CHƯƠNG
4
CÁC
MƯU CHƯỚC CỦA TÂM TRÍ
NHẰM
NÉ TRÁNH CÁI BÂY GIỜ
Đánh
mất cái bây giờ: ảo tưởng cốt lõi
Dù
cho tôi có hoàn toàn chấp nhận rằng thời gian nói cho cùng
chỉ là ảo tưởng, thì có gì khác biệt xảy ra cho cuộc
sống tôi đâu? Tôi vẫn phải sống trong một thế giới hoàn
toàn bị thống trị bởi thời gian.
Thừa
nhận ở bình diện tâm trí chỉ là một tín nhiệm khác, nên
sẽ không tạo ra nhiều khác biệt cho cuộc sống của bạn.
Để nhận biết sự thật này, bạn cần phải sống với nó.
Khi mỗi tế bào trong cơ thể bạn hiện trú toàn triệt đến
mức nó cảm thấy rung động cùng với sự sống; và khi bạn
cảm thấy sự sống ấy từng khoảnh khắc như niềm vui của
Bản thể hiện tiền, lúc ấy có thể nói rằng bạn thoát
khỏi sự ràng buộc của thời gian.
Nhưng
tôi còn phải thanh toán các hoá đơn chi tiêu vào ngày mai,
và tôi vẫn sẽ già cỗi và chết đi giống y như mọi người
khác. Vậy làm sao có thể nói tôi thoát khỏi thời gian cho
được?
Các
hoá đơn chi tiêu phải thanh toán vào ngày mai không phải là
vấn đề. Sự tan hoại xác thân không phải là vấn đề.
Đánh mất cái Bây giờ mới là vấn đề, hay đúng hơn là
ảo tưởng cốt lõi, nó biến đổi một tình huống, một
biến cố, hay một xúc cảm đơn thuần thành một vấn đề
cá nhân và thành nỗi đau khổ. Đánh mất đi cái Bây giờ
chính là mất đi Bản thể hiện tiền.
Thoát
khỏi thời gian chính là thoát khỏi nhu cầu tâm lý về quá
khứ nhằm củng cố tự ngã của bạn và về tương lai nhằm
thoả mãn Cái Tôi ấy của bạn. Nó tượng trung cho sự chuyển
hoá sâu sắc nhất mà bạn có thể hình dung được. Trong các
trường hợp hiếm hoi, sự chuyển hoá ý thức này diễn ra
một cách khốc liệt và căn cơ, một lần cho mãi mãi. Khi
ấy, sự chuyển hoá thường xảy ra thông qua sự vâng phục
triệt để giữa cơn thống khổ tột cùng. Tuy nhiên, hầu
hết mọi người đều phải nỗ lực hướng đến.
Lần
đầu tiên khi bạn thoáng cảm nhận qua trạng thái ý thức
phi thời gian, bạn bắt đầu di chuyển qua lại giữa hai chiều
kích thời gian và hiện tiền. Trước hết, bạn biết rõ mình
hiếm khi thực sự chú ý đến cái Bây giờ biết nhường
nào. Thế nhưng, biết rằng bạn không trụ ở hiện tại đã
là một thành công lớn lao rồi: Biết được như thế chính
là hiện trú vậy – cho dù khởi thuỷ nó chỉ kéo dài được
vài giây trước khi bạn lại để mất nó đi. Sau đó, nhờ
lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn quyết định đặt trọng
tâm ý thức vào khoảnh khắc hiện tại thay vì vào quá khứ
hoặc tương lai; và bất cứ khi nào nhận thấy mình đánh
mất cái Bây giờ, bạn đều có thể lưu trú ở đó không
chỉ trong vài giây, mà trong những khoảng thời gian kéo dài
hơn nếu xét một cách phiến diện theo thời gian đồng
hồ. Cho nên, trước khi bạn ổn định vững chắc trong trạng
thái hiện trú, tức là trước khi bạn tỉnh thức hoàn toàn,
bạn xê dịch tới lui trong một thời gian giữa trạng thái
ý thức tỏ ngộ và trạng thái ý thức mê muội, giữa trạng
thái hiện trú và trạng thái đồng hoá với tâm trí. Bạn
đánh mất cái Bây giờ, rồi bạn quay trở lại với nó, hết
lần này đến lần khác. Sau cùng, hiện trú trở thành trạng
thái chiếm ưu thế.
Đối
với hầu hết mọi người, kinh nghiệm hiện trú hoặc không
bao giờ xảy ra hoặc chỉ xảy ra tình cờ và ngắn ngủi vào
những dịp hiếm hoi mà họ tuyệt không hế biết rõ nó là
gì. Nói chung, họ đều không lần lượt ở trạng thái ý
thức tỏ ngộ và trạng thái ý thức mê muội, mà chỉ trải
qua những trạng thái ý thức với mức độ mê muội khác
biệt nhau.
Trạng
thái mê muội bình thường và trạng thái mê muội sâu sắc
Ông
muốn ám chỉ điều gì khi nói đến các mức độ ý thức
mê muội khác biệt nhau?
Như
bạn đã biết, trong lúc ngủ bạn không ngừng di chuyển giữa
các giai đoạn ngủ không có giấc mơ và tình trạng nằm mộng.
tương tự, trong lúc tỉnh ngủ hầu hết mọi người chỉ
chuyển dịch giữa trạng thái ý thức mê muội bình thường
và trạng thái mê muội sâu sắc. Cái tôi gọi là ý thức
mê muội bình thường (ordinary unconsciousness) chính là trạng
thái bị đồng hoá với các tiến trình suy nghĩ và cảm xúc,
các phản ứng, dục vọng và ác cảm của bạn. Nó là trạng
thái thường phàm của hầu hết mọi người. Trong trạng thái
đó, bạn bị điều khiển bởi tâm trí vị ngã, và bạn không
nhận biết Bản thể hiện tiền. Nó là trạng thái tuy không
đau đớn hay bất hạnh sâu sắc, mà hầu như liên tục khó
chịu, bất mạn, buồn chán, hay bất an ở mức độ thấp
– một dạng nhiễu loạn ở hậu trường. Có lẽ bạn không
nhận ra tình hình này bởi vì nó choán phần rất lớn trong
cuộc sống “bình thường”, giống như bạn không nhận biết
được tiếng ồn liên tục không to lắm làm nền trong không
gian sinh hoạt thường ngày, như tiếng rầm rì của chiếc
máy điều hoà kông khí chẳng hạn, cho đến khi nó ngưng bặt.
Khi tiếng ồn này đột nhiên ngưng bặt, bạn cảm thấy nhẹ
nhõm hẳn lên. Nhiều người lợi dụng rượu, ma tuý, tình
dục, thức ăn, công việc, vô tuyến truyền hình, hay thậm
chí mua sắm làm thuốc gây mê trong nỗ lực bất thức nhằm
xua đi nỗi khó chịu căn bản này. Trong trường hợp ấy,
một hoạt động lẽ ra rất thú vị mà nếu được sử dụng
đều đặn sẽ trở thành hoạt động hằn sâu tính chất
cưỡng chế hoặc say nghiệm, và tất cả hậu quả gặt hái
được sẽ là sự khuây khoả bệnh hoạn và cực kỳ ngắn
ngủi.
