Chúng
ta vừa mới bắt đầu bước chân vào một hành trình. Cuộc
hành trình đi vào thế giới của tâm ta. Một cuộc hành trình
với mục đích để khám phá, tìm hiểu con người thật của
mình. Nhưng bao giờ cũng vậy: vạn sự khởi đầu nan. Mấy
ngày tu tập đầu tiên sẽ đầy dẫy những bồn chồn, buồn
ngủ, chán nản, lười biếng hay nghi ngờ, và đôi khi còn
hối hận là mình đã lỡ dại tham dự khóa tu nữa. Bước
đầu tiên nào cũng khó cả. Spinoza, vào lúc gần hoàn tất
một tác phẩm triết học của ông, có viết: "Mọi công trình
cao quí đều hiếm hoi và khó nhọc". Con đường tầm đạo
mà chúng ta đang bước chân vào cũng rất là hiếm có và trân
kỳ. Bởi thế chúng ta phải biết từ tốn. Quyển Mount Analogue
là một tỷ dụ thật đẹp cho cuộc hành trình mà chúng ta
đang đi. Câu chuyện kể lại một nhóm người cùng nhau đi
tìm một ngọn núi đặc biệt. Chân núi nằm trên mặt đất,
còn đỉnh núi tượng trưng cho mục tiêu giải thoát cuối
cùng. Lúc khởi đầu, đám người thám hiểm ấy đã phải
đối phó với một chướng ngại lớn lao: trong những trường
hợp bình thường, họ không thể nào nhìn thấy được chân
núi. Họ phải vất vả, khó nhọc lắm mới có thể định
được phương hướng. Sau ngày đêm khổ cực tìm kiếm, cuối
cùng họ tìm đến được chân núi. Phần còn lại của quyển
sách tả cảnh chuẩn bị, bao khó khăn, những tranh đấu, hồi
hộp trong suốt hành trình đi đến đỉnh núi.
Chúng
ta cũng đang cùng chung một hành trình với họ: cố leo lên
một ngọn núi trí tuệ. Chúng ta đã biết được một bí
mật về sự tàng ẩn của nó: Giáo pháp, chân lý không thể
tìm thấy ở bên ngoài, nó hiện hữu ở ngay trong ta. Chúng
ta chỉ cần bắt đầu từ ngay giờ phút này.
Con
đường lên núi, con đường giải thoát, đã được vẽ lại
bởi những người đi trước. Một bản ghi chép rõ ràng nhất
có thể tìm thấy trong kinh điển của đức Phật là Bát Chánh
Ðạo. Bát Chánh Ðạo có nghĩa là tám con đường chân chánh
dẫn đến giải thoát. Ðây là một bản đồ, một bản hướng
dẫn chỉ ta đến mục tiêu giác ngộ.
Bước
thứ nhất trên con đường lên núi là Chánh Kiến. Chánh kiến
có nghĩa là nhìn thấy, hiểu biết được chân như của sự
vật. Thật ra đây là bước thứ nhất mà cũng là bước cuối
cùng. Bởi vì ta phải có một sự hiểu biết tối thiểu nào
đó mới có thể bước chân vào hành trình này. Và sự hiểu
biết ấy sẽ dần dà trở thành trí huệ, có khả năng đi
sâu vào và nhận diện được chân tướng của tâm. Trong giai
đoạn đầu, chánh kiến có nghĩa là thấy được những luật
của thiên nhiên đang chi phối đời sống của mình. Một trong
những luật quan trọng nhất là luật Nhân Quả (Karma): mỗi
hành động đều sẽ đem lại một kết quả nhất định nào
đó. Không có bất cứ một việc gì, mà tự nhiên hay vô tình,
lại xảy đến cho ta. Mỗi khi chúng ta hành động vì tham,
sân, si, khổ đau sẽ đến với mình. Còn những khi chúng ta
làm vì lòng từ bi hay trí tuệ, kết quả sẽ là hạnh phúc
và an lạc. Nếu chúng ta khôn khéo biết phối hợp luật nhân
quả vào cuộc sống hàng ngày của mình, ta có thể bắt đầu
đào luyện một tâm ý hoàn toàn tỉnh thức.
