Thiền Nguyên Thủy

There are three ways of sitting in meditation.
First, sit and keep your mind on breathing; 
Second, sit and chant the sutras; 
And third, sit and happily listen to the chanting of sutras.

Sitting has three levels.
First, sit in union; 
Second, sit in peacefulness; 
And third, sit without fetters.

What does it mean to sit in union?
That means your mind becomes one with your body.

What does it mean to sit in peacefulness?
That means your mind has no thought.

What does it mean to sit without fetters?
When all fetters are destroyed – that means to sit without fetters.
KHUONG TANG HOI (? – 280)

(COMMENT: When mindful of your breathing, you are also mindful of your mind. Later, you will see your mind becoming one with your breath. When mindful of your bodily movement, you are also mindful of your mind. Later, you will see your mind becoming one with your body. Looking at your mind, you see thoughts coming and going, just like waves rising and falling. When you see no thoughts occurring, your mind is peaceful just like a still lake.)

Có ba lối ngồi theo đạo. 
Một là ngồi sổ tức. 
Hai là ngồi tụng kinh. 
Ba là ngồi vui nghe kinh. Đó là ba. 

Ngồi có ba cấp. 
Một là ngồi hiệp vị. 
Hai là ngồi tịnh. 
Ba là ngồi không có kết. 

Ngồi hiệp vị là gì? Là ý bám lấy hạnh không rời, đó là ngồi hiệp vị.

Ngồi tịnh là gì? Là không niệm nghĩ, đó là ngồi tịnh. 

Ngồi không có kết là gì? Là kết đã hết, đó là ngồi không có kết.
KHƯƠNG TĂNG HỘI
(Introduction to Kinh An Ban Thủ Ý Bản dịch TT Trí Siêu Lê Mạnh Thát.)

(BÌNH:Khi niệm hơi thở, bạn cũng đang niệm tâm của bạn. Sau đó, bạn sẽ thấy tâm bạn trở thành một với hơi thở. Khi niệm các hành động của thân, như lúc này là ngồi, bạn cũng đang niệm tâm bạn. Rồi bạn sẽ thấy thân và tâm là một. Nhìn vào tâm bạn, bạn thấy các niệm đến rồi đi, hệt như sóng lên rồi xuống. Khi bạn thấy không niệm nào khởi, tâm bạn sẽ an tỉnh như mặt hồ phẳng lặng.)

Monks! Offering your best efforts to Buddha, 
all learners only need to quit bad conduct. 

Be mindful while you chant, 
understand what you believe, 
practice the teachings you hear, 
and live in a quiet place near Dharma friends. 

Speak peacefully, timely; have no fears. 
Understand the meaning of Dharma, and get enlightenment; 
quit the ignorance, and constantly be mindful; 
be calm, and live with your mind unmoved.

See all things as impermanent, non-self, uncreated, unconditioned.
Thus learners are those who have no discrimination.
TINH LUC (1112 – 1175)

(COMMENT: See for yourself all things are impermanent, and non-self. Looking at the person you are now, you see it is different to millions of persons you were yesterday, and you see you are just a stream running swiftly, manifesting endlessly in different forms as waves rising and falling, as bubbles forming and popping. The waves and bubbles continuously appear large or small, high or low, hot or cold, clean or unclean; but at all times, water has no form, being unmoved, staying unconditioned. Just live like water, and you will catch a glimpse of Nirvana – the state of uncreated, unconditioned peace. After that insight, you easily act, speak, and think mindfully, without discrimination. Just advance on the way to liberation; don’t cling to this suffering world again, in this life or after.)

Các ngươi! Tất cả các người học đạo lấy tâm siêng năng cúng dường Phật, 
không gì khác hơn chỉ cầu dứt được các nghiệp ác. 

Tâm miệng niệm tụng, tin hiểu nghe nhận, 
ở chỗ vắng vẻ yên lặng, gần thiện tri thức. 

Nói ra lời hòa nhã, nói phải thời đúng lúc, trong tâm không khiếp nhược. 
Liễu đạt nghĩa lý, xa lìa ngu mê, an trụ chỗ bất động. 

Quán tất cả pháp vô thường, vô ngã, vô tác (uncreated) vô vi. (unconditioned)
Nơi nơi lìa phân biệt, ấy là người học đạo…
Tịnh Lực (1112 – 1175) – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hãy tự thấy vạn pháp là vô thường, và vô ngã. Nhìn vào chính bạn bây giờ, bạn thấy nó khác với hàng triệu con người của bạn hôm qua, và bạn thấy bạn chỉ là một dòng suối chảy xiết, hiển lộ vô tận trong các thân khác nhau, hệt như sóng sinh rồi diệt, như bọt sóng trào lên rồi vỡ tan. Sóng và bọt sóng cứ liên tục xuất hiện, lớn hay nhỏ, cao hay thấp, nóng hay lạnh, sạch hay dơ; nhưng luôn luôn, nước thì không có sắc tướng, bất động, không bị tạo tác. Sau cái trực nhận đó, bạn dễ dàng hành động, nói, và suy nghĩ một cách tỉnh thức, không phân biệt. Hãy thẳng đường tới giải thóat; đừng bám vào thế giới đau khổ này nữa, trong đời này hay đời sau.)

Breathing in, you feel you are breathing in; 
breathing out, you feel you are breathing out.

Breathing in, you know you are breathing in; 
breathing out, you know you are breathing out.

While you breathe, you feel; then, you know.

Feeling – that means you feel the breath long or short.
Knowing – that means you are aware of the breath rising and falling, rough or smooth, slow or fast.
KHUONG TANG HOI

(COMMENT: Breathing meditation helps calm the mind easily; it is also a part of mindfulness meditation. There are many ways in breathing meditation. Some teachers prefer to count or follow the breaths. You should also try this way: With eyes half open, don’t count, don’t follow, just feel the breaths; Be alert, and feel the breathing. Just be like a baby, and feel the breathing. A baby can not think, can not count, can not put her mind on the breaths, but she lives mostly with a sense of feeling and she will cry when the room is too hot, or when she is hungry. Just feel the breaths, don’t count or follow it. Remember that all methods of breathing meditation are helpful, and you can try many different ones. The Buddha said that breathing meditation cured many illness too.)

Hơi thở ra, hơi thở vào tự hiểu, 
hơi thở ra, hơi thở vào tự biết. 

Đương lúc ấy là hiểu, về sau là biết. 

Hiểu là hiểu hơi thở dài ngắn. 
Biết là biết hơi thở sinh diệt thô tế chậm nhanh.
KHƯƠNG TĂNG HỘI –Bản dịch TT Trí Siêu Lê Mạnh Thát.

(BÌNH: Pháp thiền niệm hơi thở giúp tịnh tâm dễ dàng; nó cũng là một phần của thiền quán niệm. Có nhiều pháp niệm hơi thở. Vài vị thầy ưa cách đếm hay theo dõi hơi thở. Bạn cũng nên thử cách này: Với mắt mở nửa chừng, đừng đếm, đừng theo dõi, mà hãy cảm nhận hơi thở; Hãy tỉnh táo, và cảm nhận hơi thở. Hãy hệt như một em bé sơ sinh, và cảm nhận hơi thở. Em bé không thể suy nghĩ, không thể đếm, không thể chú tâm vào hơi thở, nhưng em bé sống hầu hết là bằng cảm thức, và bé sẽ khóc khi trong phòng quá nóng, hay khi bé đói bụng. Hãy cảm nhận hơi thở, đừng đếm hay theo dõi nó. Hãy nhớ rằng tất cả phương pháp niệm hơi thở đều tốt, và bạn có thể thử tập nhiều pháp niệm hơi thở khác nhau. Đức Phật nói pháp thiền hơi thở cũng chữa được nhiều bệnh.)

Learning the way of Buddha, you must have zeal; 
to become a Buddha, you need wisdom.
Shooting an arrow to a target more than a hundred steps away, you must be strong; 
to hit the mark, you need more than strength.
BAO GIAM (?-1173)

(COMMENT: Wisdom, insight, right view... Just follow the Buddha’s teachings, meditate for many years, and you will understand the Way.) 

Muốn tiến đến tông thừa của Phật là phải siêng năng, song thành Phật chánh giác phải nhờ trí tuệ.
Ví như nhắm bắn cái đích ngoài trăm bứơc, 
mũi tên đến được là nhờ sức mạnh, 
song trúng được đích không phải do sức.
Bảo Giám (?-1173) –Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Trí tuệ, tuệ tri, chánh kiến… Hãy theo lời Phật dạy, thiền tập trong nhiều năm, và bạn sẽ hiểu Đạo.)

Outwardly, stop all involvement; inwardly, stop all fabrication.
Be alert -- have a mind unmoved by the form you see, by the sound you hear, by the odor you smell, by the flavor you taste.
…
Constantly, watch the ox moving, listen to its hoofbeats. 
Constantly, in any movement, never keep your eyes away from the ox.
Constantly, keep your mind on the ox while lying, sitting, standing and walking.
Constantly, keep watching inwardly.
It’s wrong to let it wander wildly.
QUANG TRI (circa 18th century) 

(COMMENT: Meditation is like taming an ox. How can you have a mind unmoved while living in this world? Just be like the water, not like waves or bubbles; the water is unmoved, uncreated, unconditioned while the waves rise and fall, the bubbles form and pop endlessly. Look at your mind – an endless stream of thoughts. Keep watching the mind, and be like water, which equally flows all things thrown into that stream.)

Bên ngòai ngưng các duyên, bên trong dứt các vọng. 
Kiểm sóat cái nhìn của mắt, cái nghe của tai,
 cái ngửi của mũi, cái nếm của lưỡi.
…
Trong suốt ngày, lúc nào mắt cũng cần nội quán sự rong chạy của con trâu,
tai lắng nghe tung tích của con trâu. 
Cho đến nhất cử nhất động, niệm niệm đều không tách xa con trâu. 
Nằm, ngồi, đi, đứng đều để tâm vào con trâu này. 
Không để cho một giây phút nào là không chiếu rọi vào. 
Hễ lơi lỏng là trái phạm.
Quảng Trí –Bản dịch Cư sĩ Trần Đình Sơn.

(BÌNH: Thiền tập y hệt như chăn trâu. Làm sao bạn giữ tâm bất động trong khi sống trong cõi này? Hay sống như nước, chứ đừng như sóng trào hay bọt nổi; nước thì bất động, vô tác, vô vi trong khi các đợt sóng sinh rồi diệt, bọt nổi rồi tan hòai thôi. Hãy nhìn vào tâm bạn – một dòng súôi bất tận của các niệm. Hãy cứ nhìn vào tâm hòai, và cứ sống như nước, bình đẳng cuốn trôi hết tất cả những gì ném vào suối.)
 

Watch yourself everyday, constantly.
Watch yourself, be mindful, be alert.
In this dream world, don’t search for Dharma counselor; 
Watch yourself, and see the Buddha’s face on your face.
HUONG HAI (1628 – 1715)

(COMMENT: Watch yourself, and see you are impermanent, non-self. Watch yourself, and see whether you are living in a dream. You are changing swiftly, endlessly. Yesterday, you had millions of different bodies, millions of different feelings, millions of different thoughts – just like a stream flowing swiftly. Look back and see all those bodies, feelings, and thoughts just like dreams, like echoes, like mirages. Then look at the day before yesterday. Do you feel just like millions of lives away? Are those dreams? Think nothing, just observe. Just be alert, feel the breath, observe the body breathing. And feel the life and death flowing swiftly, endlessly in your whole body.)

Hằng ngày quán lại chính nơi mình 
 Xét nét kỹ càng chớ dễ khinh 
 Trong mộng tìm chi người tri thức 
 Mặt thầy sẽ thấy trên mặt mình. 

 (Phản văn tự kỷ mỗi thường quan 
 Thẩm sát tư duy tử tế khan 
 Mạc giáo mộng trung tầm tri thức 
 Tương lai diện thượng đổ sư nhan.)
Hương Hải (1628 – 1715) –Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hãy nhìn chính bạn, và thấy rằng bạn là vô thường, vô ngã. Hãy nhìn chính bạn, và xem có phải bạn đang sống trong một giấc mơ. Bạn đang biến đổi mau chóng, bất tận. Hôm qua, bạn có hàng triệu thân khác nhau, hàng triệu cảm thọ khác nhau, hàng triệu niệm khác nhau – y hệt như một dòng suối chảy xiết. Hãy nhìn lại và xem tất cả các thân đó, cảm thọ đó, và niệm đó y hệt như mơ, như tiếng vang, như ảo ảnh.Rồi hãy nhìn vào ngày trứơc ngày hôm qua. Bạn có cảm thấy như là hàng triệu kiếp xa cách đó không? Có phải chúng là mơ? Hãy quan sát, đừng khởi niệm. Hãy tỉnh táo, hãy cảm nhận hơi thở, hãy quan sát thân bạn đang thở. Và hãy cảm thấy sống và chết đang trôi chảy mau chóng, bất tận trong tòan thân bạn.)

When spring goes, all flowers die.
When spring comes, all flowers smile.
Before the eyes, all things flow endlessly.
Over the head, old age comes already.
Don’t say that with the spring gone, all flowers fall.
Last night, in the front yard, a branch of mai flower.
MAN GIAC (1052 – 1096)

(COMMENT: Mai is a kind of flower that blossoms in springtime in Vietnam. Notice the contrast between the first and last line; also, the last line of the poem is a fragment sentence, without a verb, showing the state of unborn, unmoving, undying. While the stream manifests as endless waves rising and falling, the nature of water stays unmoved, uncreated. Now look at your mind, and see thoughts coming and going, arising and vanishing. The mind is just like a mirror that shows you the images of all things reflected. All images come and go, but the reflectivity is still there, unmoving, undying. Now, listen to the sound of two hands clapping, then listen to the sound of one hand clapping. Do you hear the soundless? The sound comes and goes, but the nature of hearing ability is still there even in your sleep, unchanging, unmoving, undying.)

