|
c
THIỀN
CĂN BẢN
Ðại
Sư Trí Khải - Hoà Thượng Thích Thanh Từ Việt Dịch - Nhà
Xuất Bản Tri Thức
Phần thứ
hai
TỌA
THIỀN TAM-MUỘI
Trứơc
thuật SAMGHARAKASA -Dịch Phạn-Hán KUMÀRAJIVA-Dịch Hán - Việt
THÍCH THANH TỪ
Chương
VI
TỔNG
KẾT
Hành
giả khi định tâm cầu đạo,
Thường
phải xét xem thời, phương tiện,
Nếu
không hợp thời, không phương tiện,
Như
thế là thất, không có lợi.
Như
trâu chưa sanh con không sữa,
Vì
sữa không thể có phi thời,
Nếu
trâu đã sanh, tìm nơi sừng,
Sữa
không thể có, ấy kẻ ngu.
Như
dùi cây ướt mong ra lửa,
Vì
lửa không thể có phi thời,
Nếu
chẻ cây khô để tìm lửa,
Lửa
không thể có, ấy kẻ ngu.
Phải
chỗ, biết thời, lượng sức mình,
Quán
tâm phương tiện sức nhiều ít,
Ðáng
nên tinh tấn và không nên,
Tướng
đạo hợp thời và không hợp.
Nếu
tâm diêu động không dụng quá,
Dụng
quá tất nhiên không thể định,
Ví
như củi nhiều lửa cháy mạnh,
Gió
to thổi đến không thể diệt.
Nếu
khéo dùng định tự điều tâm,
Như
thế động hết tâm được định,
Ví
như lửa mạnh gặp gió lớn,
Mưa
to tưới xuống ắt phải tắt.
Nếu
người tâm yếu và lười biếng,
Như
thế, chán bỏ không thể hành,
Ví
như củi ít, chỉ đóm lửa,
Không
gặp gió thổi liền tiêu diệt.
Nếu
người tinh tấn tâm mạnh mẽ,
Như
thế càng mạnh, chóng được đạo,
Ví
như lửa ít, rất nhiều củi,
Gặp
gió thổi đến càng cháy mạnh.
Nếu
hành phóng xả, Chỉ điều phục,
Mà
lại bỏ bê mất pháp lợi,
Ví
như người bệnh nên nuôi dưỡng,
Mà
lại bỏ đi không thể sống.
Nếu
có tưởng xả, tâm chân chánh,
Hợp
thời, siêng hành mau đắc đạo,
Ví
như người nài cỡi mình voi,
Tùy
ý sai sử không trở ngại.
Nếu
người nhiều dâm, tâm rối loạn,
Khi
ấy, không nên hành pháp Từ,
Nhiều
dâm hành Từ thêm mê muội,
Như
người bệnh lạnh, uống thuốc mát.
Người
dâm dục nhiều, quán bất tịnh,
Chuyên
quán bất tịnh tâm được định,
Hành
pháp như thế mới thích hợp,
Như
người bệnh lạnh, uống thuốc nóng.
Nếu
nóng giận nhiều, tâm rối loạn,
Khi
ấy, không nên quán bất tịnh,
Người
sân quán thế, thêm tức giận,
Như
người bệnh nóng, uống thuốc nóng.
Người
nhiều nóng giận hành Từ tâm,
Hành
Từ chẳng bỏ, sân tâm diệt,
Hành
pháp như thế mới tương ưng,
Như
người bệnh nóng, uống thuốc mát.
Nếu
nhiều mê muội tâm mờ mịt,
Không
nên hành Từ và Bất tịnh,
Hai
pháp tăng si không lợi ích,
Như
người bệnh cảm, uống thuốc bổ.
Người
tâm mê muội, quán Nhân duyên,
Phân
biệt quán kỹ, si tâm diệt,
Hành
pháp như thế mới thích hợp,
Như
người bệnh cảm, uống thuốc cảm.
Ví
như thợ bạc thổi lò lửa,
Dụng
công phi thời, thổi sai pháp,
Lăng
xăng gấp thổi không biết thời,
Hoặc
khi nhúng nước, hoặc lấy ra.
Vàng
chảy thổi nhiều, ắt chảy tiêu,
Chưa
chảy bèn dừng thì không chảy,
Nhúng
nước phi thời vàng vẫn sống,
Phi
thời dừng nghỉ vàng không chín.
Tinh
tấn nhiếp tâm và phóng xả,
Phải
nên xem xét pháp hành đạo,
Phi
thời, phương tiện mất pháp lợi,
Nếu
không pháp lợi thì không lợi.
Ví
như thầy thuốc ba thứ bệnh :
Lạnh,
nóng, phong phải nên trừ diệt,
Hợp
bệnh cho thuốc là pháp Phật,
Bệnh
tham, sân, si tùy thuốc diệt.
[ |