Ðức
Phật thường nhắc nhở các đệ tử của ngài về đức tánh
rộng lượng. Bố thí là một biểu lộ của lòng không tham
lam ra thành hành động. Cuộc hành trình của ta gồm có sự
buông bỏ, không bám víu và không quyến luyến của những
sự xả bỏ ấy.
Chánh
kiến cũng còn là biết chấp nhận mối liên hệ của ta, một
nghiệp quả đặc biệt, với cha mẹ. Ta phải biết nhận lãnh
trách nhiệm cũng như bổn phận đối với các người. Cha
mẹ đã bỏ công khổ cực để nuôi dưỡng ta, khi chúng ta
còn nhỏ bé. Nhờ ơn các người mà giờ này ta có cơ hội
để ngồi đây tu tập giáo lý của đức Phật. Ðức Phật
dạy rằng, không có cách nào để ta có thể trả ơn này.
Cho dù ta có cõng các người trên hai vai cho đến cuối cuộc
đời mình cũng vẫn chưa đủ. Chỉ có một phương pháp để
trả ơn cha mẹ mình, là giúp các người hiểu biết và hiểu
được giáo lý của đức Phật, sống trong chánh kiến. Nói
chung thì chúng ta đã bỏ biết bao nhiêu thời gian, công sức
của mình ra để được độc lập với cha mẹ, về phưong
diện tinh thần. Ðiều này tất nhiên cũng có một giá trị.
Nhưng trong khoảng không gian tự do đó, ta nên chấp nhận trách
nhiệm của mình đối với các người.
Chánh
kiến cũng có nghĩa là thấy và hiểu được cái tánh chân
thật, cái chân như của mình. Khi sự tu tập thiền quán tiến
bộ, ta sẽ càng lúc càng nhận rõ được tính cách vô thường
của mọi vật. Mọi yếu tố của tâm và thân chỉ tồn tại
trong chốc lát rồi tan biến mất, sanh ra rồi diệt đi một
cách liên tục. Hơi thở vào rồi ra, tư tưởng đến rồi
đi, cảm giác có rồi không. Mọi hiện tượng đều luôn biến
đổi, chuyển dịch. Trong cuộc vô thường không có gì là
bảo đảm vĩnh viễn cả. Một khi ta thật sự hiểu được
bản chất vô ngã của mọi vật, những quan niệm của ta về
sự sống và thế giới chung quanh sẽ thay đổi một cách không
ngờ. Tâm của ta sẽ thôi nắm bắt và đeo đuổi, khi ta hiểu
được mọi hiện tượng đều có tánh cách nhất thời, chốc
lát, thay đổi trong mỗi giây phút. Và nhất là khi ta có thể
kinh nghiệm được những diễn biến của thân và tâm khi chúng
không còn bị chi phối bởi cái ngã. Với một sự tu tập
thiền quán chuyên cần và sâu sắc, chánh kiến sẽ khai triển.
Bước
thứ nhì của Bát Chánh đạo là Chánh Tư Duy. Chánh Tư Duy
có nghĩa là suy nghĩ đúng với sự thật. Nó có nghĩa là tư
tưởng không bị chi phối bởi những tham muốn của cảm giác,
lòng ác tâm và tánh bất nhẫn. Những khi tâm ta còn bị dính
mắc vào cảm giác, ta sẽ đuổi theo những đối tượng bên
ngoài, đi tìm một hạnh phúc quá phù du, vì bản tính của
mọi vật là vô thường, thay đổi. Những thú vui đều chỉ
tạm bợ, nhưng lòng ham muốn thì cứ tăng trưởng. Cái vòng
lẩn quẩn này của dục vọng khiến cho tâm ta lúc nào cũng
náo động và rối loạn. Nhưng giải thoát tâm ta khỏi những
dục vọng không có nghĩa là đàn áp hay chối bỏ chúng. Một
khi ta đàn áp một sự ham muốn nào, nó sẽ chỉ biến tướng
thành một tâm tánh khác. Nhưng nếu mỗi khi ta có một sự
ham muốn nào, ta chấp nhận và đi thỏa mãn nó, thì kết quả
cũng chẳng khá gì hơn. Chánh Tư Duy có nghĩa là ý thức được
những ham muốn của các giác quan và rồi buông bỏ chúng.
