TIN TỨC TỪ BIỂN TÂM
Lâm Thanh Huyền
Minh Chi dịch
---o0o---
Phần 3
KIỂM NGHIỆM ĐỘNG CƠ HỌC PHẬT
^
Người ta nói chung, thường đặt
Phật Pháp hoặc là trong quá khứ, hoặc là trong tương lai, rất ít người đặt
Phật pháp trong hiện tại, ngay trong giờ phút của cuộc sống hiện tại.
Trong tình hình đó, chúng ta
cần kiểm nghiệm lại động cơ học Phật của mình là gì? Mục tiêu học Phật là
gì? Rất nhiều tín đồ Phật giáo sẽ nói rằng: “Mục đích của tôi học Phật
là để thành Phật”.
Thành Phật ư? Phật Thích Ca tu
hành trải qua ba A Tăng kỳ kiếp mới thành Phật. Tôi đã từng tính toán xem
ba A tă ng kỳ kiếp là mấy chục triệu năm. Mỗi lần tính toán, cứ đến ngày
thứ hai là quên mất, vì thời gian ấy dài quá. Phật Thích Ca, trí tuệ như
vậy, tu hành tinh tấn như vậy, mà còn phải trải qua ba A tăng kỳ kiếp, một
thời gian dài lâu như vậy mới thành Phật. Nếu anh cũng đặt mục tiêu thà nh
Phật, e rằng mục tiêu ấy xa vời quá không với tới được.
Cũng có người nói: “Mục đích
của tôi học Phật là để tiêu trử mọi nghiệp chướng trước kia”.
Nghiệp chướng trước đây cũng
rất dài lâu xa xôi. Về căn bản, chúng ta không hiểu rõ được, biết được
nghiệp chướng ngày trước của chúng ta. Vậy thì làm sao mà tiêu trừ? Và cả
phương pháp nào để biết sau khi tu hành, nghiệp chướng nào được tiêu trừ?
Thật ra, phải đứng vững trong
giờ phút hiện tại này! Quá khứ thì không thấy nữa. Vị lai thì không thể
biết. Vậy thì dựa vào đâu để chúng ta có thể tu hành Phật Pháp một cách
thực tiễn?
Chỉ có hiện tại, chỉ có giờ
phút này!
HÃY SỐNG TRỌN ĐỜI SỐNG NÀY,
NHƯNG KHÔNG ĐƯỢC CHẤP TRƯỚC ĐỜI SỐNG NÀY^
Người tu theo tông phái Tịnh Độ
nói với tôi rằng, điều quan trọng nhất trong sự tu hành của họ là có được
tâm nhàm chán, tức là nhàm chán thế giới này.
Nếu học Phật pháp là để có tâm
nhàm chán đối với đời sống này, thế gian này, thì đức Phật hà tất đã bỏ ra
hơn 40 năm để truyền bá giáo pháp của Ngài? Đây quả là một công án rất
lớn. Ngoài ra, các vị Tổ sư Tông Tịnh Độ như Đại sư Tuệ Viễn, Đại sư Ngẫu
ích, Đại sư Ấn Quang, ít nhất cũng để lại những tác phẩm trên hàng trăm
vạn chữ. Nếu thiệt sự, họ nhàm chán thế giới này, xa rời thế giới này, thì
sao mỗi ngày họ lại mất nhiều thời gian để viết hà ng trăm vạn lời. Vì
vậy, tôi nghĩ rằng, nếu sửa đổi lối thuyết pháp đề cao tâm nhàm chán thì
sẽ dễ hiểu và dễ tiếp thu hơn, chúng ta sẽ có tâm quý trọng cuộc sống
nhưng lạ i không chấp trước cuộc sống đó.
Lại nói: Ngoài cuộc sống này,
thế gian này, còn một thế giới khác tốt đẹp. Nhưng vấn đề là: Chúng ta
không biết bao giờ chúng ta sẽ chết, cũng không biết sau khi chết, có được
đến thế giới Cực Lạc phương Tây hay không?
Trước tiên, hãy xét vấn đề: Thế
giới Cực Lạc phương Tây có quan hệ đến cuộc sống này của chúng ta hay
không? Hay là thế giớ i đó tồn tại một cách độc lập trong thời gian và
không gian vị lai? Kinh sách Tịnh Độ viết: Một người không thể có ít nhân
duyên phúc đức và thiện căn mà được sanh ở thế giới Cực Lạc. Nhân duyên,
phúc đức và thiện căn đều có quan hệ với cuộc sống này và thế giới này.
Tách rời cuộc sống này, sẽ không thể nói gì đến thiện căn, phúc đức và
nhân duyên được. Trong Kinh lại nói, phải niệm Phật, niệm đến chỗ “Nhất
tâm bất loạn” thì mới được vãng sanh qua cõi Cực Lạc phương Tây. Muốn
niệm Phật đến chỗ nhất tâm bất loạn, thì phải bắt đầu từ trong hiện tại
mới có thể đạt tới cảnh giới niệm Phật nhất tâm bất loạn. Muốn được vãng
sanh, nếu hy vọng được người khác hộ niệm, thì cũng phải được hộ niệm ngay
trong đời này, chứ không phải chờ chết rồi, mãi lâu về sau, mới được người
khác hộ niệm.
TƯỚNG THẬT CỦA THẾ GIỚI CỰC LẠC^
Tiếp đó cần nhận thức tướng
thật của thế giới Cực Lạc là thế nào? Thế giới Cực Lạc có thể được xem xét
từ ba góc độ:
Thứ nhất, thế giới Cực Lạc là
một báo độ, một cõi nước thực sự, hết sức cụ thể do hạnh nguyện rất lớn
của đức Phật A Di Đà sáng tạo ra. Đến đấy, chỉ có sờ tay là có bàn ghế, đi
trên đất toàn là vàng bạc, trên hư không có tiếng nhạc kỳ diệu du dương.
Thứ hai, thế giới Cực Lạc không
những là báo độ mà còn là pháp độ, không phải chỉ là báo độ. Nếu thế giới
Cực Lạc chỉ là một báo độ, thì hạnh nguyện của đức Phật A Di Đà không
tránh khỏi bị chúng ta hạn chế. Cõi Cực Lạc còn là cõi nước của pháp thân
thọ mạng vô lượng và ánh sáng vô lượng, từ lâu vẫn tồn tại và cho đến
tương lai xa xôi vẫn tồn tại. Nó xuyên suốt mọi thời gian, và tràn đầy mọi
không gian. Vì nó tồn tại khắp mọi thời gian, khắp mọi không gian cho nên
chúng ta chỉ cần thể nghiệm được Phật Pháp, nhận thức được Phật pháp thì
đều có thể khiến tâm chúng ta giống như thế giới Cực Lạc phương Tây vậy.
Thứ ba, thế giới Cực Lạc là một
hóa độ, đức Phật có ba thân: pháp thân, báo thân và hóa thân. Mỗi đệ tử
Phật từng niệm danh hiệu Phật A Di Đà đều có thể lập tức đến cõi hóa độ
của Phật A Di Đà. Chỉ miễn lòng chúng ta trong sáng, thì sẽ đến được cõi
nước trong sáng, như vậy trong giờ phút lòng trong sáng đó, chúng ta đã ở
cõi nước của Phật A Di Đà.
Đứng trên quan điểm ấy mà xem
xét thì đời này, thế gian này không phân biệt với Tịnh Độ. Từ ở đây mà
vãng sanh sang Tịnh Độ, không phải đi một lộ trình đến mỏi chân, không cần
xem thế giới Cực Lạc phương Tây như một vùng nào rất xa xôi, hư huyễn
không thể đến được. Rất có thể, ở đây đã là thế giới Cực Lạc, hiện tại đã
là thế giới Cực Lạc. Nếu so sánh với một quốc gia bạo động và hỗn loạn,
lửa cháy đầy trời thì nơi này có khác gì là thế giới Cực Lạc phương Tây và
chúng ta đang ở đấy.
Có lần, tôi đưa con trai tôi
đến chùa nghe một pháp sư giảng Kinh A Di Đà nội dung bài giả ng của pháp
sư rất nghiêm túc nhưng con tôi nghe lại buồn ngủ. Ra khỏi chùa, câu đầu
tiên nó hỏi tôi là: “Ở thế giới Cực Lạc phương Tây có thể vui chơi được
không ba?”. Tôi trả lời: “Ba không biết vì ba chưa đến thế giới Cực Lạc
phương Tây”. Nó nói: “Nếu ở thế giới Cực Lạc phương Tây không có chỗ cho
mọi người vui chơi thì con cũng không muốn đến đấy”.
Lời nói của con tôi làm tôi suy
nghĩ: “Đúng thực vậy!”
Chúng ta đã có thể tưởng tượng
thế giới Cực lạc phương Tây quá nghiêm túc, quá xa xôi, quá cố định, nhưng
thế giới Cực Lạc phương Tây có thể là rất tự do, rất rộng lớn, rất tự tại.
HỌC PHẬT NẾU MẮC
HÌNH THỨC, SẼ THÀNH HƯ VỌNG^
Bây giờ, nói tới một quan điểm
rất hệ trọng: Tất cả mọi pháp môn đều chỉ là phương pháp giúp chúng ta
cách tân và sáng tạo nội tâm, động cơ học Phật của chúng ta là để không
ngừng biến đổi theo chiều hoàn thiện thế giới nội tại của chúng ta.
Nếu một người học Phật mà không
biết dùng đời mình để cải cách nội tâm của mình, hàng ngày chỉ cùng với
trẻ con mở nhạc, nghe đài thì học Phật của anh chỉ là hình thức mà thôi.
Về sau, tôi có nói với bà bạn
khổ não của tôi rằng: “Sao bà lại không cùng nghe âm nhạc với con bà?”. Bà
nói: “Nghe âm nhạc ồn ào như vậy có tác dụng gì?”
Trong lịch sử, có rất nhiều Tổ
sư dùng nhiều phương pháp khác nhau để khai ngộ. Có người đập vỡ chén mà
khai ngộ, có người ném đá vào cây tre mà khai ngộ, có người dẫm vào gai mà
khai ngộ, có người đang tắm mà khai ngộ, mỗi người khai ngộ trong một tình
trạng đặc biệt.
Chỉ cốt nội tâm có một khát
vọng như thế tức là khát vọng tự mình hướng thượng, biến thành một người
có sức sáng tạo, khiến cho thế giới nội tại tâm hoàn toàn mở rộng và hoàn
thiện, thì anh có thể được khai ngộ trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Đã từng có người đập đất mà
khai ngộ, vậy thì bà chủ gia đình khi làm cơm cũng có thể khai ngộ được
chứ sao? Và bà sẽ là người đầu tiên nấu cơm mà khai ngộ.
Những ví dụ trên đều thuyết
minh rằng, Phật pháp không tách rời chúng ta, không kể là tu hành theo
pháp môn gì nếu tách rời cuộc sống mà tu hành thì cá i gọi là Phật pháp đã
trở thành hư vọng, cuộc sống trở thà nh đau khổ bất an.
Tôi thường khuyên bảo mọi
người, nếu học Phật mà phải đau khổ thì đừng có học Phật mà làm gì, để
tránh không hạ thấp Phật giáo. Nếu ăn chay mà thấy khổ quá, thì đừng có ăn
chay, để khỏi ảnh hưởng đến người khác ăn chay.
Tôi có một người bà con ăn
chay, nhưng lại oán việc ăn chay. Mỗi lần anh ta bị cảm sốt hay đau bụng,
đều nói tại ăn chay, thức ăn chay có tính quá hàn (?) cho nên làm anh ta
bị cảm, bị đau bụng. Sau khi nghe anh ta oán ăn chay dữ quá, cho nên tôi
khuyên anh ta rằng “Thôi xin anh đừng có ăn chay nữa, vì ăn chay làm anh
quá khổ”.
Nếu có một điều gì đó làm anh
ta đau khổ thì sao anh lại không bỏ điều ấy đi? Có thể là sau khi bỏ, anh
đạt tới một cảnh giới mới.
Ăn chay mà thấy khổ, thì thôi
đừng ăn chay nữa, chờ khi nào anh có được nhận thức mới, thể nghiệm mới
thì ăn chay trở lại cũng không muộn.
Chớ có ép mình vào một hình
thức cứng nhắc, thí dụ quy định mỗi ngày phải làm khóa lễ một tiếng đồng
hồ, đến nỗi sinh ra mất đoàn kết trong gia đình mà không biết. Đó là
chuyện đáng sợ? Vì sao lại không điều chỉnh thời gian khóa lễ xuống 10
phút chẳng hạn? Nếu anh biết quý trọng 10 phút đó thì khóa lễ vẫn có thể
làm rất tốt. Như vậy sẽ đảm bảo hòa thuận trong gia đình, lại giúp cho mọi
người thấy lợi ích thực tế của việc học Phật.