Xuân đi trăm hoa rụng, 
 Xuân đến trăm hoa cười. 
 Trước mắt việc đi mãi, 
 Trên đầu già đến rồi. 
 Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết, 
 Đêm qua, sân trước, một cành mai. 

 (Xuân khứ bách hoa lạc, 
 Xuân đáo bách hoa khai. 
 Sự trục nhãn tiền quá, 
 Lão tùng đầu thượng lai. 
 Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận, 
 Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.)
Thiền Sư MÃN GIÁC (1052 - 1096)
Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Mai là một lọai hoa nở vào mùa xuân ở VN. Hãy ghi nhận sự trái nghịch giữa dòng đầu và cuối bài thơ; thêm nữa, dòng cuối là một câu không đầy đủ, thiếu động từ, cho thấy trạng thái của bất sinh, bất động, bất diệt. Trong khi dòng suối hiển lộ như là các đợt sóng bất tận hết sinh rồi diệt, tánh của nước vẫn bất động, vô tác. Bây giờ hãy nhìn vào tâm của bạn, và thấy niệm đến rồi đi, sinh rồi diệt. Tâm y hệt như một tấm gương cho bạn thấy hình ảnh vạn pháp được phản chiếu. Tất cả các ảnh đến rồi đi, nhưng tánh phản chiếu vẫn ở đó, bất động, bất diệt. Bây giờ, hãy nghe tiếng vỗ của hai bàn tay, rồi hãy nghe tiếng vỗ của một bàn tay. Bạn có nghe tiếng vô thanh? Âm thanh đến rồi đi, nhưng tánh nghe vẫn còn đó ngay cả trong giấc ngủ của bạn, không dời đổi, bất động, bất diệt.)

Practitioners need dharma friends, 
who help you distinguish clearly between the clean and the unclean.
First, colleagues living at will in forests and mountains 
can help you wipe out the mind of anger.
Second, colleagues keeping precepts seriously 
can help you fade away the five desires.
Third, colleagues with profound wisdom 
can help you escape from the shore of delusion.
Fourth, colleagues with vast knowledge 
can help you solve the hard and doubtful issues.
Fifth, colleagues of peace and serenity 
can help you easily advance.
Sixth, colleagues of patience and modesty 
can help you remove arrogance.
Seventh, colleagues of sincerity and frankness 
can help you avoid mistakes.
Eighth, colleagues of vigor and zeal 
can help you attain the fruits of the Way.
Ninth, colleagues unattached to possessions, eager to donate 
can help you destroy miserliness.
Tenth, colleagues merciful and caring for all beings 
can help you liberate from the clinging to self and others.
QUANG TRI

(COMMENT: Buddha, parents, teachers, dharma friends, books… We need so much help on the way to liberation, because we have to learn a lot, keep precepts strictly, find an environment adequate for learning and meditation. But only you can watch your mind, and only you can wipe out the three poisons – desire, hatred and ignorance -- binding you in the cycle of rebirth.)

Vì vậy tu hành cần có bạn, mới phân biệt rõ ràng sạch và dơ.
Một là bạn bè ở chốn rừng núi an nhàn thì có thể giúp làm ngưng cái tâm nóng nảy.
Hai là bạn nghiêm trì giới luật thì có thể làm phai nhạt ngũ dục.
Ba là bạn có trí tuệ rộng lớn mới có thể giúp ra khỏi bến mê.
Bốn là học hành uyên bác mới có thể giải quyết những điều khó khăn nghi ngại.
Năm là bạn trầm tĩnh, mặc nhiên mới giúp thanh thản, tiến thủ được.
Sáu là hạng khiêm tốn, nhẫn nhục thì giúp tiêu trừ ngã mạn.
Bảy là hạng bạn lòng thẳng, nói ngay mới có thể ức chế được các lỗi lầm.
Tám là bạn đồng dũng mãnh, tinh tấn, mới giúp thành được đạo quả.
Chín là hạng xem thường của cải, thích bố thí mới giúp phá được tính keo kiệt, bỏn xẻn.
Mười là bạn nhân từ che chở cho muôn vật mới giúp đuổi trừ được sự chấp ta chấp người.
Quảng Trí (Thập Mục Ngưu Đồ Tụng)–
Bản dịch Cư sĩ Trần Đình Sơn.

(BÌNH: Đức Phật, cha mẹ, quý thầy, các bạn đạo, kinh sách… Chúng ta cần rất nhiều hỗ trợ trên đường tu giải thóat, bởi vì chúng ta phải học nhiều, giữ giới nghiêm trang, tìm một môi trường thích nghi để học và thiền tập. Nhưng chỉ riêng bạn mới có thể nhìn vào tâm bạn, và chỉ riêng bạn có thể xóa đi tam độc – tham, sân và si – trói buộc bạn vào vòng luân hồi.)
 

Living in the world, 
happy with the Way, 
you should let all things take their course.
When hungry, just eat; when tired, just sleep.
The treasure is in your house; don’t search any more.
Face the scenes, 
and have no thoughts; 
then you don’t need to ask for Zen.
TRAN NHAN TONG (1258-1308)

(COMMENT: Live with the water, not with the waves rising and falling; live with the nature of mirror to reflect, not with the images appearing and disappearing; and live with the essence of the mind, not with the thoughts arising and vanishing. When you see the essence of the mind, then you catch a glimpse of Nirvana – the state of unborn, uncreated, unconditioned peace. After that moment, you know how to live with the mind unmoved while walking, standing, lying and sitting. How can you see the essence of the mind? Please, remember: You are never away from it, just like the water holds all the waves and is never away from the waves, just like the emptiness of the mirror hold all the images and is never away from the images. The essence of the mind is non-self, so it manifest as a great magician: your mind has no form, so it takes all forms you see as its forms; your mind has no color, so it takes all colors you see as its colors… Now look out the window. When you see a bird, your mind now has the form of a bird; and when the bird flies, your mind flies too. Your mind is all things you see, all things you hear, all things you feel; the observer is all things observed. The Sixth Patriarch Hue Nang*  told two monks arguing over the banner flying that that was not the banner moving, and also not the wind moving, but just their minds moving.)

 * Chinese: Hui Neng.

Ở trần vui đạo hãy tùy duyên
Đói đến thì ăn, mệt ngủ liền
Trong nhà có báu thôi tìm kiếm
Đối cảnh không tâm chớ hỏi thiền.
TRẦN NHÂN TÔNG–Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hãy sống với nứơc, chứ đừng sống với các đợt sóng sinh rồi diệt; hãy sống với tánh sáng của gương, chứ đừng sống với các ảnh đến rồi đi; và hãy sống với tự tánh của tâm, chứ đừng sống với các niệm sinh diệt. Khi bạn thấy tánh của tâm, lúc đó bạn thấy lóe một tia của Niết Bàn – trạng thái của an tỉnh bất sinh, vô tác, vô vi. Làm sao bạn có thể thấy tánh của tâm? Xin hãy nhớ: Bạn chưa từng bao giờ rời xa nó, y hệt như nước là tòan bộ các sóng và chưa hề xa lìa đợt sóng nào, y hệt như tánh không của gương bao trùm tòan bộ các ảnh và chưa hề xa lìa ảnh nào. Tánh của tâm là vô ngã, nên nó hiển lộ như một nhà đại ảo thuật: tâm của bạn không có hình tướng, nên nó lấy mọi hình tướng mà bạn thấy làm như hình tứơng của nó; tâm bạn không màu sắc, nên nó lấy mọi màu sắc bạn thấy làm màu sắc của nó… Bây giờ, hãy nhìn ra cửa sổ. Khi bạn thấy một con chim, tâm của bạn bấy giờ có hình tướng một con chim; và khi con chim bay lên, tâm của bạn cũng bay lên. Tâm của bạn là tòan bộ những gì bạn thấy, tòan bộ những gì bạn nghe, tòan bộ những gì bạn cảm thọ; người quan sát là tòan bộ những gì được quan sát. Lục Tổ Huệ Năng đã nói với hai vị sư đang tranh cãi về chuyện lá cờ bay, rằng không phải lá cờ động, và cũng không phải gió động, nhưng thực sự là tâm của họ động.)
 

Form is emptiness, and emptiness is form.
Emptiness is form, and form is emptiness.
Don’t cling to any form or emptiness -- 
That’s the true meditation.
Y LAN (11th century)

(COMMENT: Just look at your body, your feelings, your thoughts; they were changing swiftly since the day you were born. So you have had millions of bodies, millions of feelings, millions of thoughts -- which one is your true body, true feeling, true thought? Your body, your feelings, your thoughts can manifest as millions of forms, because forms are indeed emptiness just like illusions appearing in the mirror. If you cling to anything as form or emptiness, you are chasing the illusions.) 

 Sắc là không, không tức sắc, 
 Không là sắc, sắc tức không. 
 Sắc không đều chẳng quản, 
 Mới được hợp chân tông. 

 (Sắc thị không, không tức sắc, 
 Không thị sắc, sắc tức không. 
 Sắc không câu bất quản, 
 Phương đắc khế chân tông.) 
Ỷ Lan –Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hãy nhìn vào thân của bạn, vào cảm thọ của bạn, vào các niệm của bạn; chúng biến đổi rất là mau chóng kể từ ngày bạn chào đời. Do vậy, bạn đã có hàng triệu thân khác nhau, hàng triệu cảm thọ khác nhau, hàng triệu tâm khác nhau – câu hỏi là, thân nào là thân thật của bạn, cảm thọ nào là cảm thọ thật của bạn, và tâm nào là tâm thật của bạn? Thân của bạn, cảm thọ của bạn, tâm của bạn có thể hiển lộ ra thành hàng triệu sắc tứơng khác nhau, bởi vì các sắc tướng đều thực sự là tánh không, y hệt như các ảo ảnh hiện ra trong gương. Nếu bạn chấp vào bất cứ thứ gì như là sắc hay không, bạn lại đang đuổi bắt ảo ảnh thôi.)

The present is not the past; 
the past is not the present.
That means past thoughts vanished, and the present thought is not the previous thought.
That means every act in past lives and now has its own merit.
That means the good deed now is not the bad act done before.
That means the breath now is not the breath earlier, 
and the breath felt previously was not the breath sensed presently.
KHUONG TANG HOI

(COMMENT: Live with the present. Every act has its own merit, so you should not worry about the past. Just sit with eyes half open, feel your breath now, feel your body breathing now, feel your thought now arising and vanishing. Can you see this interval: while the previous thought vanished and the next thought doesn’t arise yet? Try to gently stare that interval for all times in a day, or in two days, even when you are lying, sitting, standing and walking. Later, you can use this stare to cut off all wandering thoughts.)

Nay không phải là trước, trước không phải là nay, 
nghĩa là niệm nghĩ trước đã diệt, 
niệm bây giờ không phải là niệm trước, 
cũng có nghĩa việc làm đời trước, việc làm đời nay, 
mỗi tự có phước. 
Cũng có nghĩa việc thiện nay làm 
không phải việc ác làm trước đó. 
Cũng có nghĩa hơi thở bây giờ không phải là hơi thở trước đó, 
hơi thở trước đó không phải là hơi thở bây giờ.
KHƯƠNG TĂNG HỘI
Bản dịch TT Trí Siêu Lê Mạnh Thát.

(BÌNH: Hãy sống với hiện tại. Mỗi việc đều có phước riêng của nó, nên bạn đừng lo gì về quá khứ. Hãy ngồi với mắt mở hé, hãy cảm nhận hơi thở bây giờ, hãy cảm nhận thân bạn đang thở bây giờ, hãy cảm nhận niệm trong tâm bạn khởi lên rồi diệt đi. Bạn có thể nhìn thấy khỏang cách này không: hãy nhìn vào chỗ khi niệm trứơc đã diệt và niệm sau chưa sinh? Hãy dịu dàng nhìn khoảng cách đó trong mọi thời trong suốt một ngày, hay trong hai ngày, ngay cả khi bạn nằm, ngồi, đi và đứng. Sau này, bạn có thể sử dụng cái nhìn này để cắt ngang các niệm lang thang.)

All Buddhist gates are from your essence, 
and the essence of all things are from your mind.
Your mind and all things are one, not two things.
The fetters of samsara are all void.
Blessedness and sinfulness, right and wrong – all are illusions.
CUU CHI (circa 11th century)

(COMMENT: Nonduality. Not two things. Don’t think, don’t reason. Feel it, live it. Try to feel it even just half an hour, then you will believe in Zen.
First, with eyes half open, be quiet, say nothing in your mind; feel the breath in and out, gently feel every breath. Later, see that your whole body is breathing – just gently watch your whole body feel the breath, every breath. Later, see that your whole body and mind become one with the breath. Then let your whole body gently feel the world around. Because you are non-self, you feel that you become one with the wind around, with the sounds from the beach, with the trees along the street, with the birds flying, and with all things you see, your hear. In your mirror mind, all things appear equally, all things are illusions; only the reflecting mind is shining.)

Phàm tất cả các pháp môn vốn từ tánh của các ngươi,
tánh tất cả các pháp vốn từ tâm của các ngươi. 
Tâm pháp nhất như, vốn không hai pháp. 
Phiền não trói buộc, tất cả đều không. 
Tội phước phải quấy, tất cả đều huyễn.
CỨU CHỈ – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Bất nhị. Không hai. Đừng nghĩ ngợi, đừng biện luận. Hãy cảm nhận, hãy sống nó. Hãy thử cảm nhận nó cho dù chỉ nửa giờ, rồi bạn sẽ tin vào Thiền.
Trứơc tiên, với mắt mở hé, giữ thật lặng lẽ, không nói gì trong tâm; hãy cảm nhận hơi thở vào và ra, hãy dịu dàng cảm nhận từng hơi thở. Sau đó, hãy thấy rằng tòan thân bạn đang thở -- hãy dịu dàng quan sát tòan thân bạn cảm nhận hơi thở, từng hơi thở. Sau đó, hãy thấy rằng tòan thân và tâm của bạn trở thành một với hơi thở. Rồi hãy để tòan thân của bạn cảm nhận thế giới chung quanh. Bởi vì bạn là vô ngã, bạn cảm thấy rằng bạn trở thành một với ngọn gió quanh đây, với các âm vang từ bờ biển, với các hàng cây dọc bên đường phố, với các con chim đang bay, và với mọi thứ bạn thấy, bạn nghe. Trong gương tâm của bạn, tất cả xuất hiện bình đẳng, tất cả đều là ảo ảnh; chỉ có tâm phản chiếu là đang chiếu sáng.)