Sự
khó chịu của trạng thái ý thức mê muội bình thường sẽ
biến thành đau khổ có tính mê muội sâu sắc – tức là
trạng thái đau khổ hay bất hạnh dữ dội hơn và hiển nhiên
hơn – khi mọi việc “hoá ra tệ hại”, khi tự ngã bị
đe doạ hay khi gặp phãi thách thức, đe doạ, hoặc mất mát,
dù thực sự hay tưởng tượng, trong hoàn cảnh sống của
bạn, hay khi có sự xung đột trong mối quan hệ thân thiết
của bạn. Đây là một phiên bản tăng cường của trạng
thái ý thức mê muội bình thường, sự khác biệt ở đây
không phải về chủng loại mà về mức độ.
Trong
trạng thái mê muội bình thường, sự phản kháng hoặc chối
bỏ theo thói quen đối với cái đang là gây ra sự khó chịu
và bất mãn mà hầu hết mọi người đều chấp nhận như
là cuộc sống bình thường. Khi sự phản kháng này được
khuếch đại lên do một thử thách hay đe doạ nào đó đối
với tự ngã, nó sẽ gây ra tâm lý cực kỳ tiêu cực như
giận dữ, khiếp hại, hiếu chiến, hay gây gổ, u uất, và
vân vân. Trạng thái mê muội sâu sắc thường có nghĩa là
cái quầng chứa nhóm đau khổ đã bị kích hoạt, và bạn
bị đồng hoá với nó. Sự bạo hành sẽ không thể xảy ra
nếu không có trạng thái mê muội sâu sắc. Nó cũng có thể
dễ dàng xảy ra bất kỳ lúc nào và bất cứ nơi đâu mà
một đám đông con người hay thậm chí cả một dân tộc cùng
tạo ra một trường năng lượng tiêu cực tập thể.
Dấu
hiệu hay thước đo tốt nhất phản ảnh mức độ tỉnh thức
của bạn chính là cách ứng phó với các thử thách xảy ra
cho cuộc sống của bạn. Trải qua các thử thách đó, một
người vốn đã mê muội thường có khuynh hướng trở nên
càng mê muội sâu sắc hơn, mộ người tỉnh thức lại càng
tỏ ngộ hơn. Bạn có thể lợi dụng một thử thách để
đánh thức bản thân, hoặc bạn có thể để mặc cho nó kéo
bạn vào cơn mê ngủ càng sâu hơn. Giấc mơ của người ở
trạng thái mê muội bình thường lúc ấy sẽ biến thành cơn
ác mộng.
Nếu
bạn không thể trụ ở hiện tiền ngay cả trong các tình huống
bình thường, như khi bạn ngồi một mình trong phòng, đi dạo
trong rừng, hay lắng nghe ai đó nói chuyện chẳng hạn, thì
bạn nhất định sẽ không tỉnh thức khi gặp phải sự việc
gì đó “hoá ra tệ hại”, hay khi bạn phải giáp mặt với
những con người khó chịu hay tình hình khó khăn, đối mặt
với sự mất mát hay đe doạ mất mát. Bạn sẽ bị chiếm
lĩnh, bị chế ngự bởi một phản ứng, mà rốt cuộc luôn
luôn là một dạng sợ hãi nào đó, rồi bị cuốn hút vào
trạng thái mê muội sâu sắc. Những thách thức đó trắc
nghiệm trạng thái ý thức của bạn. Chỉ bằng cách đối
phó với các thách thức đó, bạn và những người khác sẽ
biết bạn đang ở trong trạng thái ý thức nào; chứ khả
năng ngồi im lặng nhắm mắt được bao lâu hay những quán
tưởng trong lúc ngồi thiền không thể là phản ảnh đáng
tin cậy về trạng thái ý thức của bạn.
Cho
nên điều cốt yếu là bạn càng phải tỉnh thức nhiều hơn
trong các tình huống bình thường của cuộc sống khi mà mọi
việc đang diễn ra tương đối trơn tru. Bằng cách này, bạn
tăng thêm sức mạnh trụ ý ở hiện tiền. Nó tạo ra một
trường năng lượng có tần số rung động cao bên trong người
và chung quanh bạn. không tình trạng mê muội nào, không tâm
lý tiêu cực nào, không bất hòa nào, hay không bạo lực nào
có thể xâm nhập và tồn tại được trong trường năng lượng
đó, giống như bóng tối không thể tồn tại được khi có
sự hiện diện của ánh sáng.
Khi
học cách làm chứng nhân quan sát các ý nghĩ và xúc cảm của
mình, vốn là phần thiết yếu trong tìnht rạng hiện trú,
bạn có thể ngạc nhiên khi lần đầu tiên bạnn nhận thức
được tình hình “nhiễu loạn” ở hậu trường của trạng
thái ý thức mê muội bình thường, và nhận ra được mình
hiếm khi cảm thấy thực sự dễ chịu trong lòng biết là
dường nào. Ở bình diện tư duy, bạn sẽ thấy vô vàn phản
kháng dưới hình thức phán xét, bất mãn, và toan tính đào
thoát khỏi cái Bây giờ. Còn ở bình diện xúc cảm, bạn
sẽ âm thầm thấy khó chịu, căng thẳng, buồn chán hay bất
an. Cả hai đều là các khía cạnh của tâm trí trong phương
thức phản kháng quen thường của nó.
Họ
đang tìm kiếm thứ gì?
Trong
một tác phẩm của mình, Carl Jung thuật lại cuộc đối thoại
của mình với một thủ lĩnh thổ dân Mỹ. Vị này lưu ý
Jung rằng theo nhận định của ông ta thì hầu hết người
da trắng đều có bộ mặt căng thẳng, đôi mắt nhìn chòng
chọc, và cách cư xử độc ác. Ông ta nói: “Họ luôn luôn
tìm kiếm cái gì đó. Họ tìm kiếm cái gì vậy? Người da
trắng luôn luôn muốn có được một thứ gì đó. Họ luôn
luôn khó chịu và bồn chồn. chúng tôi không biết họ muốn
cái gì. Chúng tôi nghĩ họ đều điên khùng”.
Dĩ
nhiên, sự bất an âm ỉ không ngớt ngày khởi đầu từ tất
lâu trước khi xuất hiện nền văn minh công nghiệp phương
Tây. Nhưng trong nền văn minh phương Tây này, mà hiện nay đang
lan tràn ra gần khắp địa cầu, kể cả các quốc gia phương
Đông, sự bất an đó thị hiện dưới một hình thức khốc
liệt chưa từng thấy. Nó đã manh nha sẵn từ thời Chúa Jesus,
và từ năm 600 năm trước vào thời Đức Phật, và rất lâu
trước đó nữa. Tại sao bạn luôn lo âu? Chúa Jesus hỏi các
môn đồ của ngài: “Ai trong các người nhờ lo lắng mà đời
mình dài thêm một khắc nữa?” Và Đức Phật dạy rằng
nguồn cội của khổ đau chính là dục vọng không bao giờ
dứt được của chúng ta vậy.