Buông bỏ được bao nhiêu, tâm chúng ta sẽ được nhẹ nhàng
bấy nhiêu. Dần dà tâm ta sẽ bớt đi những xáo trộn, rối
loạn, ta sẽ có khả năng giải thoát mình ra khỏi ngục tù
của hoàn cảnh, những trói buộc của dục vọng.
Tư
tưởng không bị chi phối bởi những ác tâm có nghĩa là ta
không bị cai quản bởi sự giận dữ. Giận dữ là lửa cháy
trong tâm, nó có khả năng thiêu đốt ta và những người chung
quanh nếu ta không cẩn thận. Ta có khả năng đối trị tâm
nóng giận, nếu ta có thể ý thức được nó để rồi buông
bỏ. Khi ấy tâm ta sẽ trở nên nhẹ nhàng và thoải mái, bản
chất yêu thương của tâm sẽ tự nhiên hiển lộ.
Tư
tưởng không bị chi phối bởi tánh bất nhẫn có nghĩa là
ta có tâm từ. Tâm từ có nghĩa là có lòng thương xót những
ai đang bị đau khổ và muốn cứu giúp họ. Trong sự tu tập
thiền quán, ta nên có tâm từ đối với tất cả mọi sự
sống chung quanh.
Bước
kế tiếp trong hành trình lên núi là Chánh Ngữ. Chánh ngữ
dạy cho ta cách tiếp xúc, liên hệ đến hoàn cảnh và những
người chung quanh ta. Chánh ngữ là một phương thức có khả
năng giúp ta sống hòa hợp với thế giới chung quanh, thiết
lập một mối liên hệ hòa ái giữa ta và những người khác
hay thiên nhiên. Chánh ngữ là không nói những gì sai với sự
thật, hoặc nói những lời chia rẽ và căm thù; chỉ nói những
lời chân thật và có giá trị xây dựng sự hiểu biết và
hòa giải.
Có
một câu chuyện kể lại đức Phật, sau khi thành đạo, trở
về gặp lại gia đình của ngài. Nhiều người thân thuộc,
bạn bè cảm phục bởi tư cách từ bi, tỉnh thức của Phật
đã xin để được quy y theo ngài. Trong số đó có Rahula, con
trai của đức Phật. Lúc ấy Phật có thuyết giảng một bài
pháp tên là: "Lời khuyên cho Rahula". Trong bài giảng này Phật
dạy đứa con ruột của ngài, đừng vì bất cứ một lý do
nào mà phải nói những lời không chân thật, cho dù nó có
đem lợi ích đến cho mình hay bất cứ một ai. Sự trung thành
của mình với sự thật là một điều tối quan trọng. Nó
giữ cho những liên hệ của mình với thế giới chung quanh
được dễ dàng và đở phúc tạp hơn. Thành thật trong lời
nói sẽ dẫn đến cho sự thành thật với chính mình. Trong
thân và tâm của ta, có biết bao nhiêu chuyện mà ta hằng trốn
tránh: những đau đớn, bực dọc mà ta không bao giờ muốn
nhắc đến. Nhưng như vậy là ta đã không thành thật với
chính mình. Chân thật trong lời nói là căn bản cho sự chân
thật trong tâm tưởng. Có thành thật với chính mình, ta mới
có thể cởi mở tâm mình ra. Và nhờ đó mà ta có thể nhận
diện và đối trị với mọi trạng thái bệnh hoạn của tâm
hồn.