In the sky, the swallow flies;
underwater its image shines.
The swallow has no intention to leave any trace; 
the water, no purpose to keep any image.
HUONG HAI (1628 – 1715)

(COMMENT: When King Le Du Tong asked for a summary of Buddhist teachings, Zen master Huong Hai said this four-line poem. Watch the world, and see all things reflected in your mind. Follow the Buddha’s words, “Nothing should be clung to.” Also don’t cling to the happiness you are feeling now, even don’t cling to this peaceful meditation you might get addicted to, even don’t cling to any feel-good method or whatsoever. Don’t cling to anything in this suffering world. Even the blissfulness you feel now in meditation will bind you in this suffering realm, if you cling to it; mostly, that blissfulness is not the Nirvana yet.) 

 Nhạn bay trên không 
 Bóng chìm đáy nước 
 Nhạn không ý để dấu 
 Nước không tâm lưu bóng. 
 (Nhạn quá trường không 
 Ảnh trầm hàn thủy 
 Nhạn vô di tích chi ý 
 Thủy vô lưu ảnh chi tâm.) 
Hương Hải – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Khi Vua Lê Dụ Tông hỏi thế nào là đại ý Phật Pháp, Thiền Sư Hương Hải đọc bài thơ bốn câu này. Hãy nhìn vào thế giới, và thấy mọi thứ phản ánh trong tâm của bạn. Hãy theo lời Phật dạy, “Không bám chấp thứ gì cả.” Cũng đừng mê chấp vào cái hạnh phúc bạn đang cảm thấy bây giờ, cũng đừng mê chấp vào pháp môn thiền định an tỉnh mà bạn có thể đã say mê nghiện ngập nó, cũng đừng mê chấp vào bất kỳ phương pháp cảm-thấy-thỏai-mái nào hay bất cứ gì. Đừng bám chấp gì vào bất cứ gì trong cõi đau khổ này. Ngay cả sự an lạc bạn đang cảm thấy bây giờ trong thiền tập cũng sẽ trói buộc bạn vào cõi đau khổ này, nếu bạn bám chấp vào nó; hầu hết, sự an lạc đó chưa phải Niết Bàn đâu.)

Like a wall shaking, the body is frail.
So sad for mankind, life is too short. 
If you attain the mind of emptiness and formlessness,
you will be free from the world of coming and going.
VIEN CHIEU (999-1090)

(COMMENT: You can feel the frailness of your body now, even when you are healthy and strong. Try this: breathe in and out, gently and naturally; feel the breathing in and out, feel your whole body breathing; feel your whole body becoming one with the breath. Then you will see that your breath is so fragile, and your body is so vulnerable. 
The more you experience the bliss from meditation, the more you feel sorrowful for the plight of humankind. 
Recalling the Buddha’s words saying that we have born and died countless times, you will feel grateful to countless parents, and will see all people around as your dear parents in past lives. Then you will feel your whole body deeply resonate with the Zen vow to save all sentient beings. How can we save others if we are not free yet? Zen master Vien Chieu said that leaners must attain the mind of emptiness and formlessness. Indeed, you will see that the mind essence is empty and formless. So all things in the world appear and disappear in the mind just like the clouds formed and dissolved in the sky, just like the images emerged and vanished in a mirror. 
So all the forms you see, all the sounds you hear, all the odors you smell, all the flavors you taste, all the senses you feel, all the thoughts you have are changing swiftly. So nothing has a self. So all things come and go, governed by the principle of dependent arising. Realizing the mind essence will free you from the world of coming and going.)

 Thân như tường vách đã lung lay, 
 Đau đáu người đời luống xót thay. 
 Nếu đạt tâm không, không tướng sắc, 
 Sắc không ẩn hiện, mặc vần xoay. 
 (Thân như tường bích dĩ đồi thì 
 Cử thế thông thông thục bất bi. 
 Nhược đạt tâm không vô sắc tướng 
 Sắc không ẩn hiển nhậm suy di.) 
VIÊN CHIẾU – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Bạn có thể cảm nhận cái mong manh của thân bạn bây giờ, ngay cả khi bạn đang khỏe mạnh. Hãy thử thế này: thở vào và thở ra, dịu dàng một cách tự nhiên; hãy cảm nhận hơi thở vào và ra, hãy cảm nhận tòan thân bạn đang thở, hãy cảm nhận tòan thân bạn làm một với hơi thở. Rồi bạn sẽ thấy rằng hơi thở của bạn rất mong manh, và thân của bạn cũng dễ hư vỡ. Bạn càng kinh nghiệm niềm an lạc trong thiền định, bạn sẽ càng cảm thấy buồn cho thân phận kiếp người.
Nhớ lại lời Phật nói rằng chúng ta đã sinh và chết vô số kiếp, bạn sẽ cảm thấy mang ơn vô lượng ba mẹ, và sẽ thấy mọi người quanh bạn như là các ba mẹ của bạn trong các kiếp trứơc. Rồi bạn sẽ cảm thấy tòan thân bạn thâm sâu rung chuyển với lời thệ nguyện Thiền Tông để sẽ cứu độ hết chúng sinh. Làm sao bạn có thể cứu người khác được nếu bạn chưa giải thóat? Thiền Sư Viên Chiếu nói rằng các học nhân phải đạt được tâm không sắc tướng. Thực sự, bạn sẽ thấy rằng tánh của tâm là tánh không và vô tướng. Thế nên mọi thứ trên thế giới xuất hiện và biến mất trong tâm hệt như mây hợp rồi tan trên bầu trờI, hệt như ảnh hiện rồi biến trong gương.
Thế nên mọi sắc tướng bạn thấy, mọi âm thanh bạn nghe, mọi hương vị bạn nếm, mọi cảm thọ bạn cảm nhận, mọi niệm khởi bạn có đều đang biến đổi mau chóng. Thế nên, không pháp nào thực có tự ngã cả. Thế nên, mọi thứ tới rồi đi, theo đúng luật duyên khởi. Chứng ngộ được tánh của tâm sẽ giải thóat bạn ra khỏi thế giới của đến và đi.)

Having the Buddha Seed within,
hearing the profound teachings, 
you should be eager to practice.
After throwing all desires 
far a thousand miles away,
then day after day
you will enter more deeply the noble truth of liberation.
TRI (circa 10th or 11th century)

(COMMENT: Buddha Seed is another name for Buddha Nature. If you can throw all desires, then you won’t cling to anything more. That also means when you throw away all existence and emptiness, all things binding you to this samsara world will fall apart. But it takes time. Even after you suddenly realize the Buddha Nature in your mind, you still have to practice continuously, day after day. Then you should read a lot of Buddhist scriptures from all traditions – Theravada, Mahayana and Tibetan – and would see that many of these teachings already are parts of your everyday meditation.)

 Đã mang giống Phật dưỡng trong lòng, 
 Nghe nói lời mầu ý thích mong. 
 Vất ngoài ngàn dặm niềm tham muốn, 
 Lý nhiệm càng ngày càng bao dong. 

 (Ký hoài xuất tố dưỡng hung trung, 
 Văn thuyết vi ngôn ý duyệt tùng. 
 Tham dục truất trừ thiên lý ngoại, 
 Hy di chi lý nhật bao dung.) 
Thiền Sư TRÍ  – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hạt Giống Phật là một tên khác của Phật Tánh. Nếu bạn có thể buông bỏ hết mọi thèm khát, thì bạn sẽ không bám chấp vào bất cứ gì nữa. Thế cũng có nghĩa là khi bạn buông xả hết mọi có và không, thì mọi thứ ràng buộc bạn vào cõi luân hồi này sẽ tan rã. Nhưng cần có thời giờ. Ngay cả khi bạn đã hốt nhiên đốn ngộ Phật Tánh trong tâm, bạn vẫn phải liên tục tu tập hàng ngày. Rồi bạn hãy nên đọc nhiều kinh sách từ nhiều truyền thống – Phật Giáo Nam Tông, Bắc Tông và Tây Tạng – và sẽ thấy rằng nhiều lời dạy trong đó đã một phần có sẵn trong thiền tập hàng ngày của bạn.)

Hidden in jewel, the melody sounds wonderful.
See there, fully before your eyes, the heart of Zen
Those countless scenes are all Bodhi scenes.
Thinking of Bodhi, you will be far away ten thousand miles.
TRI HUYEN (circa 12th century)

(COMMENT: The jewel stands for the Buddha Nature. Is the scene before your eyes the Pure Land? The Buddha Land is here, in front of us? Buddha said that you are what you think, that your mind makes this world. Just think this: you came to this world by the influence of karma, and you have the merit to be born as a human; if now you have enough the merit as a heavenly being, then you would sometimes see a heavenly scene before your eyes, and if your karma as a human is done, then you would die instantly to be reborn in a heavenly realm. Now, just think another way: countless scenes before your eyes are also your mind. You can feel that, realize that, and experience that.)

 Trong ngọc ẩn thanh diễn diệu âm, 
 Nơi kia đầy mắt bày thiền tâm. 
 Hà sa cảnh là Bồ-đề cảnh, 
 Nghĩ đến Bồ-đề cách vạn tầm. 

 (Ngọc lý bí thanh diễn diệu âm 
 Cá trung mãn mục lộ thiền tâm. 
 Hà sa cảnh thị Bồ-đề cảnh, 
 Nghĩ hướng Bồ-đề cách vạn tầm.)
TRÍ HUYỀN  – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Ngọc để chỉ cho Phật Tánh. Có phải cảnh trứơc mắt bạn là Tịnh Độ không? Có phải Phật Độ ở đây, trứơc mắt chúng ta không? Đức Phật nói rằng bạn là những gì bạn suy nghĩ, rằng tâm bạn đã hình thành thế giới này. Hãy nghĩ thế này: nghiệp đã dẫn bạn vào thế giới này, và bạn đã có đủ phước để sinh làm người; nếu bây giờ bạn có đủ phước cho một vị cõi trời, bạn sẽ đôi khi nhìn thấy cảnh cõi trời trứơc mắt bạn, và nếu phước nghiệp cõi người của bạn đã xong, thì bạn sẽ chết tức khắc để tái sinh trong cõi trời. Bây giờ, hãy suy nghĩ cách khác: vô lượng cảnh trước mắt bạn cũng là tâm bạn. Bạn có thể cảm thấy như thế, chứng ngộ như thế, và kinh nghiệm như thế.)

Existence – there you see all things existing.
Emptiness – there you see all things empty.
Existence and emptiness are just like the moon underwater.
Don’t cling to existence nor emptiness.
DAO HANH (? – 1115)

(COMMENT: How can we say this mountain or that river is emptiness? Just think this: They are impermanent, so they are somehow both existence and emptiness, and so there are no words adequate to describe them. You can experience that in another way: gently listen, deeply listen, don’t try to listen to a specific sound, just listen with your mind vacant. You will feel that all the sounds come and go just like echoes, just like illusions, just like a dream last night. And if you cling to existence or emptiness, you are shackled to this world.) 

 Có thì muôn sự có, 
 Không thì tất cả không. 
 Có, không trăng đáy nước, 
 Đừng mắc có cùng không. 

 (Tác hữu trần sa hữu, 
 Vi không nhất thiết không. 
 Hữu không như thủy nguyệt, 
 Vật trước hữu không không.) 
ĐẠO HẠNH – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Làm sao bạn có thể nói ngọn núi này hay con sông kia là Không? Hãy suy nghĩ thế này: Chúng là vô thường, nên cách nào đó chúng đã mang cả có và không, và như thế không có lời nào thích nghi mô tả chúng. Bạn có thể kinh nghiệm như thế trong một cách khác: hãy dịu dàng lắng nghe, sâu thẳm lắng nghe, đừng nghe một âm thanh cụ thể nào, mà chỉ nghe với tâm rỗng vắng. Bạn sẽ cảm thấy rằng tất cả âm thanh đến rồi đi hệt như tiếng vang, hệt như hư ảo, hệt như giấc mộng đêm qua. Và nếu bạn bám chấp vào có hay không, bạn bị xiềng vào cõi trần gian này.)

True nature, eternally, is the nature of emptiness.
There is neither birth nor death.
The body is born and died,
but the nature of all things is never gone.
THUAN CHAN (? – 1101)

(COMMENT: Look at a mirror. Images come and go, but the reflecting nature is always inaction, unmoved, uncreated, undying. Look at your mind. Thoughts come and go, but the mind nature is always inaction, unmoved, uncreated, undying. We all are actors in a big theater; we have played millions of different roles since endless time, born and died in millions of plays, and now it’s time to follow the Buddha’s teaching to attain Nirvana -- the state of unborn and undying peace.)

 Chân tánh thường không tánh, 
 Đâu từng có sanh diệt. 
 Thân là pháp sanh diệt, 
 Pháp tánh chưa từng diệt. 
 (Chân tánh thường vô tánh 
 Hà tằng hữu sanh diệt 
 Thân thị sanh diệt pháp
 Pháp tánh vị tằng diệt.) 
THUẦN CHÂN – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Hãy nhìn vào gương. Hình ảnh đến rồi đi, nhưng tánh chiếu vẫn luôn vô vi, bất động, bất sinh, bất diệt. Hãy nhìn vào tâm bạn. Niệm sinh khởi rồi diệt mất, nhưng tánh của tâm vẫn luôn luôn vô vi, bất động, bất sinh, bất diệt. Tất cả chúng ta đều là diễn viên trong một hí trường lớn; chúng ta đã đóng hàng triệu vai trò khác nhau từ thời gian vô thủy, sinh ra và chết đi trong hàng triệu vở tuồng, và bây giờ là lúc tu theo lời Phật dạy để đạt Niết Bàn – trạng thái của an lạc bất sinh và bất diệt.)