Thiền Tông thường dạy rằng,
điều quan trọng nhất của việc học Phật là được tự do tự tại.
Một người học Phật mà học thành
mình không được tự do, không được tự tại thì học Phật đối với anh ta chỉ
là hình thức, anh ta thực sự không có được ích lợi lớn lao gì trong việc
học Phật.
NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO THÌ
ĐƯỢC TỰ DO, TỰ TẠI^
NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO LÀ TỰ DO?
Rộng lớn vô cùng, khiêm nhường
vô cùng, nhu hòa vô cùng, và không có hạn hẹp, đó là con người tự do.
Không có yêu cầu nhất định gì
đối với sự vật, đó là tự do.
Giả sử có người nói với tôi:
Anh sao lại đặt cái chén này ở bên phải? Đặt ở bên trái mới đúng chớ?
Tôi bèn lập tức đặt cái chén
bên trái, để cho người ấy vui lòng. Thực ra, cái chén ấy có thể đặt bên
trái hay bên phải đều được cả, có thể tùy thời mà thay đổi.
Nếu đối với việc gì, anh cũng
đặt ra giới hạn, thí dụ nói trong vòng ba năm sẽ được đốn ngộ, nhất định
trong vòng ba năm sẽ thành Phật. Nếu thời gian ba năm đã đến rồi mà anh
chưa đốn ngộ, chưa thành Phật thì có phải là đau khổ không! Bởi vì, giới
hạn thời gian đó lúc nào cũng ràng buộc anh, khiến cho anh không được tự
do. Thí dụ , tôi không tự quy định thời gian cho mình mỗi ngày phải lên
khóa lễ bao nhiêu thời gian. Những ngày tôi rất bận, thì tôi thưa với Phật
và Bồ tát rằng: “Kính thưa Phật và Bồ tát thân mến! Con hôm nay chỉ có 3
phút để vái ba vái, cầu xin Phật và Bồ tát tiếp thu ba vái hết sức chân
thành này của con”, tôi tin rằng, một giờ khóa lễ với tâm phân tán không
hơn gì khóa lễ rút ngắn nửa giờ, nhưng làm rất tốt đẹp. Khi tôi bận mà vái
Phật ba vái, ý nghĩa của 3 vái đó đối với tôi rất là hệ trọng, thời gian
dài hay ngắn không thành vấn đề, nhưng cũng không thể hoàn toàn không làm.
Mọi hình thức được dùng, là để
khai phát sự tự do nội tại của mình, chứ không phả i là hy sinh sự tự do
nội tại cho một số hình thức bề ngoài.
Nếu suy nghĩ như vậy, thì có
thể sống rất tự do.
NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO CÓ THỂ GỌI LÀ
TỰ TẠI?
Có một nhận thức rất kiên cường
đối với sự tu hành, đối với thái độ sinh hoạt của mình, không vì người
ngoài nói, cũng không vì hoàn cả nh mà thay đổi đó là con người tự tại.
Có một phương pháp để sống được
tự do, đó là có một sự khẳng định cao nhất đối với giá trị bản thân. Và sự
khẳng định cao nhất đó là điều mà Phật Thích Ca nói, tức là “Tất cả
chúng sanh đều có đầy đủ trí tuệ và đức tướng của Như Lai, chỉ vì do vọng
tướng chấp trước mà không chứng ngộ được mà thôi”.
“Chúng ta cũng là một chúng
sanh, cũng có đầy đủ trí tuệ và đức tướng của Như Lai”. Chúng ta đã
sẵn có tiêu chuẩn cao như vậy trong nội tâm đối với bản thân, cho nên dù
là trong chỗ đông người, cũng như khi ngồi một mình, chúng ta đều tự tại.
Tôi hết sức thích thú hai câu
này của Thiền sư Tôn Diễn: “Ở chỗ đông
người phải có cái tâm của riêng mình, khi ở riêng một mình, phải có hoài
bão của số đông”
(Tại nhân quần lý, yếu hữu độc xứ đích tâm, tại độc cư thời, yếu hữu nhân
quần đích hoài bão). Không những phải có hoài bão lớn mà còn có thể giữa
đông người kiểm nghiệm hành vi, lời nói và ý nghĩ của mình, khiến cho nội
tâm được hướng thượng, giá trị của mình được khẳng định. Và cũng nhờ đó mà
con người được tự tại.
Học Phật là để được tự do tự
tại, mà không phải là để bị ràng buộc và đau khổ.
Mỗi người học Phật đều phải xác
định mục tiêu của mình. Mục tiêu đó có thể là vãng sanh qua thế giới Cực
Lạc phương Tây, cũng có thể là thành Phật. Mặc dù mục tiêu như thế nào,
chúng ta phải nhớ kỹ điều này: Học Phật là để khai phát trí tuệ của chúng
ta, và để chúng ta có được tâm từ bi rộng lớn. Dù cho chú ng ta cầu thành
Phật, làm Bồ tát hay là cầu vãng sanh về cõi Cực Lạc, trí tuệ và từ bi là
hai điều kiện không thể thiếu được.
Trí tuệ và từ bi giống như hai
bánh xe của Phật giáo, hai cánh của con chim, thiếu một cũng không được.
Dù mục tiêu của chúng ta gần hay xa, cũng không thể bỏ qua trí tuệ và từ
bi được. Phải thực hiện ngay trí tuệ và từ bi trong đời sống hiện tiền,
thế giới hiện nay.
MỞ MANG KHÔNG NGỪNG TRÍ TUỆ^
Làm sao đạt tới trí tuệ, ở mức
giản đơn nhất, cơ bản nhất. Đầu tiên, cần nhận thức rõ hai chữ trí tuệ.
Chữ trí, ở trên có chữ tri
知
trong từ ghép tri thức, và ở dưới có chữ nhật
日là
mặt trời. Trí tuệ là tri thức chói sáng như mặt trời. Có bốn đặc sắc của
mặt trời là: Thứ nhất, mặt trời tự mình phát sáng, có năng lực soi chiếu.
Nơi nào được mặt trời soi chiếu đều trở nên rõ ràng, minh bạch. Năng lực
soi chiếu đó trong sách Phật gọi là “Diệu quan sát trí” (trí tuệ
quan sát kỳ diệu). Thứ hai, mặt trời hết sức bình đẳng. Không kể anh là
người nghèo hay người giàu, là con muỗi hay con châu chấu, mặt trời đều
bình đẳng soi chiếu tới. Sự bình đẳng ấy, trong sách Phật gọi là “bình
đẳng tánh trí”. Thứ ba, nơi nào mặt trời soi chiếu tới, đều trở nên
sống động, mọi vật được sanh trưởng, đặc điểm này, trong Phật giáo gọi là
“thành sơ tác trí”. Thứ tư, mặt trời rộng lớn vô cùng, tràn đầy
khắp thế giới. Đặc điểm này gọi là “đại viên cảnh trí” (trí tuệ như
tấm gương rộng lớn, tràn đầy) vì mặt trời giống như tấm gương lớn chiếu
sáng khắp thế giới.
Chữ trí bao gồm đầy đủ 4 ý
nghĩa sau đây:
Một là năng lực quan sát. Phải
bồi dưỡng cho mình có được năng lực quan sát sự vật theo quan điểm mới,
với thái độ mới. Hai là phải có thái độ bình đẳng. Không có thái độ bình
đẳng thì sẽ không thể có trí tuệ chân thực. Ba là duy trì sức mạnh sống
động, sinh trưởng và phát triển không ngừng. Trí tuệ là sanh trưởng, phát
triển không ngừng. Có thái độ bao dung rộng lớn đối vớ i tất cả mọi cảnh
ngộ.
Có được như vậy sẽ dần dần sanh
ra trí tuệ .
Chữ Tuệ
慧,
dưới có chữ tâm 心.
Tâm nói lên năng lực cảm thọ. Đối với thế giới này, phải có năng lực cảm
thọ, không được để mất nhiệt tình.
Để mất tình thương đối với thế
giới này, mất lòng quý trọng đối với thế giới này thì không gọi là trí tuệ
được, bởi vì đã để mất Tâm! Vì có tâm cho nên mới có cảm thọ. Có cảm thọ
nhưng không chấp trước, đó chính là tuệ. Có lần, tôi dự tiệc tại phòng ăn
ở nhà một người bạn. Trong phòng ăn, có một bàn có tám thanh niên ngồi.
Họ nói chuyện rất to. Chủ đề câu chuyện của họ là chiến tranh vùng vịnh Ba
Tư, thời sự nóng hổi. Họ nói chuyện rất hào hứng. Cười nói ồn ào khiến cho
mọi người trong phòng ăn để ý. Nhưng, không có ai can thiệp. Bỗng nhiên,
có một vị khách già đứng dậy, đến bàn ăn những người thanh niên và nói với
giọng rất nghiêm túc: Chiến tranh có gì là đáng cho các anh cười!
Mọi người trong phòng ăn đều
ngừng tay, các thanh niên ngồi ở bàn cũng sửng sốt, không dè có một câu
hỏi như vậy đố'i với họ. Lúc ấy người già mới rút găng tay bên trái, để lộ
một cánh tay cụt không có bàn tay. Cuối cánh tay chỉ là một bọc lớn. Vị
khách già nói: “Tôi đã mất bàn tay trong chiến tranh. Chiến tranh không có
gì đáng cười. Đã có chiến tranh là có người chết, dù người chết đó 1à Mỹ
hay là Iraq. Người chết đó là con, là chồng, là cha của một số người khác.
Cũng có thể là con gái, vợ, mẹ, của một số người khác. Chiến tranh là
chuyện rất bi thảm”. Nói xong vị khách đó trở về chỗ ngồi với thái độ bình
thản.
Hôm ấy, mọi người ăn như nuốt
không vào! Nghĩ tới lời nói của vị khách già: “Chiến tranh có gì đáng
cười!” Tôi cũng cảm thấy tự hổ thẹn. Nhớ tới cách đây 2 ngày mình cũng
thảo luận sôi nổi với các bạn về chiến tranh vùng vịnh Ba Tư. Nhưng lại
không nhìn chiến tranh với quan điểm đó của vị khách già. Trong chiến
tranh có người đã hy sinh. Những người đó là con là chồng, là cha v.v. . .
Nếu nghĩ như vậy thì sẽ sinh lòng thương xót vô cùng đối với chiến tranh.
Đó tức là thay đổi quan điểm
vốn có của chúng ta, quán sát thế giới với cái nhìn đổi mới, nhìn thế giới
với con mắt bình đẳng. Tâm chúng ta cảm xúc, có một nét sống mới. Tâm
chúng ta trở thành rộng lớn, đến mức không còn phân biệt người Mỹ, người
Iraq hay là người Chilê. Không kể là người nước nào, đã có người chết đều
là chuyện bi thảm giống nhau. Trí tuệ của chúng ta, cũng nhờ sự kiện này
mà được mở mang.
Tám người thanh niên kia có thể
nhờ sự kiện này mà được giác ngộ, cũng có thể là không được giác ngộ. Nếu
họ không được giác ngộ, tức là họ thiếu một cái gì đó. Tức là họ thiếu
năng lực cảm thọ, thiếu tuệ... Vì thiếu trí tuệ cho nên họ không có được
cảm xúc mới.
Cảm xúc mới rất là quan trọng.
Khi chúng ta có đầy đủ trí tuệ để đối diện với thế giới này thì quan điểm
của chúng ta có thể tùy thời mà điều chỉnh cho thích hợp.
Nhìn sự vật với một quan điểm
đổi mới, thường thường là một bước ngoặt lớn, đời sống không phải là một
cái gì cố định.
Nếu chúng ta có trí tuệ và biết
không ngừng thay đổi năng lực quan sát và cảm thọ của chúng ta, thì tôi
tin rằng, chúng ta có thể “nhờ đó mà sống được những ngày hạnh phúc và
an lạc”. Vì chúng ta có thái độ quan sát bình đẳng, sống động và rộng
lớn, cho nên sẽ không có gì làm chúng ta thất bại được Đó chính là trí
tuệ.
TỪ BI LÀ CHO VUI, TRỪ KHỔ^
Từ bi là gì?
Rất nhiều các bậc thầy bảo
chúng ta rằng: “Từ bi là cho vui, trừ khổ”,
đem lại cho người khác niềm
vui, đoạn trừ mọi đau khổ cho họ.
Nhưng ta lại bàn về từ bi theo
một góc độ khác.