Bước
thứ tư trên con đường đi lên là Chánh Nghiệp. Chánh Nghiệp
có nghĩa là chọn một lối sống chân chánh: không sát sanh,
không làm cho người khác bị đau khổ; không trộm cắp, không
lấy những gì không phải là của mình; không tà dâm, cũng
có nghĩa là không vì những lòng ham muốn, tham dục thể xác
mà làm khổ người khác.
Thường
chúng ta ít khi thấy được những hậu quả lâu dài gây ra
bởi hành động của mình. Trong Mount Analogue có một câu chuyện
nói vể việc này:
Ðối
với những người leo núi, có một luật mà ai cũng phải tuân
theo là khi lên đến một độ cao nào đó, họ không được
phép giết hại bất cứ một sinh vật nào. Họ phải mang theo
thực phẩm đầy đủ. Một hôm có một người leo lên quá
độ cao ước định đó, nhưng chẳng may anh ta bị kẹt trong
một trận bảo tuyết. Trong liên tiếp ba ngày trời anh sống
trong một căn lều tạm bợ, không thực phẩm. Gió tuyết lạnh
đông đá hết mọi vật chung quanh. Ðến ngày thứ ba cơn bảo
đi qua. Trong một lỗ hang nhỏ dưới lớp tuyết, anh thấy
có một con chuột già chun lên. Bụng đói vì ba ngày không
ăn, anh nghĩ không có hại gì khi giết con chuột già này để
đở đói. Anh ta tìm một cục đá và giết con chuột. Xong
anh trở xuống núi, chẳng nghĩ gì đến con vật mình vừa
sát hại. Cho đến một hôm anh bị đem ra xử trước toà,
bởi những người có phận sự bảo trì ngọn núi và những
con đường mòn chung quanh. Anh bị xử về tội sát hại con
chuột, mà đến giờ này anh đã quên bẳng. Dường như hành
động nhỏ nhặt của anh lúc đó, giờ đã gây nên một tai
họa. Con chuột già yếu mà anh giết ngày đó, vì không đủ
sức đuổi bắt những con côn trùng khỏe mạnh, nên nó sống
bằng cách tìm ăn những con côn trùng bệnh họan. Khi nó bị
giết đi, dân số côn trùng bệnh hoạn không còn được thiên
nhiên kiểm soát nữa. Bệnh hoạn lan tràn sang những côn trùng
khỏe mạnh khác và dần dà cả loài bị tiêu diệt. Những
côn trùng này từ lâu có trách nhiệm trong việc bón phân và
truyền phấn hoa đến những nhụy cái, cho các loài thực vật
mọc trên sườn núi. Khi loài côn trùng chết đi, những thực
vật mất đi chất nuôi dưỡng và phương tiện truyền chủng,
nên chúng cũng tàn tạ theo. Từ bấy lâu nay, những thực vật
mọc ở hai bên sườn núi giúp giữ cho đất đá được liền
lại với nhau. Giờ trơ trọi, sườn núi cũng bắt đầu bị
thời tiết ăn mòn. Cuối cùng, một trậm đất lở đã giết
chết một số người leo núi và ngăn trở con đường đi lên.
Tất cả bắt đầu từ một hành động dường như vô hại
là giết một con chuột già yếu.
Bởi
vì chúng ta thường không có khả năng nhìn thấy những hậu
quả lâu dài của hành động mình, chúng ta hãy có ý thức
trong từng việc làm, đừng tiêu diệt thế giới chung quanh,
hãy đi gieo những hạt giống của an lạc, từ bi và hạnh
phúc.
Bước
kế tiếp trong Bát chánh đạo là Chánh Mạng. Chánh Mạng có
nghĩa là chọn một phương thức sinh sống nào đừng làm tổn
hại đến người khác; những nghề nghiệp nào không liên
quan đến sự sát hại, trộm cắp hay lường gạt kẻ khác.