Phản
kháng chống lại cái Bây giờ dưới dạng sai lầm tập thể
vốn liên hệ nội tại với sự đánh mất ý thức về Bản
thể hiện tiền, nó hình thành nền tảng của nền văn minh
công nghiệp phi nhân bản của chúng ta. Nhân đây cũng xin nói
thêm rằng Freud cũng đã nhận ra sự hiện diện của mối
bất an ngấm ngầm này, và đã đề cập đến nó trong tác
phẩm Civilixation and Its Discontents của ông. Nhưng ông không
nhận thức được nguyên nhân đích thực của nỗi bất an
ấy, và không biết được rằng người ta có thể giũ bỏ
được nó. Cái sai lầm tập thể này đã tạo ra một nền
văn minh cực kỳ bạo hành và vô cùng bất hạnh, nó đã trở
thành mối đe dọa không chỉ cho chính nó mà còn cho toàn thể
sự sống trên hành tinh này nữa.
Giải
trừ trạng thái mê muội bình thường
Vậy
làm sao chúng ta mới có thể thoát khỏi tai ương này?
Hãy
hiểu rõ nó. Hãy quan sát vô vàn cách thức qua đó nỗi băn
khoăn, bất mãn,và căng thẳng nảy sinh bên trong bạn thông
qua sự phán xét, phản kháng vô bổ đối với cái đang là,
và sự chối bỏ cái Bây giờ. Bất cứ mê lầm bất thức
nào cũng đều tan biến đi khi nó được ánh sáng ý thức
chiếu rọi vào. Một khi bạn biết cách giải trừ trạng thái
mê muội bình thường, thì ánh sáng hiện trú của bạn sẽ
chiếu soi rực rỡ, và sẽ rất dễ dàng giải quyết trạng
thái mê muội sâu sắc vất kỳ lúc nào bạn cảm nhận được
lực kéo trọng trường của nó. Tuy nhiên, trạng thái mê muội
bình thường lúc ban sơ có thể không dễ dàng phân biệt được,
bởi vì nó rất bình thường.
Hãy
tạo thói quen rà soát tình trạng xúc cảm tư duy thông qua
biện pháp quan sát bản thân: “Tôi có thấy dễ chịu ở
khoảnh khắc này không?” là câu hỏi tốt để bạn thường
xuyên tự vấn mình. Hoặc giả bạn có thể hỏi: “Cái gì
đang diển ra bên trong tôi vào lúc này?”. Ít ra cũng nên quan
tâm đến những gì đang diễn ra bên trong bạn chẳng kém gì
những gì đang xảy ra bên ngoài. Nếu bạn dàn xếp bên trong
ổn thỏa, thì bên ngoài cũng sẽ đâu vào đấy cả. Thực
tại chủ yếu ở bên trong, còn bên ngoài là thứ yếu. Nhưng
đừng vội trả lời ngay các câu hỏi này. Hãy hướng chú
ý của bạn vào bên trong. Tâm trí bạn đang nảy sinh loại
ý nghĩ nào? Bạn cảm thấy điều gì? Hãy hướng chú ý vào
bên trong cơ thể bạn. Có bất cứ căng thẳng nào không? Một
khi bạn nhận thấy mức độ bất an, nhiễu loạn hậu trường
đã xuống thấp, hãy quan sát xem bạn đang tránh né, đối
kháng, hay chối bỏ sự sống theo lối nào – qua việc chối
bỏ cái Bây giờ. Con người mù quáng phản kháng khoảnh khắc
hiện tại theo nhiều phương chước khác nhau. Tôi sẽ cống
hiến cho bạn vài thí dụ. Nhờ thực hành, sức mạnh tự
quan sát bản thân, sức mạnh rà soát trạng thái nội tại
của bạn sẽ trở nên tinh nhuệ.
Thoát
khỏi bất hạnh
Bạn
có bực bội với việc mình đang làm không? Nó có thể là
công ăn việc làm của bạn, hoặc giả có thể bạn đã chấp
thuận làm việc gì đó và bạn đang thực hiện nó, nhưng
một phần trong người bạn thấy bực dọc và phản kháng
lại nó. Phải chăng bạn đang ôm ấp nỗi bực dọc không
nói nên lời đối với người thân cận với bạn? Bạn có
nhận thức được rằng năng lượng vì vậy tỏa ra từ bạn
gây ra hậu quả tác hại do bạn thực sự gây ô nhiễm cho
bãn thân cũng như cho những người chung quanh bạn không? Hãy
rà soát kỹ bên trong người bạn để xem thậm chí có còn
sót lại một dấu vết bực dọc, miễn cưỡng nhỏ nhất
nào không nếu có, hãy quan sát nó ở cả hai bình diện tư
duy và xúc cảm. Tâm trí của bạn đang nảy sinh những ý nghĩ
gì xung quanh hoàn cảnh này? Sau đó, hãy quan sát xúc cảm,
để xem cơ thể bạn có phản ứng gì đối với các ý nghĩ
đó. Hãy cảm nhận các xúc cảm ấy. bạn cảm thấy dễ chịu
hay khó chịu? Phải chăg nó là một luồng nănglượng bạn
thực sự chọn lựa để hiện hữ bên trong bạn? Bạn có
chọn lựa không?
Có
lẽ bạn đang bị lợi dụng, có lẽ hoạt động bạn đang
tham gia vào thật là tẻ nhạt, có lẽ ai đó thân cận với
bạn quả là không thực thà, hay nổi cáu, hoặc vô ý thức,
nhưng tất cả đều không đáng có. Dù các ý nghĩ và xúc
cảm của bạn về tình huống này có biện minh được hay
không cũng không quan trọng. Sự thật là bạn đang phản kháng
đối với cái đang là. Bạn đang biến khoảnh khắc hiện
tại thành kẻ thù. Bạn đang gây ra bất hạnh, xung đột giữa
nội tâm và ngoại giới. Sự bất hạnh của bạn đang không
chỉ gây ô nhiễm cho bản thể nội tại của riêng bạn và
những người chung quanh, mà còn cho linh hồn của tập thể
nhân loại, trong đó bạn là một bộ phận không thể tách
rời. Sự ô nhiễm hành tinh này chỉ là phản ảnh bên ngoài
của sự ô nhiễm linh hồn bên trong hàng triệu triệu cá nhân
mù quáng không nhận lấy trách nhiệm đối với không gian
nội tâm của họ.
Hoặc
ngưng dứt việc bạn đang làm, bày tỏ với những người
có liên quan và trình bày toàn bộ cảm nghĩ của bạn; hoặc
buông bỏ ý nghĩ tiêu cực mà tâm trí bạn đã tạo ra quanh
tình huống ấy, và ý nghĩ tiêu cực không phục vụ cho bất
cứ mục đích nào ngoại trừ tăng cường thêm cảm nhận
giả tạo về Cái Tôi. Nhận ra được sự vô nghĩa của nó
mới là quan trọng. Thực ra, trong hầu hết các trường hợp
nó làm cho bạn bị vướng mắc, ngăn cản sự thay đổi thực
sự. Bất cứ việc gì được thực hiện bằng năng lượng
tiêu cực sẽ bị nó làm nhiễm bẩn, và lâu ngày sẽ gây
thêm đau khổ, thêm bất hạnh cho bạn. Ngoài ra, bất cứ tình
trạng nội tâm tiêu cực nào cũng hay lây lan: Sự bất hạnh
lan rộng dễ dàng hơn so với một căn bệnh thể xác. Theo
luật cộng hưởng nó khởi động và nuôi dưỡng sự tiêu
cực tiềm ẩn ở những người khác, trừ phi họ miễn nhiễm
– tức là trừ phi họ tỉnh thức cao độ.
