MỤC
LỤC
Lược
truyện tác giả
Chương
I: Cảnh ngữ khai thị người mới phát tâm tham thiền
Chương
II: Bình luận cảnh ngữ của cổ nhân khai thị
Chương
III: Cảnh ngữ khai thị lúc nghi tình phát chẳng khởi
Chương
IV: Cảnh ngữ khai thị lúc nghi tình pháp khởi
Chương
V: Cảnh ngữ khai thị thiền giả tham công án
Khai
thị mười bài kệ tham thiền
Phụ
lục: Thiền sư Bác Sơn khai thị về giải ngộ và chứng ngộ
TỰA
Cảnh
ngữ là tỉnh giác, hoặc gọi là kinh sợ. Ví như có kẻ trộm
dòm ngó nhà cửa, chủ nhãn ban đêm đốt đèn ngồi đàng
hoàng giữa nhà, đằng hắng ra tiếng, kẻ trộm sợ hãi chẳng
dám lén vào. Nếu vừa ngủ quên thì kẻ trộm thừa cơ lẻn
vào cướp đoạt của cải, cho nên giữ thành trì nghiêm ngặt
ban đêm vọng gác đánh mõ cầm canh, bỗng có biến động
thì cũng không sao, vì đã có phòng bị trước.
Con
người có cái họa lớn sanh tử là giấc mộng dài muôn kiếp
chẳng tỉnh, huống sáu căn làm môi giới cho giặc hằng ngày
cướp của báu trong nhà. Nếu chẳng phải đấng Đại giác
dùng lời thống thiết cảnh tỉnh thì suốt đời say sưa trong
giấc mộng biết đến ngày nào mới tỉnh ngộ. Chẳng những
lúc ngủ làm chủ chẳng được, mà ngay cả ban ngày mở mắt
nói mơ rất nhiều. Cho nên Đại sư Bác Sơn nương sức bi
nguyện đến làm Đại Y Vương dùng một vị Già Đà trị
bệnh nghiệp điên cuồng cho mọi người. Do đó, có khai thị
năm chương Cảnh Ngữ về thiền bệnh rất đơn giản thẳng
tắt; cái bệnh trong xương tủy của người tham thiền đều
được nói qua. Lời khai thị hạ thủ công phu trong sách này
rất khẩn yếu, thật là một quyển sách mới thiết yếu
cho cửa Thiền, cũng là thuốc tiên cứu thế.
Thiền
cũng là giả danh không có thật thể, làm sao có bệnh? Bởi
vì người tham thiền phần nhiều khởi lên chấp tình lầm
hiểu, bị tâm ý thức đánh lừa sát hại, chẳng hướng lên
trên cơ cảnh tìm, lại nhằm vào trong học giải kiếm, hoặc
bị ngôn cú cổ nhân làm chướng ngại tâm, hoặc bị chết
chìm trong tử thủy, hoặc ngồi trong cái vỏ vô sự, chẳng
phải tâm linh lợi chết chẳng được, cho nên mạng căn khó
cắt dứt, sanh diệt rõ ràng, toàn thân đều là bệnh của
ta, chứ chẳng phải thiền có bệnh. Thậm chí thành cuồng
trước ma, Phật cũng chẳng thể cứu, đây là bệnh nghiệp,
chứ chẳng phải thiền bệnh. Giả sử cho chết được các
thứ tâm, mà chẳng chịu hạ thủ công phu cùng với lý pháp
thân tương ưng, chẳng từng đạp lên trên cái ngạch cửa
hướng thượng, ngồi ở trong thùng cơm khinh an tự tại, cái
khinh an này chính là thiền bệnh.
Cho
nên có vị Tăng hỏi Cổ Đức: Thế nào là thanh tịnh Pháp
thân?
Cổ
Đức đáp: Nguồn gốc của vô lượng bệnh lớn.
Lời
này như gai gốc nuốt vào mửa ra thật khó. Cổ nhân từ trong
chân tham thật ngộ, bệnh qua một phen rồi cho các Ngài duỗi
tay tiếp độ chẳng loạn hạ kim, dùi (châm tủy), cần phải
gặp người tuyệt khí tức, biết ngứa ngáy mới chịu chẩn
bệnh. Thế nân, biết bệnh mới trừ được bệnh, chữa mình
rồi sau mới chữa người đúng là “người bệnh lâu năm
trở thành thầy thuốc”.
