được phơi bày.
Lý do thứ ba, Đức Phật không tin vào Thượng Đế,
vì tin tưởng như thế không cần thiết. Một số người tuyên bố
rằng tin tưởng ở Thượng Đế là cần thiết để lý giải về
nguồn gốc của vũ trụ. Nhưng điều này không đúng. Khoa học có
một lối giải thích rất thuyết phục về quá trình hình thành của vũ
trụ mà không liên hệ gì đến ý niệm của Thượng Đế. Có một
số cho rằng tin tưởng vào Thượng Đế là cần thiệt để có một
cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc. Một lần nữa chúng ta thấy điều
đó cũng không đúng. Không kể đến tín đồ Đạo Phật, có hàng
triệu người không theo tôn giáo nào và có tư tưởng tự do,
không đặt niềm tin nơi Thượng Đế mà vẫn có một cuộc sống hạnh
phúc, có ý nghĩa và hữu ích. Một số cho rằng tin vào sức mạnh
của Thượng Đế là cần thiết vì con người là những sinh vật yếu
đuối không đủ sức để tự cứu lấy mình. Một lần nữa, chứng
cớ ấy vẫn đưa đến sự mâu thuẫn. Người ta thường nghe rằng
có người từng vượt qua bao chướng ngại, bao tai họa, bao xung đột và bao
khó khăn bằng nỗ lực nội tâm của họ mà không tùy thuộc vào
niềm tin nơi Thượng Đế. Một vài người tuyên bố rằng tin tưởng
Thượng Đế là cần thiết để con người được cứu rỗi. Lý lẽ
này chỉ đúng nếu trường hợp bạn là người chấp nhận lý
thuyết của cứu rỗi và với người Phật tử không chấp nhận một
quan niệm như thế. Dựa vào kinh nghiệm bản thân, Đức Phật nhìn
thấy rằng mỗi chúng sanh đều có khả năng tịnh hóa tâm hồn, phát
triển lòng từ bi và hoàn thiện sự hiểu biết. Ngài đã gạt bỏ
sự chú ý về thiên đàng và nhắc nhở chúng ta nên tìm kiếm
những giải pháp cho những vấn đề của chúng ta qua sự hiểu biết
của chính mình.
|
Do Buddhist believe
in god?
No, we do not. There are
several reasons for this. The Buddha, like modern sociologists and
psychologists, believed that religious ideas and especially the god idea
have their origin in fear. The Buddha says:
"Gripped
by fear men go to the sacred mountains,
sacred
groves, sacred trees and shrines".(Dp 188)
Primitive man found
himself in a dangerous and hostile world, the fear of wild animals, of not
being able to find enough food, of injury or disease, and of natural
phenomena like thunder, lightning and volcanoes was constantly with him.
Finding no security, he created the idea of gods in order to give him
comfort in good times, courage in times of danger and consolation when
things went wrong. To this day, you will notice that people become more
religious at times of crises, you will hear them say that the belief in a
god or gods gives them the strength they need to deal with life. You will
hear them explain that they believe in a particular god because they
prayed in time of need and their prayer was answered. All this seems to
support the Buddha’s teaching that the god-idea is a response to fear
and frustration. The Buddha taught us to try to understand our fears, to
lessen our desires and to calmly and courageously accept the things we
cannot change. He replaced fear, not with irrational belief but with
rational understanding.
The second reason the
Buddha did not believe in a god is because there does not seem to be any
evidence to support this idea. There are numerous religions, all claiming
that they alone have god’s words preserved in their holy book, that they
alone understand god’s nature, that their god exists and that the gods
of other religions do not. Some claim that god is masculine, some that she
is feminine and others that it is neuter. They are all satisfied that
there is ample evidence to prove the existence of their god but they laugh
in disbelief at the evidence other religions use to prove the existence of
another god. It is not surprising that with so many different religions
spending so many centuries trying to prove the existence of their gods
that still no real, concrete, substantial or irrefutable evidence has been
found. Buddhists suspend judgement until such evidence is forthcoming.