Bạn
đang gây ô nhiễm thế giới hay đang quét sạch đống rác
rưởi? Chính bạn chứ không ai khác chịu trách nhiệm đối
với không gian nội tâm của mình, giống như bạn chịu trách
nhiệm đối với hành tinh này vậy. Bên trong ra sao, bên ngoài
thế ấy: Nếu nhân loại rửa sạch ô nhiễm bên trong, thì
họ cũng sẽ ngưng gây ô nhiễm ngoại giới.
Làm
thế nào chúng ta có thể giải trừ được tiêu cực như ông
đề nghị?
Bằng
cách buông bỏ nó. Bạn làm cách nào vứt bỏ một hòn
than nóng đỏ đang cầm trong tay? Bạn làm sao buông bỏ mớ
hành lý nặng nề và vô dụng đang mang trên người? Bằng
cách nhận biết rằng bạn không muốn bị đau đớn hay mang
vác gánh nặng thêm chút nào nữa, thế là bạn buông bỏ nó
đi.
Trạng
thái mê muội sâu sắc như cái quầng chứa nhóm đau khổ chẳng
hạn, hay nỗi đau khổ sau sắc khác như mất đi người thân
thương chẳng ghạn, thường cần phải được chuyển hoá
thông qua sự chấp nhận hiện thực phối hợp với ánh sáng
của sự trụ ý vào hiện tiền – tức là duy trì sự chú
ý lâu dài. Ngược lại, nhiều khuôn mẫu thuộc trạng thái
mê muội bình thường đơn giản có thể buông bỏ được
một khi bạn biết rằng mình không muốn có chúng, không cần
đến chúng nữa; một khi bạn nhận thấy mình có quyền chọn
lựa, rằng bạn không chỉ là một mớ các phản xạ có điều
kiện. Tất cả những điều này hàm ý rằng bạn có thể
tiếp cận sức mạnh của cái Bây giờ. Không có nó, bạn
chẳng còn sự lựa chọn nào khác.
Nếu
ông gọi một số xúc cảm là tiêu cực, chẳng phải ông đang
tạo ra sự phân cực giữa tốt và xấu trong tâm trí như ông
đã giải thích trước đây sao?
Không
đâu. Sự phân cực được hình thành ở giai đoạn trước,
khi tâm trí bạn phán xét khoảnh khắc hiện tiền là tồi
tệ; phán xét này lúc ấy gây ra xúc cảm tiêu cực.
Nhưng
nếu ông gọi một số xúc cảm là tiêu cực, thì chẳng phải
thực sự ông đang nói rằng chúng không nên hiện hữu ở
đó, rằng có những xúc cảm ấy là không ổn đó sao? Theo
tôi hiểu, chúng ta nên cho phép bản thân mình để mặc bất
cứ mọi tình cảm xuất hiện, thay vì phán xét chúng là tệ
hại hay nói rằng chúng ta không nên có chúng. Cảm thấy bực
dọc cũng ổn; cảm thấy tức giận, bồn chồn, vui buồn thất
thường, hay gì gì khác cũng ổn – nếu không, chúng ta sẽ
rơi vào tình trạng ức chế, xung đột nội tâm, hay chối
bỏ. Mọi thứ đều ổn nhưng chúng đang hiện hữu.
Dĩ
nhiên. Khi một khuôn mẫu suy nghĩ, một xúc cảm, hay một phản
ứng xuất hiện, hãy chấp nhận nó. Bạn không đủ tỉnh
thức để chọn lựa trong tình huống đó. Đó không phải
là một phán xét, mà chỉ là sự thực thôi. Nếu bạn có
quyền chọn lựa, hay nhận thấy mình đang thực sự chọn
lựa, vậy bạn sẽ chọn lấy đau khổ hay niềm vui, chọn
dễ chịu hay khó chịu, chọn thanh thản hay xung đột? Phải
chăng bạn sẽ chọn một ý nghĩ hay tình cảm khả dĩ tách
rời bạn khỏi trạng thái hạnh phúc tự nhiên của bạn,
tách rời khỏi niềm vui sống bên trong? Mọi cảm giác như
thế tôi đều gọi là tiêu cực, đơn giản có nghĩa là tệ
hại. Không phải có nghĩa là “Bạn không nên làm điều đó”,
mà chỉ là tệ hại đơn thuần về mặt sự kiện, giống
như cảm giác đau bao tử vậy.
Làm
thế nào loài người có thể tàn sát đến hơn 100 triệu đồng
loại của mình chỉ trong vòng thế kỷ 20 thôi? Con người
gây đau khổ cho nhau nhiều đến mức vượt ngoài sức tưởng
tượng của bạn. Đó là không kể đến sự bạo hành về
mặt tư tưởng, tình cảm và thể xác, sự hành hạ, sự đau
đớn, và tàn ác mà hiện nay họ còn tiếp tục gây ra cho
nhau cũng như cho các sinh vật hữu tình khác hàng ngày trên
hành tinh này.
Phải
chăng họ hành động như vậy bởi vì họ nhận thức được
tình trạng tự nhiên, niềm vui sống bên trong con người họ?
Dĩ nhiên là không. Chỉ những người đang ở trong tình trạng
tiêu cực sâu sắc, cảm thấy thực sự rất tệ hại, mới
gây ra một thực tại như vậy, một thực tại phản ảnh
cách cảm nhận của họ. Hiện nay họ đang ra sức hủy hoại
thiên nhiên và hành tinh nuôi sống họ. Không thể tin được,
nhưng đó là sự thật. Con người quả thực là một giống
loài điên rồ một cách nguy hiểm và cực kỳ bệnh hoạn.
Đó không phải là một phán xét, mà là sự kiện thực tế.
Và cũng đúng là sự sáng suốt vốn hiện hữu ngay bên dưới
tình trạng điên rồ đó. Sự hàn gắn và cứu chuộc vốn
sẵn có ngay trong hiện tại.
Đặc
biệt trở lại điều bạn nói – chắc chắn là đúng khi
bạn chấp nhận nỗi bực dọc, tính khí thất thường, cơn
tức giận, và vân vân của mình, bạn không còn bị buộc
phải biểu thiện chúng ra một cách mù quáng nữa, và bạn
cũng bớt phóng chiếu chúng lên những người khác. Nhưng tôi
thắc mắc không biết liệu bạn có đang tự lừa dối mình
hay không. Khi bạn đã thực hành chấp nhận trong một thời
gian như bạn nói, thì sẽ đến lúc bạn cần phải tiến sang
giai đoạn khác, trong đó các xúc cảm tiêu cực không còn
nảy sinh nữa. Nếu không, “sự chấp nhận” của bạn chỉ
trở thành một nhãn hiệu, một chiêu bài do tâm trí bày đặt
ra, nó cho phép tự ngã của bạn tiếp tục mặc tình thỏa
thích với sự bất hạnh, và do đó tăng cường cảm nhận
về sự cách biệt của nó với những người khác, với hoàn
cảnh xung quanh bạn, với cái ở đây và ngay bây giờ của
bạn. Như bạn biết, sự phân biệt là nền tảng cho cảm
nhận của tự ngã về nhân thân của nó. Sự chấp nhận chân
chính sẽ chuyển hóa những cảm xúc ấy ngay tức thì. Và
nếu bạn thực sự biết rõ một cách sâu xa rằng mọi thứ
đều “tốt” như bạn nói, và dĩ nhiên điều này là đúng,
thì liệu bạn sẽ có những tình cảm tiêu cực ấy trước
tiên không? Không có phán xét, không có phản kháng đối với
cái đang là, những tình cảm ấy sẽ không nảy sinh. Bạn
có một ý nghĩ rằng “mỗi thứ đều tốt”, nhưng sâu bên
dưới bạn không thực sự tin như thế, và do đó các khuôn
mẫu phản kháng thuộc tư duy – xúc cảm vẫn đang còn đó.
