CHƯƠNG
BA
BƯỚC
CHÂN THỨ BA LÊN ĐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ
IM LẶNG:
SỰ
CHUYỂN ĐỘNG TOÀN DIỆN CỦA TÂM THỨC LÊN ĐƯỜNG VIỄN
LY
"Tàn canh đêm, đức Phật thức
dậy ngồi im lặng và giương mắt lên nhìn chăm chăm
vào cả vũ trụ thế gian"
(Buddhaghosa, Sumangala Vilàsinì. 1-45)
I. THÀNH PHỐ LOS
ANGELES VÀ NHỮNG THỊ TỨ NGÀY XƯA CỦA ẤN ĐỘ.
[^]
Năm tàn tháng tận những ngày cuối cùng
trong năm, trời lạnh se se và ánh nắng vùng thị tứ Los
Angeles ràng rạng vàng tươi trong suốt như cách đây trên
hai ngàn năm trăm năm khi Người Đến Như Thế (Như Lai -
Tathàgata) đang ngồi một mình lặng lẽ trong phòng trong
vùng thị tứ Vaisàlì hay trong những thành phố khác như
Sràvasti hoặc Ràgagriha ở tận bên kia đất trời Ấn
Độ; thị tứ Los Angeles hiển nhiên không thể nào làm cho
mình mường tượng được chút gì về thị tứ Vaisàlì
tuyệt đẹp ngày xưa của Ấn Độ, một thị tứ mà
trước kia ra đi, đứng trên đỉnh đồi ngó lại, Đức
Phật đã nói lời giã biệt đầy xúc động thầm kín:
"Ôi Vaisàlì, đây là lần cuối cùng ta nhìn mi",
đứng trên đỉnh đồi ngó lại, Vaisàlì lần cuối
trước khi đi về Kusinagara để nhập Niết Bàn, đứng
ngó nhìn ánh nắng vàng ửng sáng trên vùng thị tứ
Vaisàlì, Đức Phật nói với Ànanda: "Đất trời
Ấn Độ thật là lung linh màu sắc và sum suê rậm rạp
trù phú, đời sống dân cư ở đây thực là dịu dàng
dễ thương" (citram jambudvìpam, manoramam jivitam
manusyà-nàm).
Thị tứ Los Angeles không phải là Vaisàlì
hay Sràvasti, nhưng ánh sáng chiếu lên thành phố vùng
Califomia ngày hôm nay cũng là ánh nắng vàng chiếu lên
thành phố Vaisàlì cách đây trên hai ngàn năm trăm
năm, cũng một thứ ánh sáng vàng rực không giống như
xưa mà cũng không khác như xưa, lúc Người Đến Như
Thế và Người Đi Như Thế (Tathàgata).
Buổi sáng hôm nay không khác buổi sáng
khi xưa, mặt trời hôm nay cũng như mặt trời khi xưa,
mặc dù mặt trời vẫn mới lạ mỗi ngày (Heraclitus),
nhưng mỗi lần mặt trời vừa mọc lên thì "ánh
sáng chiếu rực sáng lên toàn thể thế gian, giống như
một vị Bồ Tát khi thành Phật thì đều dẫn vô số
chúng sinh đến Niết Bàn" (Đại Bộ Bát Nhã Pancavimsati
sàhasrikà).
Nếu chúng ta xoay chuyển cái nhìn của
chúng ta vào trái tim của vũ trụ theo nhịp thở của Kinh
Hoa Nghiêm (Avatamsaka) thì tất cả mọi sự đều dung thông,
dung nhiếp, viên dung tự tại vô ngại; thời gian là
không gian, một thời gian là tất cả không gian, một
không gian là tất cả không gian, tất cả thời gian là
một không gian, tất cả không gian là một thời gian, Los
Angeles là Vaisàlì, một buổi sáng cách đây trên hai
ngàn năm trăm năm vẫn là buổi sáng hôm nay, và hiện
nay Đức Phật vẫn còn đứng trên đỉnh đồi giã từ
thị tứ một lần cuối: "Ôi Vaisàli, thôi ta nhìn mi
lần cuối..."