All things, originally, are just like nothingness.
There is neither existence nor emptiness.
Those who know that nature 
will recognize that sentient beings and Buddha are equal.

The moon of Lankavatara is quiet;
the vessel of Prajnaparamita, void.
Realize the emptiness [of all things], 
and use this emptiness insight to apprehend the existence.
Then you know how to live in the right contemplation, naturally at all times. 
HUE SINH (? – 1063)

(COMMENT: Lankavatara and Prajnaparamita are two Mahayana scriptures. Both are studied in most Zen monasterries. The right contemplation mentioned above is a part of the Noble Eightfold Path.)

Pháp gốc như không pháp, 
 Chẳng có cũng chẳng không. 
 Nếu người biết pháp ấy, 
 Chúng sanh cùng Phật đồng. 
 Trăng Lăng-già vắng lặng 
 Thuyền Bát-nhã rỗng không. 
 Biết không, không giác có 
 Chánh định mặc thong dong. 

 (Pháp bản như vô pháp 
 Phi hữu diệc phi vô 
 Nhược nhân tri thử pháp 
 Chúng sanh dữ Phật đồng. 
 Tịch tịch Lăng-già nguyệt 
 Không không độ hải chu. 
 Tri không, không giác hữu 
 Tam-muội nhậm thông châu.)
HUỆ SINH – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Lăng Già và Bát Nhã Ba La Mật là hai bộ kinh Bắc Tông. Hầu hết thiền viện đều học cả hai kinh này. Chánh định nói ở trên là một phần trong Bát Chánh Đạo.)

The true nature is empty, nowhere to grasp.
With an empty mind, you will see the self-nature easily.
In the mountain burning, the jewel’s color is shining bright.
In the kiln firing, the lotus blossoms beautifully.
NGO AN (1019 – 1088)

(COMMENT: The mountain burning and the kiln firing symbolize this suffering world. The jewel and the lotus symbolize the Buddha Nature, the Buddha within yourself, and the Nirvana you are never away.)

 Diệu tánh rỗng không chẳng thể vin, 
 Rỗng không tâm ngộ việc dễ tin. 
 Tươi nhuần sắc ngọc trong núi cháy, 
 Lò lửa hoa sen nở thật xinh. 
 (Diệu tánh hư vô bất khả phan, 
 Hư vô tâm ngộ đắc hà nan. 
 Ngọc phần sơn thượng sắc thường nhuận, 
 Liên phát lô trung thấp vị càn.)
NGỘ ẤN – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Ngọn núi bị nung cháy, và lò lửa cháy tượng trưng cho thế giới đau khổ này. Ngọc và hoa sen tượng trưng Phật Tánh, tức vị Phật trong bạn, và là Niết Bàn mà bạn chưa bao giờ lìa xa.)

Eternally dwelling in worlds, 
unborn and undying – that is called Buddha.
Understanding the mind teachings of Buddha, 
attaining enlightenment along with interpreting scriptures – those are called Patriarchs.

Buddha and Patriarchs are just one.
Only the bookworm wrongly says they have high and low levels.
Moreover, Buddha is awareness. 
Quiet since infinite time, dwelling eternally -- this awareness is. 
And all sentient beings have it.
Because their passion defilements cover this awareness,
all sentient beings follow the karma 
and fall into the cycle of rebirth – then all the realms of samsara exist.
THONG BIEN (? – 1134)

(COMMENT: After meditating for a while, you should read many Buddhist scriptures, go to many temples, talk to many different sectarian teachers, and find a tradition you feel comfortable most. Then you should formally take refuge in the Three Precious Ones -- Buddha, Dharma, Sangha – and receive the precepts to make sure that we will never fall into lower realms, and will always move forward on the way to liberation.) 

Thường trụ thế gian, không sanh không diệt gọi là Phật. Rõ biết tâm tông của Phật, hạnh và giải tương ưng gọi là Tổ. Phật và Tổ chỉ là một, bởi những kẻ lạm học dối nói có hơn kém mà thôi. Vả lại, Phật là giác. Cái giác này xưa nay lặng lẽ thường trụ. Tất cả chúng sanh đều đồng có lý này, chỉ vì tình trần che lấp, theo nghiệp trôi lăn, chuyển thành các cõi. 
THÔNG BIỆN  – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Sau khi thiền tập một thời gian, bạn nên đọc nhiều kinh Phật, đi thăm nhiều chùa, nói chuyện với nhiều vị thầy các tông phái khác nhau, và tìm một truyền thống mà bạn cảm thấy thỏai mái nhất. Rồi bạn nên chính thức quy y Tam Bảo – Phật, Pháp, Tăng – và thọ giới để bảo đảm rằng bạn sẽ không bao giờ rơi vào các cõi thấp, và sẽ luôn luôn tiến trên đường tới quả vị giải thóat.)
 

Clinging to existence and emptiness only wastes your efforts.
Buddhist learners should ask for the best – the Way of Patriarchs.
It’s really hard if you search for the mind outwardly;
Planting a cinnamon tree can not make it become a cypress tree.

The tip of a hair contains the whole universe;
A grain of rice, the sun and moon.
When the great usefulness unveils, just hold at hands firmly.
Who would distinguish anymore 
between the holy and the unenlightened, 
between the west and the east?
KHANH HY (1066 – 1142)

(COMMENT: How can the tip of a hair contain the whole universe? How can a grain of rice contain the sun and the moon? Just close your eyes and then open again. How can the whole sky fit into your eyes? Did you dream last night? How can all the universe fit into your dream, an illusion playing in your mind? Do you recall the story of “not the flag moving, not the wind moving, just the mind moving”? How can all things fit into your mind? And how can your mind carry all the huge boulders? Too heavy. But feel it. Look at it. Buddha said that you are what you think, that your mind makes this world. Look at the boulders, and see you are the boulders you see. In this realization, all things are equal.) 

 Uổng công thôi hỏi sắc cùng không, 
 Học đạo gì hơn phỏng Tổ tông. 
 Ngoài trời tìm tâm thật khó thấy, 
 Thế gian trồng quế đâu thành tòng. 
 Đầu lông trùm cả càn khôn thảy, 
 Hạt cải bao gồm nhật nguyệt trong. 
 Đại dụng hiện tiền tay nắm vững, 
 Ai phân phàm thánh với tây đông. 

 (Lao sanh hưu vấn sắc kiêm không, 
 Học đạo vô như phỏng Tổ tông. 
 Thiên ngoại mích tâm nan định thể, 
 Nhân gian thực quế khởi thành tùng. 
 Càn khôn tận thị mao đầu thượng, 
 Nhật nguyệt bao hàm giới tử trung. 
 Đại dụng hiện tiền quyền tại thủ, 
 Thùy tri phàm thánh dữ tây đông?)
KHÁNH HỶ – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Chữ gốc là hạt cải, nhưng đây dịch là hạt gạo cho dễ hiểu vì rất nhiều em thanh thiếu niên chưa thấy hạt cải bao giờ. Làm sao đầu một sợi tóc có thể chứa cả vũ trụ? Làm sao một hạt gạo có thể chứa cả mặt trời và mặt trăng? Hãy nhắm mắt lại, và rồi mở ra lại. Làm sao cả bầu trời chứa vừa vặn trong mắt của bạn? Bạn có mơ đêm qua không? Làm sao cả vũ trụ chứa vừa trong giấc mơ của bạn, một hư ảo hiển lộng trong tâm bạn? Bạn có nhớ câu chuyện “không phải phướn động, không phải gió động, chỉ là tâm động” không? Làm sao vạn pháp chứa vừa trong tâm bạn? Và làm sao tâm bạn mang tất cả các đá tảng không lồ? Quá nặng chứ. Nhưng hãy cảm nhận nó. Hãy nhìn vào nó. Đức Phật nói rằng bạn là những gì bạn suy nghĩ, rằng tâm bạn hình thành thế giới này. Hãy nhìn vào các đá tảng, và hãy thấy bạn là các đá tảng bạn thấy. Trong chứng ngộ này, vạn pháp bình đẳng.)

I have a weird thing –
not blue, not yellow, not black, not red, not white.
Both monks and laypersons who like birth and dislike death are the outlawed.

They don’t know that birth and death 
though are different trails, but just only gain and loss.
If you say birth and death are different ways, 
you cheat both Sakyamuni and Maitreya.
If you know birth and death, death and birth, 
then you understand where I dwell.
You all, Zen practitioners and future learners, 
should not accept patterns and guidelines.
GIOI KHONG (circa 12th century)

(COMMENT: All patterns and guidelines are the finger pointing, not the moon you want to see. If you don’t have the guidelines, you don’t know how to practice Zen. But when you cling to it as truth, you never understand the mind teachings. This is the gateless gate, and also the pathless path.) 
 

 Ta có một việc kỳ đặc, 
 Chẳng xanh vàng đen đỏ trắng. 
 Cả người tại gia, xuất gia, 
 Thích sanh, chán tử là giặc. 
 Chẳng rõ sanh tử khác đường, 
 Sanh tử chỉ là được mất. 
 Nếu cho sanh tử khác đường, 
 Lừa cả Thích-ca, Di-lặc. 
 Ví biết sanh tử, sanh tử, 
 Mới hiểu lão tăng chỗ náu,
 Môn nhân, hậu học, các người, 
 Chớ nhận khuôn mẫu pháp tắc. 

 (Ngã hữu nhất sự kỳ đặc, 
 Phi thanh huỳnh xích bạch hắc.
 Thiên hạ tại gia xuất gia, 
 Thân sanh ố tử vi tặc. 
 Bất tri sanh tử dị lộ, 
 Sanh tử chỉ thị thất đắc. 
 Nhược ngôn sanh tử dị đồ, 
 Trám khước Thích-ca Di-lặc. 
 Nhược tri sanh tử, sanh tử, 
 Phương hội lão tăng xứ nặc. 
 Nhữ đẳng hậu học môn nhân, 
 Mạc nhận bàn tinh quĩ tắc.) 
GIỚI KHÔNG – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Tất cả khuôn mẫu pháp tắc là ngón tay để chỉ, không phải mặt trăng mà bạn muốn thấy. Nếu bạn không có các hướng dẫn đó, bạn không biết làm sao tập Thiền. Nhưng khi bạn bám chấp vào nó như chân lý, bạn sẽ không bao giờ hiểu được pháp môn tâm tông này. Đây là cửa không cửa, và cũng là đường đi không có đường đi.)

Earth, water, fire, wind, consciousness – those are originally emptiness.
The clouds form and dissolve, but the Bodhi sun shines endlessly.
This worldly body and the sublime nature can be said neither forming nor dissolving.
If you need to distinguish, just see the flower in the firing kiln.
DAO HUE (? – 1172)

(COMMENT: All things are made from the five elements: Earth, water, fire, wind, consciousness. They are all emptiness originally. They are empty, so they can change and transform.) 
 

 Đất nước lửa gió thức, 
 Nguyên lai thảy đều không. 
 Như mây lại tan hợp, 
 Phật nhật chiếu không cùng. 
 Sắc thân cùng diệu thể, 
 Chẳng hợp chẳng chia lìa. 
 Nếu người cần phân biệt, 
 Trong lò một cành hoa. 

 (Địa thủy hỏa phong thức, 
 Nguyên lai nhất thiết không. 
 Như vân hoàn tụ tán, 
 Phật nhật chiếu vô cùng. 
 Sắc thân dữ diệu thể, 
 Bất hiệp bất phân ly.
 Nhược nhân yếu chân biệt, 
 Lô trung hoa nhất chi.)
ĐẠO HUỆ – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Vạn pháp hình thành từ ngũ đại: Đất, nước, lửa, gió, thức. Chúng đều tận gốc là Không. Vì chúng rỗng rang, nên chúng có thể biến đổi và chuyển hóa.) 

You don’t need much time for practice
to attain the complete enlightenment.
Gaining wisdom is the best way; anything else, the exhausted effort.
Having the jewel, the profound truth, is just like seeing the sun in the sky.
The enlighted one is just like the moon shining above, 
lightening all the realms endlessly.
If you need to know, just need to distinguish this: 
Heavy fog blankets the high mountain in the afternoon. 
BAO GIAM (? – 1173)

(COMMENT: You then should take the four Zen vows. In Zen monasteries, practitioners recite the four Zen vows to save all sentient beings, to remove all the fetters, to master all the dharma teachings, and to attain the unsurpassed Buddahood. There are many good translations of the Zen vows, and you should find the one you can recite comfortably. The vows will lead you on the way to liberation.)

 Được thành chánh giác ít nhờ tu, 
 Ấy  chỉ nhọc nhằn, trí tuệ ưu. 
 Nhận được ma-ni lý huyền diệu, 
 Ví thể trên không hiện vầng hồng. 

 Người trí khác nào trăng rọi không,
 Chiếu soi khắp cõi sáng khôn ngần. 
 Nếu người cần biết, nên phân biệt, 
 Khói mù man mác phủ non chiều. 