Đó là điều khiến bạn thấy tệ hại.
Điều
đó cũng tốt.
Phải
chăng bạn đang bênh vực rằng trạng thái mê muội là đúng,
bạn đau khổ là đúng sao? Đừng lo. Không một ai dự tính
tước đoạt thứ gì đó của bạn. Một khi nhận ra rằng
một loại thức ăn nào đó làm cho bạn bị bệnh, phải chăng
bạn sẽ vẫn cứ tiếp tục ăn loại thực phẩm ấy và một
mực khẳng định rằng bệnh cũng ổn sao?
Dù
bạn ở bất cứ nơi đâu, hãy hiện trú toàn triệt ở đó.
Ông
có thể đưa ra thêm thí dụ về trạng thái mê muội bình
thường không?
Hãy
xét xem liệu bạn có thể bắt gặp mình đang oán trách, bằng
lời lẽ hay trong ý nghĩ, về một tình huống bạn đang rơi
vào, về những gì người khaác làm hay nói, về bối cảnh
chung quanh, về hoàn cảnh sống của bạn, thậm chí về thời
tiết mưa nắng hay không. Phàn nàn oán trách luôn luôn có nghĩa
là không chấp nhận cái đang là. Lúc nào nó cũng chất chứa
năng lượng tiêu cực của trạng thái mê muội. Khi tự oán
trách, bạn biến mình thành nạn nhân; còn khi thổ lộ ra được,
bạn đang nắm quyền chủ động. Do đó, hãy thay đổi hoàn
cảnh bằng cách hành động hoặc thổ lộ ra nếu cần hay
nếu có thể; ngoài ra, còn hai giải pháp nữa là từ bỏ hoàn
toàn hay chấp nhận nó. Tất cả những giải pháp khác đều
là điên rồ.
Trạng
thái mê muội bình thường luôn luôn gắn liền theo cách nào
đó với sự chối bỏ cái Bây giờ. Dĩ nhiên, cái Bây giờ
cũng hàm ngụ cả vị trí của bạn nữa. Phải chăng bạn
đang phản kháng cái Bây giờ và ở đây? Một số người
luôn luôn thà ở nơi nào đó khác hơn chỗ hiện tại của
họ. Cái “ở đây” không bao giờ đủ tốt. Thông qua tự
quan sát bản thân, hãy tìm hiểu xem liệu tình hình đó có
xảy ra trong cuộc sống của bạn không. Dù bạn đang ở bất
cứ đâu, hãy hiện trú toàn triệt ở đó. Nếu bạn thấy
cái bây giờ và ở đây của bạn là không thể chịu đựng
được và nó khiến cho bạn thấy bất hạnh, bạn có ba giải
pháp chọn lựa: tự mình rời khỏi hoàn cảnh ấy, thay đổi
nó, hay chấp nhận nó hoàn toàn. Nếu bạn muốn nhận lấy
trách nhiệm đối với đời mình, bạn phải chọn một trong
ba giải pháp ấy, và phải chọn ngay bây giờ. Sau đó hãy
chấp nhận mọi hậu quả không thoái thác. Không tiêu cực.
Không làm bẩn linh hồn. Giữ cho không gian nội tại trong sáng.
Nếu
bạn hành động – rời bỏ hay thay đổi hoàn cảnh của mình
– trước tiên hãy buông bỏ hết tâm lý tiêu cực, nếu có
thể. Hành động phát sinh từ tri kiến sâu sắc về thứ bạn
cần đến sẽ hiệu quả hơn so với hành động nảy sinh từ
tâm lý tiêu cực.
Hành
động thường tốt hơn không hành động gì cả, nhất là
khi bạn đã bị vướng vào hoàn cảnh bất hạnh trong một
thời gian dài. Nếu hoàn cảnh ấy là một lỗi lầm, thì ít
ra bạn cũng học được điều gì đó; trong trường hợp này,
bạn sẽ không còn mắc phải sai lầm nữa. Nếu vẫn còn bị
vướng mắc, bạn không học hỏi được gì cả. Phải chăng
sự sợ hãi ngăn không cho bạn hành động? Hãy chấp nhận
nỗi sợ hãi đó, quan sát nó, hướng chú ý vào nó, hãy hiện
trú toàn triệt với nó. Làm như vậy sẽ phá vỡ mối liên
hệ giữa nỗi sợ hãi và sự suy nghĩ của bạn. Đừng để
cho sợ hãi xâm chiếm tâm trí bạn. Hãy sử dụng sức mạnh
của cái Bây giờ. Nỗi sợ hãi không thể đánh bại được
nó.
Nếu
thực sự bạn không thể làm gì để thay đổi cái Bây giờ
và ở đây, và bạn cũng không thể rời bỏ hoàn cảnh, thì
hãy chấp nhận hoàn toàn cái Bây giờ và ở đây của bạn
bằng cách buông bỏ tất cả mọi phản kháng ở nội tâm.
Lúc ấy, cái Tôi giả lập và bất hạnh vốn ưa thích cảm
giác khốn khổ, bực dọc, hay hối tiếc cho chính nó có thể
không tồn tại được nữa. Tình hình này được gọi là
sự vâng phục. Vâng phục không phải là yếu đuối. Bên trong
nó chứa đựng sức mạnh vĩ đại. Duy người biết vâng phục
mới có sức mạnh tâm linh. Thông qua vâng phục, nội tâm của
bạn mới thoát khỏi hoàn cảnh. Lúc ấy, bạn có thể thấy
hoàn cảnh thay đổi không cần bạn phải gắng sức chút nào.
Trong mọi trường hợp, bạn đều tự do.
Nếu
không, phải chăng còn có việc gì đó lẽ ra bạn “phải”
làm nhưng bạn không làm? Hãy trỗi dậy để thực hiện ngay
tức thì. Theo giải pháp khác, bạn hãy hoàn toàn chấp nhận
sự lười nhác hay thụ động của mình vào khoảnh khắc này,
nếu đó là sự lựa chọn của bạn. Hãy tiến sâu vào nó
một cách toàn triệt. Hãy cảm thụ nó. Hãy lười nhác hay
không hành động gì trong phạm vi khả năng của bạn. Nếu
bạn tiến vào hoàn cảnh này một cách toàn triệt và hữu
thức, chẳng bao lâu bạn sẽ thoát khỏi nó. Hoặc có thể
bạn sẽ không thoát khỏi. Dù trong trường hợp nào, cũng
không có xung đột nội tâm, không có phản kháng, không có
tiêu cực.