Thông thường thì những nghề như buôn bán hay chế tạo vũ
khí và rượu, săn bắn, đánh cá đều có làm tổn thương
đến những sinh vật khác. Ðạo pháp không phải là ngồi
yên một chỗ. Ngồi yên là một phương tiện hiệu quả để
đạt đến trí tuệ và hiểu biết phải được thể hiện
vào đời sống của chúng ta. Chánh mạng là một trong sự
thể hiện đó. "Hãy bước đi thiêng liêng như những người
da đỏ. Hãy biến sự sống của mình thành một nghệ thuật".
Hãy làm những gì chúng ta làm với một thái độ cẩn trọng.
Hãy làm với một ý niệm tỉnh thức.
Ba
bước kế tiếp có liên quan đến sự tu tập thiền quán.
Bước đầu tiên trong ba bước này lại là bước quan trọng
nhất: Chánh Tinh Tấn. Thiếu sự cố gắng ta sẽ chẳng làm
được gì. Trong Vi Diệu Pháp (Abhidharma) có nói: Tinh tấn,
cố gắng là gốc rễ của mọi thành công, là nền móng của
sự thành đạo. Nếu chúng ta muốn lên đến đỉnh núi mà
chỉ biết ngồi mơ tưởng thôi, thì ngàn năm vẫn sẽ chẳng
có việc gì xảy ra. Bất cứ một hành trình nào cũng là một
tập hợp của những sự cố gắng, dụng công: nhờ bước
từng bước nhỏ mà ta lên đến đỉnh núi. Ramana Maharshi,
một vị thánh của thời đại này ở Ấn Ðộ, viết: "Chưa
ai có thể thành công mà không phải cố gắng. Tâm an lạc
không phải là một tánh tự nhiên ta có khi mới sanh. Những
ai thành công đều nhờ ở đức tính nhẫn nại của mình".
Nhưng tinh tấn, cố gắng phải trong một mức độ quân bình.
Bởi sự nóng nảy hay khẩn trương là những trở ngại lớn
trên con đường tu tập. Năng lực phải được quân bình với
sự tỉnh lặng. Nó cũng giống như khi ta lên dây đàn. Dây
đàn lên cứng quá hay lỏng qua cũng không thể phát ra được
đúng âm độ. Trong sự tu tập của ta cũng thế, chúng ta phải
tinh tấn kiên trì nhưng với một tâm thoải mái và quân bình,
cố gắng nhưng không đàn áp. Trong ta có ngàn hiện tượng
đang chờ sự khám phá, tâm ta có muôn từng muôn lớp để
tìm hiểu. Với sự tinh tấn, con đường tu tập của ta sẽ
rộng mở. Không ai có thể cố gắng dùm ta được. Không ai
có thể giác ngộ dùm ta được. Sự giác ngộ của đức Phật
đã giải quyết vấn đề cho ngài, chớ không giải quyết
vấn đề cho ta... có chăng là chỉ cho ta một lối thoát. Mỗi
người chúng ta phải tự thắp đuốc lên mà đi.
Chánh
niệm là bước thứ bảy trên con đường Bát chánh. Chánh
niệm có nghĩa là ý thức được những gì đang xảy ra trong
giờ phút hiện. Tôi muốn nói chú ý đến những sự thay đổi,
biến chuyển của mọi hiện tượng: khi đi, ý thức được
những cử động của cơ thể; khi quán hơi thở, ý thức được
cảm giác ra vào hay lên xuống; ý thức được sự có mặt
của từng tư tưởng hay cảm giác. Như một thiền sư nào
đó nói: "Khi anh đi, đi. Khi anh chạy, chạy. Ðiều trên hết
là đừng có do dự". Bất cứ đối tượng là gì, bạn hãy
ý thức được nó, nhưng đừng cố nắm bắt vì đó là tâm
tham, cũng đừng xua đuổi vì đó là tâm sân, và cũng đừng
lãng quên vì đó là tâm si. Hãy quan sát những biến chuyển
cùng diễn biến của đối tượng. Một khi chánh niệm được
phát triển đúng mức, tất cả sẽ trở nên nhịp nhàng và
một ngày trở thành một điệu vũ. Chánh niệm sẽ đem lại
cho tâm ta một sự thăng bằng và an tĩnh. Nó có khả năng
giữ cho tâm ta được sắc bén, để ta có thể ngồi lại
mà quan sát, theo dõi những hiện tượng xảy ra chung quanh như
một vở tuồng.