The third reason the
Buddha did not believe in a god is that the belief is not necessary. Some
claim that the belief in a god is necessary in order to explain the origin
on the universe. But this is not so. Science has very convincingly
explained how the universe came into being without having to introduce the
god-idea. Some claim that belief in god is necessary to have a happy,
meaningful life. Again we can see that this is not so. There are millions
of atheists and free-thinkers, not to mention many Buddhists, who live
useful, happy and meaningful lives without belief in a god. Some claim
that belief in god’s power is necessary because humans, being weak, do
not have the strength to help themselves. Once again, the evidence
indicates the opposite. One often hears of people who have overcome great
disabilities and handicaps, enormous odds and difficulties, through their
own inner resources, through their own efforts and without belief in a
god. Some claim that god is necessary in order to give man salvation. But
this argument only holds good if you accept the theological concept of
salvation and Buddhists do not accept such a concept. Based on his own
experience, the Buddha saw that each human being had the capacity to
purify the mind, develop infinite love and compassion and perfect
understanding. He shifted attention from the heavens to the heart and
encouraged us to find solutions to our problems through
self-understanding.
|
Nhưng
nếu không có Thượng Đế thì làm sao có được vũ trụ?
Mọi tôn giáo đều có những chuyện huyền bí
để giải đáp cho câu hỏi này. Ngày xưa, con người ngây ngô chưa
biết gì, những chuyện huyền bí như vậy rất phù hợp. Nhưng vào
thế kỷ hai mươi này, trong thời đại vật lý, thiên văn học và
địa chất học, những điều huyền bí như thế sẽ bị những cơ sở
khoa học đẩy lui. Khoa học đã giải thích nguồn gốc của vũ trụ mà
không theo ý niệm của Thượng Đế.
|
But if there are
no gods how did the universe get here?
All religions have myths
and stories which attempt to answer this question. In ancient times, when
many simply did not know, such myths were adequate, but in the 20th
century, in the age of physics, astronomy and geology, such myths have
been superseded by scientific fact. Science has explained the origin of
the universe without recourse to the god-idea.
|
Như vậy
thì Đức Phật đã nói gì về nguồn gốc của vũ trụ?
ĐÁP : Thật là thú vị là lời giải thích của Đức
Phật về nguồn gốc của vũ trụ rất phù hợp và gần gũi với quan
điểm khoa học. Trong Kinh Trường A-Hàm, Đức Phật mô tả vũ trụ bị
hoại diệt và rồi tái tiến hóa thành hình dạng hiện nay vô số
triệu năm. Cuộc sống sơ khai hình thành từ những sinh vật có dạng
đơn giản đến dạng phức hợp trên mặt nước trải qua vô số
triệu năm. Tất cả những tiến trình đó không có khởi đầu và
kết thúc, và được vận hành theo những nguyên lý tự nhiên.
|
What does the Buddha say
about the origin of the universe?
It is interesting that the
Buddha’s explanation of the origin of the universe corresponds very
closely to the scientific view. In the Aganna Sutta, the Buddha described
the universe being destroyed and then re-evolving into its present form
over a period of countless millions of years. The first life formed on the
surface of the water and again, over countless millions of years, evolved
from simple into complex organisms. All these processes are without
beginning or end, and are set in motion by natural causes.
|
Bạn nói
không có chứng cớ về sự hiện hữu của Thượng đế. Vậy
những phép lạ là cái gì?
Nhiều người tin rằng những phép lạ là bằng
chứng về sự hiện hữu của Thượng Đế. Chúng ta từng nghe những
lời tuyên bố bừa bãi về cách dùng phép lạ để chữa khỏi
bệnh, tuy nhiên chúng ta chưa bao giờ có được một chứng cứ nào
từ văn phòng y khoa hay của một bác sĩ xác nhận về việc đó.
Chúng ta đã nghe những tin đồn rằng có một số người được
cứu sống khỏi những thiên tai một cách kỳ lạ nhưng chúng ta chưa
bao giờ thấy có được một lần chứng kiến giải thích về việc
ấy. Chúng ta đã nghe đồn đoán rằng lời cầu nguyện có thể đi
thẳng vào thân thể hay đến với tứ chi què quặt của bệnh nhân,
nhưng chúng ta chưa bao giờ thấy chụp quang tuyến hay có một lời
nhận xét đúng đắn của những bác sĩ và y sĩ. Thật hiếm khi
những phép lạ có bằng chứng rõ ràng và những bằng chứng này
lại không thay thế được những lời tuyên bố bừa bãi, những
bản báo cáo và tin đồn nhảm. Tuy nhiên, đôi khi những trường hợp không thể giải
thích cũng có xảy ra, những sự kiện không chờ đợi đã xảy
đến. Chúng ta phải thừa nhận sự bất lực của con người không
thể giải thích được những bằng chứng về sự hiện hữu của
Thượng Đế. Điều đó chứng minh rằng kiến thức của chúng ta còn
giới hạn. Trước thời kỳ nền y học hiện đại phát triển,
người ta không biết đâu là nguyên nhân gây ra bệnh và tin rằng
Thần linh hay Thượng đế tạo ra bệnh tật để trừng phạt con
người. Ngày nay chúng ta đã biết được lý do nào gây ra bệnh và
khi đau bệnh chúng ta uống thuốc. Đã đến lúc kiến thức của chúng
ta về thế giới ngày càng hoàn thiện hơn, chúng ta có thể hiểu
cái gì tạo ra những hiện tượng không giải thích được, cũng như
những nguyên do gây ra bệnh.