Phải
chăng bạn bị stress? Bạn có bận rộn hướng đến tương
lai đến mức hiện tại bị giản lược thành một phương
tiện để tiến tới đó không? Stress nảy sinh bởi tình trạng
đang “ở đây” nhưng bạn lại muốn “đến nơi đó”,
hoặc đang ở hiện tại mà lại muốn mình ở tương lai. Đây
là sự chia cắt nội tâm để phải sống với nó thì quả
là điên rồ. Sự thực là mọi người khác đều làm như
vậy, và tình hình này không làm cho nó bớt điên rồ hơn
chút nào. Nếu bạn phải như thế, bạn có thể chuyển động
nhanh, làm việc nhanh, thậm chí chạy vội đi, nhưng đừng
phóng chiếu bản thân vào tương lai và không phản kháng cái
hiện tại. khi bạn chuyển dịch, làm việc, bỏ chạy – hãy
thực hiện một cách toàn triệt. Hãy cảm thụ luồng năng
lượng luân lưu trong cơ thể, luồng năng lượng cao của khoảnh
khắc ấy. Giờ đây bạn không còn bị stress nữa, không còn
chia cắt bản thân thành hai phần nữa. Chỉ đơn thuần chuyển
dịch, làm việc, chạy đi – và thụ hưởng nó. Hoặc giả,
bạn có thể buông bỏ toàn bộ sự việc để ngồi yên trên
ghế đá công viên. Nhưng khi làm như thế, hãy quan sát tâm
trí bạn. Có thể nó nói: “Bạn nên làm. Bạn đang phí phạm
thời gian đấy”. Hãy quan sát tâm trí. Hãy mỉm cười với
nó.
Phải
chăng quá khứ thu hút phần lớn chú ý của bạn? Bạn có
thường xuyên nói và suy nghĩ một cách tích cực hay tiêu cực
về nó không? Những sự việc to tát mà ạn đã thực hiện
được, những cuộc mạo hiểm hay kinh nghiệm đã qua của
bạn, hay quá trình trong đó bạn là nạn nhân và những việc
khủng khiếp người khác đã gây ra cho bạn, hoặc có thể
là những sự việc bạn đã gây ra cho người khác. Phải chăng
các tiến trình suy nghĩ đó khiến cho bạn có mặc cảm tội
lỗi, hãnh diện, bực dọc, tức giận, hối tiếc, hay thương
cảm cho bản thân? Lúc ấy bạn không chỉ củng cố cảm nhận
giả tạo về Cái Tôi, mà còn góp phần gia tốc tiến trình
lão hóa của cơ thể bằng cách tích lũy quá khứ trogn tâm
hồn bạn. Hãy chứng thực điều này cho bản thân bằng cách
quan sát những người chung quanh bạn vốn có khuynh hướng
ôm chặt lấy quá khứ của họ.
Từng
khoảnh khắc trôi qua, hãy chết đi đối với quá khứ. Bạn
không cần đến nó. Bạn chỉ đề cập đến quá khứ khi
nào nó tuyệt đối thích hợp với hiện tại. hãy cảm nhận
sức mạnh của khoảnh khắc hiện tại và sự trọn vẹn của
Bản thể hiện tiền. Hãy cảm nhận sự hiện trú của bạn.
-ooOoo-
Phải
chăng bạn đang lo âu? Bạn có nhiều ý nghĩ “điều gì sẽ
xảy ra nếu” không? Bạn bị đồng hóa với tâm trí mình,
vốn là cái đang phóng rọi chính nó vào một hình huống tưởng
tượng ở tương lai và gây ra nỗi sợ hãi. Bạn không có
cách gì ứng phó với một tình huống như thế, bởi vì nó
không hiện hữu. Nó là bóng ma của tâm trí. Bạn có thể
kết thúc sự điên rồ xói mòn sức khỏe và sự sống này
bằng cách thừa nhận khoảnh khắc hiện tại. Hãy chú ý đến
hơi thở của bạn. Hãy cảm nhận luồng không khí ra vào cơ
thể bạn. hãy cảm nhận trường năng lượng nội tại của
bạn. mọi thứ bạn có để giải quyết, để đối mặt với
cuộc sống thực tế - ngược lại các phóng chiếu tưởng
tượng của tâm trí – chính là khoảnh khắc hiện tại này.
Hãy tự hỏi bản thân xam bạn có “vấn đề” gì ngay bây
giờ, chứ không phải năm tới, ngày mai, hay trong năm phút
nữa. có gì trục trặc vào khoảnh khắc này? Bạn có thể
luôn luôn đối mặt với cái Bây giờ, nhưng bạn không bao
giờ có thể đối mặt với tương lai – bạn cũng không cần
phải làm như vậy. Câu trả lời, sức mạnh, hành động đúng
đắn hay nguồn tài nguyên có sẵn ở đó ngay khi bạn cần
đến, không trước đó cũng không sau này.
“Một
ngày kia tôi sẽ thành công”. Phải chăng mục tiêu của bạn
thu hút quá nhiều chú ý của bạn đến mức bạn giản lược
khoảnh khắc hiện tại thành một phương tiện để đạt
được cứu cánh? Nó có đang lấy đi niềm vui khỏi việc
làm của bạn không? Bạn có đang chờ đợi để bắt đầu
sống không? Nếu bạn xây dựng một khuôn mẫu tâm trí như
thế, cho dù bạn có đạt được thứ gì đi nữa, thì hiện
tại cũng sẽ không bao giờ đủ khả quan; tương lai sẽ luôn
luôn có vẻ tốt hơn. Quả là một phương thức hoàn hảo
để vĩnh viễn không thể đong đầy thỏa mãn, bạn không
đồng ý ư?
Bạn
có phải là “người hay chờ đợi” theo thói quen không?
Bạn đã hao phí bao nhiêu quãng đời để chờ đợi? Cái tôi
gọi là “chờ đợi vụn vặt” chính là sắp hàng chờ đợi
ở nhà bưu điện, bị ách tắc giao thông, chờ đợi ở phi
trường, hay chờ đợi ai đó đến theo lời hẹn trước, chờ
đợi ai đó tan sở, và vân vân. Còn “chờ đợi dài hạn”
là chờ đến kỳ nghỉ mát sau, chờ đợi một việc làm tốt
hơn, chờ đợi con cái trưởng thành, chờ đợi một mối
quan hệ thục sự có ý nghĩa, chờ đợi thành công, chờ đợi
kiếm được nhiều tiền của, chờ đợi trở thành nhân vật
quan trọng, chở đợi đến lúc giác ngộ. Không phải không
thường thấy những người đã hao phí trọn đời để đợi
đến lúc bắt đầu sống cho ra sống.
Chờ
đợi là một trạng thái tâm trí. Căn bản mà nói, nó có
nghĩa là bạn muốn tương lai, chứ không muốn hiện tại.
Bạn không muốn cái bạn đã có, và bạn muốn cái bạn không
có. Với mỗi loại chờ đợi, bạn bất thức gây ra xung đột
ở nội tâm giữa cái Bây giờ và ở đây mà bạn không muốn
với tương lai được tâm trí phóng chiếu mà bạn muốn. Tình
hình này giản lược phẩm chất cuộc sống của bạn đi rất
nhiều bằng cách khiến cho bạn đánh mất hiện tại.