Bước
cuối cùng trên con đường lên đến đỉnh núi là Chánh Ðịnh.
Chánh Ðịnh có nghĩa là có khả năng tập trung tâm ý, giữ
cho tâm mình ở với một đối tượng duy nhất. Những ngày
đầu tu tập, bạn sẽ cảm thấy khó khăn vì chưa có nhiều
định lực. Khi leo núi, chúng ta phải có ít nhất một sức
khỏe cần thiết nào đó. Nếu không có đủ sức khỏe, lúc
ban đầu ta sẽ dễ mệt và khó chịu. Nhưng dần dà khi cơ
thể quen đi, ta cảm thấy khỏe khoắn và việc leo núi sẽ
trở nên dễ dàng hơn. Sự tu tập thiền quán của ta cũng
thế. Khi định lực khai triển, ta sẽ có khả năng sống trong
hiện tại dễ dàng hơn. Những khó khăn lúc ban đầu sẽ không
còn là một trở ngại nữa.
Nếu
bạn đặt một nồi nước lên lò, rồi cứ vài phút lại
mở nắp ra, chờ cho nước sôi cũng là lâu lắm. Nhưng nếu
bạn đặt nồi lên lò, rồi để yên đừng đụng đến, thì
nước sẽ chóng sôi lắm.
Các
khóa tu thiền là những cơ hội quý báu giúp cho ta tập phát
triển định lực và chánh niệm. Bằng sự tu tâp liên tục,
mỗi giây phút được xây dựng bằng một công phu của giây
phút trước, trong một thời gian ngắn tâm ta sẽ trở nên
sắc bén và có khả năng soi thấu được chân tướng của
sự vật.
Hành
trình của chúng ta bao gồm sự sống hòa hợp với thế giới
chung quanh và tìm hiểu lấy chính mình. Trong Mount Analogue có
lời khuyên sau đây cho những ai đang đi trên con đường tỉnh
thức: "Hãy giữ ánh mắt của mình trên con đường đi lên.
Nhưng nhớ đừng quên nhìn những gì ngay trước mặt. Bước
cuối cùng nương tựa vào bước đầu tiên. Ðừng nghĩ rằng
bạn đã đến nơi chỉ vì bạn đã nhìn thấy đỉnh núi cao.
Hãy cẩn thận chỗ bạn sẽ đặt chân. Bước tới cho vững
vàng. Nhưng đừng vì vậy mà xao lãng mục tiêu cuối cùng.
Bước đầu tiên nương tựa vào bước chót".
Sống
vững vàng trong hiện tại, phát triển chánh niệm trong từng
giây phút và vững tin nơi khả năng tự do của sự tỉnh thức.
Hỏi:
Tôi có cảm giác rằng hơi thở vào lúc nào cũng mạnh hơn,
điều này làm xáo trộn sự tập trung của tôi. Tôi phải
làm gì?.
Ðáp:
Hơi thở là một đề mục rất hay và quan trọng trong thiền
quán, vì hơi thở có rất nhiều trạng thái và cường độ
mạnh nhẹ khác nhau. Có khi nó mạnh và nặng nề, có khi nó
thoải mái và nhẹ nhàng. Hơi thở có thể thay đổi giữa
khi ta thở vào và thở ra, hay là sau một thời gian ngắn. Cũng
có những lúc hơi thở nhẹ đến nỗi ta không cảm thấy gì
hết. Hơi thở là một đề mục vô giá trong thiền quán: bởi
vì một khi hơi thở trở nên nhẹ nhàng, ta có thể dùng nó
để đem tâm mình an tịnh xuống cùng một mức độ với hơi
thở. Khi bạn thấy hơi thở càng lúc càng trở nên thanh nhẹ,
lắng tâm xuống thật yên để có thể nhận diện được
nó. Nó đòi hỏi một sự cố gắng - để không làm gì hết,
chỉ yên lặng.