Chữ từ
慈,
ở trên là chữ tư 茲,
nói theo văn Bạch Thoại là chữ như thị
如
是
nghĩa là như vậy. Dưới là chữ tâm. Từ là tâm như vậy.
Tâm như vậy, là khi thấy người
khác đau khổ hay vui sướng, đều có cái tâm như vậy. Tức là cái tâm cảm thọ
nỗi đau khổ của người khác, mong mỏi cho họ đoạn trừ được đau khổ. Khi
thấy người khác vui, cũng cầu mong mọi người đều được vui như vậy.
Bi
悲
trê n là chữ phi 非
là không phải. Dưới là chữ tâm. Bi là chữ phi tâm
非心.
Bi là biến đổi, không ngừng biến đổi cái tâm của chúng ta, khiến tâm chúng
ta tiếp cận “cái tâm như vậy”, cái tâm có khả năng cảm thọ nỗi đau
khổ và niềm vui sướng của người khác. Khi ấy chúng ta mới có được lòng từ
bi đích thực.
Nếu như không biến đổi được,
hay là tìm ra được “cái tâm như vậy”, thì lòng từ bi của chúng ta sẽ không
được chân thật.
“Cái tâm như vậy”cũng
tức là tự tánh hay Phật tánh của chúng ta, trước khi cha mẹ sanh ra chúng
ta. Bộ mặt vốn có ấy hiện nay đang bị che lấp. Vì vậy cần phải không ngừng
phi tâm, không ngừng biến đổi.
Chữ Phật
佛,
bê n trá i là chữ nhân 亻(là
người), bên phải là chữ phất
弗 là không phải... không
phải là người tức là Phật. Không phải người tức là đoạn trừ tất cả mặt
tình cảm tiêu cực của con người, đoạn trừ hết thảy tham, sân, si, mạn,
nghi. Con người như vậy, gọi là Phật. Tức là nói, Phật cũng không phải là
một cá nhân đặc biệt, cũng không phải có cái tâm đặc biệt. Phật là con
người bình thường như chúng ta, có cái tâm bình thường, nhưng nhờ giác ngộ
canh tân không ngừng mà đoạ n trừ được tất cả mặt trái, mặt tiêu cực của
tình cảm con nguời. Con người như vậy, gọi là Phật.
Có một lần tôi diễn giảng về
chủ đề Hoằng Nhất đại sư. Một người nghe, hỏi cư sĩ Trần Tuệ Kiếm (người
cùng diễn giảng với tôi): “Vì sao Đại sư Hoằng Nhất lại vô tình đến thế.
Bỏ vợ, bỏ con để tu hành”. Trần cư sĩ trả lời: “Chớ có trách Hoằng Nhất
đại sư, nếu Ngài không tu hành như vậy, thì sẽ không có Hoằng Nhất đại
sư”. Quan điểm của tôi cũng giống như của Trần cư sĩ. Tôi rất cảm ơn Hoằng
Nhất đại sư có lập gia đình, có con rồi mới xuất gia tu hành, rất cảm ơn
Phật Thích Ca Mâu Ni, cũng lập gia đình, có con rồi mới xuất gia tu hành.
Trong Phật giáo đã từng có rất nhiều ví dụ như vậy, như Nan Đà, Liên Trì
đại sư, cũng đều lập gia đình, có con rồi mới xuất gia. Có người còn lấy
nhiều vợ, như Hoằ ng Nhất đại sư, trước khi xuất gia đã có hai vợ, Liên
Trì đại sư cũng có hai vợ.
Vì sao lại cần cảm ơn như vậy?
Vì đó là sự thị hiện vĩ đại của các vị ấy, cho chúng ta thấy rằng, các vị
tuy có gia đình, có con nhưng vẫn không nhụt chí, vẫ n có hy vọng thành
tựu mục đích tu hành một cách viên mãn, hoàn thiện. Bất cứ người nào cũng
đều có thể giác ngộ bắt đầu từ một thời điểm nhất định và tu hành đạt tới
kết quả viên mãn.
Có một bài kinh (Kinh bà già),
trong đó Phật thuyết pháp cho một bà già. Bà già ấy, sau khi được nghe
Phật thuyết pháp bèn được giác ngộ rồi chứng ngộ. Những ví dụ như thế rất
nhiều. Vì vậy, đừng có lo lắng hiện nay mình bao nhiêu tuổi, đừng có lo
lắng mình bây giờ đã có mấy con, chỉ cần từ giờ phút này anh giác ngộ, nỗ
lực tu hành thì sẽ thành công.
Tâm từ bi là nhờ biến cải tâm
mình ở đời này mà chứng được Phật tánh. Nếu đời này chưa hoàn thành được
thì chờ đời sau. Nhưng vì chúng ta chưa biết đời sau chúng ta thế nào cho
nên ngay ở đời này hãy sống hết sức mình. Chúng ta lại cũng không biết
ngày nào chúng ta sẽ từ giã cõi đời này, cho nên phải vĩnh viễn giữ vững
tư thế tiến tới, hướng thượng. Không ngừng phát huy trí tuệ và từ bi cho
tới giờ phút cuối cùng.
TRỞ VỀ ĐỜI SỐNG NÀY, THẾ GIAN
NÀY^
Trong một lần diễn giảng, do
Hội Công Đức Từ Tế tổ chức, tôi được gặp nữ sĩ Tạ Băng Oanh, năm ấy 86
tuổi. Bà một mình theo thang gác lên tận lầu năm. Tôi đến bà và nói: “Chào
giáo sư, tôi xin giúp bà”. Bà ta nói: “Anh khỏi phải nâng đỡ tôi,
anh nâng đỡ tôi, tôi sẽ không đi được”. Tôi vô cùng cảm động, không rõ
đến năm 86 tuổi, tôi có được như bà không, không cần đến người nâng đỡ mà
vẫn đi được.
Nhà vũ đạo Masa Hạt Lan Mẫu,
năm bà 96 tuổi, đã đưa đoàn múa đến biểu diễn ở Đài Loan và tự mình ra sân
khấu cảm tạ khán giả, làm cho mọi người phải kính trọng. Nếu tôi sống được
đến 96 tuổi, tôi không biết mình có đủ dũng khí như bà, đáp máy bay từ Mỹ
sang Đài Loan biểu diễn, tự mình ra sân khấu chào, cảm ơn khán giả, mở
cuộc họp báo, bàn luận về nghệ thuật múa của bà.
Sau ngày biểu diễn đầu tiên của
đoàn múa Masa Hạt Lan Mẫu, Hội Văn Kiến bố trí cho một nhà nhiếp ảnh đến
gặp bà ở sau sân khấu, nhà nhiếp ảnh đó là cụ Lang Tịnh Sơn năm ấy thọ 100
tuổi. Khi hai bậc lão thành ấy gặp và bắt tay nhau ở đàng sau sân khấu,
mọi người đều đứng dậy bày tỏ lòng kính trọng. Hai bậc niên lão ấy, nếu
cộng tuổi lại là 196 tuổi. Bà Masa nói là bà hi vọng tương lai sẽ có dịp
trở lại Đài Loan biểu diễn. Còn tiên sanh Lang Tịnh Sơn thì nói là ông hy
vọng, sau cuộc triển lãm nhiếp ảnh kỷ niệm năm ông 100 tuổi, sang năm sẽ
tổ chức một cuộc triển lãm nhiếp ảnh mới nữa. Lúc bấy giờ tôi thấy thái độ
của hai vị niên lão đối với cuộc sống này, thế gian này đúng là rất thực
tế, mọi người thấy đều phải nể.
Cả ba vị niên lão ấy đều có một
đặc sắc mà mọi người không biết: Cả ba người đều có lòng tin tôn giáo
thuần thành, nữ văn sĩ Tạ Băng Oanh và nhà nhiếp ảnh Lang Tịnh Sơn là Phật
tử thuần thành, còn nhà vũ đạo Masa Hạt Lan Mẫu là tín đồ Cơ Đốc giáo
thuần thành. Qua họ thấy rõ tôn giáo đúng là có lợi ích đối với nhân sanh.
Nếu như anh không có được ích
lợi nhờ tôn giáo thì đó không phải là vấn đề của tôn giáo, mà là vấn đề
của bản thân anh. Có thể là thái độ của anh đối với nhân sanh, đối với tôn
giáo đều có vấn đề. Phật giáo đồ thường nói: “Không được rơi vào hai
bên”. Hai bên tức là không và có. Tu hành là không. Có là chỉ thấy có
cuộc sống, chỉ biết có đi đứng, cơm ăn, áo mặc mà không biết phải không
ngừng cải cách và khai phát nội tâm. Mắc vào không hay có, bất cứ một bên
nào, đều là có vấn đề. Không được vướng mắc vào một bên nào cả, mà chỉ có
cải cách và sáng tạo.
PHÓNG HẠ VÀ CHỊU TRÁCH NHIỆM^
Có một phương pháp rất tốt để
đề cao quan điểm về cuộc sống, đó là khi bắt đầu học Phật, phải nhận thức
cho được tính trọng yếu của phóng hạ và thái độ chịu trách nhiệm.
Có những cái mà sớm hay muộn
chúng ta phải từ bỏ (phóng hạ) đó là sanh mạng của chúng ta và tất cả
những gì chúng ta có, đồng thời cũng có những cái mà chúng ta phải nhận
lãnh, tức là nhận lãnh trách nhiệm của chúng ta hiện nay.
Tôi hết sức coi trọng sự tích
của đạo sư Hoằng Nhất và đạo sư Liên Trì nhưng tôi không thể học tập các
ngài được bởi vì cuộc sống của hai Ngài và của tôi có đặc điểm khác nhau.
Tôi đọc tiểu sử của pháp sư Hoằng Nhất, thấy khi Hoằng Nhất xuất gia, vợ
của Ngài chạy tới chùa nơi ngài xuất gia, chạy vòng quanh chùa, vừa chạy
vừa khóc, nhưng Hoằng Nhất làm như không nghe biết gì cả, cuối cùng bà vợ
của ngài, tức là Nhật Tịch phu nhân phải rời bỏ chùa mà đi. Đọc đến đoạn
này, tôi xúc cảm biết mình không làm được như Hoằng Nhất, nếu là tôi thì
tôi nhất định ra mở cửa ngay. Mở cửa chưa chắc là nối lại duyên xưa, chưa
chắc là chuyện xấu, hà tất phải đóng cửa kín mít như vậy.
Đại khái, chỉ trên điểm ấy, có
sự bất đồng giữa đại sư Hoằng Nhất và tôi. Chúng tôi không có được cái cao
siêu của đại sư Hoằng Nhất, vì vậy nên phải nhận lãnh trách nhiệm hiện
tại. Gia đình tôi, hoàn cảnh nơi tôi ở, Đài Loan của tôi, thế giới của
tôi, đối với tất cả những cái đó, tôi phải nhận lãnh trách nhiệm.
Một khi chúng ta đã có một nhận
thức đúng đắn về cái phải từ bỏ và cái phải nhận lãnh trách nhiệm, thì
quan điểm của chúng ta sẽ được nâng cao
lên. Có người xin tôi một bộ
quần áo hay một cái bát, tôi thấy thiếu đi một bộ quần áo hay một cái bát
cũng không tổn hại gì đến tôi cả, bởi vì đó là những cái có thể từ bỏ
được. Từ bỏ càng nhiều thì có thể nhận lãnh trách nhiệm càng nhiều hơn,
chứ không phải là từ bỏ hết là hết trách nhiệm!
Chúng ta hãy xem đại sư Hoằng
Nhất phóng hạ cái gì? Ngài phóng hạ vợ, bà dì, con cái, gia sản, nghệ
thuật rồi xuất gia, nhưng Ngài nhận lãnh trách nhiệm sự nghiệp của Như
Lai, trở thành một nhà tu hành vĩ đại, làm cảm động lòng người. Nếu Ngài
không có sự phóng hạ lớn như vậy, thì Ngài cũng sẽ khó nhận lãnh một trách
nhiệm vĩ đại như vậy.
Không có sự phóng hạ lớn thì
không thể nhận lãnh được trách nhiệm lớn.
Mọi cái đều dứt bỏ, hư hỏng,
hủy hoại, đấy là điều không quan trọng. Bởi vì mọi cái đều phải xả bỏ, đều
sẽ hư hỏng, hủy hoại nhưng cái vứt bỏ, hư hỏng, hủy hoại đó đều là ở trong
tay mình. Rồi những người thân thích của anh cũng sẽ chết đi, có người
chết lúc anh 20 tuổi, có người chết lúc anh 10 tuổi.
Hiểu được đạo lý nhân duyên đó
thì phóng hạ cũng dễ, nhận lãnh trách nhiệm cũng dễ.