 (Đắc thành chánh giác hãn bằng tu, 
 Chỉ vị lao lung, trí tuệ ưu.
 Nhận đắc ma-ni huyền diệu lý, 
 Chỉ như thiên thượng hiển kim ô. 
 Trí giả du như nguyệt chiếu thiên, 
 Quang hàm trần sát chiếu vô biên. 
 Nhược nhơn yếu thức tu phân biệt, 
 Lãnh thượng phù sơ tỏa mộ yên.)
BẢO GIÁM – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Rồi bạn nên phát tứ hoằng thệ nguyện của Thiền Tông. Tại các thiền viện, người tu sẽ đọc bốn lời thệ nguyện Thiền Tông để cứu tất cả chúng sinh hữu tình, để đọan tất cả phiền não, để học tất cả Phật pháp, và để thành tựu Phật đạo tối thượng. Có nhiều bản dịch tốt của bốn thệ nguyện này, và bạn nên tìm một bản mà bạn có thể đọc một cách thỏai mái. Các thệ nguyện sẽ dẫn bạn đi trên đường giải thóat.)

This illusory body was originally born from emptiness and stillness,
just like images appearing in a mirror.
Realizing that all forms are all empty, 
instantly in this illusory body you realize the true form. 
BON TICH (1100 – 1176)

(COMMENT: Empty. True form. Just look around. Are all things around you emptiness? And how can we realize the true form in this illusory body? How can we feel that, experience that, and live that? Just meditate.) 

 Thân huyễn vốn từ không tịch sanh,
 Dường tợ trong gương hiện bóng hình. 
 Bóng hình giác rõ không tất cả, 
 Thân huyễn chớp mắt chứng tướng chân.

 (Huyễn thân bổn tự không tịch sanh, 
 Du như cảnh trung xuất hình tượng. 
 Hình tượng giác liễu nhất thiết không, 
 Huyễn thân tu du chứng thật tướng.) 
Nói kệ xong, Sư thị tịch, thọ 77 tuổi.
BỔN TỊNH – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Không. Thật tướng. Hãy nhìn quanh. Có phải vạn pháp quanh bạn đều là không? Và làm sao bạn có thể chứng ngộ thật tướng trong ảo thân này? Làm sao bạn có thể cảm thấy như thế, kinh nghiệm như thế, và sống như thế? Hãy thiền tập.)

Profound originally, the emptiness manifests itself visibly.
A peaceful wind blows, and creates all the universe.
Wish all human beings know the bliss of inaction,
because attaining the inaction is coming home.
CHAN KHONG (1045 – 1100)

(COMMENT: Inaction is another name of Nirvana.)
 

 Diệu bản thênh thang rõ tự bày, 
 Gió hòa thổi dậy khắp ta-bà. 
 Người người nhận được vô vi lạc, 
 Nếu được vô vi mới là nhà. 

 (Diệu bản hư vô minh tự khoa, 
 Hòa phong xuy khởi biến ta-bà. 
 Nhân nhân tận thức vô vi lạc, 
 Nhược đắc vô vi thủy thị gia.) 
CHÂN KHÔNG – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Vô vi là một tên khác của Niết Bàn.)

Live yourself a simple life.
Only the morality is your duty. 
If you want to say the good words, just insistingly tell others one saying:
When you see there is no self and others, the dust stops blowing; 
Day and night, up and down, there is no form to settle;
Like a reflection, like an echo, there is no trace to point out.
TRI

(COMMENT: All things are playing in your mind. But when you look around and you can not see the mind. You can not say there is no mind, because the consciousness arises and vanishes. You can not say there is something called mind, because there is no trace of it. Thoughts come and go just like illusions. Now try this: Keep silent for a day, or even one hour, and feel the environment around. You would feel that all the sounds you hear are not the normal sounds anymore; you feel that they are all echoes in your mind.) 
 

 Đạm bạc tự giữ 
 Chỉ đức là vụ. 
 Hoặc nói lời lành 
 Tha thiết một câu: 
 Lòng không bỉ ngã, 
 Đã dứt bụi mù, 

 Ngày đêm lên xuống, 
 Không hình khá trụ, 
 Như bóng như vang, 
 Không vết khá đến. 

 (Đạm nhiên tự thủ 
 Duy đức thị vụ. 
 Hoặc vân thiện ngôn 
 Quyền quyền nhất cú 
 Tâm vô bỉ ngã 
 Ký tuyệt hôn mai, 

 Nhật dạ trắc giáng, 
 Vô hình khả trụ. 
 Như ảnh như hưởng 
 Vô tích khả thú.) 
Thiền Sư TRÍ  – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Vạn pháp đang hiển lộng trong tâm bạn. Nhưng khi bạn nhìn quanh, và bạn không thể thấy được tâm. Bạn không thể nói không có tâm, vì thức vẫn sinh và diệt. Bạn không thể nói là có cái gì gọi là tâm, vì không có vết tích nào của nó. Các niệm đến và đi y hệt như ảo ảnh. Bây giờ hãy thử thế này: Hãy im lặng trong một ngày, hay ngay cả trong một giờ, và cảm nhận môi trừơng chung quanh. Bạn sẽ cảm thấy rằng tất cả các âm thanh bạn nghe sẽ không còn là các thanh âm thường nữa; bạn cảm nhận rằng chúng đều là các tiếng vang trong tâm bạn.)

Birth, aging, illness, death
are normal since infinite time.
While you want liberation, 
trying to untie only makes it tighter,
searching for Buddha deludes yourself more, 
and asking for meditation also misleads you.
Don’t pursue Buddha and Zen.
Tighten your lips – be wordless.
DIEU NHAN (1041 – 1113)

(COMMENT: Dieu Nhan was a Zen nun. She had another way to express the truth. She made this poem before her death, saying that the truth should be said with no words. Don’t cling to whatsoever, even to the meditation.)
 

 Sanh già bệnh chết 
 Xưa nay lẽ thường. 
 Muốn cầu thoát ra 
 Mở trói thêm ràng. 
 Mê đó tìm Phật, 
 Lầm đó cầu thiền. 
 Phật, thiền chẳng cầu, 
 Uổng miệng không lời. 
 (Sanh lão bệnh tử 
 Tự cổ thường nhiên 
 Dục cầu xuất ly 
 Giải phược thiêm triền. 
 Mê chi cầu Phật 
 Hoặc chi cầu thiền 
 Thiền, Phật bất cầu 
 Uổng khẩu vô ngôn.)
Ni Sư DIỆU NHÂN – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Ngài Diệu Nhân là một Thiền Ni. Ngài có một cách khác để diễn tả thật tứơng. Ngài đã làm bài thơ này trứơc khi viên tịch, nói rằng thật tứơng nên chỉ ra bằng vô ngôn. Đừng trụ vào bất kỳ pháp nào, ngay cả trụ vào thiền định.)

After seeing the mind essence, you have to keep the precepts purely. How is “keeping the precepts purely”? That means in twelve hours, stop all involvement outwardly, and still your mind inwardly. 

Because the mind is still, you are peaceful while seeing a scene. Your eyes don’t slip outward when consciousness arises by the seen, and your consciousness doesn’t slip inward by the scene you see. The outward and the inward don’t interfere each other, so we call blockade. We say blockade, but it doesn’t mean “to block.” The senses of ears, nose, tongue, body and mind are just like that. 

That is called the Mahayana precepts, the unsurpassed precepts, also the unequalled precepts. All the monks, young or old, must keep the precepts purely like that.

Keeping the precepts firmly, then you practice Zen. The key of Zen is that you must drop all body and mind. First, while practicing the samatha meditation, you should often ask yourself some questions. Where did this body come from? Where did this mind come from? While the mind doesn’t really exist, where did the body come from? 
While body and mind are emptiness, where did all things come from? All things don’t really exist, because while there was no existence [at the beginning], where did existence come from? That existence was nonexistence, so there is no existence. A thing is not really a thing, then where does each thing depend on? If there is no where to depend on, then a thing is not a thing. This thing is not real, but also not unreal. 

When you realize the true nature, that is when you enter meditation. Practitioner should not become attached to meditating; meditation without a trace of meditation is called the unsurpassed meditation.

Moreover, practicing the thoai dau (Chinese: huatou) should be unbroken, constantly ceaseless without any pause, also without any overturned thought, without any turmoil and without any dull feeling. Your mind must be transparent just like a diamond rolling on a tray, and luminous just like a mirror on a frame…
PHAP LOA (1284 – 1330)

(COMMENT: Don’t be scared by the confusing questions. Zen Master Phap Loa wanted to generate the great doubt in your thinking. The great doubt may help you to attain great enlightenment. Some koans will push you into a great doubt, some won’t. A short koan is usually called thoai dau. You can practice thoai dau like this: Just say the name of a Buddha, and ask yourself that who just said that name, look in your mind to see that who just said that name, and you would fall into a great doubt. No thoughts can exist in the great doubt. Just only the great doubt exists while you are lying, sitting, standing and walking. This will help you to see the nature of the mind.)

Sau khi thấy tánh, phải gìn giữ giới cho thanh tịnh. Thế nào là giới thanh tịnh? Nghĩa là trong mười hai giờ, ngoài dứt các duyên, trong tâm không loạn. Vì tâm không loạn động nên cảnh đến vẫn an nhàn. 

Mắt không vì cái sở duyên của thức mà chạy ra, thức không vì cái sở duyên của cảnh mà chun vào. Ra, vào không giao thiệp nên gọi là ngăn chận. Tuy nói ngăn chận mà không phải ngăn chận. Tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng như thế. Đó gọi là giới đại thừa, là giới vô thượng cũng gọi là giới vô đẳng đẳng. Tịnh giới nầy, dù Tiểu tăng cho đến bậc Đại tăng đều phải gìn giữ. 

Nhân giữ giới vững chắc không động, kế đó mới tập Thiền. Cái yếu chỉ của Thiền định là thân tâm đều xả. Trước tập định tâm, thường tự suy xét: Thân này từ đâu mà đến? Tâm này từ đâu mà có? Tâm không thật có thì từ đâu có thân? 
Thân tâm đều không thì pháp từ đâu mà có? Pháp không thật có, vì không có cái có, cái có có đó từ đâu mà có? Cái có có đó đã không thì không có pháp có. Mỗi pháp chẳng phải pháp, thì mỗi pháp nương vào đâu ? Không có chỗ dựa nương thì pháp không phải mỗi pháp. Pháp này không thật cũng chẳng phải không thật. Chứng được thật pháp, mới hay chứng nhập thiền. 

Người tu tập thiền định không được chấp dụng công, dụng mà không có chỗ dụng, gọi là Thiền thượng thừa. 

Ngoài tham thoại đầu không cho gián đoạn, miên mật liên tục không có kẽ hở, cũng không điên đảo, không trạo cử cũng không hôn trầm. Phải trong trẻo như viên ngọc lăn trên mâm, phải sáng suốt như gương trên đài…
PHÁP LOA – Bản dịch HT Thanh Từ.

(BÌNH: Đừng sợ hãi vì các câu hỏi rắc rối. Thiền Sư Pháp Loa muốn khởi đại nghi tình trong bạn thôi. Đại nghi có thể giúp bạn đại ngộ. Vài công án sẽ đẩy bạn vào đại nghi, nhưng một số công án khác thì không. Một công án ngắn thường được gọi là thọai đầu. Bạn có thể tham thọai đầu như thế này: Hãy niệm tên của một vị Phật, và tự hỏi chính bạn rằng ai vừa thốt lên lời niệm đó, hãy nhìn vào tâm bạn để xem rằng ai vừa thốt lên danh hiệu đó, và bạn sẽ rơi vào đại nghi. Không có niệm nào xuất hiện được trong đại nghi. Chỉ có đại nghi hiện hữu trong khi bạn đang đi, đứng, nằm, ngồi thôi. Như thế sẽ giúp bạn thấy tánh của tâm.)
 

With the six consciousnesses deluded, 
you suffer long nights. 
Blinded by ignorance, 
you are dead drunk all the times.
Hearing the bell, at dawns and dusks,
you should be awakened and mindful.
After purifying your lazy body, you will attain the transcendent body.
VIEN HOC (1073 – 1136)

(COMMENT: Don’t be lazy. We have been lazy and ignorant for millions of years, and we are now lucky to hear the bell of Buddha. Meditate all day and night while lying, sitting, standing and walking. Always be awakened and mindful -- That’s the message from Zen Master Vien Hoc. But, how can the lazy body be conquered? It’s a hard work, and only you can do it to save yourself. You should observe your body carefully. Eat healthy, eat little. Work and exercise everyday. Always remember that the law of impermanence is drifting us swiftly all day and night, and we have very little time in this life to practice Buddha Dharma to reach the shore. So, don’t be lazy.

That doesn’t mean that you have to punish your body. The body is a raft, a vehicle; you have to take good care of it for a really hard trip.

Observe all your bodily movements; that’s a part of meditation. In a certain way, this kind of meditation might have originated some forms of martial arts. Also, you can have your own style Tai Chi Chuan for fun while meditating. Try this: breath in and out gently, move your right hand very slowly in any way you want while you observe and feel all the bodily movements. Then, with both hands. Then, with eyes open, stand up and move gently while you observe and feel all the bodily movements. It’s so much fun for the children to practice their own style Tai Chi Chuan while meditating. 

Ask them to try it around five minutes a day. The practitioner would some time see that the mind and body become one.)
 

 Sáu thức tối tăm khổ đêm dài, 
 Vô minh che đậy mải mê say. 
 Sớm tối nghe chuông lòng tỉnh giác, 
 Thần lười dứt sạch, được thần thông. 

 (Lục thức thường hôn chung dạ khổ, 
 Vô minh bị phú cửu mê dung. 
 Trú dạ văn chung khai giác ngộ, 
Lãn thần tịnh sát đắc thần thông.)
Thiền Sư VIÊN HỌC (1073 - 1136) – 
Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Đừng lười biếng. Chúng ta đã lười biếng và si mê hàng triệu năm, và bây giờ may mắn nghe tiếng chuông của Đức Phật. Hãy thiền định cả ngày và đêm, trong khi đi, đứng, nằm, ngồi. Luôn luôn tỉnh thức – Đó là lời dạy từ Thiền Sư Viên Học. Nhưng, làm sao có thể chiến thắng tấm thân lười này? Đó là việc gian nan, và chỉ có bạn mới có thể tự cứu bạn. Bạn hãy niệm thân một cách cẩn trọng. Hãy ăn thức ăn lành mạnh, hãy ăn ít thôi. Hãy làm việc và tập thể dục hàng ngày. Luôn luôn nhớ rằng luật vô thường đang cuốn trôi chúng ta nhanh chóng cả ngày đêm, và chúng ta có rất ít thì giờ trong kiếp này để tu tập Phật Pháp nhằm qua bờ bên kia. Vậy, đừng lười biếng.