Hỏi:
Làm cách nào để biết một người đã giác ngộ?.
Ðáp:
Một người giác ngô hay tỉnh thức không để lại một dấu
vết nào hết. Làm sao ta có thể đo lường được một tâm
tự tại bằng những giác quan giới hạn của mình! Nó đã
ra ngoài sự suy luận. Cũng giống như ta đi tìm một ánh lửa
đã tắt. Bạn tìm kiếm ở đâu bây giờ? Bạn không thể
nghĩ giác ngộ, tỉnh thức như là một cái gì có thể đụng
chạm hay sờ mó được. Người tỉnh thức không có một dấu
hiệu đặc biệt nào trên trán họ hết, nhưng bạn vẫn có
thể cảm nhận được họ qua những đức tánh thương yêu,
hiểu biết mà họ có.
Hỏi:
Về sự liên hệ với cha mẹ và trách nhiệm hướng dẫn họ
vào đạo pháp. Cha mẹ tôi thắc mắc tại sao tôi lại đi
dự nhiều khóa thiền như thế này, tôi cố gắng giải thích
nhưng hình như không có cách nào làm cho họ hiểu được!.
Ðáp:
Có rất nhiều cách để người ta thông cảm nhau - mà thường
thì lời nói lại là một phương tiện kém hữu hiệu nhất.
Nếu bạn ở với cha mẹ hay bất cứ một ai, mà bạn giữ
sự an lạc, tĩnh lặng, không phê phán ai, chấp nhận, thương
yêu và tử tế, tôi nghĩ bạn sẽ không cần phải nói một
lời nào. Con người an lạc của bạn tự nó có khả năng
tạo nên một khoảng không gian tươi mát. Ðiều này đòi hỏi
thời gian tu tập. Người ta bao giờ cũng vẫn có thành kiến
với những gì không hợp với quan niệm của mình. Khi nào
bạn nói những điều gì có vẽ khác thường, mới lạ họ
sẽ trở nên bảo thủ. Thế nên ta đừng bao giờ chấp vào
hình thức quá, hãy sống tự nhiên, đạo pháp sẽ hiển bày.
Một tâm tĩnh lặng sẽ ảnh hưởng đến thế giới chung quanh.
Nó đòi gỏi thời gian, sự kiên nhẫn và thật nhiều tình
thương.
Hỏi:
Trong khi ngồi thiền, tôi thường thấy mình hay tưởng tượng
hơi thở tôi là một luồng nước, chảy tới lui trong một
đường hầm. Những hình ảnh như thế có hại cho chánh niệm
không?.
Ðáp:
Có. Cốt tủy của pháp tu thiền quán này là trực tiếp kinh
nghiệm chứ không phải dùng tưởng tượng. Hình ảnh hóa
hơi thở của mình là tạo nên một khái niệm. Khái niệm
không phải là sự thật, nó chỉ là bóng dáng của sự thật.
Ðiều cần nhớ là kinh nghiệm những cảm giác của hơi thở,
chứ không phải tạo nên một ý niệm về hơi thở.
Hỏi:
Việc tôn thờ thượng đế áp dụng vào sự tu tập này cách
nào?.
Ðáp:
Tùy theo định nghĩa của bạn về thượng đế. Mỗi người
có một câu trả lời khác nhau. Ta có thể nói thượng đế
tức là chân lý tối cao, đạo pháp, chân như của vạn vật.
Hiểu như vậy, thì tôn thờ thượng đế có nghĩa là sống
trong chân lý, sống đúng với giáo pháp. Ðể cho giáo pháp
tự nhiên phô bày.
