Hòa Thượng Thích Đức Nhuận
Trình Bày: Duy Nhiên, Phật Học Viện Quốc Tế California Hoa Kỳ
ấn hành 1998
---o0o---
Lịch sử là ghi chép những hình ảnh, sự kiện và tư tưởng của từng thời đại; đón tìm một tía sáng bất diệt cho tương lai. Mỗi trang sử là một bài thơ hùng tráng, lẫm liệt, đôi khi lại là thất bại khổ đau. có sức mạnh làm rung động tim óc con người không ít. (T.G)
LỜI
MỞ ĐẦU
Công Cuộc Dựng Nước-Đời Tiền
Lê và Hậu Lý Nam Đế (TL 542-603)
Cuộc Chống Quân Xâm Lăng Nhà Nam
Hán Của Ngô Quyền (939 - 967)
Đạo Phật Thời kỳ Tự chủ
Nhà đinh (968-980) và Tiền Lê (981-1009) Tiếp Theo
* Lời mở đầu
* Ðạo Phật Việt thế kỷ thứ nhất và thời kỳ Bắc thuộc (111 TTL – 542 TL)
- Thời đại Hùng Vương qua truyện tích Tiên Dung Mỵ Nương và Chử Ðồng Tử
- Ðạo lý Nhân quả - Luân hồi - Nghiệp báo trong nếp sống người Việt:
* Về thực chất cuộc sống
* Về phương diện sáng tác
- Sang đầu thế kỷ II (168 –189) do 4 vị Phạm Tăng:
* Ma Ha Kỳ Vực
* Khang Tăng Hội
* Chi Cương Lương
* Mâu Bác (cũng gọi là Mâu Tử)
từ Ấn Ðộ - Trung Hoa tới Giao Châu hoằng hoá Ðạo Phật
* Công nghiệp dựng nước thời đại tiền và hậu Lý Nam Ðế thế kỷ VI (TL 542 – 602)
- Lần thứ nhất, tỗ Tỳ Ly Ða Lưu Chi, người nam Ấn Ðộ, đem thiền học vào nước Vạn Xuân
- Năm 820, dòng thiền thứ II, do ngài Vô Ngôn
Thông từ Trung Ho
a đến Việt Nam mở đạo tràng truyền bá chính pháp
* Cuộc chống quân xâm lăng nhà Nam Hán của Ngô Quyền (939 – 967)
* Ðạo Phật thời kỳ tự chủ nhà Ðinh (968 – 980) và Tiền Lê (981 – 1009)
* Những đóng góp to lớn của Ðạo Phật cho dân tộc, dưới triều Lý (1010 –1225)
* Về chính trị
* Về cơ cấu tổ chức hành chính
- Năm 1054, vua Thánh Tông đổi nước là Ðại Việt
* Về ngoại giao
* Về quân sự:
- Cuộc đánh cảnh cáo nhà Tống dưới thời vua Lý Nhân Tông năm 1075
- Cuộc khởi binh của Tống đánh nước Ðại Việt
- Mùa xuân, năm 1077, Lý Thường Kiệt chiến thắng quân Tống trên sông Như Nguyệt
- Thế kỷ XI, Ðạo Phật Việt có thêm dòng thiền thứ III, Dòng Thiền Thảo Ðường
* Về luật pháp:
- Năm 1042, nhà Lý ban hành bộ Hình Lu
ật đầu tiên ở nước ta - Năm 1171, triều đình nhà Lý cho vẽ bản Ðịa Dư Toàn Quốc
* Về kinh tế và an sinh xã hội
* Về nông nghiệp
* Về thủ công nghệ
* Về thương nghiệp
* Về giáo dục và thi cử
* Về văn học
- Nền văn hóa đời Lý:
a/ Thơ sấm truyền
b/ Tản văn: chiếu, biễu, bia, ký
c/ Truyện tích: văn ngữ lục, di ngôn của các thiền sư
* Ðạo Phật đời nhà Trần (1225 – 1400)
Ba thời kỳ đánh quân Mông Nguyên:
- Lần thứ nhất, ngày 29 – 1 – 1258, vua Trần Thái Tông và đại quân từ Thiên Mạc
kéo về giải phóng Thăng Long, đánh đuỗi quân Mông Cỗ ra khỏi bờ cõi nước ta
- Lần thứ hai thời đại Trần Nhân Tông
- Ðầu năm 1283, Vua cho mở Hội Nghị Bình Than
- Thánh 9 năm 1284, vua chủ toạ cuộc duyệt binh tại Ðông Bộ Ðầu
- Hưng Ðạo Ðại Vương truyền hịch cho các tướng sĩ
- Năm 1285, Vua triệu tập Hội Nghị Diên Hồng
- Ngày 24 – 6 – 1285, Hưng Ðạo Ðại Vương đánh tan quân Nguyên, chém Toa Ðô,
Ô Mã Nhi sợ hãi chạy thoái về Tàu.