Thế không có nghĩa là bạn phải trừng phạt tấm thân. Thân là chiếc bè, là cỗ xe; bạn phải chăm sóc thân kỹ càng để có sức đi một chuyến rất là gian nan. 

Hãy niệm các chuyển động của thân; đó là một phần của thiền. Trong một cách nào đó, thiền định như thế có thể đã sinh khởi ra một số môn võ thuật. Thêm nữa, bạn có thể có kiểu Thái Cực Quyền riêng của bạn để cho vui trong khi thiền định. Hãy thử thế này: thở vào và ra dịu dàng, di chuyển bàn tay phải thật chậm theo bất kỳ hướng nào bạn muốn trong khi bạn quan sát và cảm nhận tất cả các chuyển động cơ thể. Rồi, kế tiếp làm với hai bàn tay. Rồi, với mắt mở, hãy đứng dậy và chuyển động dịu dàng trong khi bạn quan sát và cảm nhận toàn bộ các chuyển động cơ thể. Sẽ rất vui cho trẻ em khi tập Thái Cực Quyền kiểu riêng này trong khi thiền định.

Hãy yêu cầu các thiếu nhi thử tập như thế năm phút mỗi ngày. Người tập sẽ có lúc thấy rằng tâm và thân trở thành một.)

With the spring coming back, butterflies and flowers meet here.
Urged by timely passions, butterflies and flowers unite.
All butterflies and flowers, since infinite time, have been illusions.
You should keep your mind unmoved, despite all the butterflies and flowers. 
GIAC HAI (circa 11th century)

(COMMENT: All passions tie us to this world, just like butterflies hovering around flowers. You see a beautiful woman, have a nice talk with her, and her lovely face might be imprinted in your memory for decades. While you grow old, while you are waiting to die in bed, her image in your memory is still young and lovely even she in real life must be an old woman with white hair and wrinkles. If you have a thought of clinging to that young and lovely image, you have no way to break free from this suffering realm. But you should not try to empty that image from your mind. Don’t try to empty anything from your mind, because that is impossible and unsuitable. And because that image is empty in nature. Just realize the law of dependent origination, just see the emptiness nature of all things – that is the way of meditation. Open your eyes, and see it.) 
 

 Xuân về hoa bướm gặp nhau đây, 
 Hoa bướm phải cần họp lúc này. 
 Hoa bướm xưa nay đều là huyễn, 
 Giữ tâm bền chặt bướm hoa thây. 

 (Xuân lai hoa điệp thiện tri thì, 
 Hoa điệp ưng tu cộng ứng kỳ. 
 Hoa điệp bổn lai giai thị huyễn, 
 Mạc tu hoa điệp hướng tâm trì.)
Thiền Sư GIÁC HẢI (Khoảng thế kỷ 11-12) –
Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Tất cả các say đắm buộc chúng ta vào thế giới này, y hệt như bướm lượn quanh hoa. Bạn gặp một thiếu nữ đẹp, nói chuyện vui đùa với nàng, và khuôn mặt dễ thương của nàng có thể đã in vào trí nhớ bạn trong nhiều thập niên về sau. Khi bạn già đi, trong khi bạn chờ chết trên giường bệnh, hình ảnh nàng trong trí nhớ bạn vẫn thơ trẻ và dễ thương cho dù trong đời thực, nàng hẳn phải là một bà cụ tóc bạc và da nhăn. Nếu bạn có một niệm chấp giữ lấy hình ảnh thơ trẻ và dễ thương đó, bạn không có cách nào giải thóat ra khỏi cõi đau khổ này. Nhưng bạn cũng đừng tìm cách xóa đi hình ảnh đó trong tâm bạn. Đừng tìm cách xóa đi bất cứ gì trong tâm bạn, bởi vì điều đó bất khả và không thích nghi. Và bởi vì hình ảnh đó trong bản chất lại là tánh không rỗng rang. Hãy nhận ra định luật duyên khởi, hãy nhìn thấy tánh không của vạn pháp – đó là thiền đạo. Hãy mở hai mắt bạn ra, và nhìn thấy nó.)

Wise persons don’t realize the Way.
Those who realize the Way are all foolish.
Be a guest, lay straight, stretch your legs,
don’t mind what truth and untruth are.
TINH KHONG (? – 1170)

(COMMENT: When you see the emptiness nature of all things, you know that the Way could not be described by words, and practitioner from this world of suffering must take a leap into the world of liberation. How can you describe to a blind person about colors? Just like after turning on a light, you see all things anew, and you don’t mind about truth or untruth anymore. Truth and untruth are the stories of the old world, not belonging to the unspeakable world in front of your eyes now. How can you say about turning on a light? Just a snap of finger? That is why some Zen masters said that the Way must be a pathless way. Because all things, including the Way, are empty in nature, Zen Master Tinh Khong said, “Wise persons don’t realize the Way.” Still you must be careful. After seeing the emptiness nature of all things, you still have to practice rigorously – old habits take time to fade out, and your eyes take time to see the new world more clearly.

Also, meditation is the insight of the present realized. Don’t wait for whatever realization. In meditation, there is no eyes, ears, nose, tongue, body, and mind; also in meditation, there is no future to wait for, there is no past to treasure. Just relax, and be mindful. You don’t need to turn on anything, because the light of insight is already on.) 
 

Người trí không ngộ đạo, 
 Ngộ đạo tức kẻ ngu. 
 Khách nằm thẳng duỗi chân, 
 Nào biết ngụy và chơn. 
 (Trí nhân vô ngộ đạo, 
 Ngộ đạo tức ngu nhân. 
 Thân cước cao ngọa khách, 
 Hề thức ngụy kiêm chân.) 
Thiền Sư TỊNH KHÔNG (? - 1170) –
Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Khi bạn thấy tánh không trong vạn pháp, bạn biết đạo không thể diễn bằng lời, và học nhân từ thế giới đau khổ này phải nhảy vào cảnh giới giải thóat. Làm sao bạn có thể mô tả cho một người mù về màu sắc? Y hệt như sau khi bật đèn, bạn thấy vạn pháp đều mới tinh khôi, và bạn không bận tâm về chân với vọng nữa. Chân và vọng là chuyện của thế giới cũ, không thuộc vào thế giới bất khả mô tả trứơc mắt bạn bây giờ. Làm sao bạn có thể nói về việc bật lên ngọn đèn? Chỉ một cái búng tay? Đó là lý do vì sao một vài thiền sư nói Đạo phải là con đường không lối đi. Bởi vì vạn pháp, kể cả Đạo, trong tự tánh là rỗng rang, nên Thiền sư Tịnh Không nói, “Người trí không ngộ đạo.” Dù vậy, bạn phải cẩn trọng. Sau khi thấy tánh không của vạn pháp, bạn vẫn phải thiền tập ráo riết – các thói quen cũ cần thời gian để nhạt đi, và mắt bạn cần thờI gian đề nhìn cảnh giới mới rõ ràng hơn.

Thêm nữa, thiền là cái nhìn quán chiếu vào cái hiện tiền hiển lộ. Đừng chờ bất cứ chứng ngộ gì. Trong thiền định, không có mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý; cũng trong thiền, không có tương lai nào để chờ đợi, không có quá khứ nào để trân quý. Hãy thỏai mái, và hãy tỉnh thức. Bạn không cần phải bật lên thứ gì cả, vì ánh sáng quán chiếu đã bật lâu rồi.)

The four snakes hiding in your luggage are originally emptiness.
The five aggregates forming this high mountain are also void.
See the true nature illuminating unhinderedly,
and don’t mind about the Nirvana and birth and death.
DAI XA (1120 – 1180)

(COMMENT: Observe your body and mind, and see the emptiness nature of the four snakes and five aggregates. The four snakes symbolize the four elements of which all things are made: earth, or characteristic of solidity; water, or fluidity; fire, or heating; and air, or motion. The four snakes are working in your body. Treat them carefully; otherwise, they would make you sick. The five aggregates symbolize the five groups making up a human being: form, feeling, perception, volition, and consciousness. The high mountain means your body and mind – all things you believe you are.

Just see the true nature of ‘this high mountain’ for all times, day and night, and don’t mind anything else. What is the true nature of ‘this high mountain’? It is void, it is originally emptiness. To see that, you don’t need to do any ritual. Everything is changing instantly, everything empties itself instantly, everything is empty in nature.

The Buddha once told his son, Rahula, that all things forming the body and mind should be seen with right discernment as “This is not mine, this is not me, this is not my self.”

Reading up to this page, you may get confused by so many meditation techniques we have discussed. If so, just remember only what Buddha taught Rahula here.) 
 

 Bốn rắn chung rương trước giờ không,
 Núi cao năm uẩn đâu chủ ông. 
 Chân tánh sáng ngời không chướng ngại, 
 Niết-bàn sanh tử mặc che lồng. 

 (Tứ xà đồng khiếp bổn lai không, 
 Ngũ uẩn sơn cao diệc bất tông. 
 Chân tánh linh minh vô quái ngại, 
 Niết-bàn sanh tử nhậm già lung.)
Thiền Sư  ĐẠI XẢ (1120 - 1180) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Hãy niệm thân và tâm của bạn, và thấy tánh không của bốn con rắn và năm uẩn. Bốn con rắn tượng trưng cho bốn thành tố lập ra vạn pháp: đất, hay tính chất cứng; nứơc, hay tính chất lỏng; lửa, hay hơi nóng; và gió, hay tính chuyển động. Bốn con rắn đang làm việc trong thân bạn. Hãy cư xử với chúng cẩn trọng; nếu không, chúng có thể làm bạn bệnh. Còn năm uẩn là năm tập hợp cấu thành một người: sắc, thọ, tưởng, hành, và thức. Núi cao tượng trưng cho thân và tâm của bạn – mọi thứ mà bạn tin là bạn.

Hãy nhìn vào thực tánh của ‘núi cao này’ trong mọi thời, ngày và đêm, và đừng bận tâm gì khác. Cái gì là tánh thực của ‘ngọn núi cao này’? Nó là rỗng rang, nó vốn là không. Để thấy như thế, bạn không cần làm nghi lễ nào. Vạn pháp đang biến diệt chớp nhóang, vạn pháp tự làm rỗng rang chớp nhóang, vạn pháp trong tự tánh đã là không.

Đức Phật một lần nói với con ngài, Rahula, rằng mọi thứ hình thành thân và tâm cần được nhìn với chánh niệm như “Cái này không phải của tôi, cái này không phải tôi, cái này không phải ngã của tôi.”

Đọc tới trang này, bạn có thể bối rối giữa quá nhìêu kỹ thuật thiền định chúng ta đã nói tới. Nếu thế, chỉ cần nhớ lời Đức Phật dạy ngài Rahula nơi đây.)

In this world of light and dust, 
it’s constantly free of light and dust. 
When the mind is completely still, 
it has no relation to anything in this world.
Its essence is originally spontaneous; 
it reflects all things impartially.

It holds all heavens and earth, 
reaches far beyond humankind, 
nurtures all things, 
helps all things bring forth the spring, 
makes the iron girl dance, 
and leads the wooden human to play a drum.
TRUONG NGUYEN (1110 – 1165)

(COMMENT: Is there any light without shadow? When you see something beautiful and have a thought of desire, or when you hear something offensive and have a thought of aversion, you fall into the world of light and dust – the light casts shadows,  dust particles appear, and you get stuck in this suffering world. Manifesting through the six senses, the light in you originally has no shadow and collects no dust. You can experience this: breathe in and out gently, watch your mind gently, see the stillness in your interaction with all things at all times, and then later you would see the unborn nature of the mind.

How can the iron girl dance? How can the wooden human drum? Some Zen masters like to ask their guests, “Hey, guest! What makes this corpse walking here?” 
The unborn nature makes the iron girl dancing, leads the wooden human drumming, and induces a corpse walking. Because it is unborn, it is undying and non-self.)
 

 Ở chỗ bóng trần, 
 Thường lìa bóng trần, 
 Tâm phủ lóng tột, 
 Cùng vật không thân. 
 Thể vốn tự nhiên, 
 Hiện vật không thiên, 

 Tài bằng trời đất, 
 Vượt cả nhân luân. 
 Dưỡng nuôi muôn vật, 
 Cùng vật làm xuân, 
 Đứng múa gái sắt, 
 Đánh trống người cây. 

 (Tại quang tại trần, 
 Thường ly quang trần, 
 Tâm phủ trừng triệt, 
 Dữ vật vô thân. 
 Thể ư tự nhiên. 
 Ứng vật vô ngân, 

 Tông tượng nhị nghi, 
 Đào thải nhân luân. 
 Đình độc vạn vật, 
 Dữ vật vi xuân, 
 Tác vũ thiết nữ, 
 Đả cổ mộc nhơn.) 
Thiền Sư TRƯỜNG NGUYÊN (1110 - 1165) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Có ánh sáng nào mà không có bóng? Khi bạn thấy gì đó xinh đẹp và khởi niệm muốn nắm giữ, hay khi bạn nghe lời nào kình chống và khởi niệm sân, bạn rơi vào thế giới của ánh sáng và bụi trần rồi. Ánh sáng hắt ra bóng tối, hạt bụi dấy lên, và bạn kẹt trong thế giới đau khổ này. Hiển lộng xuyên qua sáu căn, ánh sáng trong bạn nguyên khởi không có bóng tối và dính bụi nào. Bạn có thể kinh nghiệm thế này: hãy hít thở  dịu dàng, hãy nhìn tâm dịu dàng, hãy thấy cái vắng lặng trong mọi tương tác giữa bạn với vạn pháp vào mọi thời, và rồi tới một lúc bạn có thể thấy tự tánh vô sanh của tâm.