|
You say there is no
evidence for the existence of a god. But what about miracles?
There are many who believe
that miracles are proof of god’s existence. We hear wild claims that a
healing has taken place but we never get an independent testimony from a
medical office or a surgeon. We hear second-hand reports that someone was
miraculously saved from disaster but we never get an eye-witness account
of what is supposed to have happened. We hear rumours that prayer
straightened a diseased body or strengthened a withered limb, but we never
see X-rays or get comments from doctors or nurses. Wild claims,
second-hand reports and rumours are no substitute for solid evidence and
solid evidence of miracles is very rare.
However, sometimes
unexplained things do happen, unexpected events do occur. But our
inability to explain such things does not prove the existence of gods. It
only proves that our knowledge is as yet incomplete. Before the
development of modern medicine, when people didn’t know what caused
sickness people believed that god or the gods sent diseases as a
punishment. Now we know what causes such things and when we get sick, we
take medicine. In time when our knowledge of the world is more complete,
we will be able to understand what causes unexplained phenomena, just as
we can now understand what causes disease.
|
Nhưng có
quá nhiều người tin vào một vài hình thức của Thượng Đế,
điều đó chắc là đúng?
Không hẳn. Đã có lúc người ta tin rằng trái
đất này là bằng phẳng. Nhưng họ đã sai. Số người đã tin vào
tư tưởng mà họ không dựa trên sự thật thường hay sai lầm.
Chúng ta có thể nói việc ấy đúng hay sai chỉ bằng cách quan sát
các sự kiện và kiểm tra lại chứng cớ.
|
But so many people believe
in some form of god, it must be true.
Not so. There was a time
when everyone believed that the world was flat, but they were all wrong.
The number of people who believe in an idea is no measure of the truth or
falsehood of that idea. The only way we can tell whether an idea is true
or not is by looking at the facts and examining the evidence.
|
Như thế,
nếu như người Phật tử không tin vào Thượng Đế thì họ tin vào
cái gì?
Chúng tôi không tin vào Thượng Đế vì chúng
tôi tin ở con người. Chúng tôi tin rằng mỗi con người là cao quý
và quan trọng, rằng tất cả đều có một tiềm lực để thành một
vị Phật - một con người toàn hảo. Chúng tôi tin rằng con người có
thể vượt thoát được vô minh, những điều phi lý và thấy
được mọi sự vật đúng như thật. Chúng tôi tin rằng ghen ghét,
giận dữ, ganh tị khinh khi có thể thay thế bằng lòng yêu thương,
nhẫn nhục, rộng lượng và tử tế. Chúng tôi tin rằng tất cả
những điều này đang có sẵn ở trong mọi người, nếu họ nỗ lực
và được hướng dẫn, được những Phật tử thuần thành hỗ
trợ và được hấp thụ giáo lý của Đức Phật. Như lời Phật dạy:
"Không ai có
thể cứu ta ngoại trừ chính ta.
Không ai có thể và không ai có thể làm được.
Chính ta phải bước vào con đường này.
Chư Phật chỉ là người dẫn đường" (
Kinh Pháp Cú 165)
|
So if Buddhists don’t
believe in gods, what do you believe in?
We don’t believe in a
god because we believe in man. We believe that each human being is
precious and important, that all have the potential to develop into a
Buddha – a perfected human being. We believe that human beings can
outgrow ignorance and irrationality and see things as they really are. We
believe that hatred, anger, spite and jealousy can be replaced by love,
patience, generosity and kindness. We believe that all this is within the
grasp of each person if they make the effort, guided and supported by
fellow Buddhists and inspired by the example of the Buddha. As the Buddha
says:
"No
one saves us but ourselves,
No one can and no one may.
We ourselves must walk the
path,
But
Buddhas clearly show the way". (Dp 165)
|