|
. |
Phật Học
Phổ Thông
Mục Lục
Khóa Thứ Tư
Duyên
Giác và Bồ Tát Thừa Phật Giáo
--- o0o ---
Lời
Chỉ Dẫn Tổng Quát
(Cho Trọn Khóa
Thứ Tư)
Khóa này cũng
như các khóa trước, gồm cả thảy 10 bài giảng chia ra như
sau:
Năm bài giảng
về "Ngũ đình tâm quán".
Ba bài giảng
về "Lục độ" hay "Sáu phép Ba La Mật".
Hai bài giảng
về "Tứ vô lượng tâm" và "Ngũ minh".
Trong 10 bài ấy,
trừ bài Ngũ minh là bài giảng có tánh cách khái quát về
những sự hiểu biết cần thiết mà một Phật tử chân chính
cần phải trao dồi và thực hành để làm lợi cho Ðạo và
nhân quần xã hội; còn 9 bài giảng trước đều nói về các
phép tu.
Các phép tu này
sẽ được giảng giải rõ ràng ở các bài sau. Nhưng ngay bây
giờ để quí vị có một ý niệm tổng quát về trọn khóa
thứ tư, chúng tôi xin trình bày sơ lược hai phần chính yếu
của nó. Ðó những bài nói về Ngũ đình tâm quán và Lục
độ hay Sáu phép Ba la mật.
1. Ngũ đình tâm
quán là năm phương pháp quán tưởng để dừng vong tâm. Vọng
tâm là căn bệnh chính làm cho con người phiền não khổ đau.
Nó thúc đẩy người ta chạy theo ngu dục, nó che lương tri,
làm cho cái tâm, vốn là sáng suốt trở nên tói tăm, không
biết đâu là thật, đâu là giả, đâu là chính, đau là tà,
đâu là hay, đâu là dở.
Muốn sự nhận
định được sáng suốt, muốn cho lòng ta dừng đuổi theo
ngũ dục mà phải phiền não khổ đau, ta phải tìm phương
pháp chận đứng vọng tâm là quán tưởng. Quán là dùng trí
huệ quán sát, phân tích hay suy nghiệm để tìm ra sự thật.
Có năm phép quán để chận đứng vọng tâm, để đối trị
năm chứng bệnh chính của tâm hồn chúng ta, là:
a) Quán Sổ tức:
để đối trị bệnh tán loạn của tâm trí
b) Quán bất tịnh:
để đối trị lòng tham sắc dục.
c) Quán Từ bi:
để đối trị lòng sân hận.
d) Quán Nhân duyên:
để đói trị lòng si mê.
đ) Quán Giới
phân biệt: để đối trị chấp ngã.
Năm phép quán
ấy gọi là "Ngũ đình tâm quán". Mỗi phép quán sẽ được
trình bày rõ ràng cặn kẽ trong một bài giảng, theo thứ tự
như đã trình bày ở trên. Sở dĩ chúng tôi để bài Quán
Sổ tức đứng đầu trong năm phép quán, vì muốn đi sâu vào
các phép quán, trước tiên, phải biết quán là gì, quán như
thế nào, và phải có một tâm trí định tĩnh, không tán loạn.
Muốn được thế, trước tiên phải tập quán Sổ tức. Khi
quán Sổ tức đã thuần phục rồi, thì các thứ quan sau mới
dễ có kết quả, nghĩa là mới có thể trừ diệt dần các
tâm bệnh: tham, sân, si, mạn.
2. Lục độ hay
Sáu phép Ba la mật: Sáu phép tu này để đối trị sáu món
"tệ" thông thường, nhưng rất nguy hiểm, vì chúng đã làm
cho chúng sinh nhiều kiếp sanh tử luân hồi, chịu không biết
bao nhiêu điều thống khổ. Ðó là:
a) Tham lam bỏn
sen; b) Sân hận; c) Si mê; d) Biếng nhác, trễ nãi; đ) Hủy
phạm giới luật; e) Tán loạn.
Ðể chúng sanh
thoát khỏi nanh vuốt ác độc của sáu mốn tệ này, đức
Phật dạy sáu phép đối trị gọi là "Lục độ". Chữ "Ðộ"
có nghĩa là cứu độ hay vượt qua. Lục độ gồm có:
a) Bố thí: để
khỏi cái tệ tham lam bỏn sen
b) Nhẫn nhục:
để khỏi cái tệ nóng nảy, sân hận
c) Trí huệ: để
khỏi cái tội si mê
d) Tinh tấn: để
khỏi cái tệ biếng nhác, giải đãi.
đ) Trì giới:
để khỏi cái tội hủy phạm giới luật.
e) Thiền định:
để khỏi cái tệ tán loạn.
Vì dùng sáu phương
pháp này để trừ sáu món tệ, nên kinh nói: "Dĩ lục độ,
độ lục tệ". Bồ Tát theo sáu phương pháp này tu hành để
vừa độ cho mình, vừa độ cho người, độ cho đến chỗ
hoàn toán cứu cánh, nên cũng gọi là "sáu phép Ba la mật".
Lục độ, hay
sáu phép ba la mật được trình bày trong tập sách này:
Bài thứ sau, Bố
thí và Trì giới
Bài thứ bảy,
Tinh tấn và Nhẫn nhục
Bài thứ tám,
Thiền định và trí huệ.
Xét một cách
tổng quát, thì dù là Ngũ đình tâm quán hay Lục độ, cái
phần chính yếu của tập "Phật học Phổ thông", khóa thứ
tư này, vẫn nhắm đối tượng là diệt trừ bốn món phiền
não căn bản của con người là tham, sân, si, mạn. trừ được
bốn món phiền não ấy, từ phần thô thiển cho đến phần
sâu kín, từ nhành ngọn cho đến cội gốc, trừ bao giờ cho
đến khi không thấy bóng dáng của chúng trong tâm ta nữa,
thì khi ấy, con đường giải thoát tự nhiên lộ bày ra trước
mắt chúng ta.
Với hoài bão
thiết tha ấy, chúng tôi biên soạn tập Phật học Phổ thông
này, để trình bày với quý vị Phật tử và độc giảt quý
mến những phép tu mầu nhiệm để diệt trừ phiền não và
tiến lên dường giait thoát.
---*^*---
Mục
Lục Toàn Bộ || Khóa I
|| Khóa II|| Khóa
III | |Khóa
IV ||Khóa V|
|Khóa
VI || Khóa VII ||Khóa
VIII ||Khóa IX ||Khóa
X - XI ||Khóa XII
--- o0o ---
Trình bày : Nhị
Tường
Chân thành cảm ơn
Đạo hữu Tâm Diệu đã gởi tặng
phiên bản điện tử tập sách này
( Trang nhà Quảng Đức,
02/2002)
--- o0o ---
| Thư
Mục Tác Giả |
|
|