Nỗ
lực cải thiện hoàn cảnh sống của bạn không có gì sai
trái cả. Bạn có thể cải thiện hoàn cảnh sống, chứ không
thể cải thiện sự sống của bạn. Sự sống quan trọng hàng
đầu. Sự sống là Bản thể hiện tiền nội tại sâu thẳm
nhất của bạn. Nó vốn đã trọn vẹn, hoàn chỉnh, và toàn
bích rồi. Còn hoàn cảnh sống bao gồm các cảnh ngộ và trải
nghiệm của bạn. Đặt ra kế hoạch để gắng sức thành
đạt không có gì sai trái. Nhưng sai lầm nảy sinh do sử dụng
nó làm vật thay thế cho cảm nhận về sự sống, cho Bản
thể hiện tiền. Điểm tiếp cận duy nhất với sự sống
đó chính là cái Bây giờ. Lúc ấy bạn giống như một kiến
trúc sư không quan tâmchút nào đến nền móng tòa cao ốc mà
dành thật nhiều thời gian vào kiến trúc thượng tầng.
Chẳng
hạn, nhiều người mong chờ được giàu sang. Nhưng nó không
thể đến trong tương lai. Khi bạn tôn vinh, biết ơn, và chấp
nhận hoàn toàn thực tại hiện tiền của mình – chỗ đứng,
việc làm, và con người của bạn ngay trong hiện tại – khi
bạn hoàn toàn chấp nhận những gì bạn đang có, bạn sẽ
biết ơn những gì bạn đang có, biết ơn cái đang là, biết
ơn Bản thể hiện tiền. Biết ơn khoảnh khắc hiện tại
và tình trạng mãn túc của sự sống hiện tiền mới chính
là giàu sang đích thực. Nó không thể đến trong tương lai.
Vậy là khi thích hợp, sự giàu sang sẽ thị hiện đến cho
bạn theo nhiều cách khác nhau.
Nếu
bạn bất mãn với những gì mình đang có, hay thậm chí nản
lòng hoặc tức giận vì sự thiếu thốn hiện tại của mình,
thì tâm trạng đó có thể là động cơ giúp bạn trở nên
giàu có; nhưng cho dù bạn có kiếm được vô khối tiền của
đi nữa, bạn vẫn sẽ tiếp tục thấy thiếu thốn ở nội
tâm, và trong sâu thẳm bạn vẫn còn thấy chưa thỏa nguyện.
Bạn có thể trải nghiệm nhiều lạc thú mà tiền tài có
thể mua được, nhưng chúng đều sẽ đến rồi đi và luôn
luôn bỏ rơi bạn ở lại với cảm giác trống rỗng cùng
với nỗi mong cầu thêm nhiều thỏa mãn vật chất hay tâm
lý nữa. Bạn sẽ không trụ ở Bản thể hiện tiền để
cảm nhận sự toàn vẹn của sự sống ngay bây giờ, mà chỉ
riêng đó mới là giàu sang đích thực.
Vì
vậy, bạn hãy ngưng chờ đợi, đừng quan tâm đến loại
trạng thái tâm trí này nữa. Khi bắt gặp mình trôi dạt vào
tâm trạng chờ đợi… Bạn hãy lập tức dừng ngay lại.
Hãy tiến vào khoảnh khắc hiện tại. Chỉ lưu trú ở đó
thôi, để cảm thụ nó. Nếu trụ ý ở hiện tại, bạn không
bao giờ cảm thấy bất cứ nhu cầu trông đợi gì cả. Cho
nên, nếu có người bảo: “Rất tiếc để bạn phải chờ
đợi”, bạn có thể đáp: “Ổn mà, tôi không trông đợi
gì cả. Tôi chỉ đứng đây để thưởng thức – niềm vui
trong tôi – thôi”.
Trên
đây chỉ là một vài mưu chước quen thường của tâm trí
nhằm chối bỏ khoảnh khắc hiện tại, và sự chối bỏ này
vốn là một bộ phận thuộc trạng thái ý thức mê muội
bình thường. Người ta không dễ dàng nhìn rõ chân tướng
của chúng bởi vì chúng chiếm phần khá lớn trong đời sống
bình thường, chúng đích thị là sự bất mãn thường trực
trong khối nhiễu loại hậu trường của cuộc sống. Nhưng
thực hành rà soát tình trạng tâm trí – xúc cảm nội tại
càng nhiều, bạn càng dễ biết rõ lúc nào bạn mê muội bất
thức, để thức tỉnh ra khỏi giấc mơ thời gian mà bước
vào hiện tiền. nhưng hãy coi chừng: Cái Tôi bất hạnh giả
tạo căn cứ vào sự đồng hóa với tâm trí vốn sống nhờ
thời gian. Nó biết rằng khoảnh khắc hiện tại chính là
cái chết của bản thân nó, cho nên nó luôn cảm thấy bị
đe dọa khủng khiếp bởi khoảnh khắc này. Nó sẽ làm mọi
thứ có thể hầu đưa bạn ra khỏi cải Bây giờ. Nó sẽ
ra sức giữ bạn vướng mắc trong thời gian.
Mục
đích nội tại của chuyến du hành trong đời bạn
Tôi
thấy những điều ông nói là sự thật, nhưng tôi vẫn cho
rằng chúng ta phải đặt ra mục đích cho chuyến du hành của
đời mình; nếu không, chúng ta cứ mãi trôi dạt vô định,
và mục đích có nghĩa là tương lai, phải vậy không? Làm
sao mới dung hòa được nó với việc sống trong hiện tại
đây?
Khi
bạn du hành, chắc chắn sẽ có lợi nếu bạn biết rõ địa
điểm mình muốn đến, hay ít ra phương hướng mình sẽ đi
đến, nhưng đừng quên rằng: Nói cho cùng, thứ duy nhất thực
tế trong chuyến du hành của bạn chính là bước đi ngay ở
thời điểm hiện tại này. Đó là tất cả những gì bạn
có được.
Chuyến
du hành của đời bạn có mục đích bên ngoài và mục đích
nội tại. Mục đích bên ngoài là đạt được chỉ tiêu đã
đề ra hay đến được nơi cần đến, hoàn tất việc bạn
muốn làm; và tành tựu điều này hay việc kia dĩ nhiên hàm
ngụ tương lai. Nhưng nếu nơi bạn cần đến hay những bước
đi bạn dự tính thực hiện trong tương lai thu hút quá nhiều
quan tâm của bạn đến mức đới với bạn chúng hóa ra quan
trọng hơn bước đi bạn sắp thực hiện ngay bây giờ, thì
bạn sẽ hoàn toàn quên đi mục đích nội tại của chuyến
du hành, vốn chẳng liên quan gì đến nơi bạn muốn đến
hay việc bạn muốn làm, nhưng mọi thứ đều liên quan đến
cách thức hiện. Không có gì liên quan đến tương lai, mà
mọi thứ đều liên quan đến tính chất của trạng thái ý
thức của bạn ở khoảnh khắc hiện tại này. Mục đích
bên ngoài tùy thuộc vào chiều ngang phản ảnh không gian và
thời gian; còn mục đích nội tại liên quan đến phần sâu
thẳm trong Bản thể hiện tiền của bạn theo chiều dọc của
cái Bây giờ phi thời gian.
Cuộc
du hành bên ngoài của bạn có thể dài đến cả triệu bước;
nhưng cuộc du hành nội tại chỉ có một: bước đi bạn đang
thực hiện hiện ngay bây giờ. Khi hiểu sâu sắc hơn bước
đi này bạn sẽ nhận ra rằng nó đã sẵn chứa đựng tất
cả các bước đi khác cũng như nơi phải đến bên trong chính
nó. Lúc ấy bước đi duy nhất này chuyển hóa thành một biểu
hiện của sự hoàn hảo, một hành động vô cùng cao đẹp.