- Trên mặt trận Vạn Kiếp, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng mới thoát chết. Bắt sống hơn ba vạn quân, tịch thu rất nhiều chiến thuyền và khí giới của địch.
- Lần thứ ba, ngày 4 – 2 1288, chiến trận diễn ra trên sông Bạch Ðằng, các tướng: Ô Mã
Phàn Tiếp, Tích Lệ Cơ… đều bị bắt sống
- Ngày 28 – 4 – 1288, xa giá Thượng Hoàng và Vua cùng triều đình về lại Thăng Long
* Vua Trần Nhân Tông, đệ nhất tỗ thiền phái trúc Lâm Yên Tử (1258 – 1308)
* Ðệ nhị tỗ tôn giả pháp loa (1284 – 1330)
* Ðệ tam tỗ tôn giả Huyền Quang (1254 – 1334)
* Khóa Hư Lục, m
- Lời tựa
- Bài kệ 4 núi
- Tầng núi thứ nhất
- Tầng núi thứ hai
- Tầng núi thứ ba
- Tầng núi thứ tư
- Ðịnh nghĩa hai chữ Khoa Hư
- Phổ khuyến sắc thân
( Tức nói về thân phận con người trước cuộc đời)
- Phổ khuyến phát Bồ Ðề Tâm (khuyên mọi người mở lòng Bồ Ðề)
Lục thời sám hối khoa nghi
(Trong 6 thời khóa lễ, mỗi khoa có những nghi thức khác nhau. Ngoại trừ các bài kệ dâng hương,
dâng hoa, khuyến thỉnh, tùy hỷ, hồi hướng là có tính cách đồng nhất, vì là kệ. Còn những bài văn khác, như: khải bạch, sám hối, phát nguyện tuy có chung một tiêu đề nhưng về nội dung, mỗi bài
văn mang những tâm tư ý nghĩa khác nhau)
- Cuối Khóa Hư Lục là một bài kệ khuyên mọi người tiến tu của Hoàng Ðế Thái Tông
* Ðạo
- Ðạo Phật suy từ cuối thế kỷ XIV: Nhà Hồ diệt
nhà Trần, tiếp giặc Minh xâm lược nước ta ròng
rã 20 nă
m. Năm 1428, Lê Lợi dẹp yên giặc Minh, nhà Lê lấy Nho giáo làm kỷ cương trị nước. - Nguyên nhân suy thoái của Phật giáo có nhiều lý do:
1/ Theo luật vô thường chuyển biến
2/ Thời gian Nho giáo chiếm địa vị độc tôn
3/ Ðất nước không may gặp cảnh nội loạn ngoại xâm từ thế kỷ XV đến cuối thế kỷ XX
4/ Thực dân Pháp cai trị nước ta trong 83 năm (1862 – 1945)
- Thực dân P
háp cai trị nước ta trong 83 năm (1862 – 1945)
- Phật giáo thời hậu bán thế kỷ XX,
* Năm 1930, giới tăng sĩ và cư sĩ tri thức trong nước phát khởi công cuộc Chấn Hưng Phật Giáo:
* Năm 1931, ở Nam Kỳ thành lập Hội Nghiên Cứu Phật Học và Hội Lưỡng Xuyên Phật Học.