BỒI DƯỠNG SỨC SÁNG TẠO CỦA
NỘI TÂM^
Không ngừng bồi dưỡng sức sáng
tạo nội tâm là điều hết sức quan trọng.
Điều khiến người ta tán thán
Phật là sức sáng tạo kinh người của Phật.
Đọc kinh điển của Phật Thích
Ca, chúng ta cảm thấy mình bé nhỏ như con kiến so với Ngài. Tôi vốn là
người không dễ bái phục ai, vì tôi tự cho mình là có nhiều sức sáng tạo,
nhưng sau khi đọc kinh sách Phật, thì phải ngàn vạn lần bái phục, tán thán
Ngài, tự cho mình không thể nào đạt tới cảnh giới của Phật được.
Gần đây, tôi đang viết một cuốn
sách về Bồ Tát Quán Thế Âm. Tôi muốn rút ra trong Đại Tạng tất cả những
kinh điển có liên quan đến Bồ Tát Quán Thế Âm và viết thành một cuốn sách
có đầu đề: Bi, trí, hạnh, nguyện. Mục bi nói về Bồ Tát Quán Thế Âm, tôi
cho rằng, độc giả muốn biết về Bồ Tát Quán Thế Âm, chỉ cần đọc cuốn “Bồ
Tát Quán Thế Âm” do Lâm Thanh Huyền chủ biên là đủ.
Khi mới bắt tay vào công việc,
tôi cho rằng kinh sách nói về Bồ Tát Quán Thế Âm, chỉ là “Phẩm Phổ Môn”,
“Đại Bi Tâm Đà La Ni”, “Kinh Lăng Nghiêm” (pháp môn nhĩ căn
viên thông) tức là 5, 6 bộ kinh chứ không nhiều. Nhưng, về sau, tìm đến
hơn 30 bộ kinh, mà cũng chưa hết. Đức Phật thực là vô cùng! Phật có thể
thông qua nhiều giác độ khác nhau để nói về Bồ Tát Quán Thế Âm.
Công việc này lúc đầu dự định
trong ba tháng, hiện nay đã hơn nửa năm rồi. Càng làm việc càng phát hiện
trí tuệ của Phật thực là cao siêu, sức sáng tạo của Phật thực là vô tận!
Một đệ tử Phật hỏi Phật Thích
Ca Mâu Ni: “Xin Thế Tôn giảng về Bồ Tát Quán Thế âm!” Phật Thích Ca
bèn giảng một bài dài về Bồ Tát Quán Thế Âm. Một đệ tử khác xin Phật giảng
về chủ đề ấy, Phật lại giảng một bài khác. Đối với những người khác nhau
hỏi Phật về Bồ Tát Quán Thế Âm, Phật giảng các bài kinh khác nhau về Bồ
Tát Quán Thế Âm, bởi vì căn bản, không thể nói hết được về Bồ Tát Quán Thế
Âm. Vì Phật gặp những đối tượng khác nhau, những căn cơ khác nhau, cho nên
Phật cũng giảng nhiều bộ kinh khác nhau về Bồ Tát Quán Thế Âm. Sức sáng
tạo của Phật thực là đáng kính và đáng bái phục. Nguồn gốc của sức sáng
tạo đó chính là sức sống của sanh mạng.
GIỮ VỮNG SỨC SỐNG CỦA SANH MẠNG^
Sức sống của sanh mạng đó không
phải chỉ có Phật mới có. Trong lịch sử, các vị Bồ Tát đều có sức sống phi
thường. Đọc kinh điển của các Ngài, tâm tính chúng ta như là bị chấn động,
và chúng ta hy vọng chúng ta cũng được giống như các Ngài. Bởi vì, ngang
qua kinh điển, chúng ta vẫn cảm nhận được một cách mạnh mẽ tính cao siêu
và sức sống của các Ngài.
Các Tổ sư trong lịch sử cũng
đều có sức sống phi thường. Không có vị nào trầm trầm ủ ê như người chết.
Mà các vị đều ngẩng cao đầu thẳng bước, có tư thế tiến lên, vĩnh viễn
không chịu khuất phục trước sinh mệnh, cho đến giờ nhắm mắt xuôi tay mới
thôi.
Thiền sư Bách Trượng là một ví
dụ. Ngài viết cuốn “Bách Trượng thiền lâm thanh quy”, là bộ sách
xưa nhất về quy tắc của Tòng lâm. Trong cuốn sách có hai câu đáng ghi nhớ
nhất là: “Một ngày không làm, một ngày không ăn”, không làm tức là
đánh mất sức sống của sanh mạng, cho nên Thiền sư Bách Trượng đã 90 tuổi
rồi vẫn ra đồng làm việc. Học trò thấy, không đành lòng bèn lén dấu cái
lưỡi cày của Bách Trượng, khiến Ngài không còn làm ruộng được. Thiền sư
Bách Trượng bèn tuyệt thực ba ngày liền để kháng nghị, đói đến gần tắt
thở. Học trò hỏi Ngài đau gì? Ngài nói: “Đấy là do ta quy định, một
ngày không làm một ngày không ăn!” Học trò không còn cách nào khác là
đem lưỡi cày trả lại cho thầy, cũng có người học trò, nhân đó mà được giác
ngộ.
Thiền sư Bách Trượng lao động
liên tục như vậy cho đến lúc 96 tuổi khi ngài tịch mới thôi. Đó chính là
sức sống của sanh mạng.
QUÝ TRỌNG GIỜ PHÚT TRƯỚC MẮT^
Rất nhiều người tu hành không
thể nào thể nghiệm được, cũng không cách nào thực hành được lối sống “Sống
trong giờ phút này”. Nguyên nhân là họ luôn luôn vướng mắc vào quá khứ
hoặc tương lai, khiến cho cuộc sống của họ bị hỗn loạn.
Quá khứ hay tương lai đều không
thể nắm bắt được. Giờ phút hiện tại mới thật trọng yếu, giờ phút này qua
đi không biết là có giờ phút tiếp theo hay không. Theo quan niệm vô thường
mà xét thì giờ phút này qua đi, rất có thể là không có giờ phút tiếp nữa.
Chúng ta phải có một sự thể nghiệm sâu sắc thân thiết đối với lẽ vô thường
thì mới có thể sống trong giờ phút này được.
Đại sư Nguyên Hiểu nói rằng: “Dù
có gắng sức mấy, cũng không ngăn được một đóa hoa tàn tạ”. Lời nói ấy,
giúp chúng ta thể nghiệm lẽ vô thường một cách sâu sắc hơn.
Sinh mạng chúng ta giống như
hoa hồng. Mặc dù cố gắng hết sức, cũng không ngăn được sinh mạng tàn tạ.
Rất dễ thể nghiệm sự tàn tạ của sinh mạng. Mấy năm gần đây, tôi cảm thấy
rõ, thân thể không được như trước.
Ngày còn trẻ, tôi có thể thức
liên tục 7 ngày 7 đêm không ngủ. Bây giờ, ba ngày đêm không ngủ chắc là
chết mất, thân người ta không ngừng tàn tạ. Mỗi ngày, xem lại mình thấy
già hơn hôm qua một chút, không biết mình còn sống được bao lâu nữa, thậm
chí không biết có sống được ở giờ phút sau hay không. Vì không biết, cho
nên phải trân trọng giờ phút hiện tại, phải sống trong giờ phút hiện tại.
Sống trong giờ phút hiện tại là
như thế nào?
Phương pháp của Thiền Tông là
một tâm một cảnh.
Rất nhiều người, trong khóa lễ
cũng niệm Phật, đi đường cũng niệm Phật, ăn cơm cũng niệm Phật, thậm chí
đi nhà xí cũng niệm Phật. Tôi muốn hỏi họ: Niệm Phật như vậy thì ăn cơm
còn có thấy ngon không? Uống trà còn thấy có mùi vị gì không?
Người còn biết được mùi vị thì
cảnh giới của họ cao siêu lắm rồi. Nhưng người bình thường thì không được.
Bởi vì làm như vậy là một tâm mà có nhiều cảnh.
Vừa ăn cơm vừa niệm Phật, niệm
tới mức “ăn không còn biết mùi vị thì đó là một tâm một cảnh rồi”
. Nhưng đáng tiếc là người bình thường, vừa ăn cơm vừa niệm Phật, thì niệm
Phật cũng không tốt mà ăn cơm cũng không ngon.
Đó là một tâm sanh ra nhiều
cảnh; hay là một cảnh mà có hai tâm. Lên khóa lễ tại Phật đường, một mặt
thì vái vái, một mặt thì lo nồi cơm khê. Đó là một cảnh giới mà có hai
tâm, nếu một tâm mà có hai cảnh giới, hay một cảnh giới mà hai tâm thì
vĩnh viễn không cách nào sống hết mình trong giờ phút hiện tại được. Khi
ăn cơm không phải là không có thể niệm Phật, nhưng chỉ khi hòa mình được
vào giờ phút đó của sinh mạng thì mới có thể hòa mình được vào giờ phút
niệm Phật. Nếu ăn cơm mà không thưởng thức được mùi vị của cơm ăn thì làm
thế nào thưởng thức được đạo vị của cõi Tịnh Độ? Tịnh Độ là rất vĩ đại rất
là kỳ diệu, ăn cơm còn không thưởng thức được mùi vị, thì là m sao mà
thưởng thức được mùi vị của Tịnh Độ?
Nếu anh trước đây không biết âm
nhạc, làm sao đến Tịnh Độ, anh hiểu được âm nhạc của Tịnh Độ?
Nếu anh không biết cái hoa ở
thế giới này, thì đến cõi Tịnh Độ mưa hoa đầy trời, làm sao anh thưởng
thức được những đóa hoa bay trên cõi Trời Tịnh Độ?
Nếu anh không thể nghiệm được
sâu sắc tính thanh tịnh của cuộc sống, thì làm sao anh biết được có vãng
sanh Tịnh Độ hay không? Làm sao biết mình đang ở cõi Tịnh Độ?
Suy nghĩ như vậy, đầu tôi như
vãi mồ hôi ra.
Sự thể nghiệm giờ này, phút
này, giây phút này rất là trọng yếu.
Từ đời nhà Tống đến nay, có
nhiều vị đại đức đề xướng việc người tu Tịnh Độ nên kiêm tu Thiền, người
tu Thiền nên kiêm tu Tịnh Độ tức là kiêm cả tu Thiền và Tịnh, như vậy sẽ
không đi sai lệch quỹ đạo, không chán bỏ thế giới này. Thiền Tông hết sức
coi trọng cuộc sống hiện tại, theo quan điểm Thiề n Tông thì căn bản “Không
có thời điểm tương lai”.
Mỗi giây phút đều hết sức trọng
yếu. Liên hợp các thời điểm lại thì đó là thời điểm tương lai, và mỗi thời
điểm hiện tại tức là sự tích lũy của các thời điểm quá khứ. Nắm được ý
nghĩa của giây phút hiện tại, thì mọi thời điểm quá khứ đều biến thành có
ý nghĩa. Muốn cho “tương lai” có ý nghĩa thì cũng phải nắm bắt ý
nghĩa của giây phút hiện tại.
Trong giây phút tôi vừa nói
xong một câu ở đây thì giây phút đó đã trôi qua rồi.
Giây phút ngắn ngủi như tay xâu
kim, chân tơ kẽ tóc, như ngọn gió thoả ng. . . tất cả đều trôi qua. Các
anh không thấy điều đó chăng? Nếu anh mà thấy được điều ấy thì tôi có thể
khẳng định, mỗi lần anh ngồi niệm Phật, mỗi câu niệm Phật của anh sẽ được
rất rõ ràng, rất trang nghiêm, không khác gì ở cõi Tịnh Độ vậy.
Hãy sống thực trong giây phút
này của cuộc sống!
Dù anh bao nhiêu tuổi, 5 tuổi
hay 80 tuổi, hãy trân trọng giây phút này của cuộc sống? Bởi vì giây phút
này mà trôi qua thì cũng không có gì đáng được nói nữa.
Có một lần, trong một quán cà
phê, tôi gặp lại một cô bạn người yêu cũ trước đây đã từng bỏ tôi. Tôi
cũng đã từng ôm mối hậ n đối với cô ta, nhiều năm trôi qua và bây giờ bất
chợt gặp lại. Tôi nói: “Hãy cùng uống một
tách cà phê đi” vừa
uống cà phê, vừa nói chuyện tình xưa, cô ta nói: “Ngày trước khi tôi
muốn từ bỏ anh mà anh nói một câu: Xin em đừng bỏ anh, thì tôi sẽ ở lại
ngay”.
Tôi nói: “Vì sao, trước kia
cô không nói. Bây giờ nói thì có ích gì nữa?” Câu chuyện này đã trải
qua 20 năm rồi! Lúc bấy giờ, không nói, không làm. Thời gian qua rồi không
còn gì để nói nữa.