Nó sẽ đưa bạn tiến vào Bản thể hiện tiền, và ánh sáng
của Bản Thể này sẽ chiếu xuyên qua nó. Đây vừa là mục
đích vừa là sự hoàn tất cuộc du hành nội tại của bạn,
cuộc du hành vào bản thân bạn.
-ooOoo-
Liệu
sự thành tựu mục đích bên ngoài, liệu sự thành bại trên
đời của chúng ta có quan trọng không?
Sẽ
quan trọng đối với bạn bao lâu bạn chưa thấy ra được
mục đích nội tại của mình. Sau đó, mục đích bên ngoài
chỉ là một cuộc chơi, bạn có thể tiếp tục tham dự đơn
giản vì bạn thấy thích. Cũng có thể bạn hoàn toàn thất
bại, không đạt được mục đích bên ngoài, và đồng thời
lại thành công trọn vẹn mục đích nội tại. Hoặc ngược
lại là trường hợp thường thấy hơn trên thực tế; giàu
có bên ngoài mà nghèo nàn bên trong, hay như Chúa Jesus nói:
“Có được cả thế gian làm cơ nghiệp, nhưng đánh ất linh
hồn”. dĩ nhiên, rốt cuộc mọi mục đích bên ngoài sớm
muộn gì cũng sẽ bị “thất bại”, đơn giản bởi vì chúng
lệ thuộc vào quy luật vô thường của tất cả mọi sự
vật. Càng sớm nhận ra được rằng mục đích bên ngoài không
thể đem lại thỏa mãn lâu dài càng tốt cho bạn. Khi đã
thấy được các giới hạn của mục đích bên ngoài, bạn
liền ngưng kỳ vọng thiếu thực tế rằng mục đích ấy
sẽ đem lại hạnh phúc cho mình, và bạn sẽ biến nó thành
thứ phụ thuộc cho mục đích nội tại của bạn.
Quá
khứ không thể tồn tại trong trạng thái hiện trú của bạn
Ông
đã lưu ý rằng suy nghĩ hay nói một cách bất thức về quá
khứ là một trong các phương chước nhờ đó chúng ta tránh
né hiện tại. Nhưng ngoài cái quá khứ chúng ta tưởng nhớ
và đồng hóa với nó, chẳng phải còn có một tầng quá khứ
bên trong chúng ta vốn bị chôn vùi khá sâu đó sao? Tôi đang
đề cập đến cái quá khứ vô thức, nó khuôn định cuộc
sống của chúng ta nhất là thông qua các kinh nghiệm trong thời
thơ ấu, có lẽ ngay cả đến các kinh nghiệm trong tiền kiếp
nữa. Và rồi có cả điều kiện văn hóa của chúng ta nữa
chứ, nó có liên quan đến nơi chúng ta sinh sống về mặt
địa lý và thời kỳ lịch sử trong đó có chún ta. Tất cả
những thứ này quyết định cách chúng ta nhìn thế giới,
cách phản ứng của chúng ta, suy nghĩ của chúng ta, loại quan
hệ của chúng ta, và lối sống của chúng ta. Làm sao chúng
ta có thể tỉnh thức đối với tất cả những thứ đó hay
từ bỏ chúng đi? Phải mất bao lâu để làm việc đó? Và
cho dù chúng ta làm được, sẽ còn sót lại thứ gì?
Cái
gì còn sót lại khi ảo tưởng kết thúc?
Không
cần phải tìm hiểu kỹ quá khứ vô thức bên trong bạn, trừ
phi nó hiện vào thời điểm này dưới dạng một ý nghĩ,
một xúc cảm, một khát vọng, một phản ứng, hay thậm chí
một biến cố bên ngoài xảy đến cho bạn. Dù bạn cần đến
bất cứ thứ gì để biết rõ quá khứ vô thức bên trong
bạn đi nữa, thì những thách thức của hiện tại cũng sẽ
làm cho nó xuất hiện. Nếu đào bới quá khứ, nó sẽ trở
thành cái hố không đáy: Luôn luôn có gì đó hơn nữa để
tìm kiếm. Có lẽ bạn nghĩ mình cần có thêm thời gian để
tìm hiểu quá khứ hay để thoát khỏi nó; nói khác đi, sau
cùng tương lai sẽ giải thoát bạn khỏi quá khứ. Thế nhưng,
đây là một ảo tưởng. Chỉ duy nhất hiện tại mới có
thể giải thoát bạn khỏi thời gian. Hãy tiếp cận sức mạnh
của Hiện Tiền, của cái Bây giờ. Đó mới là chìa khóa.
Sức
mạnh của Hiện Tiền là gì?
Không
gì khác hơn sức mạnh hiện trú của bạn. Chỉ có sự tỉnh
thức mới giải phóng bạn thoát khỏi các hình thức suy nghĩ
của mình.
Cho
nên, hãy đề cập đến quá khứ trên bình diện hiện tại.
Càng quan tâm đến quá khứ, bạn cung cấp càng nhiều năng
lượng cho nó, và bạn càng có thể tạo ra “Cái Tôi” từ
quá khứ ấy.
Đừng
hiểu lầm: Chú ý là thiết yếu, nhưng không chú ý đến quá
khứ với tư cách là quá khứ. Hãy hướng sự chú ý vào hiện
tại; hãy chú ý đến hành vi của bạn, đến các phản ứng,
các tâm trạng, các ý nghĩ, các tình cảm, các nỗi sợ hãi,
và các ước muốn của bạn khi chúng xảy ra trong hiện tại.
Có quá khứ bên trong bạn. Nếu bạn có thể hiện trú đúng
mức để theo dõi tất cả những thứ ấy, không chỉ trích
hay phân tích mà cũng không phán xét, lúc ấy bạn đang đề
cập đến quá khứ để giải trừ nó bằng sức mạnh hiện
trú của bạn. Bạn không thể tìm thấy bản thân bằng cách
tiến sâu vào quá khứ. Bạn tìm thấy chính mình bằng cách
tiến vào hiện tại.
Tìm
hiểu quá khứ và do đó hiểu rõ lý do khiến cho chúng ta làm
một số việc, phản ứng theo một số cách, hay tại sao chúng
ta bất thức tạo ra loại bi kịch, các khuôn mẫu đặc biệt
trong các mối quan hệ của mình, và vân vân, chẳng phải là
hữu ích đó sao?
Khi
bạn ý thức hơn về thực tại hiện tiền của mình, bạn
có thể hoát nhiên thấu hiểu lý do khiến cho trạng thái ý
thức bị khuôn định của bạn vận hành theo những cách thức
đặc biệt – chẳng hạn, lý do khiến cho các mối quan hệ
của bạn lại tuân theo các khuôn mẫu nhất định – và bạn
có thể nhớ lại các sự việc đã diễn ra trong quá khứ
hay xem xét chúng một cách rõ ràng hơn. Điều đó tốt và
có thể hữu ích, nhưng không quan trọng. Điểm cốt yếu chính
là sự hiện trú tỉnh thức của bạn. Nó làm cho quá khứ
tan biến đi. Đó là tác nhân chuyển hóa. Cho nên, đừng tìm
hiểu quá khứ, mà hãy hiện trú trong khả năng của bạn.
Quá khứ không thể tồn tại trong sự hiện trú của bạn.
Nó chỉ có thể tồn tại khi bạn vắng mặt, khi bạn không
trụ ý vào hiện tiền.