Làm sao cô gái sắt múa? Làm sao người gỗ đánh trống? Một số vị thiền sư ưa thích hỏi khách tới thăm, “Chào ngài! Cái gì làm xác chết này đi tới đây?”

Tự tánh vô sanh làm cô gái sắt múa, làm người gỗ đánh trống, và làm xác chết đi bộ tới. Bởi vì bất sanh, nên cũng bất diệt và vô ngã.)

The true nature is profound and omnipresent;
Its inwardness is originally emptiness and stillness.
Not identical with birth and death,
it functions unhinderedly.
Thus birth comes from nowhere, 
and death goes to nowhere.
DAO HUE (circa 12th century)

(COMMENT: How can you see and hear its stillness? Sitting motionless and silencing all the noise? The stillness nature is not apart from the motion or the noise. You will touch it, feel it, see it, hear it when you realize the nonself nature of all things.

Zen Master Thuong Chieu, my Dharma uncle, once was asked about the way of Zen. The old monk Thuong Chieu took a small pebble, threw it at a wall, and asked if the student heard the sound of the pebble hitting the wall. The student said, “Yes, Master. I heard it.” Zen Master Thuong Chieu said, “That’s the Way.”)

Đạo Huệ bảo: 
- Chân tánh diệu viên, thể tự không tịch, 
vận dụng tự tại, chẳng đồng với sanh tử. 
Thế nên, sanh không từ đâu đến, tử chẳng đi về đâu.
DAO HUE (~ 1190) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Làm sao bạn có thể thấy và nghe tánh không tịch đó? Ngồi bất động và tắt hết mọi tiếng ồn? Tánh vắng lặng không rời khỏi sự chuyển động hay tiếng ồn. Bạn sẽ sờ chạm nó, cảm nhận nó, thấy nó, nghe nó khi bạn chứng ngộ tánh vô ngã của vạn pháp. 

Thiền Sư Thường Chiếu, vị sư thúc của tôi, một lần được hỏi về Thiền. Vị sư già Thường Chiếu cầm lên một viên sỏi nhỏ, ném vào tường, và hỏi thiền sinh có nghe tiếng viên sỏi chạm tường hay không. Thiền sinh đáp, “Thưa thầy, con nghe tiếng đó.” Thiền Sư Thường Chiếu nói, “Đó là Đạo.”)
 

The Way is formless, 
in front of your eyes, not far away.
Reflect on yourself, and find the Way; 
don’t expect elsewhere.
Even if prayers could give you something, 
the given must be the untrue.
If [you think] you are given the truth, 
then ask yourself which thing is that truth.
Thus the Buddhas of three periods, 
the Patriarchs of successive generations, 
who transmitted the mind seal, all said like that.
NGUYEN HOC (? – 1174)

(COMMENT: Buddha said the mind created these worlds; also, Buddha urged the hearers to practice the four foundations of mindfulness to liberate themselves. The Patriarchs said the Way is formless, and therefore pathless; also, the Patriarchs urged the Zen practitioners to realize the mind essence to liberate themselves. What is the difference?

Another way to put that question: What is the difference between being mindful of body, feelings, mind and dharmas, and being mindful of the mind essence?

We can answer like this: after realizing the mind essence, you see all things being manifested by the mind; in other words, you see the mind-seal on all things. Also, in other words, being mindful of body, feelings, mind and dharmas exactly is being mindful of the mind manifesting.)
 

 Đạo không hình tướng, 
 Trước mắt chẳng xa, 
 Xoay lại tìm kiếm, 
 Chớ cầu nơi khác. 
 Dù cho cầu được, 
 Được tức chẳng chân. 
 Ví có được chân, 
 Chân ấy vật gì? 
 Vì thế,
 Chư Phật ba đời, 
 Lịch đại Tổ sư, 
 Ấn thọ tâm truyền, 
 Cũng nói như thế. 

 (Đạo vô ảnh tượng 
 Xúc mục phi diêu 
 Tự phản suy cầu 
 Mạc cầu tha đắc. 
 Túng nhiêu cầu đắc 
 Đắc tức bất chân, 
 Thiết sử đắc chân 
 Chân thị hà vật 
 Sở dĩ 
 Tam thế chư Phật, 
 Lịch đại Tổ sư, 
 Ấn thọ tâm truyền, 
 Diệc như thị thuyết.) 
Thiền Sư NGUYỆN HỌC (? - 1174) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Phật nói, tâm đã hình thành ra thế giới; Phật thúc giục thính chúng tu tập tứ niệm xứ để tự giải thóat. Các Tổ nói, Đạo là vô tướng, và do vậy không lối để đi; rồi chư Tổ thúc giục thiền gia hãy chứng ngộ tự tánh của tâm để tự giải thóat. Cái gì là dị biệt giữa lời dạy của Phật và chư Tổ?

Hỏi một cách khác: Cái gì là dị biệt giữa pháp niệm thân thọ tâm pháp và pháp niệm tự tánh của tâm?

Chúng ta có thể trả lời thế này: sau khi Thấy Tánh, bạn thấy vạn pháp là tâm hiển lộng; nói cách khác, bạn thấy tâm ấn trên vạn pháp. Và nói cách khác, một cách chính xác, niệm thân thọ tâm pháp là chánh niệm về tâm đang hiển lộng.)

Like wind whistling in the cypress trees, 
the underwater moon shines bright.
It has neither shadow nor shape.
Existence is just like that; 
Emptiness, an echo in sky.
MINH TRI (? – 1196)

(COMMENT: The moon is a symbol of the mind. Just like the moon shining bright and helping us see all things, but the mind is not a thing you can point at; the mind has neither shadow nor shape. Existence is the mind manifesting; its true nature is the emptiness. How can you realize the true nature? Can you hear the sound of a pebble hitting a wall? That sound is the mind manifesting. Can you see a banner waving in the wind? The mind is flapping. Breathe in and out gently, be alert, and watch the mind.)
 

 Gió tùng, trăng nước sáng, 
 Không bóng cũng không hình. 
 Sắc tướng chỉ thế ấy, 
 Trong không tìm tiếng vang. 

 (Tùng phong thủy nguyệt minh, 
 Vô ảnh diệc vô hình. 
 Sắc tướng giá cá thị, 
 Không không tầm hưởng thinh.) 
Thiền Sư MINH TRÍ (? - 1196) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Mặt trăng là biểu tượng của tâm. Hệt như mặt trăng chiếu sáng và giúp chúng ta thấy vạn pháp, nhưng tâm không phải là một vật bạn có thể chỉ vào; tâm không có cả bóng lẫn hình dạng. Hiện thể là tâm đang hiển lộng; tánh thực của nó chính là tánh không. Làm sao bạn có thể chứng ngộ chân tánh? Bạn có thể nghe tiếng sỏi chạm vào tường? Âm thanh đó chính là tâm đang hiển lộng. Bạn có thể thấy một lá cờ bay trong gió? Tâm đang phất phới đó. Hãy hít thở dịu dàng, hãy tỉnh táo, và hãy nhìn tâm.)

All things return to emptiness, nowhere to lean on.
Serenely, True Thusness appears clearly before your eyes.
Realizing that the mind is perfect in nature, you see nowhere to point it out.
Like a lake showing the moon underwater, 
manifesting in every drop of water -- Keep your mind unmoved.
BAO GIAC (circa 12th century)

(COMMENT: All things are just like dreams, like echoes, like mirages, but we are still trapped in this world and burdened by suffering. Buddha said it was important to guard the mind carefully, just like thatching a roof for the rain of passions would not penetrate the house.) 

 Muôn pháp về không không thể nương, 
 Chân như lặng lẽ hiện tỏ tường, 
 Thấu tột nguồn tâm không chỗ chỉ, 
 Nước tâm bóng nguyệt bặt nghĩ lường. 

 (Vạn pháp qui không vô khả y, 
 Qui tịch chân như mục tiền ky, 
 Đạt ngộ tâm viên vô sở chỉ, 
 Thủy tâm thủy nguyệt dẫn tâm nghì. 
Bảo Giác (Bản dịch HT Thanh Từ)

(BÌNH: Cho dù rằng vạn pháp hệt như mơ, như âm vang, như quáng nắng, nhưng chúng ta vẫn bị kẹt trong thế giới này, và mang nặng khổ đau. Đức Phật nói, điều quan trọng là phải phòng hộ tâm cẩn trọng, hệt như lợp mái nhà để các trận mưa tham dục không không vào nhà được.)

Arise from cessation, then expound the way of cessation.
Arise from the unborn, then expound the way of the unborn.
Being a human being, you should have firm resolve as high as sky;
Don’t step on the old footprints of Buddha.
QUANG NGHIEM (1121 – 1190)

(COMMENT: Don’t step on the old footprints of Buddha? Why? Do we need to burn the scriptures, chop up the statues, and run away from the temples? No, Zen Master Quang Nghiem did not mean that. He just asked his students that they must practice hard, step into the land of cessation, and fade into the unborn before expounding the Way. That means you have to walk and have your own footprints. Buddha pointed out the Way, and we have to do the walking. Buddha used the simile of a cowherd counting the cows of others for those who recited the Sacred Texts and did not meditate to attain freedom from samsara. Also, Buddha said, “Be a light unto yourself.”)

 Lìa tịch mới bàn câu tịch diệt, 
 Được vô sanh, sau nói vô sanh. 
 Làm trai có chí xông trời thẳm, 
 Chớ giẫm Như Lai vết đã qua. 

 (Ly tịch phương ngôn tịch diệt khứ, 
 Sanh vô sanh hậu thuyết vô sanh. 
 Nam nhi tự hữu xung thiên chí, 
 Hưu hướng Như Lai hành xứ hành.) 
Thiền Sư QUẢNG NGHIÊM (1121 - 1190)– Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Đừng giẫm lên dấu chân xưa của Phật? Tại sao? Chúng ta cần phải đốt kinh, chẻ tượng, và chạy ra khỏi chùa? Không, Thiền Sư Quảng Nghiêm không nói thế. Ngài chỉ yêu cầu học trò ngài là phải tu tập nghiêm túc, đặt chân vào cõi đất không tịch, và thâm nhập cõi vô sinh trước khi truyền giảng Thiền Tông. Nghĩa là, bạn phải bứơc đi và có dấu chân riêng của bạn. Đức Phật chỉ ra Đường Đi, và bạn phải đi lấy. Đức Phật đã dùng ẩn dụ về một người chăn bò lo đếm bò người khác chỉ cho người tụng kinh mà không chịu thiền định để thóat khỏi sinh tử luân hồi. Thêm nữa, Đức Phật nói, “Hãy tự thắp đuốc mà đi.”)

Having neither face nor color,
The Way begins anew everyday.
Look at all the worlds outside:
You are at home everywhere.
THUONG CHIEU (? – 1203)

(COMMENT: Just like a mirror, the mind is shining bright, showing all things, and helping you to see the birds flying and hear them singing. Just like a mirror, the mind is luminous, and has neither face nor color. The Way is simple: just like making a mirror free from dust, liberate the mind from the three poisons – desire, hatred and ignorance. 

A clean mirror calmly reflects, doesn’t hold anything; a liberated mind calmly reflects, doesn’t cling to anything. So, a liberated mind is always anew. Look around, see the birds flying, and hear them singing. Is your mind manifesting as the images of birds flying, and the sound of birds singing? Look around: are you at home now?)
 

 Đạo vốn không nhan sắc, 
 Ngày ngày lại mới tươi, 
 Ngoài đại thiên sa giới, 
 Chỗ nào chẳng là nhà. 

 (Đạo bản vô nhan sắc, 
 Tân tiên nhật nhật khoa, 
 Đại thiên sa giới ngoại, 
 Hà xứ bất vi gia.)
Thiền Sư THƯỜNG CHIẾU (? - 1203) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Hệt như tấm gương, tâm chiếu sáng, phô bày vạn pháp, và giúp bạn nhìn thấy chim bay và nghe chim hót. Hệt như tấm gương, tâm chiếu sáng, và không có khuôn diện hay màu sắc nào. Đạo thì đơn giản: cứ hệt như lau gương cho khỏi bụi, hãy đưa tâm ra khỏi tam độc – tham, sân và si. Một tấm gương sạch sẽ lặng lẽ chiếu ảnh, không chấp giữ gì cả; tâm đã giải thóat cũng lặng lẽ chiếu ảnh, không trụ vào bất cứ vật gì. Do vậy, tâm giải thóat thì luôn luôn mới. Hãy nhìn quanh, hãy thấy chim bay, và hãy nghe chim hót. Có phải tâm bạn đang hiển lộng như là hình ảnh chim bay, và tiếng chim hót? Hãy nhìn quanh: có phải bạn đang ở nhà bây giờ?)

The Thus Come One attained complete enlightenment,
Realizing the dharma body where all things were equal.
Whether you turn on your heel or not, the irises in your eyes shine bright.

The True Body becomes all phenomena;
All phenomena become the True Body.
The red cinnamon tree stands beautifully in the Palace of the Moon.
In the one circle, the red cinnamon tree stands tall.
Y SON (? – 1213)

(COMMENT: You can turn a mirror any direction, and see it always reflects equally. After realizing the true mind, you see that all phenomena become one with you. All things are your mind manifested – you are what you think, you are what you feel, you are what you see, you are what you hear… 

The moon here symbolizes for the mind; the red cinnamon tree, for the nature of the mind. Many Zen masters prefer using the symbol of a calm lake surface – serenely reflecting the sky. The latter symbol can be used to describe the two qualities of a meditative mind: serene, and awake. Buddha said meditation had two approaches: samatha, and vipassana. Samatha meditation, also known as concentration meditation, helps you calm the mind; Vipassana meditation, also known as insight meditation, helps you see things as they are. Both should be developed in tandem to help you to have a mind of serenity and luminosity.