Cuộc sống là như vậy. Anh thích
một người này, muốn kết duyên, nhưng lúc bấy giờ, anh không biết tranh thủ
để cho thời gian trôi qua, thế là anh sai lầm cả đời.
Có ngày tôi gặp lại một người
bạn gái cũ. Cô ta nó : “Không ngờ hiện nay, anh sống tốt quá, nếu biết
trước thì em đã lấy anh rồi”. Tôi nói: “Nếu ngày xưa cô lấy tôi thì
chưa chắc hiện nay tôi được sống tốt như vậy”.
Đúng vậy, mỗi giây phút có sự
chân thực của giây phút ấy, mỗi giây phút có thực tướng của giây phút ấy,
mỗi giây phút đều có mặt “không” và “có” của giây phút ấy.
Mỗi giây phút đều có đầy đủ không lẫn có. Giây phút này có đầy đủ cả thiện
và ác, giây phút này có đầy đủ tất cả. Vì vậy mà đại sư Hoằng Nhất, khi
tịch có lưu lại bốn chữ: “Bi Hân Giao Tập”. Nghĩa là buồn vui giao
xen, nếu anh thấy được giây phút rất chân thực này, thì anh sẽ thấy được
sự giao xen của vui buồn trong mỗi giây phút.
Điều đáng tiếc là rất nhiều
người học Phậ t lại học đến nỗi thành ra đau khổ, bị ràng buộc, không tự
tại, nguyên nhân là ỏ chỗ không biết sống trong giây phút hiện tại, không
sống trong hiện tại, không nhìn được dưới chân mình. Vì rằng, không nhìn
được dưới chân mình, cho nên chỉ sống trong quá khứ hay trong vị lai.
SO SÁNH VỚI GIÂY PHÚT TRƯỚC ĐÂY^
Nhớ lại thức ăn đầy đủ của ngày
hôm qua không có giúp gì cho cơn đói ngày hôm nay. Hôm nay ăn rất no, cũng
không giúp gì được cho cơn đói ngày hôm sau. Giờ phút nào cũng có tình
trạng của giờ phút đó. Tình trạng của các giờ phút khác nhau đều không
giống nhau.
Có thể nghiệm như vậy mới không
chấp trước vào giờ phút trước cũng như giờ phút sau. Mà muốn không có chấp
trước vào giờ phút trước cũng như giờ phút sau, thì đừng có chiếm hữu gì,
mong cầu gì.
Chúng ta học Phật cũng đừng có
hy vọng được gì, ngoài hy vọng không ngừng khai phát con người chân chính
của chúng ta mà thôi.
Thường có người đến so sánh “công
phu” với tôi, nói là tôi rất có danh tiếng, tôi phải là người tu hành
rất tốt. Hỏi tôi: Xin hỏi ông tu hành được bao nhiêu quả?
Và nói tiếp một cách rất nghiêm
túc rằng ông đã tu hành chứng được tam quả .
Tôi trả lời là tôi tu hành chưa
chứng được quả nào hết. Chỉ được mỗi ngày ăn quả dưa, ngon và bổ, có vị
đạo. Đó là cái mà đạo Phật gọi là vô sở đắc. Nếu trong lòng cứ nghĩ tu
được “bao nhiêu quả”, thì đời sống sẽ là một gánh nặng, có chỗ
không thông.
Xin đừng có nghĩ anh tu được
“bao nhiêu quả”, mà hãy nghĩ tới giờ phút này của anh, so với giờ phút
trước có được trí tuệ hơn, nhận thức của anh về “không tánh”được
tốt hơn, giờ phút này so với giờ phút trước, anh sống từ bi hơn, sống hoàn
thiện hơn.
Và cứ như vậy tiến lên, thì sẽ
có ngày đạt tới cả nh giới từ bi, trí tuệ toàn diện và tự tại.
Đừng có nên một mặt tu hành,
một mặt cứ nghĩ là mình đã đạt tới trình độ nào rồi? Nếu ngày nào cũng
nghĩ tới vấn đề đó, thì lấy thì giờ đâu mà tu hành?
Hãy sống tốt đẹp từng giờ phút,
hãy sống tốt đẹp từng ngày, hãy sống một cuộc sống tốt đẹp. Nếu trong khi
anh niệm Phật, lễ Phật mà con anh khóc, gọi mẹ, thì xin anh hãy tạm thời
nghỉ niệm Phật và đến với con anh, vì giờ phút này, con anh đang cần tới
anh, còn giờ phút này, Phật không nhất định là cần tới anh, Phật không cần
gì hết. Phật và Bồ tát là không có sở đắc gì hết, không cần gì.
Có câu chuyện hài hước kể một
người đi qua sa mạc, đi giữa đường vừa mệt, vừa đói khát. Anh ta cầu
nguyện Bồ tát đến cứu. Trên đường anh gặp một cây đèn Thần, cầm lên xoa
xoa. Quả nhiên một người khổng lồ hiện ra, nói: “Tôi là đầy tớ của ông
đây, xin ông có gì dạy bảo?”
Anh nói: “Tôi đang rất khát
đây, hãy đem cho tôi một bát nước”. Người khổng lồ trả lời: “Tôi ở đây
không có nước”.
Anh nói: “Hãy đem cho tôi một
bộ quần áo, vì tôi rất rét”. Người khổng lồ trả lời: “Ở đây tôi không có
quần áo”.
Anh nói: “Hãy cho tôi một bát
cơm”.
Trả lời: “Ở đây, không có cơm”
Anh nói: “Hãy đem cho tôi một
quả dưa”.
Trả lời: “Ở đây không có quả
dưa”.
Cuối cùng, anh ta hỏi: “Vậy thì
nhà ngươi có thể cho ta cái gì nào?”
Trả lời: “Tôi có thể cho ông
Phật pháp”.
Nghe nói, người lữ hành ngã bất
tỉnh trên sa mạc.
Phật pháp là gì? Khi người khác
khát, hãy cho họ uống nước. Đó là Phật pháp. Khi người khác đói, anh cho
người ta ăn cơm. Đó là Phật pháp. Cho mãi mãi mà không yêu cầu gì , đó là
Phật pháp chân thực nhất.
CUỘC
SỐNG TỐT ĐẸP NHẤT LÀ Ở ĐỜI NÀY, THẾ GIAN NÀY^
Phật pháp không tách rời cuộc
sống, cũ ng không tách rời cuộc sống hiện tại, thế gian hiện nay.
Trong những lời giáo hóa ban
đầu của Phật Thích Ca, có bốn câu rất quan trọng, gọi là bốn gia hạnh:
Sanh mạng vô thường, thân người khó được, nhân quả là chân lý, luân hồi là
khổ.
Điều đáng ghi nhớ hàng đầu là
vô thường.
Đời sống con người là vô
thường, cho nên phải trân trọng giờ phút này .
Thứ hai là hãy nhớ: Thân người
là khó được.
Đời này, thế gian này là cuộc
sống tốt đẹp nhất.
Thân này, không được độ trong
cuộc sống này, thì còn chờ cuộc sống nào khác?
Suy nghĩ như vầy chúng ta sẽ
khẳng định giá trị của thân này của chúng ta, khẳng định cuộc sống của
chúng ta tại thế gian này, khẳng định cuộc sống hiện nay và thế gian hiện
nay của chúng ta.
Nếu chúng ta biết trân trọng
thân người, cuộc sống của con người, thì chúng ta sẽ biết trân trọng cõi
Tịnh Độ trân trọng mỗi một chúng sanh.
Nếu ngay đời này, thế gian này
mà không biết trân trọng, thì tất cả Phật Pháp sẽ biến thành hư vọng, sẽ
không có chỗ nào đặt vững chân nữa.
Ngày nào cũng kiểm nghiệm,
thân, lời nói và ý nghĩ. Tháng nào cũng kiểm nghiệm thân, lời nói và ý
nghĩ như vậy. Cả năm cũng kiểm nghiệm thân, lời nói và ý nghĩ như vậy.
Trong cuộc sống này, thế gian
này không ngừng kiểm nghiệm thân, lời nói và ý nghĩ như vậy. Đời này qua
đời khác, cũng đều kiểm nghiệm thân, lời nói và ý nghĩ như vậy, thì đó là
sự tu hành căn bổn nhất, trân trọng nhất.
VƯỢT QUA SÔNG TÌNH DỤC
BẢY TÌNH, SÁU DỤC^
Trong đạo Phật, tình dục là vấn
đề hết sức trọng yếu. Tình dục là gì? Nói một cách giản đơn, tức là bảy
tình sáu dục. Bảy tình là hỷ (mừng), nộ (giận), ai (bi thương), lạc (vui),
ái (yêu), ố (ghét), dục (thèm muốn). Hỷ là hoan hỷ. Nộ là nổi nóng. Ai là
bi ai. Lạc là khoái lạc. Ái là yêu thích. Ố là chán ghét. Dục là cầu mong.
Sáu dục là sắc dục, hành mạo
dục, uy nghi tư thái dục, ngữ ngôn âm thanh dục, tế hoạt dục, nhân tượng
dục. Sắc dục là do thân trai, gái khác nhau mà khởi lên. Gái thấy trai
sinh ra sắc dục. Trai thấy gái cũng sinh ra sắc dục. Hành mạo dục là do
sắc đẹp khác nhau mà khởi lên. Đó là vì dáng mạo bên ngoài của con người
khác nhau. Đã làm người thì hay chấp trước, tham cầu dáng mạo bên ngoài.
Uy nghi tư thái dục, là nhìn thấy tư thế của một người, khi đi, khi cười,
bèn sinh lòng thèm muốn. Ngữ ngôn âm thanh dục là nghe người ta nói, nghe
giọng nói mà sinh ra thèm muốn, ưa thích. Tế hoạt dục là nhìn màu da người
khác trong sáng mượt mà mà sanh ra ưa thích. Nhân tượng dục là do tướng
mạo người khác đáng yêu mà sinh ra ham muốn.
Nói tóm lại, bảy tình là tình
cảm, tình ái khiến chúng sanh trôi nổi, lưu chuyển. Sáu dục là thèm khát,
hướng tới chấp thủ nhiễm trước. Theo đạo Phật nguyên thủy thì bảy tình,
sáu dục đều là những chuyện không tốt, và người tu hành phải đoạn trừ bảy
tình sáu dục, vì bảy tình sáu dục là chướng ngại trên con đường tiến tới
giác ngộ, Bồ đề. Phải đoạn trừ chúng rồi mới mong được giải thoát.
Ai nghe nói như vậy cũng rất
sợ. Chúng ta như vậy sẽ vĩnh viễn không được giải thoát bởi vì đoạn trừ
bảy tình sáu dục là chuyện rất khó. Trong thời kỳ đầu của Phật giáo
Nguyên thủy, vấn đề tình dục bị quy định và hạn chế rất nghiêm khắc. Chỉ
cần đưa ra hai ví dụ:
Thứ nhất, trong kinh điển có
câu: “La Hán bất tam túc không tang”. Nghĩa là người tu hạnh A La
Hán không ngủ hay ngồi liên tục ba ngày dưới một gốc cây dâu, sợ rằng sinh
ra thích thú đối với gốc cây dâu đó. Tốt nhất là mỗi ngày một gốc cây, để
tránh khỏi thích thú đối với một gốc cây nhất định, tránh không chấp trước
vào thế gian này. Đối với gốc cây còn sợ có cảm tình huống hồ là đối với
người? Qua đó, có thể thấy tính nghiêm khắc của giới luật.
Ví dụ thứ hai, nếu nghe qua
tường tiếng vòng đeo trang sức của phụ nữ là phạm giới. Tuy là tiếng vòng
xủng xẻng, nhưng người nghe biết đó là tiếng vòng của phụ nữ, thế là phạm
giới. Nếu nghĩ đó là phụ nữ trẻ, thế là phạm giới, nếu nghĩ là phụ nữ đẹp
lại càng phạm giới nặng. Vì vậy mà cảm xúc người tu hành nghe tiếng vòng
xủng xẻng của phụ nữ phải giống như tiếng chuông rung trong gió mà thôi,
không được nghĩ rằng đó là tiếng xủng xẻng của vòng đeo của phụ nữ.
Nếu cứ dựa vào giới luật như
vậy mà tu hành thì chúng ta sẽ ngày ngày phạm giới, bởi vì ngày nào chúng
ta cũng ngủ trong một phòng, nếu nói phải đoạn trừ bảy tình sáu dục mới tu
hành được thì e khó như bay lên trời. Phải có quyết tâm lớn lắm mới tu
hành được, chứ người bình thường không thể tu nổi.