* Năm 1932, tại Trung Kỳ thành lập HộI Việt Nam Phật Học
* Năm 1934, Bắc Kỳ thành lập HộI Việt Nam Phật Giáo
( Các hội đều có mở các trường tiểu học, trung học, đại học và xuất bản báo chí để truyền bá chính pháp)
thành lập Giáo Hội Tăng Già Toàn Quốc. Ðến nă
m 1959 đỗi là GIÁO HỘI TĂNG GÌÀ VIỆT NAM
* Cuộc vận động của Phật giáo Việt Nam chống chính thễ độc tài gia đình trị Ngô Ðình Diệm, 1963
Những diễn biến của cuộc vận động:
* Ngày 6 – 5 – 1963, Nhà Ngô ra thông điện cấm
treo cờ Phật giáo trong ngày đ
* Ngày 8 – 5 – 1963, hàng vạn tăng, ni, Phật tử tỗ chức cuộc rước Phật lớn từ chùa Diệu Ðế
về chùa Từ Ðàm, và tối hôm đó có cuộc biểu
tình tại đài phát thành Huế: yêu cầu đài này cho
truyền thanh buổi lễ nhưng không đ
* Ngày 9 – 5 – 1963, tổng trị sư Giáo Hội Tăng Già
Việt Nam họp khẩn gửi kháng thư cho tỗng thống Diệm
phản đối việc cấm treo cờ Phật Giáo và việc đàn
áp đ
tại Huế.
* Ngày 10 – 5
- Chính phủ VNCH thu hồi vĩnh viễn công điện triệt giáo kỳ của Phật giáo.
- Phật Giáo phải được hưởng một chế độ đặc
biệt như các hội truyền giáo thiên chúa đã
đ
ược ghi trong đạo dụ số 10. - Chính phủ chấm dứt tình trạng bắt bớ, khủng bố tín đồ Phật giáo.
- Cho tăng, tín đồ Phật giáo được tự do truyền đạo và hành đạo.
- Chính phủ đền bồi một cách xứng đáng cho những kẻ bị chết oan vô tội và kẻ chủ mưu giết
hại phải đền tội đúng mức.
- Ngày 25 – 5 – 1963, Tỗng Hội Phật Giáo Việt Nam triệu tập 10 giáo phái hội đoàn thành lập Ũy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo và ra tuyên ngôn:
- Ủng hộ toàn diện nguyên vẹn 5 nguyện vọng tối
thiễu và thiêng liêng nhất c
ủa PGVN đã ghi trong bản tuyên ngôn của 5 tập đoàn PGVN Trung Phần và Thừa Thiên. - Thề nguyện đoàn kết đến cùng trong cuộc tranh thủ bất bạo động và hợp pháp đễ thực hiện những nguyện vọng ấy.
- Hòa thượng hội chủ THPGVN hiệu triệu gửi toàn thể tăng, ni, Phật tử VN
- Diễn từ của hòa thượng hội chủ THPGVN mở đầu cuộc tuyệt thực 24 giờ ngày 30 – 5 trên khắp trụ sở Phật giáo thuộc miền đất Việt Nam Cộng Hòa.
- Ánh đuốc Quảng Ðức.
- Cuộc họp giữa Ũy Ban Liên Bộ và Ũy Ban Liên Phái
Bảo Vệ Phật Giáo trong các ngày 14, 15,
16 tháng 6 năm 1963 tại hội trường Diên Hồng và ký bản Thông Cáo Chung. - Lời hiệu triệu của vị hội trưởng hội Phật Giáo thế giới.
- Lời kêu gọi của đoàn Thanh Niên Bảo Vệ Phật Giáo
- Cuộc khủng hoảng tôn giáo được coi như là một làn sóng Cách Mạng.