If you get confused by so many words, you can just remember the image of a calm lake surface. Or just remember the two words “serene, awake… serene, serene, awake, awake… serene, awake … serene, serene, awake, awake…”)
 

Sư nói kệ: 
 Như Lai thành chánh giác, 
 Tất cả lượng bằng thân. 
 Xoay lại chẳng xoay lại, 
 Trong mắt con ngươi nằm. 
   * 
 Chân thân thành vạn tượng, 
 Vạn tượng thành chân thân. 
 Cung trăng cành quế đỏ, 
 Quế đỏ tại một vầng. 

 (Như Lai thành chánh giác, 
 Nhất thiết lượng đẳng thân. 
 Hồi hỗ bất hồi hỗ, 
 Nhãn tình đồng tử thần. 
* 
 Chân thân thành vạn tượng, 
 Vạn tượng thành chân thân. 
 Nguyệt điện vinh đan quế, 
 Đan quế tại nhất luân.)
Thiền Sư Y SƠN ( ? - 1213 ) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Bạn có thể xoay tấm gương bất kỳ hướng nào, và thấy nó luôn luôn chiếu ảnh bình đẳng như nhau. Sau khi nhận ra chân tâm, bạn thấy rằng vạn pháp trở thành một vớI bạn. Vạn pháp là tâm bạn hiển lộ -- bạn là những gì bạn suy nghĩ, bạn là những gì bạn cảm xúc, bạn là những gì bạn nghe…

Mặt trăng biểu tượng cho tâm; cây quế đỏ, để chỉ cho bản tánh của tâm. Nhiều Thiền Sư lạI thích dùng biểu tượng cho mặt hồ an tĩnh – lặng lẽ phản chiếu cả bầu trời. Biểu tượng sau có thể dùng mô tả hai phẩm chất của tâm thìên định: vắng lặng, và tỉnh thức. Đức Phật nói thiền định có hai lối tiếp cận: chỉ, và quán. Thiền chỉ, còn gọI là thiền tỉnh lặng, giúp bạn giữ tâm cho an; Thiền quán, còn gọi là thiền chánh niệm, giúp bạn thấy các pháp như nó là nó. Cả hai nên tu tập cùng lúc để giúp bạn có tâm vừa vắng lặng, vừa tỉnh thức.

Nếu bạn thấy nhiều chữ rắc rối, bạn có thể chỉ cần nhớ tới mặt hồ tỉnh lặng. Hay chỉ cần nhớ hai chữ “lặng, tỉnh… lặng, lặng, tỉnh, tỉnh… lặng, tỉnh… lặng, lặng, tỉnh, tỉnh…”)

Oh monks! The ancient masters said, “Keep seeing that the five aggregates are emptiness, the four elements are non-self. Keep seeing that the true mind has no form, neither going nor coming. Keep seeing that the self-nature did not come when you were born, will not go when you die. Keep seeing that the true mind is always serene and all-embracing, and that your mind and all scenes are one.”
Seeing that constantly, you will soon attain enlightenment, gain freedom from the three periods, and become those who leave this world. It is important to you not to cling to anything.
THONG THIEN (? – 1228)

(COMMENT: Keep seeing that constantly. Many ancient Zen masters in Vietnam asked the practitioners to do like that. It’s very hard to practice that way; however, after you have the first glimpse of that insight, you will keep seeing like that comfortably, and will enjoy the world differently. 

Buddha once held up a flower before the monks. All the monks were silent, awaiting his word; except one, only Mahakasyapa smiled. Then Buddha said that he just gave the true dharma transmission to Mahakasyapa. That was the beginning of Zen tradition.

Why? Because the other monks saw the flower as flower, as something that the Buddha held up, as something was seen by them? Because only Mahakasyapa saw the flower as flower, as something that the Buddha held up, as something was seen by him, and as something his mind manifesting? Because Mahakasyapa became one with the flower? Watch your mind. Don’t say a word.)

- Đâu chẳng nghe người xưa nói: “Chỉ xem năm uẩn đều không, tứ đại vô ngã, chân tâm không tướng, không đi không lại, khi sanh tánh chẳng đến, khi tử tánh chẳng đi, yên tĩnh tròn lặng, tâm cảnh nhất như.” Chỉ hay như thế, liền đó chóng liễu ngộ, không bị ba đời ràng buộc, bèn là người xuất thế. Cần thiết chẳng được có một mảy may thú hướng.
Đại Sĩ THÔNG THIỀN (? - 1228)– Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Hãy cứ nhìn như thế liên tục. Nhiều Thiền Sư tại Việt Nam thời xưa vẫn bảo Thiền Sinh làm như thế. Rất khó để tu tập như thế; tuy nhiên, sau khi bạn lần đầu thấy được thị kiến đó, bạn sẽ giữ cái nhìn đó liên tục dễ hơn, và sẽ hân thưởng thế giới này khác đi. 

Đức Phật một lần đưa cao một bông hoa trứơc các vị sư. Tất cả các sư đều im lặng, chờ Đức Phật nói; chỉ trừ một sư, Ngài Ma Ha Ca Diếp mỉm cười. Rồi Đức Phật nói rằng Phật mới trao truyền chánh pháp cho Ma Ha Ca Diếp. Đó là khởi đầu của Thiền Tông.

Tại sao? Có phải vì các sư khác thấy hoa như là hoa, như một vật mà Đức Phật cầm đưa lên, như một vật được họ nhìn thấy? Có phải vì chỉ duy ngài Ma Ha Ca Diếp thấy hoa như là hoa, như một vật mà Đức Phật cầm đưa lên, như một vật được Ma Ha Ca Diếp nhìn thấy, và như một vật mà tâm của Ma Ha Ca Diếp đang hiển lộng? Có phải vì Ma Ha Ca Diếp trở thành một với hoa? Hãy nhìn tâm của bạn. Đừng nói một lời.)
 

All things in this world of illusion are all illusions.
Meditating in this world of illusion is all illusion.
Don’t cling to both kinds of illusions; thus you destroy all illusions.
HIEN QUANG (? – 1221)

(COMMENT: Everything is like a dream, a mirage, an echo, an illusion. Buddha said so. Then why do we have to meditate? Because we have to wake up from this dream. We should not stay longer in this suffering world. We have to cross the samsara river to reach the nirvana shore. Meditation is like crossing the river; however, if we think meditation is something ultimately real, then we still get stuck in the dream.

So, meditate like an ox, made out of mud, crossing a river. The more you meditate, the faster the ox vanishes. See that for yourself.)
 

 Pháp huyễn đều là huyễn, 
 Tu huyễn đều là huyễn, 
 Hai huyễn đều chẳng nhận, 
 Tức là trừ các huyễn. 

 (Huyễn pháp giai thị huyễn, 
 Huyễn tu giai thị huyễn, 
 Nhị huyễn giai bất tức, 
 Tức thị trừ chư huyễn.) 
Thiền Sư HIỆN QUANG (? - 1221) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Vạn pháp đều như mơ, như quáng nắng, như vang, như huyễn. Đức Phật nói như thế. Vậy, tại sao chúng ta phải thiền định? Bởi vì chúng ta phảI tỉnh thức ra khỏi giấc mơ này. Chúng ta không nên ở lâu hơn trong thế giới đau khổ. Chúng ta phải vượt dòng sông sinh tử để tới bờ Niết Bàn. Thiền định cũng hệt như vượt sông; tuy nhiên, nếu chúng ta nghĩ rằng Thiền là cái gì thực sự là thực, thì chúng ta sẽ vẫn kẹt trong giấc mơ này.

Do vậy, hãy tu thiền như một con trâu vượt sông, mà trâu này làm bằng bùn. Bạn càng thiền định, thì con trâu càng tan biến nhanh hơn. Hãy tự chứng ngộ như thế.)
 

Buddha! Buddha! Buddha! Impossible to be seen!
Mind! Mind! Mind! Impossible to be told!
When the mind arises, Buddha is born.
When Buddha is gone, the mind vanishes.

There is never a place where the mind is gone while Buddha remains.
There is never a time when Buddha is gone while the mind remains.
If you want to understand the mind of Buddha, and the mind of birth and death, just wait for Maitreya and ask him.

There was no mind anciently; there is no Buddha now.
All unenlightened beings, holy beings, human beings, heavenly beings are just like flashes of lightning.
The mind nature is neither right nor wrong.
The Buddha nature is neither real nor unreal.

Suddenly arising, suddenly ceasing, 
anciently leaving, now coming, 
you all waste your time with thinking and discussing.
In that way, you would bury the Vehicle of the Patriarchs, 
and cause the devils to hound in the house.

If you want to find the mind, stop searching outward.
The nature of the mind is naturally still and void.
Nirvana and the birth-death cycles are illusionary shackles.
The fetters and Enlightenment are hollow oppositions.

The mind is Buddha; Buddha is the mind.
That profound meaning shines bright since endless time.
When spring comes, the spring flowers blossom naturally.
When autumn comes, the autumn waters reflects the sorrow clearly.

Removing the false mind, and keeping the true nature 
is similar to a person who searches for the reflections and misses the mirror.
He doesn’t know that reflections come from the mirror,
and that the false appear from the truth.

That the false come is neither real nor unreal.
That the mirror reflects is neither wrong nor right.
There is neither sinfulness nor blessedness.
Don’t mistake wish-fulfilling gem for white jewel.

Gems could have scratches; Jewels, defects.
The mind nature is neither rosy nor green, neither gained nor lost.
Seven times seven is forty-nine.

The six perfections and the ten thousand conducts are waves on the ocean;
The three poisons and the nine kinds of sentient beings, suns in the sky. 
Be still, be still, be still; Go down, go down, go down.
The essence of all phenomena is the Buddha mind.

The Buddha mind and your mind are one.
Such is, naturally, the profound meaning since endless time.
Walk in Zen, sit in Zen, then you will see the lotus blooming in fire.

When your will becomes weak, just strengthen it.
When your place is peaceful and suitable, just stay there.
Ah ah ah! Oh oh oh!
Sunken or floating, bubbles on the ocean are all empty.

All deeds are impermanent; All phenomena are void.
Where can you find the sacred bones of your late master?
Be mindful, be mindful, be awake; Be awake, be mindful, be mindful.
Keep four corners in contact with the ground; don’t let things tilt.

If someone here trusts like that, 
he can start walking from the crown of Vairocana Buddha.
Shout!
TUE TRUNG THUONG SI (1230 – 1291)

(COMMENT: This poem says a lot. Any comment here would hurt its poetic beauty.)
 

 Phật! Phật! Phật! Không thể thấy 
 Tâm! Tâm! Tâm! Không thể nói. 
 Nếu khi tâm sanh là Phật sanh 
 Nếu khi Phật diệt là tâm diệt. 

 Diệt tâm còn Phật chuyện không đâu 
 Diệt Phật còn tâm khi nào hết? 
 Muốn biết Phật tâm, sanh diệt tâm 
 Đợi đến sau này Di-lặc quyết. 

 Xưa không tâm, nay không Phật 
 Phàm, Thánh, người, trời như điện chớp. 
 Tâm thể không thị cũng không phi 
 Phật tánh chẳng hư cũng chẳng thật. 

 Bỗng dưng dấy, bỗng dưng dừng 
 Xưa qua nay lại luống nghĩ bàn. 
 Đâu chỉ chôn vùi thừa Tổ tông 
 Lại khiến yêu ma nhà mình lộng. 

 Muốn tìm tâm, đừng tìm ngoài 
 Bản thể như nhiên tự rỗng lặng. 
 Niết-bàn sanh tử buộc ràng suông 
 Phiền não Bồ-đề đối địch rỗng. 

 Tâm tức Phật, Phật tức tâm 
 Diệu chỉ sáng ngời suốt cổ kim. 
 Xuân đến, tự nhiên hoa xuân nở 
 Thu về, hiện rõ nước thu sâu. 

 Bỏ vọng tâm, giữ chân tánh 
 Như người tìm bóng mà quên kính. 
 Đâu biết bóng có từ nơi gương 
 Chẳng rõ vọng từ trong chân hiện. 

 Vọng đến không thật cũng không hư 
 Gương nhận không cong cũng không thẳng. 
 Cũng không tội, cũng không phước 
 Lầm sánh ma-ni cùng bạch ngọc. 

 Ngọc có vết chừ châu có tỳ 
 Tánh vốn không hồng cũng không lục. 
 Cũng không được, cũng không mất, 
 Bảy lần bảy là bốn mươi chín. 

 Tam độc cửu tình nhật trong không 
 Lục độ vạn hạnh sóng trên biển. 
 Lặng, lặng, lặng, chìm, chìm, chìm 
 Cái tâm muôn pháp là tâm Phật. 

Tâm Phật lại cùng tâm ta hợp 
Lẽ ấy như nhiên suốt cổ kim. 
Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền 
Trong lò lửa rực, một hoa sen.

Ý khí mất thì thêm ý khí 
Được nơi an tiện hãy an tiện. 
 Chao! Chao! Chao! Ối! Ối! Ối! 
 Bọt trong biển cả nổi chìm rỗng. 

 Các hạnh vô thường tất cả không
 Linh cốt Tiên sư chỗ nào thấy? 
 Tỉnh tỉnh thức, thức tỉnh tỉnh 
 Bốn góc đạp đất chớ chinh nghiêng.

 Người nào nơi đây tin được đến 
 Trên đảnh Tỳ-lô cất bước đi 
 Hét!
 TUỆ TRUNG THƯỢNG SĨ TRẦN TUNG (1230 - 1291) – Bản dịch HT Thanh Từ

(BÌNH: Bài thơ này nói nhiều quá. Bất kỳ lời bình nào nơi đây đều sẽ làm tổn thương vẻ đẹp thi ca của nó.)