KHI LUYỆN VÀNG,
KHÔNG ĐƯỢC NGHĨ TỚI CON KHỈ^
Vậy thì lấy thá i độ gì để đối
xử với tình dục? Có hay không một phương pháp giản đơn, có thể dùng được
để cho người tu tại gia có thể chuyển hóa được tình dục, không để cho tình
dục gây trở ngại cho sự tu hành.
Có một chuyện xưa Ấn Độ, có thể
giúp khai thông vấn đề, ngày xưa ở vùng Bắc Ấn Độ, gần chân núi Hi Mã Lạp
Sơn (Himalaya) có một làng rất nghèo, người dân trong làng rất thiếu thốn
tiền. Một ngày, có một cụ già từ xa đến, mang trên vai một cái nồi và một
chiếc gậy sắt. Cụ già chọn một nơi trống, trải một miếng vải ra rồi nằm
ngủ. Vì làng này nhỏ và ở xa, rất ít người ngoài đến, cho nên dân làng tò
mò, chú ý theo dõi cử động của cụ già.
Cụ già, sau khi nghỉ ngơi một
lát, bèn thức dậy, bắc nồi châm lửa, rồi lấy gậy sắt khua trong nồi. Khua
mãi, khua mãi, không ngừng tay. Dân làng tụ tập xung quanh nhìn. Một người
hỏi: “Thưa cụ, cụ khua cái gì trong nồi?” Cụ già trả lời: “Ta
đang luyện vàng”. Người làng nhao nhao hỏi: “Luyện vàng thế nào
nhỉ?”. Cụ già nói: “Cứ xem thì khắc biết”. Nói xong lại tiếp
tục khua, khua mãi và cuối cùng lấy ra một cục vàng. Dân chúng trong làng
nhốn nháo cả lên và chạy về nói cho nhau biết về chuyện đó.
Buổi tối cụ già ngủ, nhưng cả
làng đều thức. Và thảo luận với nhau về câu chuyện kỳ lạ đó. Kết quả cuộc
thảo luận là người làng quyết tâm phải học cho được thuật luyện vàng,
trước khi cụ già rời khỏi làng, để cho dân làng trở nên giàu có. Họ bèn
quyết định thu thập tiền của tất cả người làng lại, để mua cho được thuật
luyện vàng của cụ già. Ngày hôm sau, dân làng cử một vị trưởng lão đại
diện đến gặp cụ già.
Sớm ngày thứ hai, cụ già lại
luyện vàng. Mọi người thấy cụ già lại lấy gậy sắt khua nồi, và luyện ra
được một cục vàng nữa. Người làng bái phục cụ già sát đất. Vị trưởng lão
đại diện cho làng bèn đề nghị cụ già dạy cho thuật luyện vàng. Cụ già nói:
“Không được. Thuật này rất khó học”. Người làng đồng thanh nói: “Không
can chi, chúng tôi đều muốn học, và xin nộp tiền để cụ dạy cho”. Cuối
cùng , cụ già cũng đồng ý. Cụ thu tiền và giao lại cái nồi và cây gậy sắt
cho vị trưởng lão, và nói với trưởng lão rằng: “Luyện vàng rất dễ, chỉ
cần lấy gậy sắt nầy khua trong nồi thì lập tức có vàng, nhưng cần đặc biệt
chú ý một điều, là khi khua nồi, không được nghĩ tới con khỉ. Nếu nghĩ tới
con khỉ thì sẽ không có vàng xuất hiện”.
Trưởng lão nói: “Thực là quá
dễ”. Bèn ngồi xuống luyện vàng. Nhưng không biết vì sao, vị trưởng lão
một mặt khua nồi, một mặt cứ nghĩ tới con khỉ, cho nên khua nồi mãi không
ra vàng. Tuyệt vọng bèn thôi không khua nồi nữa. Ngày thứ hai, giao cho
người khác khua nồi, và nhắn lại người này rằng: “Chỉ cần khua nồi, sẽ
có vàng nhưng không được nghĩ tới con khỉ...”
Kết quả là người thứ hai cũng
thế. Một mặt khua nồi, một mặt nghĩ tới con khỉ .
Người cả làng thay nhau luyện
vàng, nhưng không có người nào thành công, vì người nào cũng vừa khua nồi
vừa nghĩ tới con khỉ.
Câu chuyện xưa rất có ý nghĩa.
Nó cho thấy rất khó khống chế được ý nghĩ của mình. Người có thể khống chế
được hoàn toàn ý nghĩ của mình thì sẽ luyện ra vàng ngay!
Đoạn trừ tình dục, thì sẽ lăn
lộn trong tình dục. Hãy thử đấu sức với tình dục, sẽ không khác gì người
dân làng luyện vàng muốn khống chế ý nghĩ của mình cố gắng không nhớ tới
con khỉ.
DÒNG CHẢY CẢM TÌNH, CON
SÔNG ÁI DỤC,^
CHÌM NỔI Ở TRONG ĐÓ KIẾP NÀY QUA KIẾP KHÁC
Tình dục là gốc của sanh tử.
Siêu việt tình dục tức là siêu việt sanh tử, Phật giáo thường giảng về
giải thoát. Giải thoát tức là siêu việt sanh tử. Có thể thấy, siêu việt
tình dục, thì sẽ được giải thoát.
Tình dục giống như con sông
vậy.
Con sông có hình dáng và đặc
điểm ra sao?
Thứ nhất, con sông luôn luôn
chảy tới không ngừng.
Thứ hai, con sông do hoàn cảnh
thay đổi mà biến động, không cố định. Đáy sông đột nhiên sụt xuống thì
thành thác chảy. Dòng sông hốt nhiên thu hẹp, sẽ thành dòng chảy xiết.
Dòng sông hốt nhiên mở rộng, tốc độ nước sẽ chậm lại hẳn. Như vậy, dòng
chảy của con sông tùy theo hoàn cảnh mà thay đổi.
Thứ ba, con sông có thể làm
chìm đắm người, trừ những người rất giỏi bơi lội còn những người khác bị
chìm đắm. Ngay đối với người giỏi bơi lội, cũng không phải bơi lội dễ dàng
trong dòng sông.
Thứ tư, nước sông có sức mạnh
làm ô nhiễm, dần dần xâm nhiễm và hủy hoại sự vật.
Thứ năm, dòng sông không thể
vĩnh viễn giữ được tính trong sạch của nó, vì từ thượng nguồn cho đến
hạ nguồn, cho đến lúc chảy vào biển cả, có rất nhiều sông suối và dòng
chảy khác hội nhập vào nó.
Cả năm đặc điểm đó của dòng
sông đều cũng xuất hiện trong dòng chảy tình dục.
1. Dòng nước chảy tới không
ngừng. Dòng chảy tình dục cũng không ngừng lại được, dù cho có sức mạnh
lớn hơn cũng không ngăn nổi được tình cảm và ham muốn.
2. Tình dục cũng tùy hoàn cảnh
mà biến động. Tuy rằng mọi người đều hy vọng trong tình cảm và ham muốn,
có yếu tố nào đó vĩnh cửu không biến động, nhưng sự thực là không thể
được. Cảm tình của con người, qua một ngày đã thay đổi, hôm nay khác với
hôm qua. Hôm nay yêu một người đến có thể chết vì người đó, nhưng qua ngày
hôm sau đã thấy kém phần tha thiết rồi. Có thể nói, đối với người, với sự
vật, tình thương gắn bó của chúng ta thay đổi tới mức, không phải tính
từng ngày mà tính từng giờ, từng giây phút, khi thì tăng lên, khi thì giảm
xuống, nghĩa là có sự biến động liên tục.
3. Tình dục làm người ta bị
chìm đắm, rất khó cất đầu lên được. Nếu không có thuyền tốt, không có kỹ
thuật bơi lội rất tốt, nhất định sẽ bị chìm. Vì vậy người tu cần có
thuyền, cần rèn luyện kỹ thuật bơi lội rất tốt mới có thể vượt qua được
con sông lớn tình dục.
4. Tình dục có sức mạnh làm ô
nhiễm con người, cũng như nước sông có thể làm ô nhiễm và hao mòn những
hòn đá nằm ở chỗ sâu nhất của đáy sông. Tình dục cũng vậy, cũng có thể xâm
nhiễm những chỗ sâu kín nhất của con người.
Chúng ta rất thích lượm các hòn
đá ven sông, đập vỡ những hòn đá ấy và phát hiện thấy trong lòng những hòn
đá vẫn có nước thấm ướt, và biết được sức xâm nhiễm của nước thật là mạnh
mẽ. Tình dục cũng có sức mạnh xâm nhiễm vào sâu như vậy của nội tâm con
người.
5. Sống trong thế gian này, con
người không thể tránh khỏi không giao tiếp với những người khác. Con sông
tình dục cũng vậy, luôn luôn có ngoại vật xen vào.
Tình dục có thể ví vớí sông.
Kinh Phật (Hoa Nghiêm) có câu: “Tùy theo dòng sanh tử, chảy vào sông ái
lớn. Chúng ta cũng tùy theo dòng sanh tử lưu chuyển mà không ngừng chảy
vào sông ái rộng lớn.
Hiện nay, người ta thường cho
rằng chảy vào sông ái lớn là chuyện rất tốt, nào ngờ rằng, vào sông ái
chính là gốc của sanh tử luân hồi. Khi mừng một người sắp lập gia đình,
thường tặng câu “Vĩnh dục ái hà”. Nghĩa là, vĩnh viễn tắm trong
dòng tình ái. Câu đó diễn dịch nôm na là: Chìm đắm vĩnh viễn, trôi dạt
vĩnh viễn trong sanh tử, đời đời kiếp kiếp bị trói buộc.
Nhớ lại, có một năm, một người
bạn của tôi kết hôn. Tôi gởi tặng một cái bánh kem lớn, trên có câu: “Vĩnh
dục ái hà”. Khi cắt bánh, bạn tôi người cắt bánh trước cắt mất chữ
“vĩnh”. Chỉ còn lại ba chữ “dục ái hà”. Lát dao thứ hai cắt mất chữ ái,
chỉ còn lại hai chữ làm người ta phát sợ là “dục hà”, nghĩa là vĩnh viễn
chìm đắm trong dòng sông dục vọng.
Sau khi hiểu ý nghĩa của câu
“vĩnh dục ái hà” thì khi bạn tôi kết hôn, không nên chúc mừng anh ta với
câu ấy. Vì rằng, vĩnh viễn chìm đắm trong sông sanh tử không phải là
chuyện đáng chúc mừng.
TÌNH DỤC VÀ SANH TỬ^
Tình dục không những có đủ 5
đặc điểm của dòng sông, mà còn là bản chất của cuộc sống con người.
Người sanh ra là có tình dục.
Một đứa bé 2 tháng đã biết ai là mẹ nó, thích được mẹ bế, không muốn người
khác bế. Sự yêu ghét ấy mới sanh ra đã có rồi.
Người cũng do tình dục mà sanh
ra. Một người hoàn toàn không có tình dục, sẽ không sanh ra ở cõi dục giới
này.
Trong kinh Viên Giác có câu: “Nên
biết ái là gốc của luân hồi, do có các thèm muốn mà giúp cho tham ái, làm
cho sanh tử nối tiếp nhau. Thèm muốn là do ái sanh, sinh mạng là do thèm
muốn mà có; chúng sanh yêu thích mạng sống, đều 1ấy thèm muốn 1àm gốc. Ái
dục làm nhân, yêu mạng sống làm quả”. Nếu diễn nôm na đoạn văn trên,
sẽ là: Con người sở dĩ phải sanh tử luân hồi, là vì có gốc là ái. Có ái là
vì có những thèm muốn không thanh tịnh. Có ái cho nên không từ bỏ xa lìa
được. Vì từ bỏ không được cho nên mới trở lại, sanh một kiếp nữa, để có đủ
nhân duyên thỏa mãn sự thèm muốn.
Một người không từ bỏ được vợ,
con, có thể kiếp sau sanh trở lại làm con trai, hay con gái của vợ, con
xưa của mình. Đó là vì lòng yêu thương, muốn nối duyên xưa với những người
ấy. Nối duyên xưa, cũng có nghĩa là nối tiếp sanh tử.
Thèm muốn, yêu thương, mạng
sống: ba cái này quyện chặt vào một chỗ.
Ái (yêu thương) sanh ra là vì
yêu thương mạng sống của mình mà sanh ra thèm muốn (dục vọng), có thèm
muốn, lại sanh ra yêu thương, có yêu thương lại sanh ra mạng sống. Như
vậy, nối tiếp mãi trong vòng luân hồi, vĩnh viễn không được giải thoát.