- (Theo báo The Washington Post, 23-6-1936)
- Ũy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo kiến nghị phản
đ
ối nghị định số 358BNV/KS 9 – 7 – 1963, và yêu cầu chính phủ thực thi bản Thông Cáo Chung. - Ngày 7 – 7 – 1963, chính quyền đ
em những nhân sĩ tham dự cuộc đảo chính hụt ngày 11 – 11 – 1960 ra xét xử tại tòa án tối cao SG
* Nhà văn nhất lịnh NGUYỄN TƯỜNG TAM vì không muốn
đ
- Ngày 14 – 7 – 1963, hòa thượng hội chủ THPGVN ra thông bạch kêu gọi tăng, ni và toàn thễ Phật
tử tái phát động phong trào đòi hỏi sự thực thi nghiêm chỉnh ban thông cáo chung
- Sự hòa giải giữa chính phủ và Phật Giáo đ
ều không chấm dứt được tình thế khẩn trương - Cuộc biễu tình, tuyệt thực
của chư vị Tăng, Ni tại chùa Xá LợI - Biểu tình ngày 17 – 7 – 1963 "Ðến thăm thầy chúng tôi"
- Lá tâm thư của một Phật tử kính dâng hòa thượng Thích Quảng Ðức
- Lời hiệu triệu của đoàn Sinh viên Liên giáo, gửi toàn thể sinh viên, học sinh Việt Nam, kêu gọi
- Một biến chuyễn bất ngờ ông Diệm nói với Phật giáo đồ: chúng ta hãy hòa giải (bản tin UPI)
- Hết tin tưởng – Phật giáo từ chối lời hòa giải của ông Diệm
(Theo báo the New york times, ngày 17– 7–1963)
Ngày 22– 7–1963, UBLPBVPG họp báo tố cáo chính quyền không chịu thi hành bản thông cáo chung
Ánh đuốc Nguyên Hương
Ánh đuốc Thanh Tuệ
Ánh đuốc Diệu Quang
Ánh đuốc Tiêu Diêu (Dao)
Tối Ngày 20–8–1963, chính phủ Ngô Ðình Diệm mở
cuộc tỗng càn quét các chù
Ngày 21–8–1963, trên 300 sinh viên, học sinh biểu tình phản đối và yêu cầu chính phủ:
1/ Thực sự tôn trọng và bảo vệ tự do tín ngưỡng
2/ Trả tự do cho tăng, ni và tín đồ Phật giáo, sinh viên, học sinh và giáo sư hiện bị giam giữ
3/ Chấm dứt tình trạng khủng bố bắt bớ hành hạ tín đồ Phật giáo
4/ Giải tỏa chùa chiền, ban bố tự do ngôn luận
Ánh đuốc Quảng Hương
Ánh đuốc Thiện Mỹ
Ngày 1–11–1963, Hội Ðồng Quân Nhân Cách Mạng
làm
Ngày 31–12–1963, Tỗng Hội Phật Giáo Việt Nam và
10 giáo phái, hội đoàn gồm các tăng sĩ và cư sĩ Bắc
tông – Nam tông đã mở hội nghị tại chùa Xá Lợi
trong 5 ngày để thảo luận một bản Hiến Chuơn
Hiến Chương Giáo Hội Phật Giáo VNTN
Hình thái tỗ chức Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam
Tiến trình lịch sử và nhu cầu hiện đ
Ðề nghị: Một biện pháp xây dựng GHPGVN
Hiến Chế GHPGVN
Lời kết
Phụ lục
- Tượng Phật Thích Ca Mâu Ni
- Bài thơ NAM QUỐC SƠN HÀ
- Bản đồ Việt Nam đời Lý Trần
- Bản đồ nước Ðại Việt khi nhà Trần chống với Mông Cỗ
- Bản đồ kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược đế quốc Mông Cỗ
- Bản đồ kháng chiến lần thứ II chống quân xâm lược Nguyên
- Bản đồ kháng chiến lần thứ III - 1288
- Bản đồ chiến thắng Bạch Ðằng
(Những bản đồ trên trích dẫn trong Lịch Sử Việt Nam tập I và Lược Sử Việt Nam tập II)
---o0o---
---o0o---
Cập nhật : 01-02-2002
Nguồn: www.quangduc.com