Đại
sư Bác Sơn từ trước đến nay tham cứu đạo này rất là
dung thông, ngôn cú nào của Ngài cũng đều trong kinh nghiệm
chứ chẳng phải cố làm ra lời huyền diệu cao siêu, khiến
cho người chẳng biết, mà là cảnh giới thân chứng, thật
tu thường ngày, thấy đến, nói đến, làm đến, dùng đến.
Nghĩa lý tinh minh biện tài vô ngại, vì thế Ngài nói sâu
sắc về thiền bệnh như cầm cái gương ngọc của Cung Tần
soi thấy gan mật của quần thần một mảy lông trốn cũng
chẳng được. Xưa nay người ngồi giường thiền tự xưng
là Thiện tri thức nói thiền hay như Sư thật là hiếm có.
Nhưng thiền bệnh rất khó nói, nói cũng chẳng làm sao hết
được. Bệnh tức là bệnh của Pháp thân, Pháp thân vô số
bệnh đâu có cùng tột. Người cứu bệnh Pháp thân, lấy
bệnh làm phương thuốc hay, lấy bệnh làm cơm nước thường
dùng trong nhà, lấy bệnh làm áo lót, là do mình dùng hay hoặc
không hay mà thôi; cổ nhơn du hí ở trong bệnh để làm Phật
sự. Bởi vì thấy rõ Pháp thân vô chủ bệnh tự lành ngay,
cho nên Động Sơn nói: “Lão Tăng lúc xem chẳng thấy có bệnh”;
chỉ do vọng tưởng chấp trước nên thiền bệnh đua nhau
sanh. Xưa, Phật nói ma sự của Ngũ ấm trong kinh Lăng Nghiêm
và biến kế của ngoại đạo tức là việc trong thiền bệnh
của người thời nay. Vậy chấp tức thành ma, kế tức là
ngoại đạo, chẳng chấp chẳng kế cũng chưa là bệnh. Vì
thế nói: “Chẳng khởi tâm cho là thù thắng thì gọi là
cảnh giới lành, nếu cho là chứng thánh thì liền rơi vào
bầy tà”. Kinh Pháp Hoa nói: “Có một vị Đạo sư biết
rành đường thông bít hiểm nạn cho nên có thể dẫn dắt
những người kia đến bảo sở”. Vậy quyển sách này của
Đại sư chính là chiếc thuyền cho đời mạt pháp, là con
đường tắt cho kẻ sơ tâm, chẳng những hữu ích cho ngày
nay cũng bổ ích cho tương lai. Người quyết chí muốn tham
thiền hạ thủ công phu cầu đại ngộ chịu xem kỹ sách này
thì biết làm cách nào để cho nghi tình phát chẳng khởi liền
phát khởi, gốc bệnh chưa phá liền phá, như vạch cát bày
ngọc, cho người tự lấy, như vẹt màn sương mù thấy bầu
trời khiến cho người chẳng mê, như ở trong bước đường
cùng có đường xuất thân, trong câu chết (tử cú) có câu
cứu sống người, như hạt châu tròn lăn trên mâm, chẳng
trệ một lời. Diệu dụng của sách này như thế, mọi người
biết ý theo đây dụng tâm thì có thể ngồi hoặc ngủ kiến
đạo chẳng tốn nhiều tiền giày cỏ mà thẳng đến ruộng
đất đại an lạc, cùng với Phật Tổ đồng thở chung một
lỗ mũi. Người lấy đây tự cảnh tỉnh rồi cảnh tỉnh
người; lại lấy đây tự chữa lành bệnh rồi chữa lành
bệnh cho người, cũng gọi là Hiện tại y vương, khiến cho
mạng mạch Tổ sư lưu thông, quốc mạch cùng huệ mạch đều
kiên cố, ngõ hầu chẳng phụ phương tiện nguyện lực của
Đại sư từ bi chỉ dạy.
Niên
hiệu Vạn Lịch năm Tân Hợi (1611) tháng Mạnh Thu.
Tín
Châu, đệ tử Lưu Sùng Khánh kính đề.
Chân
Thành Cảm Ơn Thầy Thích Đồng Thường đã Gửi Tặng Thư
Viện Hoa Sen Phiên Bản Vi Tính Quyển Sách Này (Tâm Diệu -
Nov. 18, 2004)