Một người hoàn toàn không có tình dục, sẽ không trở lại thế giới này nữa.
Tình dục, phải chăng là cái
đáng sợ? Cũng không hoàn toàn như vậy. Ngay Bồ tát cũng có tình. Kinh Hoa
Nghiêm nói, Bồ tát vì có tình ở cõi người này cho nên luôn luôn trở lại
cõi người. Đó là một cảnh giới đẹp vô cùng.
Tình ái bản thân không phải tốt
hay xấu. Đó là bản chất thứ nhất của tình dục. Bản chất thứ hai của tình
dục là dù là kẻ ác nhất, hay là bậc thánh hiền, đều có tình cảm. Người
người sống ở thế giới này đều là như vậy.
Kinh Lăng Nghiêm có câu: “Tưởng
thuần túy thì bay, tình thuần túy thì chìm”. Một người hoàn toàn không
tình dục, sống dựa vào trí tuệ và tư tưởng, thì sau khi chết sẽ tái sanh
lên các cõi trời. Nếu trong trí tuệ và tư tưởng của người ấy có Bồ đề , và
“tánh không Bát nhã” thì có thể bay tới cõi Phật. Một người có chín phần
tưởng (trí tuệ, tư tưởng), một phần tình (tình dục), sau khi chết sẽ bay
lên các cõi trời, trở thành loài Trời. Một người có bảy phần tưởng, ba
phần tình, sau khi chết sẽ trở thành A tu la hay thiên long bát hộ. Còn
những người được tái sanh làm người đều là tình, tưởng cân bằng nhau, tức
là 5 phần tưởng, 5 phần tình.
Loại người như thế nào sẽ phải
tái sanh ở cõi súc sanh? Đó là loại người bảy phần tình, ba phần tưởng.
Chó, mèo cũng có trí tuệ, cũng rất thông minh, nhưng không thông minh bằng
người. Chúng không có đủ trí tuệ để khống chế tình dục. Như con chó nhà
tôi nếu đói bụng thì phá nồi cơm, vì trí tuệ của nó chỉ có ba phần, nó bị
tình dục khống chế. Một con mèo của bạn tôi biết ngồi bô để dại tiện, ngồi
xong biết đem đi rửa. Một con khỉ của bạn tôi ăn xong biết rửa tay bằng xà
phòng. Người ta khen con mèo và con khỉ đó là có trí tuệ. Sự thật, đó là
những thao tác đơn giản nhất của con người. Càng khen càng làm nổi bật hơn
tính hạn chế của trí tuệ ở loài súc vật.
Loại người nào phải tái sanh ở
cõi ngạ quỷ và ở địa ngục? Kinh Lăng
Nghiêm nói là người tình cảm
thuần túy sẽ đọa xuống địa ngục. Vì vậy, không được sống bằng tình cảm
hoàn toàn. Những người hoàn toàn không có trí tuệ để khống chế tình dục,
hoàn toàn sống bằng tình dục, sau khi chết sẽ đọa địa ngục.
Chúng ta nhất định phải nhớ
câu: “Thuần tưởng thì bay, thuần tình thì chìm”,
nhờ nhận thức điểm này mà chúng ta biết được, những người sinh ra ở thế
giới này đều có 5 phần tình dục và năm phần tư tưởng. Chỉ có hình tướng
bên ngoài là sai biệt mà thôi, như có người thì tương đối nhu hòa, có
người tương đối thô bạo, có người tương đối thiên về lý tánh, có người
tương đối thiên về tình cảm, nhưng nói chung, mọi người đều là tình và
tưởng cân phân.
Vì trong thế giới mà chúng ta
sống, tình và tưởng cân bằng cho nên Kinh Phật gọi thế giới này là Dục
giới. Chúng sanh ở Dục giới có đầy đủ tâm tán loạn, tâm phiền não, tâm
chiếm hữu. Nhưng vì tướng và tình cân bằng, cho nên có lúc trí tuệ chiếm
ưu thế, có lúc tình dục chiếm ưu thế. Đó gọi là tâm tán loạn.
Con người cũng chịu đựng phiền
não. Trên địa cầu này, có rất nhiều người bị đói, bị khổ vì chiến tranh.
Hàng ngày, đọc báo, chúng ta thấy đầy rẫy phiền não. Trước đây, có ba
trang lớn trong báo đăng về phiền não, thì bây giờ có đến 8, 9 trang lớn
toàn là chuyện phiền não, bởi vì phiền não càng ngày càng có thêm nhiều.
Con người lại còn có tâm chiếm
hữu: cái này là của tôi, cái kia là của tôi. Người nào cũng chiếm hữu mảnh
đất để xây cất nhà ở, buôn cổ phiếu, vui chơi âm nhạc, càng chiếm hữu
nhiều cho mình càng tốt.
“Ba cái tâm ấy” là đặc
điểm của chúng sanh ở Dục giới, do tình trạng và tư tưởng cân bằng mà có.
Cũng không cần hâm mộ người khác thái quá, bởi vì về cơ bản họ cũng là
tình tưởng cân bằng. Nếu họ đặc biệt có trí tuệ thì họ đã xa lìa thế giới
này rồi.
Kết quả của tình trạng tình
tưởng cân bằng là ở thế giới này, không thể có trường hợp tình dục được
thỏa mãn đầy đủ và tình cảm thỏa mãn đầy đủ, không có cặp vợ chồng nào
hạnh phúc viên mãn.
Chúng ta sống trong thế giới
gọi là thế giới Sa Bà. Trong sách Phật, Sa Bà có nghĩa là “kham nhẫn”,
thế giới trong đó chúng sanh phải nhẫn nại để mà sống, vì là thế giới có
khuyết điểm, không hoàn thiện.
Chúng ta đối với người và việc,
thường có nhiều chuyện không vừa ý, đi trên đường, gặp người khác, tưởng
tượng rằng họ hạnh phúc hơn mình, thông minh hơn mình, giàu có hơn mình...
So sánh với họ, thấy mình có nhiều khuyết điểm, họ có nhiều ưu điểm, hay
ngược lại thấy mình có rất nhiều ưu điểm, họ có rất nhiều khuyết điểm.
Thực ra, không nên quá đắc ý,
cũng không nên quá thất vọng. Những người sanh ra ở thế giới này đều khá
tương đương nhau, nhận thức điểm này cũng là một niềm vui.
Cuộc sống của con người không
thể hoàn thiện, không thể hoàn toàn vui vẻ sung sướng. Mọi người đều giống
nhau ở điểm này. Người giàu có nỗi khổ của người giàu, người nghèo có nỗi
khổ của người nghèo, người có trí tuệ cũng khổ, người không có trí tuệ
cũng khổ. Về nỗi khổ, mọi người đều giống nhau, chỉ có hình thức bề ngoài
là khác nhau.
Có lần, tôi cùng với vợ đến
thăm một người bạn, ăn cơm xong mọi người ngồi uống trà. Bỗng nhiên, hai
ông bà chủ nhà cãi nhau, càng cãi càng to tiếng. Ông chồng cầm cái gạt tàn
thuốc lá đánh vào đầu vợ. Người vợ ôm cái máy truyền hình đánh vào đầu
chồng, khiến người chồng kêu oai oái. Tôi và vợ tôi ngồi trên ghế xô pha
sửng sốt, không nói được nửa lời, vì chưa từng chứng kiến cảnh tượng này
bao giờ. Bà vợ cảnh cáo ông chồng: “Tối nay, mày đừng có ngủ nghe! Nếu
mày ngủ thì tao lấy dao cứa cổ mày”. Ông chồng cũng không chịu thua: “Để
xem ai ngủ trước! Ai cắt cổ ai!” Hai vợ chồng lại to tiếng cãi nhau
không ngừng. Chúng tôi hợp sức lại kéo bà vợ ra, khuyên bà về nhà chúng
tôi nghỉ một ngày, chờ mọi việc yên rồi hãy về nhà. Về đến nhà chúng tôi
bà vợ không ngớt tỏ lời oán ông chồng là ích kỷ, tàn bạo, nhẫn tâm. Bà
trách ông chồng đến 3, 4 tiếng đồng hồ liên tục như vậy, vợ chồng chúng
tôi cũng đồng tình với bà và an ủi bà.
Sáng sớm ngày hôm sau, chúng
tôi dậy thấy bà bạn đi đâu mất, vội đánh điện thoại hỏi thăm các nhà bạn
quen không ai biết tin tức bà. Trừ nhà bà ra, chúng tôi đã hỏi thầm khắp
mọi nơi, nhưng không ai biết cả. Chúng tôi vô cùng lo lắng vì đã đưa bà ta
về nhà rồi lại để bà ta mất hút! Cuối cùng chúng tôi đánh điện thoại về
nhà bà, hỏi thăm thì chồng bà trả lời là trời chưa sáng thì bà đã về nhà.
Té ra, gia đình họ cứ ba hay năm ngày một lần lại diễn ra một cuộc ẩu đả
như vậy, vợ chồng không đánh nhau không chịu được, đánh nhau rồi lại ái
ân như cũ. Đối với họ, thỉnh thoảng đánh nhau vỡ đầu như thế còn hơn là
chiến tranh lạnh kéo dài, nhưng chúng tôi là người ngoài cuộc, thật không
thể hiểu được.
TÌNH DỤC LÀ GỐC CỦA KHỔ
^
Tình
dục là gốc của khổ. Bởi vì có tình, có dục là có chấp trước. Trong kinh “A
Hàm” có câu chuyện kể Phật Thích Ca một lần cùng với học trò đi tản bộ
bên bờ sông Hằng. Phật hỏi các học trò: “Các người nói xem nước bốn đại
dương nhiều hay là nước mắt chúng ta đổ ra vì trong quá khứ phải biệt ly
với người thân, bên nào nhiều hơn?”
Các học trò trả lời: “Nước
mắt đổ ra nhiều hơn”.
Đức Phật tỏ ra vui vẻ, vì học
trò của mình đã trả lời đúng, chúng ta từ vô số kiếp đến nay, đã bao lần
khóc vì mẹ cha chết, con cái chết, bạn bè thân thuộc, cùng người mình yêu
thương ly biệt... thu thập tất cả dòng nước mắt ấy lại nhiều hơn nước
trong bốn bể.
Có tình dục là có đau khổ, bi
ai, nước mắt chảy. Tình dục đúng là gốc của đau khổ. Cái khổ đó là do chấp
trước. Chấp trước vào tình dục cho nên đau khổ.
Nếu anh có người bạn, bị người
yêu là nam hay nữ từ bỏ, anh không cảm thấy đau khổ, nhưng nếu bản thân
anh bị người yêu là nam hay nữ từ bỏ, anh sẽ cảm thấy rất đau khổ, bởi vì
anh cảm thấy đối phương, tức người mình yêu là “của anh”. Nhưng sự
thực không phải như vậy, đối phương không phải là do anh đẻ ra, dựa vào
đâu mà nói rằng là “của anh”, thân thể, tư tưởng, ý nghĩ đều là của
cô ta, đâu phải là của anh. Chỉ cần anh nhận thức rõ, cô ta không phải là
của anh, thì anh sẽ bớt đau khổ. Anh khổ là vì anh chấp trước cô ấy là của
anh.
Vì sao chúng ta đau khổ khi
phải từ bỏ thế giới này? Là vì chúng ta không muốn từ bỏ cái thân này. Nếu
chúng ta không chấp trước cái thân này, chúng ta sẽ không đau khổ. Có rất
nhiều thanh niên vì thất tình nên đến tìm tôi. Trong số này, có người muốn
quyên sinh để làm cho người mình yêu khổ cả đời. Tôi trả lời: “Anh tự tử
thì chỉ có anh đau khổ mà thôi. Người yêu của anh đâu có khổ, nếu cô ta là
người tốt thì có chịu khổ nữa năm cũng chịu không nổi. Còn các cô gái khác
thì đại khái khổ một tháng hoặc nửa tháng, hay là đi viếng anh một bó hoa
trắng. Nếu người yêu định sớm từ bỏ anh mà anh tự sát, thì có khác nào cô
ta cởi bỏ gánh nặng, mừng thầm trong bụng”.
Cái vui, cái buồn của một
người, do chính người ấy làm chủ. Cái vui, cái buồn của người khác làm sao
chúng ta khống chế được. Chúng ta đau khổ là vì chúng ta tưởng có thể làm
chủ được sự đau khổ của người khác. Kỳ thực, tự sát chỉ là mình tự làm khổ
mình, người khác không đau khổ. Bạn trai, bạn gái của người thất tình mà
tự sát, về sau đều kết hôn, lấy vợ, lấy chồng cả và sống hạnh phúc.