II. HÌNH ẢNH VỀ "DÁNG DẤP MỘT KẺ LÊN
ĐƯỜNG" của THI HÀO ĐỨC RAINER MARIA RILKE và HÌNH
BÓNG "KẺ LỮ HÀNH THIÊN THU" của THI HÀO NHẬT
BASHO [^]
Hình ảnh Đức Phật đứng trên đồi cao
quay nhìn lại Vaisàlì một lần cuối cũng giống như hình
ảnh của đời người. Mỗi cái nhìn là thiên thu vĩnh
biệt, mỗi bước chân là trùng khơi vạn lý, mỗi một
giây phút trôi qua là tất cả thời gian không gian biến
mất. Hình ảnh của người đi và lân la đứng trên
đồi nhìn lại cũng là hình ảnh bất hủ của thi sĩ
Đức Rilke: "dù mình có làm gì đi nữa trên cõi
đời này thì mình vẫn có dáng dấp của một kẻ lên
đường?" (... "dass wir, was wir auch tun, in jener
Haltung sind / von einem, welcher forgeht ?"). Mặc dù tất cả
ngày tháng đều kéo nhau đi mất, nhưng như thi sĩ Nhật
Basho thì "những ngày và những tháng đều là
những kẻ lữ hành của Thiên Thu, và những năm tháng
trôi qua thì cũng thế". Tất cả đều đi mất,
nhưng không hẳn là mất biệt luôn, vì sự lên đường
bỏ đi ở đây là đi về Thiên Thu vạn đại, vì thế
sự trôi chảy liên tục và sự giã biệt liên tiếp kia
chỉ là sự trở về "Nhất Pháp Giới Đại Tổng
Tướng Pháp Môn Thể" (Đại Thừa Khởi Tín
Luận). Tiếng kêu của bầy ngựa vào thời Bồ Tát Mã
Minh cách đây hai ngàn năm cũng là tiếng kêu của bầy
ngựa ngày hôm nay trên những cánh đồng hoang khắp thế
giới.
Mặt trời mọc, rồi mặt trời lặn rồi
mặt trời vẫn còn đó; dù mai kia toàn cả thái dương
hệ có tiêu diệt đi nữa thì rồi tỷ triệu thái dương
hệ lại ra đời, rồi cứ thế tiếp tục những vòng
tròn tròn ốc, và những núi đồi lại mọc lên, rồi
những thành phố ra đời, và Đức Phật vẫn đứng
trên đỉnh đồi quay nhìn lại: "ôi Vaisàlì, ta nhìn mi
đây lần cuối..."
Trước khi lên đường ra đi lìa bỏ thế
gian này Đức Phật chỉ nói đôi lời nhẹ nhàng như
trên, nhưng đôi lời ấy đã làm chúng ta mơ mộng
triền miên và tương tư không dứt; đôi lời ấy nói
lên những gì thơ mộng cao đẹp nhất trần gian này và
chiếu một luồng ánh sáng lộng lẫy rực ngời xuống
cả mặt đất. Cái nhìn cuối cùng của Đức Phật, cái
nhìn bao dung đầy thương yêu, đã biến đổi thành phố
tục lụy Vaisàlì thành ra một cái gì khác hẳn vượt ra
ngoài một địa danh tầm thường trên mặt đất; Vaisàlì
đã chuyển hóa và trở thành bất cứ nơi nào ta sống
trên thế giới này, tất cả những thị tứ thành phố
trên mặt đất này đều là một Vaisàlì tâm linh mà
Đức Phật đã đi qua ba lần trong Hóa Thân, và ngày
hôm nay Báo Thân vẫn đứng trên, đứng trên đỉnh
đồi giã biệt trước khi trở về Pháp Thân bất sinh
bất diệt.
Khi mỗi một thành phố là một Vaisàlì
tâm linh thì bất cứ thành phố nào chúng ta đang sống
cũng chính là nơi để chúng ta tự chứng thành Phật,
và bất cứ ngày nào cũng là ngày cuối cùng để
chúng ta giã biệt Vaisàlì. Chúng ta chỉ thành Phật
được khi chúng ta là con người ở giữa thị tứ,
không có cảnh Bồng lai thiên thai địa đàng nào là
thuận cảnh để ta giải thoát được; chính tất cả
Nghịch Cảnh của nơi ta đang sinh sống mới là nơi ta tự
chuyển hóa tâm thức để nhập vào "Tự Chứng
Thánh Trí" (Cảnh Giới Thánh Trí Tự Chứng, Kinh
Lăng Già: "Svapratyàtmà ryainànatigocara").
Nắng chiều bắt đầu lay động những hàng
cây thốt nốt cao vút của thành phố, chiều nay Los Angeles
không còn là một thành phố tạp nhạp của Mỹ quốc; Los
Angeles đang chuyển hóa thành một cảnh giới khác, nơi
cuối cùng của một kẻ lên đường trở về mây trắng.
Los Angeles, ngày 1-2-85 những ngày cuối năm
Giáp Tý
-- o0o --
Mục Lục
Chương 1
|
Chương 2|
Chương 3
|Chương 4
| Chương 5
Chương 6
|Chương 7|
Chương 8|
Chương 9
|Chương 10
---o0o---
|
Thư Mục Tác Giả |
---o0o---
Vi tính: Mỹ Hồ
Cập nhật ngày 01-12-2001