Vì bản chất tình dục là thống
khổ, cho nên tình dục vĩnh viễn không thể nào thỏa mãn đầy đủ được. Đau
khổ là có chấp trước. Không phải chỉ có chúng ta là phàm phu mới chấp
trước. Có những người tu hành rất tốt cũng chấp trước.
Trong kinh “A Hàm” kể
một câu chuyện rất thú vị: Sau khi đức Phật Thích Ca thành đạo, có rất
nhiều đệ tử đi theo Ngài. Nhưng, trong đó, có rất nhiều người vẫn còn chấp
trước. Người xuất gia không có gì làm vui, có người thu thập nhiều bát ăn,
có bát bằng vàng, bằng bạc, bằng ngọc, mỗi ngày đổi dùng một bát. Phật
Thích Ca biết được bèn răn dạy người học trò đó không được chấp trước vì
ngay cái bát ăn cơm mà không xả được thì làm sao có thể giải thoát?
Những vấn đề giống như vậy rất
là nhiều. Trong số người học Phật, có người rất thích sưu tầm tượng
Phật, trong nhà có tới hàng trăm tượng Phật, có người thu thập nhiều vòng
tràng hạt, nhưng lại không niệm Phật, kiểu chấp trước như vậy rất là
nhiều.
Người tu hành theo Tiểu thừa,
thì nhờ đoạn trừ tình dục mà được giải thoát. Còn người tu hành theo Đại
thừa thì dùng phương pháp khác. Họ nói: “Phiền não tức Bồ đề; không đoạn
trừ hết thẩy tình dục mà vẫn chứng được trí tuệ Bát nhã, không đoạn trừ
phiền não mà vẫn chứng được NiếtBàn. Nói một cách nôm na, tức là triển
khai tâm địa rộng lớn để chuyển hóa sự chấp trước của tình dục, dùng “tính
không” của trí tuệ để “bao dung” tất cả mọi phiền não, chứ
không phải là trực tiếp đoạn trừ phiền não.
CHUYỂN HÓA TÌNH DỤC
^
Phật giáo Đại thừa không đoạn
trừ phiền não, khô ng đoạn trừ tình dục, mà là chuyển hóa tình dục, cũng
tức là lấy trí tuệ Bát Nhã để chuyển hóa tham, sân, si.
Bồ Tát thường giảng 8 chữ: “Đồng
thể đại bi, vô duyên đại từ”. Đó chính là nói về chuyển hóa tình dục,
khuyên chúng ta không phải đoạn trừ cha mẹ mình, như vậy là khác với việc
đoạn trừ tình cảm đối với cha mẹ.
Chúng ta có thể yêu thương cha
mẹ, nhưng đối với mọi người, chúng ta cũng yêu thương như cha mẹ chúng ta
vậy. Thương yêu con cái mình, cũng phải thương yêu con cái của thiên hạ.
Dùng phương pháp đó để chuyển
hóa tình dục và phiền não, tức là “đồng thể đại bi, vô duyên đại từ”.
Khi một người mở rộng và chuyển
hóa lòng từ bi và trí tuệ thì tình dục cũng tùy theo mà được chuyển hóa.
Rất nhiều người tu hành theo
Mật Tông. Mật Tông có một vị Hộ Pháp lớn nhất gọi là “Ma hợp Hạt Lai
Đại hắc thiên”. Ông ta trước khi tu hành vốn là một người rất hung bạo
và hay giận dữ, Bồ Tát Quan Thế Âm muốn độ cho ông bèn hóa thân làm vợ ông
để chuyển hóa ông. Sau khi được chuyển hóa, ông giữ tính tình hung bạo và
hay giận giữ, nhưng ông lại là vị Hộ Pháp rất vĩ đại của Phật giáo. Theo
lời kể thì mỗi lần ông ta xuất hiện đều có mưa đá từ trên trời dội xuống,
cục đá nào cũng rất to làm cho tất cả tà ma ngoại đạo phải sợ hãi bỏ chạy,
nghe tên ông, tiếng ông tất cả đều sợ hãi khiếp đảm.
Ở Ấn Độ cổ đại hay Trung Quốc
cổ đại người tu hành thường có phong cách rất trong sáng như Bồ Tát Quan
Thế Âm là người hết sức từ bi, Bồ Tát Văn Thù là người rất có trí tuệ , đó
là không phải đoạn trừ nhân cách mà là nâng cao hoàn thiện nhân cách.
Chuyển hóa nhân cách, không
phải là đoạn trừ nhân cách cho nên trong lịch sử, các Thiền sư đều là
những người rất sống động và có phong cách cá biệt. Có người thì mềm mỏng,
nhu hòa, có người thì như ù ù cạc cạc,có người thì la hét đánh gậy.
Trong sách Thiền tông, thậm chí có ghi trường hợp thầy cắt ngón tay học
trò, nhảy xuống từ vách núi cao, cắt bắp vế v.v... những Thiền sư đó đều
có phong cách vĩ đại. Vì họ đã chuyển hóa được nhân cách, tình cảm của
mình, đồng thời cũng duy trì đặc tính của mình.
Nếu đoạ n trừ hoàn toàn phong
cách vốn có của mình để được giải thoát, thì mọi người sẽ giống nhau tất
cả.
Người con hiếu thuận với cha
mẹ, không rời bỏ cha mẹ mình được, thì cũng không rời bỏ cha mẹ thiên
hạ được. Người cha yêu thương con cái của mình, không rời bỏ con cái của
mình được, có thể hay không, cũng không rời bỏ con cái của thiên hạ. Không
rời bỏ được chồng vợ, thì cũng một lòng thương yêu chồng vợ người khác! Đó
gọi là chuyển hóa tình dục, mở rộng lòng từ, lòng bi và trí tuệ .
Thiền sư Hoàng Bích rời bỏ bà
mẹ cô đơn của mình, dù trong lòng có chút vướng mắc. Nhưng ông nghĩ tới
chúng sanh, chúng sanh cũng có mẹ, chứ không phải riêng mình có mẹ phải
cứu độ. Đó chính là tâm trạng của người tu theo Đại thừa: Không quên người
mẹ của thiên hạ. Một thí dụ của bậc tu hành đã giác ngộ rồi mà không để
mất cuộc sống tình cảm, là Phật Thích Ca.
Sau khi thành đạo, Phật đã
nhiều lần trở về tổ quốc cứu độ cho cha rồi lại lên cõi trời, cứu độ cho
mẹ! Sau lại cứu độ cho em, cho vợ, cho con. Nhờ vậy mà về sau, cả nhà đều
theo Ngài xuất gia.
Phật không có đoạn trừ tình cảm
trong lòng mình, không những hóa độ cho người nhà mà còn hóa độ cho tất cả
chúng sanh.
Sau khi Phật Thích Ca thành
đạo, cả nhà đều theo Ngài xuất gia, chỉ trừ có người em là Nan Đà, là
người duy nhất còn ở lại để thừa kế ngôi vua, cho nên vua Tịnh Phạn rất lo
lắng và sợ Nan Đà xuất gia. Vua quản Nan Đà rất chặt, bắt Nan Đà suốt ngày
trong hoàng cung. Vợ Nan Đà cũng rất nghiêm, mỗi lần Nan Đà ra khỏi cung,
nàng đều điểm trên trán một điểm son, quy định trước khi son khô thì Nan
đà phải trở về cung. Vợ Nan Đà là người rất xinh đẹp, được Nan Đà hết lòng
yêu thương. Để người vợ khỏi phải lo lắng, Nan Đà mỗi lần ra vào cũng đều
rất khẩn trương, tất bật.
Một ngày, Phật Thích Ca biết
nhân n xuất gia của Nan Đà đã chín muồi, bèn đến trước hoàng cung khất
thực. Nan Đà dự định cầm bát thức ăn đi ra để cúng dường thì vợ không
chịu. Hai bên cãi nhau một hồi, cuối cùng, theo lệ thường, người vợ điểm
trên trán Nan Đà một điểm son, quy định Nan Đà xong việc phải về ngay,
không được bắt chuyện với Phật Thích Ca.
Nan Đà không có bắt chuyện với
Phật Thích Ca, nhưng Phật bảo Nan Đà đi theo mình, và Nan Đà đi theo. Đi
được một vài bước, bèn xóa sạch điểm son trên trá n mình và theo Phật xuất
gia. Sau khi xuất gia, Nan Đà rất nhớ vợ, Phật bèn hỏi vì sao Nan Đà nhớ
vợ đến thế. Nan Đà trả lời: “Cô ta đẹp quá đẹp không ai bằng”. Phật bèn
đưa Nan đà đi Đông Hải chơi, thấy xác một phụ nữ còn đẹp hơn vợ của Nan Đà
nữa. Phật bảo Nan Đà : “Chú có thấy không? Cô gái này hết sức đẹp: con dòi
trên mặt cô ta chính là cô ta biến thành vì cô ta tự cho mình quá đẹp,
không từ bỏ sắc đẹp ấy được, cho nên sắc đẹp là cái không nên nương tựa”.
Qua sự việc xảy ra, Nan Đà nỗ
lực tu hành nhưng lòng nhớ vợ vẫn không nguôi. Phật Thích Ca thấy Nan Đà
còn thích sắc đẹp, bèn đưa Nan Đà lên các cõi Trời. Thiên nữ trên cõi Trời
người nào cũng đẹp hơn vợ Nan Đà hàng nghìn vạn lần. Nan Đà hỏi: “Có nhiều
thiếu nữ xinh đẹp dường này; sao lại không có nam giới”. Một thiên nữ trả
lời: Có chứ, nhưng anh ta chưa lại, anh ta tên là Nan Đà, hiện nay anh Nan
Đà đang cùng với người anh trai tu hành ở Ấn Độ. Năm trăm thiên nữ chúng
tôi đều thuộc về anh ta”. Nan Đà nghe xong liền kéo tay Phật Thích Ca về,
và ra sức tu hành, hy vọng sau khi chết, sẽ được tái sanh lên cõi Trời.
Phật Thích Ca biết động cơ tu hành của Nan Đà không chân chính, bèn đưa
Nan Đà xuống địa ngục, thăm viếng những cảnh khổ sở bi thảm ở đấy. Khắp
nơi, ở địa ngục đều đầy rẫy các cảnh lửa thiêu đốt rét cắt da, dao kiếm
v.v... hành hạ con người. Đang đi, Nan Đà thấy một vạc dầu, hai bên có hai
con quỷ nhen đỏ lửa. Trong vạc, dầu đang sôi sục, nhưng không thấy ai đến.
Nan Đà hỏi: “Các ông chờ đợi ai đó?” Một con quỷ trả lời: “Chúng tôi đang
đợi một người tên Nan mà anh ta hiện đang tu hành cùng với một người anh
trai ở Ấn Độ. Anh ta tu hành là để hưởng thụ các tiên nữ trên cõi trời. Vì
vậy, sau khi anh ta ở cõi trời 500 kiếp, sẽ phải đọa địa ngục và rơi vào
vạc dầu này”. Nan Đà nghe nói hoảng quá, từ đó về sau chăm chỉ tu hành,
cuối cùng chứng quả A La Hán.
Chuyện Nan Đà cho chúng ta bài
hai học:
Một, đừng có vì tình dục mà tu
hành. Người tu hành không nên có mong cầu riêng gì.
Hai, cõi Trời, Địa ngục, Tịnh
Độ, cõi Người, tuy rằng chúng ta cảm giác là những không gian khác nhau,
thế nhưng những không gian đó thực ra đồng thời cùng tồn tại đối với
một con người, tùy theo tâm trạng của người đó.
Thí dụ chúng ta đang sống ở
không gian cõi người, nhưng tâm chúng ta lại đầy lửa sân như ở địa ngục và
liên tục mãi như thế, thì sau khi chết, chúng ta ắt phải đọa địa ngục.
Trái lại, sống ở cõi người mà tâm chúng ta thanh tịnh siêu thoát như ờ cõi
Trời, thì sau khi chết, ất chúng ta sẽ tái sanh lên cõi Trời. Vì vậy cho
nên sống ớ cõi người này, trong vấn đề tình dục chúng ta phải cảnh giác,
đừng để bị lửa địa ngục nung nấu như ở địa ngục, chúng ta sẽ có tâm trạng
địa ngục và sau khi chết sẽ bị đọa địa ngục.
Các vị Bồ Tát, dù sống ở không
gian nào, cũng đều giữ vững tâm niệm hóa độ chúng sanh, dù chúng sanh có
duyên hay không có duyên.
---o0o---
Mục Lục |
Phần 1 |
Phần 2
| Phần 3
|
Phần 4
---o0o---
Vi tính: Mỹ Hồ
Trình bày: Nhị
Tường
Cập nhật: 10-2003
